SYERRA

İspaniyada və ispan dili yayılmış ölkələrdə bir sıra dağ adının tərkib hissəsidir. Məs: Syerra-Nevada, Syerra-Madre və s.

Syerra-Leone — Afrika qitəsinin qərbində, Atlantik okeanı sahillərində yerləşən dövlət. Ölkə şimaldan və şərqdən Qvineya ilə, cənub-şərqdən isə Liberiya ilə həmsərhəddir. Paytaxtı Fritaun şəhəridir. Qonşusu Liberiya kimi azad edilmiş Afrikalı qullar tərəfindən qurulub (1791-ci ildə Fritaunu qurdular). Syerra Leone 1961-ci ildə ingilis müstəmləkə əsarətindən çıxaraq müstəqilliyini elan etmiş, 10 il sonra krallıq üsul-idarə sistemindən imtina edərək, respublikaya çevirilmişdir. 90-cı illərdən başlayaraq 2002-ci ildə qədər dağıdıcı bir vətəndaş müharibəsi yaşamışdır. Ölkə ərazisində BMT sülhməramrıları fəaliyyət göstərməkdədir. Almaz mədənləri baxımından olduqca zəngindir, buna baxmayaraq qərbli müstəmləkəçilərin təhrik etdiyi və göz yumduğu vətəndaş müharibəsi nəticəsində bir xeyli yoxsullaşmışdır. Sərhədlərinin ümumi uzunluğu 958 km olub, sərhəd qonşuları isə Qvineya (652 km), Liberiya (306 km), sahil xəttinin uzunluğu 402 km-dir. Təbii sərvətləri almaz, titan, boksit, dəmir, qızıl, xromdur.

Syerra-Maestra (isp. Sierra Maestra) — Kubanın cənub-şərqində dağ massivi. Bu, Kubada ən yüksək dağ massividir və ölkənin ən hündür zirvəsi olan Piko Turkino burada yerləşir (1974 m). Burada həm də Böyük Syerra-Maestra Milli Parkı yerləşir (isp. Gran Parque Nacional Sierra Maestra). Syerra-Maestro massivi ilə Karib dənizi arasında 50 km uzunluğundakı Bakonao parkı yerləşir. 2 dekabr 1956-cı ildə Qranma yaxtası Kuba adasına 82 nəfəri gətirdi. Onların arasında Fidel Kastro, Ernesto Çe Gevara, Kamilo Syenfueqos, Raul Kastro və Kuba inqilabının digər nümayəndələri var idi. İnqilabçılar Syerra-Maestra dağlarında gizlənirdilər və 1 yanvar 1959-cu ildə Kuba diktatoru Fulxensio Batista üzərində qələbə ilə başa çatan partizan müharibəsinə hazırlaşırdılar.

Syerra-Leone — Afrika qitəsinin qərbində, Atlantik okeanı sahillərində yerləşən dövlət. Ölkə şimaldan və şərqdən Qvineya ilə, cənub-şərqdən isə Liberiya ilə həmsərhəddir. Paytaxtı Fritaun şəhəridir. Qonşusu Liberiya kimi azad edilmiş Afrikalı qullar tərəfindən qurulub (1791-ci ildə Fritaunu qurdular). Syerra Leone 1961-ci ildə ingilis müstəmləkə əsarətindən çıxaraq müstəqilliyini elan etmiş, 10 il sonra krallıq üsul-idarə sistemindən imtina edərək, respublikaya çevirilmişdir. 90-cı illərdən başlayaraq 2002-ci ildə qədər dağıdıcı bir vətəndaş müharibəsi yaşamışdır. Ölkə ərazisində BMT sülhməramrıları fəaliyyət göstərməkdədir. Almaz mədənləri baxımından olduqca zəngindir, buna baxmayaraq qərbli müstəmləkəçilərin təhrik etdiyi və göz yumduğu vətəndaş müharibəsi nəticəsində bir xeyli yoxsullaşmışdır. Sərhədlərinin ümumi uzunluğu 958 km olub, sərhəd qonşuları isə Qvineya (652 km), Liberiya (306 km), sahil xəttinin uzunluğu 402 km-dir. Təbii sərvətləri almaz, titan, boksit, dəmir, qızıl, xromdur.

