is. cire f ; ~la sürtmək cirer vt, enduire vt de cire ; ~ şamı cierge m
◊ ~a döndərmək plier vt, soumettre vt ; faire adoucir qn ; ~a dönmək plier (se), soumettre (se), céder vt
Mum
Mum — ali turşuların və yüksək molekulyar spirtlərin bitki və heyvanlar aləmində mürəkkəb efirləri. Bitki və heyvan mənşəli mumları fərqləndirmək olar.
Heyvan mumları:
Arıların istehsal etdiyi mum arı şanın qurulmasında istifadə olunur.
Qoyunun yunun qaynadaraq Lanolin adlı mumu əldə etmək olar.
Mum lövhələr
Eramızdan əvvəl 7-ci əsrdə Qədim Romada yazı yazmaq üçün mum lövhələrdən istifadə edilirdi. İçəri tərəfi mumla örtülən bu lövhələr taxtadan və ya fil sümüyündən hazırlanırdı və mumun üzərində stilos adlanan metal çubuqla hərflər cızılırdı. Mum lövhələrdən 1500 ildən artıq zaman müddətində istifadə edilmişdir.
Eramızdan əvvəl 2-ci əsrdə '''perqament''' papirusu tədricən sıxışdırıb çıxarmışdır. Materialın adı onun ilk dəfə hazırlandığı Perqam şəhərinin adından götürülmüşdür. Perqament aşılanmış qoyun, dana və ya keçi dərisindən hazırlanırdı. Papirusdan fərqli olaraq perqamentdən geniş istifadə olunmasının səbəbi onun üzərində suda həll oluna bilən mürəkkəblə yazılmış yazını silib, yenisini yazmaq imkanının olması idi. Bundan başqa, perqamentin hər iki üzünə yazı yazmaq mümkün idi.
E.ə. 7-ci əsrdə informasiyanın saxlanması üçün gil lövhələrdən istifadə edilirdi.
Mum evi (film, 2005)
"Mum fiqurları evi" (ing. House of Wax) — ABŞ-yəvstraliya istehsalı, rejissor Jaume Kollett Seranın, qorxu janrında film. Film 2005-ci ildə ekranzasiya olmuşdu. 1953-cü ilin (həmin adda) və 1933-cü ilin «Mum fiqurlar muzeyinin sirri» adlı filmlərinin remeykidir. ABŞ-də film $32 064 800 gəlir qazanmışdı, onların birinci uik-enddə $12 077 236. Digər ölkələrdə $36 701 321 yığmışdı, bu isə ümumillikdə $68 766 121 topladı.
Film girişlə başlayır. Biz görürük ki, qadın mum hazırlayır və maska üçün formanı götürərək mumu ona tökür. Onun yanında oğlu oturub və qarğıdalı portlağı yeyir. Birdən otağa atası ikinci oğlanla daxil olur və arvadına deyir ki, onu(ikinci oğlanı) sakitləşdirməyə kömək etsin.
Mum fiqurları evi (film, 2005)
"Mum fiqurları evi" (ing. House of Wax) — ABŞ-yəvstraliya istehsalı, rejissor Jaume Kollett Seranın, qorxu janrında film. Film 2005-ci ildə ekranzasiya olmuşdu. 1953-cü ilin (həmin adda) və 1933-cü ilin «Mum fiqurlar muzeyinin sirri» adlı filmlərinin remeykidir. ABŞ-də film $32 064 800 gəlir qazanmışdı, onların birinci uik-enddə $12 077 236. Digər ölkələrdə $36 701 321 yığmışdı, bu isə ümumillikdə $68 766 121 topladı.
Film girişlə başlayır. Biz görürük ki, qadın mum hazırlayır və maska üçün formanı götürərək mumu ona tökür. Onun yanında oğlu oturub və qarğıdalı portlağı yeyir. Birdən otağa atası ikinci oğlanla daxil olur və arvadına deyir ki, onu(ikinci oğlanı) sakitləşdirməyə kömək etsin.
Mum heykəllər muzeyi (film, 1988)
Mum heykəllər muzeyi (ing. Waxwork) — 1988-ci ildə istehsal olunmuş ABŞ filmidir.
Mum heykəllər muzeyi — Internet Movie Database saytında.
