is. [ər.] 1. Qırmızı rəngli qiymətli daş. Qasid badəni içdi. Ləli öpüb cibinə qoydu. “Koroğlu”. Bunun evində ənfiyədan da vardır, onun üstündə ləl və
Полностью »...qızılgül rəngli ləl (gözəlin dodağı haqqında); lə’li-ləb ləl kimi dodaq; lə’li-müzab əridilmiş ləl (qırmızı şərab haqqında).
Полностью »I (Ordubad) yabanı kəvər. – Ləlix’ dəğdə bitəy II (Borçalı, Gədəbəy, Qazax, Tovuz) nəfsli, acgöz. – Sən nə ləliy adamsaη, nə verillər razı ol (Qazax);
Полностью »ləliy olmax: (Şərur) səbri tükənmək, gözləməkdən yorulmaq. – Əlini gözdəməx’dən ləliy oldux
Полностью »...Əli Bayramlı, Göyçay, Kürdəmir, Salyan) bax ləmpi. – Ləpi to:ğu tut kəsək (Ağdaş); – Ləpi to:ğ yırğalanayırğalana gedir (Salyan)
Полностью »I (İsmayıllı, Qazax, Meğri, Zəngilan) bax ləmə III. – Ləmidə on tejən var, daha artıx tejənə yer yoxdu, qatığı çalxalamax lazımdı (Qazax) II (İsmayıll
Полностью »ж нескл. ledi (1. lord arvadı; 2. İngiltərədə: xanım, madam mənasında ərli qadına müraciət).
Полностью »...буржуазно-аристократическому кругу в Англии (обычно присоединяемое к фамилии) Леди Гамильтон.
Полностью »...qaldıqları məktəb; internat. Eyni zamanda üst mərtəbədə bir müxtəsər leyli məktəbi əmələ gətirmişik. C.Məmmədquluzadə.
Полностью »прил. устар. 1. ночной. Leyli məktəbi ночная школа (до 1917 г. – школа типа интерната) 2. перен. чёрный, как ночь; чернее ночи. Leyli gözlər глаза чер
Полностью »[ər.] прил. клас. 1. йифиз талукь (махсус) тир, йифиз хьайи; йифен; 2. интернат (виликра ученикри гьам кӀелдай, гьамни абур амукьдай школа)
Полностью »...tapşırın. M.S.Ordubadi. Hacı Səmsam … başqa mülkədarlar kimi oğlu üçün lələ saxlamırdı. P.Makulu. 2. Böyüyə, yaşlı kişilərə müraciət zamanı işlədilir
Полностью »...сочет. с собств. именами в знак уважения). Məmməd lələ дядя Мамед ◊ lələ köçüb yurdu qalıb и след простыл у кого
Полностью »i. governor; a person who brought up children (boys) of the rich families; undertutor (and attendant)
Полностью »сущ. 1. виликра варлубурун хзанра гада аялриз тербия гудай кас; тербиячи; 2. чӀехидав, яшлу касдив рахадамаз лугьудай гаф
Полностью »...Mingəçevir, Saatlı, Salyan, Tovuz, Yevlax) ata. – Bilmirəm bu lələm də hara getdi (İsmayıllı); – Ay lələ, navax gedəjəη qışdağa (Gədəbəy) II (Ağdaş,
Полностью »“Tərbiyəçi” anlamında işlədilib, çox dillərdə var: “böyük qardaş” (мордов), “əmi” (eston) mənalarında işlədilir
Полностью »...oğlanların tərbiyəsi ilə məşğul olan; bəzi yerlərdə böyük qardaşa da "lələ" deyirlər.
Полностью »ləlo getmək dan. – yeməli bir şeyin həsrətində olmaq, həddən artıq istəmək. Kababdan ötrü ləlo gedir.
Полностью »ləlo getmək рах. недай са затӀунихъ вил хьун, гьасрет хьун, гзаф кӀан хьун, цӀигел хьун.
Полностью »ləlo getmax: (Şəki) bir şeyin həddindən artıq arzusunda olmaq. – Aşdan ötrü ləlo gedirəm
Полностью »сущ. леди (в Англии): 1. жена лорда или баронета 2. замужняя женщина, принадлежащая к аристократическому кругу
Полностью »I люли межд.; нар.-поэт.; см. люли II II люли = люли; употр. в припевах русских народных песен.
Полностью »сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра гьукумдар девлетлу кас. Синонимар; ампа, як пайдайди.
Полностью »...гаф. Я леле, я леле, Къирав дагъдай звичӀна, Я леле, я леле, Рекье ава циравар... Ф.
Полностью »фарс, сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра тупӀалра твадай нур гудай жуьредин кьит къаш.
