OTELLO

ərəbcə “Ətaulla” (Allahverdi) mavr adının ingilis dilində assimilyasiya edilmiş variantı. Adı t. “od elli, od elindən çıxan; elin odu, elin işığı; igid, qəhrəman” kimi də izah etmək olar. “Atilla” adının dəyişdirilmiş forması.
OTAYƏ
OVÇU
OBASTAN VİKİ
Otello
Otello (ing. The Tragedy of Othello, the Moor of Venice) — Vilyam Şekspirin yazdığı faciələrdən biri və eyni zamanda oyunun baş qəhrəmanının adıdır. Covanni Bokkaççonun şagirdi Cinthio tərəfindən yazılan "Un Capitano Moro" adlı qısa hekayəyə əsaslanaraq yazılan əsər təxminən 1603-cü ildə qələmə alınmışdır. Oyun dörd ana xarakter ətrafında dönür: Otello — Venesiya ordusunda müsəlman general, onun sevimli həyat yoldaşı Desdemona, sadiq leytenantı Cassio və etibar etdiyi vəfasız giziri İago. Müxtəlif və günümüzdə hələ də aktuallığını qoruyan mövzulara — irqçilik, eşq, qısqanclıq, xəyanət və s. toxunması sayəsində günümüzə qədər sevilən və oxunan bir əsər olaraq qalmış və peşəkar, həmçinin, qeyri-peşəkar bir çox aktyor tərəfindən səhnələndirilmişdir. Eyni zamanda bir çox film, opera və ədəbi mövzuya adaptasiya edilmişdir. Otello — Venesiya ordusunda general, baş qəhrəman Desdemona — Otellonun həyat yoldaşı Iago — Otellonun praporşiki Cassio — Otellonun leytenantı Emilia — Iagonun həyat yoldaşı və Desdemonanın qulluqçusu Bianca — Cassionun sevgilisi Brabantio — Venesiyalı senator və Desdemonanın atası Roderigo — saf venesiyalı, Desdemonaya aşiq Venesiya baş naziri Gratiano — Brabantionun qardaşı Lodovico — Brabantionun qohumu Montano — Otellonun Kirpdəki Venesiya əsilli sələfi Clown — xidmətçi Senatorlar Dənizçilər Zabitlər, cənablar, carçılar, elçilər, musiqiçilər və başqaları Hadisə Venesiya və Kiprdə baş verir.
Otello (Rossini)
Otello (it. Otello ossia Il moro di Venezia) — Coakkino Rossininin 3 pərdəli Şekspirin eyniadlə pyesi əsasında Françesko Berio di Salsonun yazdığı librettoya bəstələdiyi opera. Faciə janrda olan bu operanın ilk premyerası 4 dekabr, 1816-cı ildə Romada, "Del Fonda" səhnəsində oyananılmışdır. 1816-cı ilədək 24 yaşlı Rossini 3 opera: Sevilya bərbəri, Qəzet (La gazzetta) və Otellonu yazmış olur. Neapollu impresario Domeniko Barbaya Rossinini Neapola dəvət edərək ona sifariş verir. Bu dövrdə Rossini iki teatra: San Karlo və Del Fondoya rəhbərlik etməli olur. Domeniko Barbaya Rossinini burada bəstəkar markiz Berio di Salsa ilə tanış edir. Şekspir pərəstişkarı olan Berio onun Otello pyesinə libretto yazmağa qərar verir. Əsərin süjet xəttindən tam fərqlənən librettoya o, ikinci "Venesiyalı mavr" adını verir. Müasiri Rossini tərəddüd etmədən işə başlayır.
Otello (Vaşinqton)
Otello (ing. Othello) — ABŞ-nin Vaşinqton ştatının Adams qraflığında şəhər. 2010-cu il əhalinin siyahıyaalınması məlumatlarına əsasən yaşayış məntəqəsinin əhalisi 7 364 nəfər olmuşdur. Adams qraflığının ən böyük şəhəridir. 1884-cü ildə iki qardaş olan Ben və Sem Haçinson adlı iki qardaş Krab su axınının kənarında ev tikdilər. Onlardan bir az sonra Tom MakManamon da buraya gəldi. 1901-ci ildə ilk mülk sahibləri meydana gəldi. 1904-cü ildə ilk poçt məntəqəsi quruldu. Ritsvil 49°49′34″ şm. e.