Mum heykəllər muzeyi (film, 1988))
Mum heykəllər muzeyi (ing. Waxwork) — 1988-ci ildə istehsal olunmuş ABŞ filmidir.
Mum heykəllər muzeyi — Internet Movie Database saytında.
Mum heykəllər muzeyi 2 (film, 1992)
Mum heykəllər muzeyi 2: Zamanda itmiş (ing. Waxwork II: Lost in Time) — 1992-ci ildə istehsal olunmuş ABŞ filmidir.
Mum heykəllər muzeyi 2: Zamanda itirilmişlər — Internet Movie Database saytında.
Mum heykəllər muzeyi (film)
Mum heykəllər muzeyi (ing. Waxwork) — 1988-ci ildə istehsal olunmuş ABŞ filmidir.
Mum heykəllər muzeyi — Internet Movie Database saytında.
Echinops chodzha-mumini
Echinops chodzha-mumini (lat. Echinops chodzha-mumini) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin toppuztikan cinsinə aid bitki növü.
== Arealı ==
Vətəni Tacikistandır.
Karles Vesley Mumbere
Karles Vesley Mumbere – Rvenzururu Krallığının növbəti kralı.
== Həyatı ==
25 il ərzində ABŞ-də bir həkimin yanında köməkçi kimi çalışaraq, yaşlılara və xəstələrə baxan 50 yaşlı Karles Vesley Mumbere 19 oktyabrda kral olacaq.
Karles Vesley Mumbere həmin gün başına tac qoyacaq və Uqandanın Kasese bölgəsində mərkəzi hökumət tərəfindən də tanınan Rvenzururu Krallığının kralı olacaq.
Onun atası 1960-cı ildə Uqandadakı 300 min nəfərlik bir etnik qrup tərəfindən kral elan edilib. Ancaq o zaman Uqanda mərkəzi hakimiyyəti buna qarşı çıxıb. Razılığa gələ bilməyən tərəflər illərlə silahlı və siyasi müstəvidə mübarizə aparıblar.
30 yaşında Mumbere təhsil almaq üçün ABŞ-yə gəlib. Ölkəsindəki siyasi qarışıqlıq səbəbindən bir müddət sonra ona vəsait göndərilməyib. O da təhsilini yarımçıq qoymaq məcburiyyətində qalıb və bir həkim köməkçisi kimi işləməyə başlayıb.
== Mənbə ==
Həkim köməkçisi əsl kral olacaq!
Mumbay
Mumbay -(mumbəi; marathi मुंबई, Mumbaī; 1995-ci ilə qədər Bombey बॉम्बे və ya बंबई Bambaī) Hindistanda Maharashtra əyalətinin paytaxtı və Cənub subkontinentinin əsas liman şəhəridir. O Salsette yarımadasında yerləşir. Şəhərin mərkəzi yarımadadan Ərəbistan dənizinə tərəf uzanan nazik tormaq sahələri üzərində yerləşmişdir. Şəhər Hindistanın iqtisadi mərkəzi hesab edilir və dünyada məşhur fil studiyası olan Bollivudun vətənidir. Mumbay nəqliyyat xətlərinin kəsişdiyi şəhər olub, özündə çoxlu sayda universitet, muzey, teatr və qalereyaları cəmləşdirir.
Mumbay öz 13,7 milyon əhalisi ilə dünyanın ən çox əhalisi olan şəhərlərindən biridir. Ətraf sahəsində yerləşən metropol reionu ilə birlikdə onun əhalisi 20 milyindan artıqdır, bu da dünya üzrə 5-ci yer demədkir. Hindistanda əhalinin qeydiyyat məsləsi ilə məşğul olan idarələrin olmaması ucundan burada verilən rəqəmlər yalnız təxmini götürülə bilər.
Mumbay böyük beynəlxalq nəqliyyat şəbəkəsinin düyümündə yerləşdiyindən hər il Hindistanın sərnişinlərinin yarısı yarısı keçir. Böyük iqtisadi rəngarənglik şəhərin kontrastında da özünü göstərir.
Mumbay Universiteti
Mumbay Universiteti (ing. University of Mumbai, marathi मुंबई विद्यापीठ) — Hindistanın Mumbay şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi. Mədrəs və Kəlkətə universitetləri ilə birlikdə ölkəsinin ən qədim və öncül universitetlərindən biridir.