Полностью »z.: ~ demək to say* yes (to), to assent (to), to agree to a suggestion completely
Полностью »нареч. как сумасшедший, как помешанный. Dəli-dəli danışma не рассуждай как сумасшедший
Полностью »...yaxud feildən düzəldilmiş (bax feil 2-ci mənada). Feli cümlə. Feli söz birləşməsi. Feli isim. Feli sifət.
Полностью »Qırx doqquzdan sonra gələn rəqəm – 50. Əlli adam. Əlli manat. Yaşı əllini keçmişdir. – Mahalda kənd bircədir; İçində əlli koxa. (Bayatı). Qafar yaşı ə
Полностью »...dəlicəsinə qoçaq, igid, qəhrəman. Dəli Kərəm. Dəli Alı. – Dəli Həsən bir Koroğluya baxdı, bir dönüb … adamlarına baxdı, hündürdən bir şaqqa çəkib gül
Полностью »sif. 1 Vətəni, yurdu, eli olan. Elli adam. 2. Bir yerdən, bir eldən olan. O mənim ellimdir. – Mən əminəm ki, calal sahibi olan cənabınızla elli olduğu
Полностью »...qarışqaların toyudur. S.S.Axundov. Bənna güldü, – bəli, – dedi, – gərək tələsək. Ə.Cəmil. 2. Çağırışa nəzakətli cavab. Əhməd! – Bəli! 3. Anlaşılmayan
Полностью »bağl. [fars.] klas. Amma, lakin, fəqət. Dedi: əsirgəməm bir qaşıq qanı; Vəli laf vuranlar gen gündə hanı? Q.Zakir. Vəslüvə şad, vəli firqətüvə naşadam
Полностью »...heyvanların bədəninə yapışıb onların qanını sormaqla dolanan xırda qurd. □ Zəli qoymaq (salmaq, yapışdırmaq, düzmək) – təbabətdə: xəstə adamın korlan
Полностью »Saf, xalis, təmiz. Sibi-zənəx, püstə dəhan, ləli nab, Nəfəsi gül kimi, müşk ənbər olsun. (“Mahmudla Nigar”)
Полностью »Sevgilinin yanağında batıq yer. Sibi-zənəx, püstə dəhan, ləli nab, Nəfəsi gül kimi, müşk ənbər olsun. (“Mahmudla Niga
Полностью »...Canverici ləbindədir şərbəti xəstə könlümün; Kimdir irişdirən anı ləli-ləbin şəfasına. Nəsimi.
Полностью »...gözəl üz. Nəçidir ay vəcahətdə ola tay sənə. Q.Zakir. Səndə, ey ləli şəkər bunca vəcahət qalmaz. S.Ə.Şirvani.
Полностью »...adı. Mərdi iyid mərd deyər mərd oğlu mərddən, Sərraf olan seçər ləli gövhərdən, Düldülün sahibi ya Şahi-mərdan, Ağa, məni dərdə salan gəlindi!
Полностью »bax möcüzə. Möcüzi-ləli-ləbin həzrəti İsa nə bilir; Nazi-əndamını Şirinü Züleyxa nə bilir. Q.Zakir. Möcüzlər yaradır alnımdakı qan-tərim; Dünyanın hər
Полностью »...badama bənzər. Yanaqları lalə, gözləri badamı; Bağrımı qan etdi ləli-gülfamı. Nəbati. [Gəlin] çatma, uzun qaşları altında badamı gözlərini bircə an X
Полностью »...Nəsimi. Payibənd oldum səri-zülfi-pərişanın görüb; Nitqdən düşdüm, ləbi-ləli-dürəfşanın görüb. Füzuli.
Полностью »zərf [fars. bi… və ər. səmər] Səmərəsiz, faydasız. Xəyali-ləli-yar ilə həmişə məstəm, ey vaiz; Nədir vermək mənə meydən dəmadəm bisəmər tövbə. S.Ə.Şir
Полностью »...Süsənbər xanım, Ərş üzünün on iki bürcü-barı var. Behişti-əlanın ləli-zəbərcət fərşi, Çox hesabsız huri, qılmanları var.
Полностью »...davasız, dərmansız sağaldım (M.Hüseyn); BİDƏRMAN (kl.əd.) Bir nəzər ləli-ləbi-cananə eylə, ey həkim; Çareyi bu dərdi-bidərmanə eylə, ey həkim (Natəva
Полностью »...Pəri); NAZİKLİK Naziklik ilə qönçeyi-xəndanı edən yad; Etməzmi həya ləli-dürəfşanını görcək (Füzuli); NƏZAKƏT Görməmişəm dilbər bu nəzakətdə (M.P.Vaq
Полностью »...Süsənbər xanım, Ərş üzünün on iki bürcü-barı var. Behişti-əlanın ləli-zəbərcət fərşi, Çox hesabsız huri-qılmanları var.
