DANT

Dante Aligyeri (əsl adı it. Durante di Alighiero degli Alighieri; təq. 1265, Florensiya, Florensiya Respublikası[…] – 14 sentyabr 1321, Ravenna, Papa dövləti[…]) — italyan şairi, italyan ədəbi dilinin banisi. Qədim zadəgan nəslindəndir. Bolonya Universitetində təhsil almış, hüquq və fəlsəfəni öyrənmişdir. Gənc yaşlarından Florensiyanın ictimai həyatında fəal iştirak etmiş, "ağ" qvelflər partiyasına qoşulmuşdur. "Qara" qvelflərin qələbəsindən sonra qiyabi olaraq yandırılmağa məhkum edilmişdir (1302). Didərgin həyat sürmüş, 1315-ci ildə ikinci dəfə ölümə məhkum olunmuşdur (həmin hökm 1966-cı ildə ləğv edilmişdir). Ömrünün son 6 ilini Ravennada yaşamışdır. Yaradıcılığının ilk dövründə Beatriçe adlı gənc bir qızı vəsf etmiş, onun vaxtsız ölümündən doğan kədər və hüzn dolu şerlər yaratmışdır ("Yeni həyat" kitabı, 1292).

Dante Aligyeri (əsl adı it. Durante di Alighiero degli Alighieri; təq. 1265, Florensiya, Florensiya Respublikası[…] – 14 sentyabr 1321, Ravenna, Papa dövləti[…]) — italyan şairi, italyan ədəbi dilinin banisi. Qədim zadəgan nəslindəndir. Bolonya Universitetində təhsil almış, hüquq və fəlsəfəni öyrənmişdir. Gənc yaşlarından Florensiyanın ictimai həyatında fəal iştirak etmiş, "ağ" qvelflər partiyasına qoşulmuşdur. "Qara" qvelflərin qələbəsindən sonra qiyabi olaraq yandırılmağa məhkum edilmişdir (1302). Didərgin həyat sürmüş, 1315-ci ildə ikinci dəfə ölümə məhkum olunmuşdur (həmin hökm 1966-cı ildə ləğv edilmişdir). Ömrünün son 6 ilini Ravennada yaşamışdır. Yaradıcılığının ilk dövründə Beatriçe adlı gənc bir qızı vəsf etmiş, onun vaxtsız ölümündən doğan kədər və hüzn dolu şerlər yaratmışdır ("Yeni həyat" kitabı, 1292).

Dante Aligyeri (əsl adı it. Durante di Alighiero degli Alighieri; təq. 1265, Florensiya, Florensiya Respublikası[…] – 14 sentyabr 1321, Ravenna, Papa dövləti[…]) — italyan şairi, italyan ədəbi dilinin banisi. Qədim zadəgan nəslindəndir. Bolonya Universitetində təhsil almış, hüquq və fəlsəfəni öyrənmişdir. Gənc yaşlarından Florensiyanın ictimai həyatında fəal iştirak etmiş, "ağ" qvelflər partiyasına qoşulmuşdur. "Qara" qvelflərin qələbəsindən sonra qiyabi olaraq yandırılmağa məhkum edilmişdir (1302). Didərgin həyat sürmüş, 1315-ci ildə ikinci dəfə ölümə məhkum olunmuşdur (həmin hökm 1966-cı ildə ləğv edilmişdir). Ömrünün son 6 ilini Ravennada yaşamışdır. Yaradıcılığının ilk dövründə Beatriçe adlı gənc bir qızı vəsf etmiş, onun vaxtsız ölümündən doğan kədər və hüzn dolu şerlər yaratmışdır ("Yeni həyat" kitabı, 1292).

Dante R. Basko (ing. Dante Basco; 29 avqust 1975) — ABŞ aktyoru, "Oskar" mükafatı laureatı. == Həyatı == Dante Basko Kaliforniya ştatının Pittsburq şəhərində Fillipinli ailədə anadan olub. O, həmin ştatının Serritos şəhərində böyümüşdü.

