iştirakçı

İştirakçı demokratiya siyasi sistemlərin fəaliyyətindəki komponentlərin geniş iştirakını vurğulayan siyasi nəzəriyyədir. Bu nəzəriyyəyə görə, demokratiyanın etimoloji kökləri (yunan dilində demos və kratos) xalqın hakimiyyətdə söz sahibi olduğunu və buna görə də demokratiyanın iştirakçı olması lazım olduğunu vurğulayır. Bununla belə, iştirakçı demokratiya ənənəvi nümayəndəli demokratiyadan daha geniş vətəndaş iştirakının formalarını və daha çox siyasi nümayəndəliyi müdafiə etməyə meyillidir. Məsələn, nümayəndələrin seçilməsindən əlavə, sıralama sistemi vasitəsilə idarəetmə orqanlarının yaradılmasının tərəfdarı olub, vətəndaşların hakimiyyət vəzifələrini özlərinin əllərində tutmasına imkan verərək daha güclü bir iştirakçı orqan meydana gətirəcəyi düşünülür. Bəzi alimlər, güclü qeyri-hökumət ictimai sferasının güclü liberal demokratiyanın yaranması üçün ilkin şərt olduğu inancına əsaslanaraq, bu terminin vətəndaş cəmiyyəti sahəsində icma əsaslı fəaliyyətlərə yenidən diqqət yetirməli olduğunu iddia edirlər. Bu alimlər vətəndaş cəmiyyəti sferası ilə formal siyasi sfera arasındakı fərqin vacib olduğunu vurğulamağa meyillidirlər.

İştirak etməyən iştirakçı — 1947–1949-cu illərdə Ərəb–İsrail müharibəsi zamanı evlərini tərk edən, qaçan və ya deportasiya edilən, lakin indiki İsrail Dövləti ərazisində qalmış Fələstin ərəblərini təsvir etmək üçün istifadə edilən termin. Onların əmlakı "işdən çıxmayanların əmlakı haqqında qanuna" uyğun olaraq müsadirə edilmişdir, lakin onlar məcburi köçkün kimi İsraildə qalmış və ya daha sonra İsrailə qayıtmışdılar. 1950-ci ildə İsraildəki 156,000 israilli ərəbdən 46,000-i iştirak etməyən iştirakçı sayılırdı. Fələstin QHT-si BADIL-in 2015-ci il hesablamalarına görə, İsraildə 384,200, Fələstin ərazilərində isə 334,600 məcburi köçkün var. Onlar yaşadıqları evlə eyni ərazidə olsalar, əmlak hələ də mövcud olsa, əmlakın onlara məxsus olduqlarını göstərə bilsələr belə məcburi köçkünlərə əvvəllər yaşadıqları evlərdə yaşamağa icazə verilmir. Onlar hətta bir neçə gündən çox evlərini tərk etmək niyyətində olmadıqları və qeyri-könüllü vəziyyətdə tərk etdikləri halda belə müəyyən bir gündə evlərində olmadıqları üçün İsrail hökuməti tərəfindən qeyri-iştirakçı hesab edilirlər. [1]Гаарец נפקדים-נוכחים, עד מתי? טליה ששון (ivr.) Аркадий Мазин.

"Vətən müharibəsi iştirakçısı" medalı — Azərbaycanın dövlət təltifi və medalı. İkinci Qarabağ müharibəsində qələbə münasibətilə təsis edilmişdir. == Təltif edilən şəxslər == "Vətən müharibəsi iştirakçısı" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə Azərbaycan Respublikasının işğal edilmiş ərazilərinin azad olunması uğrunda Vətən müharibəsində iştirak etmiş, aparılan döyüş əməliyyatlarının uğurla nəticələnməsinə töhfə vermiş Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçuları və mülki işçiləri, habelə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) ön cəbhədə fədakarlıq göstərmiş əməkdaşları və mülki işçiləri təltif edilir. == Təltif edən orqan == "Vətən müharibəsi iştirakçısı" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə Vətən Müharibəsində qələbə münasibətilə Azərbaycan Respublikasının orden və medallarının təsis edilməsi ilə əlaqədar "Azərbaycan Respublikasının orden və medallarının təsis edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti təltif edir. == Taxılma qaydası == "Vətən müharibəsi iştirakçısı" Azərbaycan Respublikasının medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda, "Laçının azad olunmasına görə" medalından sonra taxılır. == Medalın təsviri == === Medalın ümumi təsviri === "Vətən Müharibəsi iştirakçısı" Azərbaycan Respublikasının medalı bürüncdən tökülmüş və qızıl suyuna çəkilmiş, guşələrinin ətrafı üçbucaq formalı xətlərlə, guşələrinin arası qövsvarı xətlərlə konturlanmış, guşələri ikitərəfli hamar şüalı, guşələrinin arası 32 ədəd qısa ikitərəfli hamar şüalı diametri 42 mm olan səkkizguşəli ulduz formalı lövhədən ibarətdir. === Medalın ön tərəfi === Medalın ön tərəfində ulduzun üzərində xarici və daxili çevrələrlə konturlanmış dairəvi lövhə yerləşdirilmişdir. Xarici və daxili çevrələrin arasında qırmızı minalı fonda yuxarı qövs boyunca VƏTƏN MÜHARİBƏSİ İŞTİRAKÇISI sözləri yazılmışdır, aşağı qövs boyunca mərkəzdən sol və sağ tərəflərə doğru dəfnə çələngləri təsvir olunmuşdur. Yazı ilə çələnglərin arasında, sol və sağ tərəflərdə iki səkkizguşəli ulduz təsvir olunmuşdur. Daxili çevrənin içərisində səthi relyefli xətlərlə işlənmiş dairənin mərkəzində qoşa xətlərlə konturlanmış səkkizguşəli ulduz formalı lövhə, lövhənin mərkəzində isə ikitərəfli hamar şüalı səkkizguşəli ulduz təsvir olunmuşdur.