Полностью »...həssaslıq, riqqət. Naziklik ilə qönçeyi-xəndanı edən yad; Etməzmi həya ləli-dürəfşanını görgəc. Füzuli. [Güldəstə:] …Kərbəlayı, mən harda idim sən Zi
Полностью »...(A.Şaiq); MƏKƏS (kl.ıd.) Qəndü nəbati-Misrə edibdir məgər həvəs; Ləli-ləbin nikarə qonub bəxtəvər məfas (S.Ə.Şirvani); SİNƏK (dial.) Nə ətin incidər,
Полностью »...dürdanəmizdir. Xətayi. Ağzın sədəf, dişlərindir dürdanə; Əcayib cəvahir, ləli sevmişəm. M.P.Vaqif. 2. məc. Çox əziz, sevgili, istəkli övlad mənasında
Полностью »...təravətli, lətafətli. Özündən oldu meyə bəzmdən kənar olmaq; Qələtdi bəhs ləbi-ləli-abdarınla. Q.Zakir. Nazənin qız … yanaqları kimi qızarmış bir qız
Полностью »...şəkkər, ləbləri badə; Gün cəmalın eşq əhlinə ayinə. M.V.Vidadi. Badənin ləli-ləbi dilbərə çün nisbəti var; Tökmərəm badəni mən sağərə bundan sonra. S
Полностью »...ola, könlüm səni istər (S.Ə.Şirvani); ABİ-HEYVAN (kl.əd.) Əzib ləli qatıb abi-heyvana: Qənd ilə yoğrulub dil-dodaq çəkib (Q.Zakir); ABİ-ZİNDƏGANİ (kl
Полностью »...Oldu sünbüllər xəcil zülfi-pərişanın görüb; Qönçələr qan oldu ta ləli-dürəfşanın görüb. S.Ə.Şirvani. [Müfti:] Burda həqiqət sana aydın deyil; Bəlkə q
Полностью »...Bari, çox olmasa da, qismətimiz az olsun. S.Ə.Şirvani. Sirab eləyib ləli-ləbin Sabiri, ey şux! M.Ə.Sabir; 2) bolluca su vermək, su ilə doyuzdurmaq. D
Полностью »...İnci, mirvari. // məc. Şairanə təşbehlərdə gözəlin dişlərinə işarə. Ləli-ləbi bənzər gövhər kanına; Düzülüb gövhərtək dür dəhanına. M.V.Vidadi. Səmən
Полностью »...dialektin yerli növü. 2. Naz, qəmzə, əda, işvə. Canımın cövhəri ol ləli-gühərbarə fəda; Ömrümün hasili ol şiveyi-rəftarə fəda. Füzuli. Zeynal çox müt
Полностью »...nəşələnmiş, keflənən kimi olmuş, bihuş olmuş, məftun olmuş. Mən nəşeyi-ləli-ləbi-canan ilə məstəm; Saqi, mənə min-bəd meyi-nab gərəkməz. M.Ə.Sabir. □
Полностью »...razi-dilimi yaxşı-yəmanə. Adinə günü gördü cəmalını Nəsimi, Əmdi ləbi-ləli-şəkkərin ol qanə-qanə. Qeyd: Qəzəldə şənbə günü – şənbə, yekşənbə günü –
Полностью »...Zülhəyat oldı ləbindən Xizrivü İsa layəmut; Gör bu qüdrət möcüzi kim, ləli-sirabındədir. Nəsimi. Söz yox ki, hüsnünə xilqət günündə; Qüdrət qələm çal
Полностью »...təsir eyləməz əfğan ona. Füzuli. Edən qan qönçə tək bağrım o ləli-abidar olmuş. Nəbati. Oxuduqca şirin-şirin diliniz; Bağrım olur şana-şana, durnalar
Полностью »...təmizləmək. Deyirlər şireyi-innab təndə qanı saf eylər; Çox əmdim ləli-yarı, görmədim, Seyyid, bir asarın. S.Ə.Şirvani. Ələsgər istər ki, bir bahar o
Полностью »...bilməmək, susmaq, lal olmaq, dili tutulmaq. Nitqdən düşdüm ləbi-ləli-dürəfşanın görüb. Füzuli. Onun sanki dili nitqdən qalmışdı. Mir Cəlal. Nitqə gəl
Полностью »...Abi-bəqa – bax abi-həyat. Abi-heyvan(i) – bax abi-həyat. Əzib ləli qatıb abi-heyvana; Qənd ilə yoğurub dil-dodaq çəkib. Q.Zakir. Abihəyat – həyat suy
Полностью »f. dan. 1. Yalvarmaq, yalvarıbyaxarmaq. 2. Bir şeyin həsrətində olmaq, arzusunda olmaq. Aşdan ötrü ləlimək
Полностью »I (Ağdaş, Gəncə, Qazax, Şəmkir) 1. b a x lalemeg (Gəncə, Qazax, Şəmkir) – Çox lə:lidim, gənə insafa gəlmədi (Qazax); – İki sa:t qapıda lə:limişəm (Gən
Полностью »