saçaq

Saçaq — bəzi əşyaların (adətən pərdənin, paltarın, xovlu və xovsuz xalçaların aşağı və həm də yuxarısından sallanan iplər) kənarları boyunca tikilən çox sıx, sallanan ip telləri. Saçağı əslində əriş yığımı təşkil edir. Azərbaycan xalçalarında başlarında qotaz sallanan saçaqlar da düzəldilir. Saçaqlar həmin ərişin uzantısından əmələ gəlir. Bəzən əriş müxtəlif rəngli iplərdən təşəkkül tapır ki, bu da saçaqların rəngbərəng olmasına səbəb olur.

Saçaqlı meduzalar (lat. Stauromedusae), dalayıcılar tipinin polipmeduzalar (Staurozoa) sinfinə aiddir. Bura 4 fəsilə aiddir. Bu qrupa daxil olan növlər adətən soyuq sularda sahil xəttinə yaxın yerlərdə rast gəlinir.

Saçaqlı pendir, çeçil pendir və ya tel pendiri - Azərbaycan, Türkiyə, Ermənistan və Gürcüstan mətbəxlərində hazırlanan pendir növü. Saçaqlı pendir Ermənistan yaylasında hazırlanan pendir növlərindən biridir və husats adlandırılır. 1915-ci ildə Suriyaya köçən ermənilər bu pendir növünü buraya da gətirmişdirlər. Türkiyədə saçaqlı pendir əsasən Ərdəhan və Ərzurumda istehsal olunur. Türkiyədə çeçil adı ilə tanınır. Saçaqlı pendirin tərkibi yağsız inək südündən, turşumuş süddən və pendir mayasından ibarətdir. Saçaqlı pendirin hər 100 qramında 320 K kalori mövcuddur. Saçaqlı pendiri hazırlamaq üçün yağsız inək südünə turşumuş süd əlavə edilir və 10-18 saat gözlədilir. Bu müddətdən sonra südə maya əlavə edilərək isidilir. Südün üzərində yığılan şəffaf maye götürüldükdən sonra alınmış dələmə 0,5-1 saat gözlədilir və üzərinə duz əlavə olunur.

Saçaqlı tısbağa və ya mata mata) (lat. Chelus fimbriatus) — Monotip Chelus cinsinə daxil olan Cənubi Amerika ilanboyunlu şirin su tısbağası. Son dərəcə qəribə və özünəməxsus bir görünüşə malikdir. Çanağının uzunluğu 40 sm-dir. Çanağın kəskin konusvari tüberklər tərəfindən əmələ gələn dişli kənarları var. Bu canlının üçbucaq başı və umşaq xortumu vardır. Uzun oynunun kənarlarında qəribə çıxıntılar vardır. buna bənzər çıxıntılar boğaz və yan nahiyələrəd belə vardır. Bu heyvan yaxşı maskalanmaq imkanı verir. Bu canlıların yetkinlərinin çəkisi 15 kq çatır.

Saçaqlıqanadlılar və ya tripslər (lat. Thysanoptera) — buğumayaqlılar tipinin paraneopteralar dəstəüstünə aid olan dəstə. 0,5-5,0 mm uzunluğunda uzunsov, yaraşıqlı, seyrək qıllarla örtülmüş bədəni olan xırda cücülərdir. Alnı güclü şəkildə çəpləşmiş, aşağıdan və arxadan ağız orqanları ilə ağız konusuna keçir və arxaya yönəlmişdir. Ağız konusunu üst və alt dodaqlar əmələ gətirir. Onun içərisində deşici qılların – şəklini dəyişmiş üst və alt çənələrin uc hissələri yerləşir. Öz əsası ilə onlar başın içərisinə çəkilmişdir, özü də bir yerə yığılan alt cüt sorucu borunu əmələ gətirir. Ağız orqanlarının asimmetrikliyi bundadır ki, yalnız sol üst çənə inkişaf etmiş, üst dodaq sağ və sol kənarlar üzrə eyni uzunluğa malik deyildir. Bunun nəticəsində üzlüyün alt sərhəddi düzgün deyil. Tripslərdə ağız orqanlarının və başın üz hissəsinin asimmetrikliyi onların yeganə özünəməxsusluğunu təşkil edir.

Saçaqlıqanadlılar və ya tripslər (lat. Thysanoptera) — buğumayaqlılar tipinin paraneopteralar dəstəüstünə aid olan dəstə. 0,5-5,0 mm uzunluğunda uzunsov, yaraşıqlı, seyrək qıllarla örtülmüş bədəni olan xırda cücülərdir. Alnı güclü şəkildə çəpləşmiş, aşağıdan və arxadan ağız orqanları ilə ağız konusuna keçir və arxaya yönəlmişdir. Ağız konusunu üst və alt dodaqlar əmələ gətirir. Onun içərisində deşici qılların – şəklini dəyişmiş üst və alt çənələrin uc hissələri yerləşir. Öz əsası ilə onlar başın içərisinə çəkilmişdir, özü də bir yerə yığılan alt cüt sorucu borunu əmələ gətirir. Ağız orqanlarının asimmetrikliyi bundadır ki, yalnız sol üst çənə inkişaf etmiş, üst dodaq sağ və sol kənarlar üzrə eyni uzunluğa malik deyildir. Bunun nəticəsində üzlüyün alt sərhəddi düzgün deyil. Tripslərdə ağız orqanlarının və başın üz hissəsinin asimmetrikliyi onların yeganə özünəməxsusluğunu təşkil edir.

Saçaqlı meduzalar (lat. Stauromedusae), dalayıcılar tipinin polipmeduzalar (Staurozoa) sinfinə aiddir. Bura 4 fəsilə aiddir. Bu qrupa daxil olan növlər adətən soyuq sularda sahil xəttinə yaxın yerlərdə rast gəlinir.