Aşağıdakı siyahıda Qarabağ müharibəsi iştirakçılarının ləqəbləri verilmişdir.

Aşağıdakı siyahıda Qarabağ müharibəsi iştirakçılarının ləqəbləri verilmişdir.

"Böyük Vətən müharibəsi iştirakçılarının xatirə kompleksi" — Azərbaycanın Şuşa şəhərində, Xəlil Məmmədov küçəsində yerləşən abidə. İkinci Dünya müharibəsinin iştirakçılarına həsr olunmuşdur. Şuşa şəhərinin Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilməsindən sonra pis vəziyyətə düşmüşdür. 2020-ci ilin noyabrında kompleks ərazisi şəhər ilə birlikdə işğaldan azad edilmişdir. Kompleksin bərpa edilməsi planlaşdırılır. == Tarixi == "Böyük Vətən müharibəsi iştirakçılarının xatirə kompleksi" SSRİ hakimiyyəti dövründə salınmışdır və İkinci Dünya müharibəsinin iştirakçılarına həsr olunmuşdur. Kompleksin tərkibində sovet əsgərlərinin barelyefləri, park və "Analar heykəli" daxildir. Şuşa şəhəri 1992-ci ilin mayında Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir və bu zaman kompleks vandalizmə məruz qalmışdır. Kompleksdə olan əsgərlərin barelyefləri güllələnmiş, "Analar heykəli" vandalizmə uğramış, əbədi məşəl söndürülmüşdür. 2020-ci ilin noyabrında kompleks ərazisi şəhər ilə birlikdə işğaldan azad edilmişdir.

Aşağıdakı siyahıda Qarabağ müharibəsi iştirakçılarının ləqəbləri verilmişdir.

Qiymətli kağızların ikinci bazarının iştirakçıları dövlət, səhmdar cəmiyyətləri, qiymətli kağızlar bazarının peşəkarları olan mütəxəsislər, müxtəlif investisiya təsisatları, kommersiya bankları, fond mərkəzləri və mağazaları, digər təsərrüfat subyektləri, həmçinin vətəndaşlardır. Qiymətli kağızların ikinci bazarının hər bir iştirakçısının öz yeri var. Lakin onların içərisində ən böyük diqqəti investisiya təsisatları cəlb edir. İnvestisiya təsisatlarının qiymətli kağızlar bazärındakı fəaliyyətinın lisenziyalaşdırılması onların bu sahədəki fövqəladə rolunun birinci meyarı kimi qəbul olunur və axırıncı maliyyə ilinin nəticələrinə görə investisiya təsisatının gəlirinin əsas hissəsi qiymətli kağızlarla bağlı olmayan fəaliyyətdən əldə olunubsa lisenziya geri çağırıla bilər yaxud, onun qüvvəsi dondurula bilər. İnvestisiya təsisatları müxtəlif təşkilati-hüquqi formada çıxış edə bilər. Lakin, bu ümumi qaydadır və hər blr ölkədə onu dəqiqləşdirən bir sıra məhdudiyyətlər ola bilər ki, onlar da konkret ölkədə qüvvədə olan normalardan və qiymətli kağızlar bazarının iştirakçılarının fəaliyyətinin səciyyəsindən irəli gələ bilər. İnvestisiya təsisatlarına aşağıdakılar aiddir: Maliyyə brokerlərl; İnvestisiya məsləhətçiləri; İnvestisiya şirkətləri; İnvestisiya fondları. Maliyyə brokerləri. Bunlar hüquqi şəxsdir və onları fiziki şəxs olan brokerlərlə qarışdırmaq olmaz. Onlar müştəriyə komisyon müqaviləsi əsasında yaxud, müştərinin tapşırığı ilə yaxud müştərinin vəsaiti hesabına qiymətli kağızların alqı-satqısını həyata keçirir və bu zaman vasitəçi (agent) funksiyalarını icra edir.