Otello (dəqiqləşdirmə)
Otello
Otello (opera)
Otello (it. Otello) — İtalyan bəstəkar Cüzeppe Verdinin, Arriqo Boytonun librettosuna bəstələdiyi 4 aktlı opera əsəri. Opera ilk dəfə 5 fevral 1887-ci ildə Milanda, La Skala səhnəsindədə F. Tamano (Otello) və V. Morelyanın (Yaqo) iştirakı ilə oynanılmışdır. Kipr əhli tufanda itkin düşmüş canişinin yerinə yeni xələfin gəlməsini səbirsizliklə gözləyirlər. Yeni canişin Otello türk donamasının məhv olma xəbərini verir. Gizir Yaqo Otellonun arvadı Dezdamonaya vurulmuş zadəgan Rodriqo ilə sövdələşirlər. Kassionun rütbəsinin artırılması Yaqonun paxıllığını daha da artırmış olur. Yaqo Kassionu içirdib zabit Montano ilə davaya təhrik edir. Otello Kassionun rütbəsini əlindən alır. Bu zaman Dezdamona gəlir və onlar it.
Otello Qaggi
Otello Qaggi — İtalyan anarxo-sindikalist, mühacir. 1896-cı il 6 mayda Arezzo şəhərində anadan olan Otello aktivist həyatına 1911-ci ildə Liviyanın işğalına qarşı çıxaraq başlamışdı. 1915-ci ildə 35-ci piyada diviziyasında əsgərliyə göndərilmiş, lakin fərarilik etdiyi üçün həbs olunmuşdu. 1917-ci ildə ordudan qovulmuşdu. 1921-ci ildə mədəndə işləyən fəhlə Aqostino Lonqinin ölümündən sonra başlayan anarxistlərin Kastelnuovo dei Sabioni üsyanında siyasi qətl törətməklə təqsirli bilinərək 30 il həbs cəzası və 165 italyan lirəsi cərimə almışdı. 6 iyun 1921-ci ildə həbsdən qaçmış, bir müddət San Marinoda gizlənmişdi. Ordan da qaçaraq gəmi ilə Odessaya gəlmişdi. Oradan da qızı Lilin ilə Bakıya gəlmişdi. Gəldikdən bir neçə ay sonra, 1922-ci ilin noyabrında Bakıda həbs edilmişdi, dekabr ayında Qafqazdakı SR təşkilatları ilə əlaqədə təqsirli bilinmişdir. 3 il həbs olunmuş və Çelyabinsk həbsxanasına göndərilmişdi.
Otello Qaqqi
Otello Qaggi — İtalyan anarxo-sindikalist, mühacir. 1896-cı il 6 mayda Arezzo şəhərində anadan olan Otello aktivist həyatına 1911-ci ildə Liviyanın işğalına qarşı çıxaraq başlamışdı. 1915-ci ildə 35-ci piyada diviziyasında əsgərliyə göndərilmiş, lakin fərarilik etdiyi üçün həbs olunmuşdu. 1917-ci ildə ordudan qovulmuşdu. 1921-ci ildə mədəndə işləyən fəhlə Aqostino Lonqinin ölümündən sonra başlayan anarxistlərin Kastelnuovo dei Sabioni üsyanında siyasi qətl törətməklə təqsirli bilinərək 30 il həbs cəzası və 165 italyan lirəsi cərimə almışdı. 6 iyun 1921-ci ildə həbsdən qaçmış, bir müddət San Marinoda gizlənmişdi. Ordan da qaçaraq gəmi ilə Odessaya gəlmişdi. Oradan da qızı Lilin ilə Bakıya gəlmişdi. Gəldikdən bir neçə ay sonra, 1922-ci ilin noyabrında Bakıda həbs edilmişdi, dekabr ayında Qafqazdakı SR təşkilatları ilə əlaqədə təqsirli bilinmişdir. 3 il həbs olunmuş və Çelyabinsk həbsxanasına göndərilmişdi.
