v 1. getmək, yola düşmək; The train departs at 12 Qatar saat 12-da yola düşür; 2. çıxıb getmək, tərk etmək; to ~ from London Londonu tərk etmək; It’s time to depart Çıxıb getmək vaxtıdır; 3. (from) aralanmaq, uzaqlaşmaq, əl çəkmək; dönmək; to ~ from one’s usual mode of life adi həyat tərzindən uzaqlaşmaq / əl çəkmək; 4. dəyişdirmək; üz döndərmək, əməl etməmək; to ~ one’s intentions / plans öz niyyətini / planını dəyişmək
Dənizaşırı departament
Dənizaşırı departament (fr. Département d’outre-mer et région d’outre-mer) — Fransanın dənizaşırı ərazilərədə yerləşən torpaqları ifadə edən termin. Sözügedən ərazilər, əvvəllər Fransanın müstəmləkələri olub, II Dünya müharibəsindən sonra ölkənin departamentlərinə çevirilmişdir. Avropa qitəsində, Fransaya tabe olan Korsika adası dənizaşırı departament statusunda sayılmır.
== Dənizaşırı departamentlər ==
Dənizaşırı departamentlər eyni zamanda Avropa Birliyinin bir parçası hesab olunur. Pul vahidləri avrodur. Buna baxmayaraq, dənizaşırı bölgələri şengen razılaşmasına daxil deyildir. Avropa Parlamentində üç millət vəkili ilə təmsil olunmaqdadırlar.
En (departament)
En (fr. və oks. Ain) — Fransanın şərqindəki Overn-Rona-Alp regionunun departamentlərindən biri. Sıra nömrəsi — 1. İnzibati Mərkəzi —Burk-an-Bres.
== Coğrafiya ==
Sahəsi — 5762 km². Departament Yura dağlarının cənub sahilləri üzərində Rona və Sona çayları arasında yerləşir.
== Tarix ==
En - 1790-cı ilin mart ayında Böyük Fransız İnqilabı dövründə yaranmış ilk departamentlərdən biridir. Adı En çayından gəlir.
== Qalereya ==
== Xarici keçidlər ==
VikiSəyahətdə En (departament) haqqında səyahət məlumatları var.
Ena (departament)
Ena departamenti Fransanın şimalında O-de-Frans regionunda yerləşir. Əhalisi 539 783 nəfərdir (2014).
== Coğrafiyası ==
Departamentin ərazisindən Ena çayı keçir ki, departamentdə onun şərəfinə adlandırılıb. Əvvəllər onun adı Esko, Marna, Uaza, Somma olmuşdur. Ümumi sahəsi 7369 kv.km-dir.
Departamentin əsas şəhərləri Sen-Kanten, Sason, Lan, Şato-Terri, Şoni, Viller-Kotredir. Əhali əsasən fransız dilində danışır. Bəzən onlar pikard ləhcəsi ilə də danışıllar, cənubunda isə şampan dialekti üstünlük təşkil edir.
== İqtisadiyyatı ==
Parisin əsas kənd təsərrüfat sahəsidir. Əsasən şəkər çuğunduru, taxıl və kartof əkilir.
Ena departamenti
Ena departamenti Fransanın şimalında O-de-Frans regionunda yerləşir. Əhalisi 539 783 nəfərdir (2014).
== Coğrafiyası ==
Departamentin ərazisindən Ena çayı keçir ki, departamentdə onun şərəfinə adlandırılıb. Əvvəllər onun adı Esko, Marna, Uaza, Somma olmuşdur. Ümumi sahəsi 7369 kv.km-dir.
Departamentin əsas şəhərləri Sen-Kanten, Sason, Lan, Şato-Terri, Şoni, Viller-Kotredir. Əhali əsasən fransız dilində danışır. Bəzən onlar pikard ləhcəsi ilə də danışıllar, cənubunda isə şampan dialekti üstünlük təşkil edir.
== İqtisadiyyatı ==
Parisin əsas kənd təsərrüfat sahəsidir. Əsasən şəkər çuğunduru, taxıl və kartof əkilir.