Syerra-Leone — Afrika qitəsinin qərbində, Atlantik okeanı sahillərində yerləşən dövlət. Ölkə şimaldan və şərqdən Qvineya ilə, cənub-şərqdən isə Liberiya ilə həmsərhəddir. Paytaxtı Fritaun şəhəridir. Qonşusu Liberiya kimi azad edilmiş Afrikalı qullar tərəfindən qurulub (1791-ci ildə Fritaunu qurdular). Syerra Leone 1961-ci ildə ingilis müstəmləkə əsarətindən çıxaraq müstəqilliyini elan etmiş, 10 il sonra krallıq üsul-idarə sistemindən imtina edərək, respublikaya çevirilmişdir. 90-cı illərdən başlayaraq 2002-ci ildə qədər dağıdıcı bir vətəndaş müharibəsi yaşamışdır. Ölkə ərazisində BMT sülhməramrıları fəaliyyət göstərməkdədir. Almaz mədənləri baxımından olduqca zəngindir, buna baxmayaraq qərbli müstəmləkəçilərin təhrik etdiyi və göz yumduğu vətəndaş müharibəsi nəticəsində bir xeyli yoxsullaşmışdır. Sərhədlərinin ümumi uzunluğu 958 km olub, sərhəd qonşuları isə Qvineya (652 km), Liberiya (306 km), sahil xəttinin uzunluğu 402 km-dir. Təbii sərvətləri almaz, titan, boksit, dəmir, qızıl, xromdur.

Syerra-Leone leonesi (ing. Sierra Leonean leone) — 100 sentə bərabər olan Syerra-Leonenin milli məzənnəsidir. 4 avqust 1964-cü ildə Qərbi Afrika funtunu əvəz etmişdir və məzənnəyə görə 1 funt 2 leoneyə bərabərdir. 1966-cı ilin 4 fevralına qədər leone tək qanuni ödəmə vasitəsi idi. Hal-hazırda 1000, 2000, 5000 və 10 000 leonelik əsginaslardan və 10, 50, 100 və 500 leonelik sikkələrdən istifadə olunur. Mübadilədə 2010-cu il buraxılışlı 1000, 2000, 5000 və 10 000 nominallı leonelərdən istifadə olunur. Bütün əvvəlki buraxılışların əsginasları mübadilədən çıxarılmışdır.

Syerra-Nevada (isp. Sierra Nevada — "qarlı dağlar") — Şimali Amerikanın qərbindəki Cordillera'da, demək olar ki, bütün Kaliforniya şərqindən keçən bir dağ silsiləsi. Sırtın adı İspan mənşəlidir, hərfi mənasında "qarlı dağlar" mənasını verir — Pedro Fontun (isp. Padre Pedro Font) 1776-cı ildə Xuan Bautista de Ansanın ikinci səfəri zamanı onları adlandırdı. Bu dağlarda ən erkən məskunlaşanlar şərq yamacındakı Payyut (ing. Paiute) Hindistan tayfaları və qərb yamacındakı Syerra-Mivok (ing. Sierra Miwok) idi. Hal-hazırda dərələr, qəbilələr arasındakı ticarət dövrünə gedən obsidian (magmatik qaya, amorf şüşəli kütlə) ilə hazırlanmış ox ucluqları ilə doludur. Bu qəbilələr arasında ərazilər uğrunda atışmalarda ifadə edilən bir rəqabət də mövcud idi. Avropa-Amerika dağ sisteminin kəşfiyyatı 1840-cı illərdə başlamışdır.