Dante Qabriel Rossetti (ing. Dante Gabriel Rossetti, d. 12 may 1828 – ö. 9 aprel 1882) — italyan əsilli ingilis şairi, tərcüməçisi, illustrator və rəssamı. O, Uilyam Holman Hant və Con Everett Mille ilə birgə prerafaelitlər cərəyanının əsasını qoymuş, sonradan cərəyanın əsas fiquru kimi, bu cərəyanın təsiri ilə yaradan Uilyam Morris və Edvard Börn-Cons kimi sənətkarların yaradıcılığına ciddi təsir göstərmişdir. Onun yaradıcılığı həmçinin Avropa simvolistləri və estetiklərinin yaradıcılığına da təsir göstərmişdir. Romantiklik və orta əsr intibahının xüsusiyyətləri Rossetti yaradıcılığına özünəməxsus keyfiyyət qazandırmışdır. Poeziyasının erkən dövründə, Con Kitsdən təsirlənmişdir. Poeziyasının sonrakı dövrü üçün hisslər və düşüncələrin qarşılıqlı əlaqələri xaraketrikdir ki, bunu da şairin "Həyat evi" (ing. The House of Life) sonetində görmək mümkündür.

Dante və Vergili Cəhənnəmdə (ing. Dante And Virgil in Hell, fr. Dante et Virgille en Enfe) — Vilyam Buqro ən məşhur əsərlərindən biri. Əsər 1850-ci ildə Parisdə tamamlanmışdır. Əsərdə tanınmış şairlər Dante Aligyeri və Vergili Cəhənnəmdə baş verən hadisələri heyrətlə seyr edərkən təsvir edilmişdir. Tablonun mərkəzində vampirizm - bir oğlanın qanını soran başqa bir oğlan təsvir edilmişdir. Arxada isə odda yanan müxtəlif insanlar və onları izləyən qanadlı eybəcər məxluq göstərilmişdir. Əsər 2005-ci ildə rejissor Yuv Bollun çəkdiyi fantastik qorxu filmi BladReynin preambulasında istifadə edilmişdir. == Sərgilərdə == Salon, Paris, Fransa, 1850 Vilyam Buqro: 1825 - 1925, Paris Fransa, 1984 Vilyam Buqro: 1825 - 1925, Monreal, Kanada, 1984 Vilyam Buqro: 1825 - 1925, Hardford, ABŞ, 1984 == Ədəbiyyat == Crespelle Jean-Paul, Les Maîtres de la belle époque, Paris, 1966 Adhémar Hélène [sous la direction de], Chronologie Impressionniste : 1803—1905, Paris, 1981 Gaudieri Alexander V. J. — Burollet Thérèse — Atkinson Tracy, William Bouguereau 1825—1905 [cat. exp.], Paris, 1984 Compin Isabelle — Roquebert Anne, Catalogue sommaire illustré des peintures du musée du Louvre et du musée d’Orsay, Paris, 1986 Compin Isabelle — Lacambre Geneviève — Roquebert Anne, Musée d’Orsay.

Dantenin yubileyi — yazıçı Anarın öz ssenarisi əsasında rejissor Gülbəniz Əzimzadə ilə birgə rejissoru olduğu film. == Məzmun == Bu, sənətə təmənnasız xidmət və məhəbbət haqqında poetik etirafdır. Film qocaman teatr aktyoru barəsində söhbət açır. Kəbirlinski (Həsənağa Turabov) epizod aktyorudur. İstedadı olmasa da, teatra qəlbən bağlı adamdır. Həmkarları daim onunla zarafatlaşır, bəzən də sataşırlar. Nəhayət aydın olur ki, bu, sakit, sadəlövh və gülməli adam əsl ziyalıdır, şəxsiyyətdir və milli mədəniyyət tarixinin bir parçasıdır. == Film haqqında == Film yazıçı Anarın eyniadlı povesti əsasında ekranlaşdırılmışdır. Film hər iki rejissorun Anarın və Gülbəniz Əzimzadənin tammetrajlı kinoda ilk işidir. Kinolent Mərkəzi Televiziyanın (Moskva) sifarişi ilə çəkilmişdir.

Avena strigosa (lat. Avena strigosa) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinin yulaf cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Avena agraria Brot. Avena agraria var. sesquialtera Brot. Avena agraria-mutica Brot. Avena agraria-sesquialtera Brot. Avena alta Cav. ex Roem. & Schult.