Er (departament)
Ör (fr. və norm. Eure) — Fransanın şimalında yerləşən, Normandiya regionun departamentlərindən biri. Sıra nömrəsi — 27. İnzibati mərkəzi — Evrö. Əhalisi — 598 347 nəfər (departamentlər arasında 43-cü yer, 2014-cü ilin məlumatları.).
== Coğrafiyası ==
Ör Dənizkənarı Sena, Uaza, Val-d’Uaz, İvelin, Ör və Luar, Orn və Kalvados departamentləri ilə sərhəddir. Ərazisi — 6040 km². Sena çayı və onun qolları Ör, Ept, Andel və digərləri departament vasitəsilə axır.
Departamentin əsas şəhərləri Bove, Kompyen, Krey, Nojan-sür-Uaz, Sanlis, Krepi-an-Valua, Meryü, Nuayon, Montater, Klermon.
Ero (departament)
Ero (fr. Hérault [eʁo],, oks. Erau [eˈraw], kat. Erau) — Fransa cənubunda yerləşən Oksitaniya regionun departamentlərindən biri. Sıra nömrəsi — 34. İnzibati mərkəzi — Monpelye. Əhalisi — 1,062,617 nəfər (departamentlər arasında 21-ci yer, 2010-cu ilin məlumatları).
== Coğrafiyası ==
Ərazisi — 6101 km². Şimalda Sevenna dağ massivi yerləşir. Od, Orb, Ero, Vidurl və s.
Fransa departamentlər siyahısı
Fransa departamentlər siyahısı — 22 dekabr 1789-cu il Fransa Qurucu Məclisi tərəfindən təsis edilmiş qərara əsasən departamentlər, Fransanın inzibati vahidləri qəbul edildi. Departmentlər isə rayon və kantonlar bölündü. 17 May 2013-cü ildəki sonuncu seçki sisteminin struktur qanuna əsasən - hər kantonun seçiciləri seçkilər zamanı müxtəlif cins şöbəsinin idarə heyətinin iki üzvünü seçirlər. Onlar 6 ilin səs çoxluğu nəticələrinə əsasən birinci və ikinci turlardan keçərək seçilirlər.
2015-ci ildən etibarən Fransa ərazisi 101 departamentə bölünür(5-i dənizkənarı ərazi), 335 rayon (12-si dənizkənarı) və 2054 kanton (59-u dənizkənarı).
Fransa departamentləri
Fransa departamentləri — Fransanın əsas ərazi idarəsi vahidi və ölkənin bir sıra keçmiş müstəmləkələrinə departament deyilir (fr. départements). Departamentlərin sahəsi 105dən (Paris) 83.000 (Fransa Qvianası) km²-ə qədərdir. Əhalisi 77 min nəfərdən (Lozer) 2,5 milyona qədər dəyişir. Böyük Fransa İnqilabı dövründə departamentlər əlifba sırası ilə rəsmi sayılmışdılar (hal-hazırda əlifba sırasına aid istisnalar mövcuddur).
== İdarə ==
Əsas idarə heyəti Ümumi Şuradır (Conseil Général). Departamentin inzibati mərkəzi prefektura adlanır.
== Tarixi ==
Dövlətin departamentlərə bölünməsi Böyük Fransa İnqilabı dövründə - 1790-cı il yanvarın 4-də təsis edilib, Qurucular Assambleyası vilayətlərin keçmiş bölgüsü yeni, daha səmərəli bir quruluşa çevrildi.
Eyni ilin 4 mart tarixində ilk 83 departament yaradıldı. 1810-cu ildə, Fransız imperiyasının ərazisinin genişlənməsi nəticəsində, departamentlərin sayı 83-dən 130-a, Napoleonun 1815-ci ildə məğlubiyyətindən sonra isə 86 oldu.
Ga və Lobo (departament)
Ga və Lobo — Kamerunun cənub regionuna daxil olan departament. Departament 19 911 km² sahəni əhatə edir və 2005-ci ildə ümumi əhalisi 196 951 nəfər olmuşdur. Departamentin mərkəzi Sanqmelimada yerləşir.