Universitetin əsası 18 iyul 1857-ci ildə qoyulmuşdur. Quruluşunda nümunə kimi London Universiteti əsas götürülmüşdür.
Universitetin zəngin kitabxana fondu var.
Mumbay Universiteti ən çox milyarder məzunu olan universitetlərin siyahısında 9-cu yerdədir. 2014-cü ilə aid məlumata görə bu universitetin 12 milyarder-məzunu var.
Milli Qiymətləndirmə və Akkreditasiya Şurası (NAAC) tərəfindən Mumbay Universitetinə "Beş Ulduz" statusu verilmişdir.
Buranın məzunu olan məşhurlardan misal olaraq aşağıdakıların adlarını çəkmək olar:
Mukeş Ambani — Hindistan milyonçusu, dünyanın ən zəngin adamlarından biri.
Mumbaya terror aktı
Mumbaya Terror Aktı — Bombey şəhərində silsilə terror aktı. 2008-ci ilin 26 noyabrından 29 noyabra qədər Hindistanın Mumbay şəhərində baş vermişdir.
Fərziyyələrə görə, islam terror təşkilatı "Dəkkan Mücahəddin" ( təşkilat əvvələr naməlum idi, Əl-Qaidə təşkilatı ilə əlaqəli ola bilər) bir neçə mobil qruplarla güclü hücum etdilər.Qruplardan biri Viktoriya dəmiryol vagzal binasında avtomat Kalaşnikovdan aramsız atəş açdı. Digər iki qrup Hindistan qapılarının əks tərəfində " Tac Mahal " və "Oberoy" otellərində əsir götürdülər.(ing. Obroi Trident otel), dördüncü qrup polis məntəqəsinə hücum etdi. Yeddi hücum qeydə alınmışdı ( həmçinin Leopold kafe, hospital və Nəriman adlı Yəhudi iş mərkəzi). Nəticədə 166 dinc əhalı güc strukturunun əməkdaşları həlak olmuşlar və 10 dan 9 terrorist. Həmçinin 300 dən 600 dək insan yaralanmışdır.
Yerli vaxtla saat 22:00 radələrində, 21 noyabr 2008-ci il 10 hazırlanmış terrorist: Acmal Qasab, Abu Əli, Abu Soxeb Abdul, Rəhman Çota, Fəhad Ullah, Abu Dəra İsamal Xan, Nəsir Umar, Babar İmran Akaşa, Akir Əli Xama və Badi Abdulla Rəhman Karaca şəhərini hava qayıqları ilə tərk etdilər. Onların istiqamətləri - Mumbay şəhəridir.
Mumin Surəsi
40-cı surə
əl-Mumin (Mömin) surəsi (Məkkədə nazil olmuşdur, 85 ayədir). Surə adını 28-ci ayətində keçən və inanan, iman gətirən şəxs anlamında işlənən mumin (mömin) sözündən almışdır.
Bu surədə Qurandan, Nuh qövmündən Allaha iman edənlərin cənnətə girəcəklərindən, Allahı inkar edənlərin cəzalandırılacaqlarından, Musa peyğəmbərdən, firondan, qiyamət günündən bəhs olunur.
Mumiya
Mumiya — Balzamlanma vasitəsilə çürüməkdən qorunmuş insan cəsədidir. İnsan cəsədlərini mumiyalamaq qədim zamanlardan başlayaraq Çili, Peru, Misir, Çin, Yaponiya, İtaliya, Altay Respublikası (Rusiya), Polşa, Danimarka və dünyanın bir çox ölkələrində həyata keçirilmişdi.