Danton Jorj Jak (fr. Georges Jacques Danton) (d. 1759 – ö. 1794) — Böyük Fransa burjua inqilabı xadimi, yakobinlərin rəhbərlərindən biri. Monarxiyanın devrilməsi ilə nəticələnən 1792-ci il 10 avqust üsyanının hazırlanmasında, həmin ilin avqust - sentyabrında inqilabi Fransanın müdaxilədən müdafiəsinin təşkilində iştirak etmişdir. 1793-cü ildən jirondistlərlə yaxınlaşmağa başlamış və terrorun yumşaldılmasını, qiymətlərin maksimum həddinin ləğv edilməsini və s. tələb etməyə başlamışdır. Davamçıları olan dantonçular onun ətrafında cəmlənmişdilər. 1794-cü ilin aprelində Danton və dantonçuların əksəriyyəti hərbi tribunal tərəfindən mühakimə və edam olunmuşdu.

Dantuin (ing. Dantooine) — "Ulduz müharibələri" kainatında uydurma planet. Dantuin orbitində iki peyki olan yerəbənzər planetdir. Böyük peyki açıq bənövşəyi, kiçik peyki isə yaşılımtıl rəngə sahibdir. Dantuinin landşaftının çox hissəsi otlu düzənliklərdən, təpələrdən, çaylardan və böyük göllərdən ibarətdir. Yazda yağışlı mövsüm istisna olmaqla, planet ilin əksər hissəsində mülayim və quru iqlim saxlayır. Dantuin həmçinin, nəmli, sıx meşələrə və şirə təsərrüfatlarının yetişdirildiyi sonsuz örtüyə malikdir. Dantuinin adı ilk dəfə 1977-ci ildə çəkilmiş "Yeni ümid" filmində çəkilir. "Ulduz müharibələri"nin genişləndirilmiş kainatı olan "Əfsanələr"dən, xüsusilə "Knights of the Old Republic" video oyunu və "Ulduz müharibələri: Yeni Ceday Ordeni" kitabında həm planetin tərkibi, həm də tarixi haqqında ətraflı məlumat verilir, lakin kanon deyil. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Dantooine — Vukipediya saytında.

Jorj Dantes (fr. Georges Charles de Heeckeren d'Anthès; 5 fevral 1812[…], Kolmar (Yuxarı Provans Alpları) – 2 noyabr 1895[…], Sulz-Haut-Rin) — fransız zabiti, diplomatı və senatoru. 1837-ci ildə Aleksandr Puşkini dueldə ağır yaralaması ilə məşhurlaşmışdır. Həmin dueldən iki gün sonra Aleksandr Puşkin aldığı güllə yarasından vəfat etmişdir. == Həyatı == Jorj Dantes 1812-ci ilin 5 fevral tarixində Fransanın Kalmar şəhərində varlı zadəgan ailəsində andan olmuşdur. Atası Yozef Konrad Dantesin Jorjdan başqa daha beş övladı vardı və o, Jorjun hərbi təhsil alıb, hərbçi olmasını istəyirdi. Ailəsinin dəstəyi ilə Jorj Dantes Seyint-Küyra hərbi təhsil almağa göndərilir və 1830-cu ildə kavalyer zabiti rütbəsini alır. Jorj 1830-cu ildə Fransada baş vermiş iyul inqilabı zamanı Kral X Karlın partiyasını dəstəkləmişdir. İyul inqilabı nəticəsində dəstəklədiyi tərəfin məğlub olması Jorjun rəqib qüvvələrin nəzarəti altında fəaliyyət göstərməkdən imtina etməsinə səbəb olur və o, atasının malikanəsinə çəkilir. Fransanı xaricdə təmsil etmək üçün Jorj Dantes əvvəlcə Prussiya daha sonra isə Rusiya imperiyasına doğru yola çıxır.

Maykl Dante DiMartino (ing. Michael Dante DiMartino) — ABŞ cizgi rejissoru, produsserı və ssenari müəllifi. «Avatar: Aanq haqqında əfsanə» və «Korra əfsanəsi» cizgi serialların müəllifidir. == Həyatı == Rod Aylend dizayn məktəbində Brayan Konietzko ilə bir yerdə təhsil alıb. 12 il ərzində Film Roman studiyada fəaliyyət göstərib. Orada «King of the Hill», «Family Guy» və «Mission Hill» kimi serialların yaradılmasına kömək etmişdir. Bəzi yüksək statuslu kinoteatrlarda göstərilmiş, 8 dəqiqəli «Atomic Love» cizgi qısametrjlığı film yaradıcısıdır. == Xarici keçidlər == Maykl Dante DiMartino — IMDb səhifəsi Michael Dante DiMartino Avatar Wikia saytda (ing.) Maykl Dante DiMartino Arxivləşdirilib 2012-03-26 at the Wayback Machine AvatarSpirit.Net Arxivləşdirilib 2007-11-28 at the Wayback Machine saytda (ing.) "Maykl Dante Dimartino və Brayan Konietzko. İntervyu". «The Wall Street Journal».