Kamerundakı qorunan ərazilərdə biri olan Ga Təbiət Qoruğu dapartamentin ərazisində yerləşir.
Haitinin Cənub-Şərq departamenti
Cənub-Şərq departamenti (fr. Le département du Sud-Est, h.kreol Sidès) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Sahəsi — 2 034 km², əhalisi — 575 293 nəfər (2009-cu ildə). İnzibati mərkəzi — Jakmel.
Haitinin Cənub departamenti
Haitinin Cənub departamenti (fr. Le Département du Sud, h.kreol Sid) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Sahəsi — 2654 km², əhalisi — 704 760 nəfər (2009-cu ildə). İnzibati mərkəzi — Le-Ke.
Haitinin Mərkəzi departamenti
Haitinin Mərkəzi departamenti (fr. Le département du Centre) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Ölkənin mərkəzi hissəsində, Dominikan Respublikası ilə sərhəddə yerləşir. Dənizə çıxışı olmayan yeganə departamentdir.
Sahəsi — 3487 km², əhalisi — 678 626 nəfər (2009-cu ildə). İnzibati mərkəzi — Enş.
Haitinin Qərb departamenti
Qərb departamenti (fr. Département de l'Ouest, h.kreol Lwès) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Sahə — 4 982,6 km², əhalisi — 3 664 620 nəfər (şəhər daxilində - 2 791 058 nəfər, kənd yerlərində - 873 562 nəfər, 2009-cu ildən). İnzibati mərkəzi — Port-o-Prens.
== Coğrafiyası ==
Departament ölkənin mərkəzi hissəsində yerləşir. Şimalda, Artibonit departamenti və Mərkəzi , Cənub-Şərq departamenti ilə, qərbdə Nip departamenti ilə sərhəddir və şərqdə Dominikan Respublikası ilə sərhəddə olan Qonav dəfnənin suları ilə yuyulur. Departament həmçinin Qonav adasını da əhatə edir. Departamentin şərq hissəsində ölkənin ən böyük Somatr gölü mövcuddur.
== Tarixi ==
12 yanvar 2010-cu ildə departament son iki əsrdə Haitidə baş verən ən güclü 7.0 zəlzələ baş vermişdir. Leoqan şəhəri ən çox zərər çəkmiş, binaların 80-90% -i məhv edilmişdir.
Haitinin departamentləri
Haiti Respublikasında əsas ərazi-inzibati vahidi departamentdir (fr. département). Haiti Respublikası 10 departamentə bölünür.
== İdarəetmə ==
Hər bir departamentin icra orqanı olan öz şurası vardır. İdarə Məclisinin hər 4 ildə seçdiyi 3 üzvdən ibarətdir. Şuraya sədrlik edir.
Hər bir departamentin özünün Məclisi var, bu da müzakirə olunan bir qurumdur və Şuranın işinə kömək edir. Məclis üzvləri də 4 il müddətinə seçilir. Departamentin iclası onun sədri tərəfindən idarə olunur.
== Tarixi ==
Keçmiş fransa koloniyası olan San-Dominqo üç departamentdən ibarət idi: Cənub, Şimali və Qərbi.
Haitinin Şimal-Qərb departamenti
Haitinin Şimal-Qərb departamenti (fr. Le Département du Nord-Ouest) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Ölkənin şimalında yerləşən və Tortuqa adası ilə Haitinin ən şimal hissəsidir.
Sahəsi — 2176 km², əhalisi — 662 777 nəfər (2009-cu ildə). İnzibati mərkəzi — Por-de-Pe.
Haitinin Şimal-Şərq departamenti
Haitinin Şimal-Şərq departamenti (fr. Le département du Nord-Est, h.kreol Nòdès) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Sahə — 1805 km², əhalisi — 358 277 nəfər (2009). İnzibati mərkəzi — For-Liberte. Şərqdə Dominikan Respublikası ilə sərhəddir.
Haitinin Şimal departamenti
Haitinin Şimal departamenti (fr. Le département du Nord) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Ölkənin şimal hissəsində yerləşir. Sahəsi — 2115 km², əhalisi — 970 495 nəfər (2009-cu ildə). İnzibati mərkəzi — Kap-Aityen.