"Mumiya" sözü avropa dillərində 1000-ci illərdə geniş yayılmışdır. Latın dilində işlədilən "mumia" ifadəsi "Mumiya" sözü ərəb dilində «mūmiyya» (مومياء) və fars dilində «mūm» (wax) ifadələrindən götürülmüşdü. Bu sözün hərfi mənası ərəbcədən möhkəm süni maddə olan Bitum mənasını verir. Qədim Misirlilər isə mumiyanı «Sax» adlandırırdılar. Ərəb və avropa tacirləri mumiyadan dərman kimi istifadə edirdilər. Bu dərmanlar zədələnmə və ağır yaraları müalcə etmək üçün istifadə edilir. XVI əsrdə yaşamış məşhur fransız yazıçısı və filosofu Mişel de Monten (1533-1592) xəstələri sağaltmaq üçün bu dərmanlardan istifadə edilməsi metodunu "Hannibalizm" adlandırmışdı. Onun sözlərinə görə, dərman qıtlığı ucbatından satıcılar dərman kimi ölmüş uşaqların və kasıblarından bədənlərindən istifadə edirdilər.
Mumiya: Əjdaha İmperatorunun Qəbri (film, 2008)
Mumiya : Əjdaha İmperatorunun Qəbri (ing. The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor) — 2008-ci ildə istehsal olunmuş Mumiya seriyasının üçüncü seriyasıdır.
Qəddar Çin əjdaha-imperatoru Sin Şi Xuandi cadugər tərəfindən lənətlənmişdir. İmperator on min döyüşçüdən ibarət Terrakota ordusu ilə həmişəlik olarak sükuta qərq olunub. Bir dəfə macərapərəst Aleks O'Konnell qəflətən onları həmişəlik yuxudan oyadır. Nəticədə o, dirilmiş ölülərlə mübarizə aparmağı bilən yeganə şəxslər olan valideynlərinə müraciət etmək məcburiyyətində qalır. İmperator həyata qayıdır və qəhrəmanlar başa düşür ki, min illər ərzində onu gücü daha da artıb. Onun qarşısı alınmasa onda yeni dirilmiş İmperatorun Mumiyası bütün Asiyanı dünya ağalığı uğrunda mübarizəyə qaldırmağa hazırdır...
Mumiya: Əjdaha imperatorunun sərdabəsi — Internet Movie Database saytında.
Mumiya: Əjdahalar imperatorunun sərdabəsi (film, 2008)
Mumiya : Əjdaha İmperatorunun Qəbri (ing. The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor) — 2008-ci ildə istehsal olunmuş Mumiya seriyasının üçüncü seriyasıdır.
Qəddar Çin əjdaha-imperatoru Sin Şi Xuandi cadugər tərəfindən lənətlənmişdir. İmperator on min döyüşçüdən ibarət Terrakota ordusu ilə həmişəlik olarak sükuta qərq olunub. Bir dəfə macərapərəst Aleks O'Konnell qəflətən onları həmişəlik yuxudan oyadır. Nəticədə o, dirilmiş ölülərlə mübarizə aparmağı bilən yeganə şəxslər olan valideynlərinə müraciət etmək məcburiyyətində qalır. İmperator həyata qayıdır və qəhrəmanlar başa düşür ki, min illər ərzində onu gücü daha da artıb. Onun qarşısı alınmasa onda yeni dirilmiş İmperatorun Mumiyası bütün Asiyanı dünya ağalığı uğrunda mübarizəyə qaldırmağa hazırdır...
Mumiya: Əjdaha imperatorunun sərdabəsi — Internet Movie Database saytında.
Mumiya (film, 1932)
Mumiya (ing. The Mummy) — 1932-ci ildə Karl Froynd tərəfindən çəkilən ABŞ filmidir. Filmdə yenidən həyata qayıdan misir rahibi "İmhotep" rolunu məşhur ingilis əsilli ABŞ aktyoru Boris Karloff canlandırmışdı. Filmin çəkiliş yerləri ABŞ-nin qərbində yerləşən, sahənin böyüklüyünə görə üçüncü yer tutan və səhralığına görə məşhur olan Kaliforniya ştatında aparılmışdı. Çəkiliş səhnələri ABŞ-nin cənub-qərbində yerləşən Cənubi Kalforniyanın böyük hissəsini tutan Moxave səhrasında, Kalironiyanın Los-Anceles şəhərinə məxsus "San Fernando Vadisi" regionunun "Universal Siti" icmasında və Cənubi Kaliforniyada yerləşən korporativ olmayan "Sentil" icmasında yerləşən "Qırmızı Qaya Kanyon Ştat Parkı" (ing. Red Rock Canyon State Park) adlı kanyon parkında baş tutmuşdu. "Mumiya" filminin büdcəsi qiymətləndirməylə təxminən $196,000 min ABŞ dollarıdır.