Rudi Van Dantsiq (4 avqust 1933[…], Amsterdam – 19 yanvar 2012, Amsterdam) — Niderland balet artisti, xoreoqraf. Rəqs dərslərini S. Qaskelldən almışdır. 1952–59-cu illərdə onun "Balleri saytl" truppasında (1954-cü ildən Niderland baleti, Amsterdam) işləmişdir. 1959-cu ildə Niderland rəqs teatrının (Haaqa) yaradılmasında iştirak etmişdir. 1960-cı ildə Qaskellin truppasına qayıtmışdır; 1961-ci il də truppa Niderland Milli Baleti adını almışdır (1967–94-cü illərdə Dantsiq teatrın bədii rəhbəri, 1971–91-ci illərdə direktoru olmuşdur). "Balle Ramber" və Kral baletində (Böyük Britaniya); "Xarkness balle" və "Amerikan Balle Tietr"də (ABŞ), Paris operasında, Danimarka Kral Baletində, "Bat-Dor" (İsrail) və s. truppalardada tamaşalar hazırlamışdır. Xoreoqraf öz tamaşalarında klassik leksika ilə modern rəqsi, o cümlədən M. Qrehemin texnikasından istifadə etməklə birləşdirmişdir Tamaşaları: B. Bartokun musiqisi əsasın da "Ailə dairəsi" (1958), "Ölmüş gəncə heykəl" (1965, xoreoqrafa dünya şöhrəti gətirmişdir), Y. Burmanın musiqisi əsasında "Zamanın buxovları" (1970, xüsusi olaraq R. X. Nuriyev üçün) "Son dörd nəğmə" (R. Ştrausun musiqisinə, 1977), S. Barberin musiqisinə "Payız dumanı" (1984). H. Berliozun musiqisinə "Vətəndaşlar, silahsız" (1987), G. Kançelinin musiqisi əsasında "Mələklər göyləri amansızlıqla qırmızı edirlər" (1990) və s. Dantsiqin "İtkin düşmüş əsgərin xatirəsinə" (1991) kitabı 1992-ci ildə ekranlaşdırılmışdır.

Dantenin yubileyi — yazıçı Anarın öz ssenarisi əsasında rejissor Gülbəniz Əzimzadə ilə birgə rejissoru olduğu film. == Məzmun == Bu, sənətə təmənnasız xidmət və məhəbbət haqqında poetik etirafdır. Film qocaman teatr aktyoru barəsində söhbət açır. Kəbirlinski (Həsənağa Turabov) epizod aktyorudur. İstedadı olmasa da, teatra qəlbən bağlı adamdır. Həmkarları daim onunla zarafatlaşır, bəzən də sataşırlar. Nəhayət aydın olur ki, bu, sakit, sadəlövh və gülməli adam əsl ziyalıdır, şəxsiyyətdir və milli mədəniyyət tarixinin bir parçasıdır. == Film haqqında == Film yazıçı Anarın eyniadlı povesti əsasında ekranlaşdırılmışdır. Film hər iki rejissorun Anarın və Gülbəniz Əzimzadənin tammetrajlı kinoda ilk işidir. Kinolent Mərkəzi Televiziyanın (Moskva) sifarişi ilə çəkilmişdir.

Dante R. Basko (ing. Dante Basco; 29 avqust 1975) — ABŞ aktyoru, "Oskar" mükafatı laureatı. == Həyatı == Dante Basko Kaliforniya ştatının Pittsburq şəhərində Fillipinli ailədə anadan olub. O, həmin ştatının Serritos şəhərində böyümüşdü.

Əlhəsən Dantata (ing. Alhassan Dantata; 1877 – 17 avqust 1955) — Nigeriya taciri. O, kola qoz-fındıqları və yer qoz-fındıqları ticarəti ilə məşğul olmuşdur və Avropa məhsullarının distribyutoru idi. Britaniya ticarət şirkətlərini xammalla təmin etmiş və Qızıl sahildə biznes maraqları da vardı. Ölümü zamanında Dantata Qərbi Afrikanın ən varlı adamı idi. O, Nigeriya və Afrikanın ən varlı adamı olan Aliko Danqotenin ulu babasıdır.