Syerra-Leone bayrağı 27 aprel 1961-ci ildə Syerra Leone öz müstəqilliyini əldə etdikdən sonra qaldırılmış və istifadə edilmişdir. Bayraq bayrağı üç bərabər hissəyə ayıran üç üfüqi zolaqdan ibarətdir. Yaşıl, ağ və mavi rənglərdən ibarət olan bayrağda yaşıl rəng ölkənin təbiətini, dağlarını, təbii mineral sərvətlərini, ağ rəng vəhdəti və ədaləti, mavi rəng isə ümidi ifadə edir.

Syerra-Leone gerbi Afrika ölkəsi olan Syerra-Leone tərəfindən istifadə edilən rəsmi dövlət gerbidir. Gerb 1 dekabr 1960-cı ildə Kraliça II Yelizaveta tərəfindən təqdim edilmişdir. Gerbin mərkəzi hissəsində yerləşən qalxan üç hissəyə bölünmüşdür. Gerbin ilk iki hissəsi bir-birindən ziqzaq xətlərlə ayrılmış və bu hissələrin yuxarı hissəsində üç məşəl yerləşdirilmişdir ki, bu məşəllər azadlığı simvolizə edir. Aşağı hissədəki hissədə yerləşən yeriyən aslan motivi isə təkcə ölkənin Britaniya müstəmləkəçiliyi dövrünün əlaməti olaraq deyil, həm də ölkənin adının Aslan dağı mənasını verdiyi üçün qalxanın üzərində yerləşdirilmişdir. Qalxanın aşağı hissəsində qalan yerdə isə üfüqi formada mavi və ağ dalğalar vardır və bu dalğalar dənizi simvolizə edir. Qalxanın hər iki tərəfində isə dörd meyvəli palma ağacı təsvir edilmişdir. Qalxan hər iki tərəfdən yaşıl fonda arxa pəncələri üzərində dayanan şirlər tərəfindən tutulur və qalxanın aşağı hissəsində isə ağ fonda və ingilis dilində ölkənin şüarı hesab edilən Unity, Freedom, Justice (Azərbaycan dilində: Vəhdət, Azadlıq, Ədalət) şüarı yazılmış lent yerləşdirilmişdir.

Azərbaycan–Syerra-Leone münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Syerra-Leone Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1995-cü ilin mart ayının 13-də qurulmuşdur.

Pambıq ağacı — Syerra-Leonenin paytaxtı Fritaunun tarixi simvolu olan ağac. Ceiba pentandra növünə məxsusdur. Əfsanəyə görə ağac 1792-ci ildə ABŞ İstiqlal müharibəsi zamanı Britaniya üçün döyüşüb müstəqillik qazanan və indiki Fritaun şəhərinin əsasını qoyan keçmiş Afrika amerikalı qullar üçün böyük əhəmiyyətə malik olmuşdur. "Yeni şotlandlar" və ya "Navatiyalılar" adlandırılan bu Qara sədaqətlilər 11 mart 1792-ci ildə Fritaun şəhərinin əsasını qoymuşdurlar. Əfsanəyə görə sahildə enmiş və körfəzin yuxarısında yerləşən nəhəng ağaca doğru getmişlər. Ağacın ətrafında yığışmış, dua edərək və himn oxuyaraq tanrıya minnətdarlıqlarını bildirmişlər. Ağacın tam yaşı bilinmir, lakin 1787-ci ildə mövcud olduğu məlumdur. Müsair dövrdə Pambıq ağacı Fritaun şəhərinin qədim hissəsində, Ali Məhkəmə binasının, musiqi klubunun və Milli Muzeyin yaxınlığında yerləşir. Syerra-Leonelilər bu ağacı Fritaun şəhərinin simvolu hesab edirlər.