«O həyata gəlir!» (ing. «It comes to life!»)
1921-ci il. Britaniya muzeyi heyət üzvlərinin Ser Cozef Uemplin (Artur Bayron) başçılığı altında ekspedisiyası zamanı İmhotepin qəbri aşkar edilir.
Mumiya (film, 1959)
Mumiya (ing. The Mummy) — 1959-cu ildə "Hammer Studios" tərəfindən istehsal olunmuş "Mumiya" seriyalarından biridir.
1895-ci ildə arxeoloqlar Con Banninq (Piter Kuşinq), atası Stiven (Feliks Eylmer) və əmisi Cozef Vempl (Reymond Hantli) Misirdə tanrı Karnakın ali rahibəsi olan Şahzadə Anankanın məzarını axtarırlar. Con ayağı sındığına görə şahzadənin məzarının axtarışlarında atası və əmisinə kömək edə bilmir. Stiven və Cozef sərdabəyə girməmişdən əvvəl misirli Mehmet Bəy (Corc Pastell) onları xəbərdar edir ki, əgər məzarı açsalar lənətlənəcəklər. Amma onlar bu xəbərdarlığa fikir vermirlər və sərdabəyə daxil olub Anankanın məzarını tapırlar. Cozef bu xoş xəbəri Cona çatdırmaq üçün sərdabədən çıxır. Bu vaxt Stiven mistik Həyat Tomarını tapıb yüksək səslə oxumağa başlayır. Elə bu vaxt o qışqırıb özündən gedir.
Stiven Banninq üç il sonra İngiltərədəki Engerfild psixi xəstəxanasında özünə gəlir və oğlunun yanına gəlməsini istəyir.
Mumiya (film, 1999)
Mumiya (ing. The Mummy) — Stiven Sommers tərəfindən çəkilən ABŞ filmidir. Bu film 1932-ci ildə Karl Froyndun tərəfindən çəkilən və "Mumiya" personajını canlandıran Boris Karloffun iştirak etdiyi Mumiya filminin remeykidir. Filmdə göstərilən vizual effektlər "Industrial Light & Magic" kompaniyası tərəfindən yaradılmışdır. Filmin distribütori Universal Studios kinokompaniyasıdır. "Mumiya" filminin çəkilişi Mərakeşin dörd krallıq şəhərindən biri olan Mərrakeş şəhərində 4 may 1998-ci il tarixindən başlanmışdır. Filmdə "Ölülər şəhəri" (ing. City of the Dead) ləqəbi ilə tanınan Hamunaptra şəhəri əslində uydurulmuş şəhərdir.
E.ə. 1290-cı ildə Qədim Misirdə, baş rahip İmhoteplə Firon I Setin gözdəsi Ank-Su-Namun arasında gizli bir eşq vardır.
Mumiya (film, 2017)
Mumiya (ing. The Mummy) — rejissoru Alex Kurtzman və ssenari müəllifləri Jon Spaihts və Christopher McQuarrienin Amerika filmidir. Mummy seriyasının yenidən başladılması və Universal Canavarların paylaşılan seriyanın ilk filmi olması planlaşdırılmışdır. Filmdə Tom Cruise, Sofia Boutella, Annabelle Wallis, Jake Johnson, Courtney B. Vance və Russell Crowe kimi aktyorlar yer alıb. Film 9 iyun 2017-ci il tarixində 3D, 2D və IMAX 3D formatında yayımlanmışdır.
2000 il əvvəl Qədim Misir şahzadəsi Ahmanet (Sofia Boutella) atasını öldürür və qaranlıq magiya tətbiq etməyə başlayır. Canlı qumun altındakı bir məzarda canlı formada cəzalandırılır. Məzarı müasir dövrdə yenidən kəşf edildikdən və açıldıqdan sonra dirilir, min illərdir böyüyən və bütün bəşəriyyətə meydan oxuyan dəhşətli hadisələrlə dolu bir şər gətirir.
Mumiya : Əjdaha İmperatorunun Qəbri (film, 2008)
Mumiya : Əjdaha İmperatorunun Qəbri (ing. The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor) — 2008-ci ildə istehsal olunmuş Mumiya seriyasının üçüncü seriyasıdır.