== Tarix ==
XVIII əsrin sonlarında mövcud departamentin ərazisi Fransanın Haiti ən məhsuldar bölgəsidir, ən böyük şəkər əkinləri buradadır, bu ərazilər böyük iqtisadi əhəmiyyətə malik idi. Sahə ərazilərinə (xüsusən də iqtisadi cəhətdən) daha çox muxtariyyət istəyən zəngin əkinçilərdən ibarət idi.
Burada Haiti inqilabı başlamışdır. 22 avqust 1791-ci ildə bir qul quldurluğu başladı. 10 gün ərzində kölələr bütün şimal ərazilərini nəzarət altına aldılar.
Jer (departament)
Jer (fr. Gers, oks. Gers) — Fransa cənub-qərbində, Pireney dağətəyində yerləşən, Oksitaniya regionunun departamenlərindən biri. Sahəsi — 6257 km². İnzibati mərkəzi — Oş. Adı Jer çayından gəlir. Departamentə 31 kanton daxildir.
== Coğrafiyası ==
Cənub hissəsi və şimaldan tədricən cənubdan şimala qədər, Qaron vadisinə və şərqdən qərbə qədər gedən buzlaq və çay çöküntülərindən ibarət olan Armanyak platosudur. Plato Adur, Jer, Jemon, Baiz və Qaron hövzəsinə aid olan çayların vadilərini kəsişir. Torpağı gil-silikondur.
Kaketa (departament)
Kaketa (isp. Caquetá) — Kolumbiyanın departamentlərindən biri, inzibati mərkəzi - Florensiya şəhəri, departamenti 1982-ci ildə prezident Xulio Sezar Turbay Ayalo tərəfindən yaradılmışdır.
Kalvados (departament)
Kalvados — Fransanın şimal-qərbində yerləşən Aşağı Normandiya regionunun tərkibinə daxil olan departament. İnzibati mərkəzi Kan şəhəridir. Kalvados departamentinin tərkibinə 4 dairə, 49 kanton və 706 kommuna daxildir.
Kollins departamenti
Kollins departamenti — Beninin 12 departamentindən biri.
== Ərazisi ==
Kollins departamentinin ərazisi 14 932 km2-dır. Kollins departamentinə 6 şəhər daxilidir.
== Əhalisi ==
2013-cü ilə olan məlumatlara əsasən Kollins departamentinin əhalisi 716 558 nəfərdir.
Kordova (departament)
Kordova (isp. Córdoba) — Kolumbiyanın departamentlərindən biri, ölkənin şimalında, Karib düzənliyində yerləşir. Şimaldan Karib dənizi, şimali-şərqdə Sukre departamenti, şərqdə Bolivar departamenti və cənubda isə Antokiya departamenti ilə sərhəddir. İnzibati mərkəzi Monteriya şəhəridir. Departamentin adı, Kolumbiyanın müstəqilliyi üçün çalışan General Xose Maryia Kordovanın adından götürülmüşdür.
Kuffo departamenti
Kuffo departamenti — Beninin 12 departamentindən biri.
== Ərazisi ==
Kuffo departamentinin ərazisi 2 404 km2-dır. Kuffo departamentinə 6 şəhər daxilidir.
== Əhalisi ==
2013-cü ilə olan məlumatlara əsasən Kuffo departamentinin əhalisi 742 895 nəfərdir.
Lo (departament)
Lo (fr. Lot, tələffüzü «lot»; oks. Òlt, Òut) — Fransa cənub-qərbində yerləşən, Oksitaniya regionun departamentlərindən biri. Sıra nömrəsi — 46. İnzibati mərkəzi — Kaor.
== Coğrafiyası ==
Ərazisi — 5217 km². Departamentin ərazisində Lo və Sele çayları axır. Region şərabçılıq ənənələri ilə məşhurdur (rus. Cahors şərabının adı Kaor şəhərindən gəlir). Departamentə 3 rayon, 31 kanton və 340 kommun daxildir.