Otello qəsri
Otello qəsri (yun. Πύργος του Oθέλλου, türk. Othello Kalesi) və ya Otello qülləsi ― Kiprin Famaqusta şəhərində yerləşən qəsr. 14-cü əsrdə Kipr kralları tərəfindən inşa edilmiş və daha sonra venesiyalılar tərəfindən dəyişdirilmişdir. Qəsrin müasir adı Şekspirin "Otello " pyesi ilə bağlıdır. Otello qəsri XIV əsrdə limanı ehtimal olunan düşmən hücumlarından qorumaq üçün Kipr kralları tərəfindən inşa edilmişdir. Bura həm də Famaqustanın əsas girişi olaraq istifadə edilmişdir. Qəsr əvvəllər "keçilməz qala" adlanırdı, çünki ətrafındakı çox dərin xəndəklər səbəbiylə buraya hücum etmək mümkün deyildi. Kipr Venesiya Respublikasına satıldıqdan sonra qəsrin kvadrat qüllələri daha müasir topçulara uyğun olması üçün dairəvi bürclərlə dəyişdirildi. Bu dəyişikliklərdən sonra qəsrin əsas girişinin üstündə Müqəddəs Mark Aslanı relyefi həkk olundu.
Otello sindromu
Otello sindromu – (Patoloji qısqanclıq) şəxsin aşiq olduğu insanı xəstəlik dərəcəsində qısqanması Otello sindromu yaşayan insanlar özünü və sevdiyini yoracaq bir şəkildə sahiblənərək baş verəcək bədbəxtliklərdən qoruma altına alır. Bu qısqanclıq, yaşanan pis bir hadisə nəticəsində adamın sevdiyi şəxsi sədaqətsizliklə günahlandırması ilə ortaya çıxır. Bu sindromun təməlində özgüvən əskikliyi durduğu iddia edilir. Əgər birinin keçmişində tərkedilmə hadisəsi varsa, bu insanlarda Otello sindromu daha çox görülür. Patoloji qısqanclıq kişilərə nisbətən, qadınlarda daha çox görülür və hər iki cinsdə fərqli şəkildə büruzə verilir. Qadınlar patoloji qısqanmanı daha emosional şəkildə və içəqapalı olaraq yaşayır. Kişilərdə isə qısqanclıq daha çox hərəkətlərində şiddət və cinayət olaraq üzə çıxır. Məhz bu səbəblə kişilərdə daha çox olduğuna dair bir fikir yaranır. Bu sindroma tutulan insanlar olmayan şeyləri olmuş kimi düşünürlər. Həyat yoldaşını və ya sevgililərini davamlı olaraq izləyib, hər hərəkətlərini araşdırırlar.
Otello (film, 1955)
"Otello" (rus. Отелло) — rejissor Sergey Yutkeviçin 1955-ci ildə çəkidiyi film. Dezdemona Venesiya taciri olan atası Brabansiodan gizli şəkildə Venesiya generalı mavr Otello ilə nikah bağlayır. Miçman Yaqo Otelloya nifrət edir. Elə buna görə də Yaqo Otellonu inandırmağa çalışır ki, Dezdemona ona xəyanət edir. Namusunun əldən getməsi ilə heç cür barışa bilməyən Otello öz arvadı Dezdemonanı boğub öldürür. Lakin tezliklə hər şey bəlli olur. Otello heç nəyin üstündə sevimli arvadı Dezdemonanı öldürdüyü üçün özünü bağışlamır və xəncərlə intihar edir. Film Vilyam Şekspirin "Otello" faciəsi əsasında çəkilmişdir. Filmdə olan səhnələrdən birində gəminin arxa hissəsində Rusiyanın üçrəngli bayrağını görmək mümkündür.