Qəddar Çin əjdaha-imperatoru Sin Şi Xuandi cadugər tərəfindən lənətlənmişdir. İmperator on min döyüşçüdən ibarət Terrakota ordusu ilə həmişəlik olarak sükuta qərq olunub. Bir dəfə macərapərəst Aleks O'Konnell qəflətən onları həmişəlik yuxudan oyadır. Nəticədə o, dirilmiş ölülərlə mübarizə aparmağı bilən yeganə şəxslər olan valideynlərinə müraciət etmək məcburiyyətində qalır. İmperator həyata qayıdır və qəhrəmanlar başa düşür ki, min illər ərzində onu gücü daha da artıb. Onun qarşısı alınmasa onda yeni dirilmiş İmperatorun Mumiyası bütün Asiyanı dünya ağalığı uğrunda mübarizəyə qaldırmağa hazırdır...
Mumiya: Əjdaha imperatorunun sərdabəsi — Internet Movie Database saytında.
Mumiya ilə söhbət (hekayə)
Edqar Allan Po "Mumiya ilə söhbət" hekayəsi-(Some Words with Mumia)
Po bu hekayəsində qədim Misir və 19-cu əsrin mədəniyyət, memarlıq, tibb, siyasət, dövlət quruluşu,din, tarixi şəxsiyyətlər, astronomiya,hətta geyim stillərini belə müqayisə edir, çoxlu ensiklopedik biliklər verir. 19-cu əsrin həkimləri təxminən 5800 il yaşamış mumiya ilə qızğın mübahisəyə girir. Açdıqları hər mövzuda mumiya həkimlərə qalib gəlir, sonda həkimlər 19-cu əsrin geyimini misirlilərinkinə qarşı qoyaraq mübahisəni udurlar. Bəzi məlumatlar uydurma olsa da (Məs:5000 il bundan qabaq yaşamış mumiyanın *qalvanizmlə oyanması və s.) hekayə qədim Misirin umumi mənzərəsini canlandırır.
Mumiya qayıdır (film, 2001)
Mumiya qayıdır (ing. Mummy Returns) — 2001-ci ildə istehsal olunmuş Mumiya seriyasının ikinci seriyasıdır.
1933-cü il.Filmin ilk hissəsində baş vermiş hadisələrdə artıq 10 il keçmişdir. Macərapərəst Rik O'Konnell indi varlıdır. Rik gözəl Evelinlə evlənib və oğlu 7 yaşlı oğlu Aleksin tərbiyəsiylə məşğuldur. Amma tale bu xoşbəxt ailəyə rahatlıq vermir. Qəddar kahin İmhotep Ank-Su-Namunun köməyi ilə Reinkarnasiya edilərək dirilmişdir. Balaca Aleks Londonda əlinə Am-Şerə gedən yolu göstərən taxmacığı taxan zaman mumiyalar tərəfindən keçirilir. İndi Rik, Evelin Aleksi xilas etmək üçün cəmi yeddi günləri var...
Mumiya qayıdır — Internet Movie Database saytında.
Mumiya sağdır (film, 1993)
Mumiya yaşayır (ing. The Mummy Lives) — 1993-cü ildə istehsal olunmuş "Mumiya" haqqında çəkilmiş filmlərdən biridir. Film ABŞ yazıçı və fantastçısı Edqar Allan Ponun əsəri əsasında çəkilmişdir. Filmin mövzusu həm keçmişdə, həm də gələcəkdə baş verən hadisələri əhatə edir.
Film "Nə vaxt ki, səmalar bir-birnə birləşəcəksə, Zot, qisas allahı sevgilisinin qayıdışını gözləyəcək və gecə yarısında peyda olacaqdır" ifadəsi ilə başlayır və bürclər haqqında qısa məlumat verilir. Varlı olan eksentrik arxeoloq lord Makston (Cek Koen) Misir səhrasında qəbir aşkar edir. Bu qəbir yuxarı Misir rahibi Əzizə (Toni Körtis) məxsusdur. Həmin rahib Allah Zotun qulluqçusu Kiaya (Lesli Hardi) aşiq olur. Bu səbəbdən Zot onu cəzalandırır. Rahib Əziz diri-diri qəbirdə basdırılır.