Azərbaycanca
Язык
Тип
Словари
Словари → Ислам. История, философия и право

İCTİHAD

şəriətdə hüquqi hökmlərin irəli sürülməsi, eləcə də müxtəlif dini problemlərin Quran, hədis, qiyas və icmaya istinad edilərək həll edilməsidir. İctihad edənə müctəhid deyilir. Müctəhid dərin biliyə və yüksək əxlaqa sahib olmalıdır. “İctihad” termini Quranda olmasa da, Məhəmməd peyğəmbərin hədislərində vardır. Rəvayətlərə görə Məhəmməd peyğəmbər öz səhabələrini müxtəlif yerlərə göndərir və onlara ictihad etmək səlahiyyətini verirdi. İctihad edən müctəhid İslamın başlıca qaynaqları olan Quran və hədislərdən birbaşa hökmlər çıxarır və ya keçmiş alimlərin artıq həll etdiyi məsələləri araşdıraraq onları mövcud şəraitə tətbiq edir. Məhəmməd peyğəmbərin səhabələri onların fiqhi əsaslarını sistemləşdirmiş, onların tələbələri və davamçıları, eləcə də imamlar ilkin qaynaqlardan müstəqil hökmlər vermişdirlər. Hicrətin III əsrindən sonra demək olar ki, bütün başlıca hüquqi problemlər sistemləşdirilib həll edilmişdir. Buna görə bir çox məzhəblərdə artıq həll edilmiş məsələlər ətrafında yeni ictihadların verilməsi bəyənilməmişdir. Beləliklə, bu məzhəblərdə uzun müddət “ictihad qapıları” yalnız yeni yaranmış məsələlər üçün açılırdı. Hər bir yeni problemin hökmü fiqhi məzhəbinin ənənələri və metodlarına uyğun olaraq verilməlidir. Cəfəri, zahiri və hənbəlilər ictihadın qapılarının bağlanması fikri ilə razılaşmamış, istənilən məsələ haqqında ictihadın verilməsini məqbul hesab etmişdirlər. Dərk olunmasında heç bir problem olmayan Quran ayələri və hədislər olan yerdə heç bir ictihadın verilməsinə ehtiyac yoxdur.
#ictihad #ittihad #mövqe #qeyrətlilik #bidət #ictinab #mübah #irfanə #hənif #преступление #vəfd #gil #fəzilət #imamət #ortaq #qailə #müqəddim #разработка #müavinət #fitva
а a b c ç d e ə f g ğ h x i k q l m n o ö p r s ş t u ü v y z
i̇
İCMA
İDDƏ
OBASTAN VİKİ
İctihad
İctihad — Quranda və ya hədisdə haram-halal vəziyyəti qeyd olunmayan bir suala cavab tapmaq üçün bir fəqih və ya İslam hüququ mütəxəssisi tərəfindən mülahizələrdən istifadə etməkdir. İctihad Ərəb dili, kəlam, nazil olan mətnlər və usul-ul-fiqh, Həm sünnilər, həm də şiələr ictihad edirlər. İctihad, onu yerinə yetirmək qabiliyyətinə malik olanlar üçün dini bir vəzifə sayılır. İctihad etmək qabiliyyətinə malik olan İslam alimi "müctəhid" adlanır. Əxbarilər ictihadı rədd edirlər, çünki yalnız 14 məsumun qərəzsiz hökm verə biləcəyinə inanırlar. Əxbarilər bir şeyin haram və ya halal olduğuna əmin deyillərsə, onu haram hesab edirlər. Kənan Rövşənoğlu. "Şiəlikdə müctəhidlik institutu - Baku Research Institute". Bakı Araşdırmalar İnstitutu (az.). 2023-05-18.

Значение слова в других словарях