Syerra-Leone Xarici İşlər Nazirliyi — Syerra-Leonenin xarici siyasətindən və beynəlxalq əlaqələrindən məsul olan qurum. Bu orqan, Syerra-Leonenin ən üst dərəcəli nazirliklərindən biri hesab edilir. Nazirlik ölkənin paytaxtı Fritaun şəhərinin Qloster küçəsində yerləşir. Syerra-Leone Xarici İşlər Nazirliyi öz vətəndaşlarına pasport, xarici vətəndaşlara isə viza verməkdədir. Xaricdəki bütün Syerra-Leone səfirlikləri Syerra-Leone Xarici İşlər Nazirliyi və Syerra-Leone Beynəlxalq Əlaqələr nəzdində fəaliyyət göstərir. Xarici İşlər və Beynəlxalq Əlaqələr naziri Syerra-Leone prezidenti tərəfindən təyin edilir və Syerra-Leone parlamenti tərəfindən təsdiqlənir.

Syerra-Leone üzrə Xüsusi Məhkəmə (ing. Special Court for Sierra Leone; qıs. SCSL) — Syerra-Leone Hökuməti və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən birgə həyata keçirilən bir məhkəmə orqanı, beynəlxalq müharibə dövründə, 30 noyabr 1996-dan bu yana Syerra-Leonedə törədilmiş beynəlxalq humanitar hüququ və Syerra-Leonenin milli hüququ pozuntularından məsul olanları mühakimə etmək. Məhkəmənin iş dili — ingilis dilidir. Məhkəmənin daimi oturacağı Haaqada və Nyu-Yorkda əlavə ofisləri olan Fritaundur Xüsusi Məhkəmə, qarışıq (hibrid) beynəlxalq cinayət məhkəmələri kateqoriyasına aiddir, xüsusi səlahiyyətli müstəqil beynəlxalq təşkilat şəklində yaradılmışdır. 26 aprel 2012-ci ildə Liberiyanın keçmiş prezidenti Çarlz Teylor, hərbi cinayətlərdə iştirak etməkdə günahlandırıldı və bu şəkildə mühakimə olunan ilk Afrika dövlət başçısı oldu. 12 iyun 2000-ci ildə Syerra-Leone prezidenti Əhməd Kabba, BMT-nin baş katibi Kofi Annandan beynəlxalq birliyin köməyi ilə Syerra-Leonedəki vətəndaş qarşıdurmasında ən ağır cinayətlərdən məsul olanların mühakimə olunmasını təşkil etməsini istədi. Artıq 10 avqust 2000-ci il tarixində BMT Təhlükəsizlik Şurası, 1315 saylı Qərar qəbul edərək, Baş katibdən Syerra-Leone Hökuməti ilə xüsusi məhkəmənin yaradılması ilə bağlı danışıqlara başlamasını xahiş etdi. 16 yanvar 2002-ci il tarixində BMT və Syerra-Leone Hökuməti arasında Syerra-Leone üçün Xüsusi Məhkəmənin yaradılması barədə bir razılaşma imzalandı. İlk işçilər Fritauna 2002-ci ilin iyulunda gəldilər.

Syerra-Leone Xarici İşlər Nazirliyi — Syerra-Leonenin xarici siyasətindən və beynəlxalq əlaqələrindən məsul olan qurum. Bu orqan, Syerra-Leonenin ən üst dərəcəli nazirliklərindən biri hesab edilir. Nazirlik ölkənin paytaxtı Fritaun şəhərinin Qloster küçəsində yerləşir. Syerra-Leone Xarici İşlər Nazirliyi öz vətəndaşlarına pasport, xarici vətəndaşlara isə viza verməkdədir. Xaricdəki bütün Syerra-Leone səfirlikləri Syerra-Leone Xarici İşlər Nazirliyi və Syerra-Leone Beynəlxalq Əlaqələr nəzdində fəaliyyət göstərir. Xarici İşlər və Beynəlxalq Əlaqələr naziri Syerra-Leone prezidenti tərəfindən təyin edilir və Syerra-Leone parlamenti tərəfindən təsdiqlənir.