Buynaksk: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →‎top: clean up using AWB
kRedaktənin izahı yoxdur
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
 
(3 istifadəçi tərəfindən edilmiş 5 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 3: Sətir 3:
}}
}}


'''Buynaksk''' (tarixi adı {{dil-kum|Temir-Xan-Şura}} — Teymurxanşura — [[Əmir Teymur|Teymurun]] şurası) — [[Şimali Qafqaz]]da yerləşən [[Dağıstan]] Respublikasının inzibati vahidində şəhər. Şəhər [[Xəzər dənizi]]nin şimal-qərb sahillərində yerləşir.
[[Şəkil:Temir khan shoura bouinaksk dagestan.jpg|thumb|200px|Buynakskın əvvəlki adı Temirxan-Şura şəhərinin [[1917]]-ci ilə aid təsviri.]]
'''Buynaksk''' (tarixi adı {{dil-kum|Temir-Xan-Şura}} — Teymurxanşura — [[Teymurləng]]in şurası) — [[Şimali Qafqaz]]da yerləşən [[Dağıstan]] Respublikasının inzibati vahidində şəhər. Şəhər [[Xəzər dənizi]]nin şimal-qərb sahillərində yerləşir.


==Tarixi==
==Tarixi==
[[Mahaçqala]] şəhərinin qərbində yerləşən Temirxan-Şura [[Dağlılar Respublikası]]nın paytaxtı olmuşdur. Çar imperiyası zamanı, şəhərdə 5 min nəfərlik əsgər polku saxlanılırdı. Yaxın şəhərlərdə baş verən üsyanların yatırılmasında, bu polkdan tez-tez istifadə edilmişdir. [[1863]]-cü ildə [[Zaqatala üsyanı (1863)|Zaqatala üsyanı]] zamanı, çar ordusu Temirxan-Şuradan üsyanı yatırmaq üçün 3 minlik süvari rus qoşunu göndərmişdir. Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra şəhərin adı Buyraksk olaraq dəyişdirilmişdir.
[[Mahaçqala]] şəhərinin qərbində yerləşən Temirxan-Şura [[Dağlılar Respublikası]]nın paytaxtı olmuşdur. Çar imperiyası zamanı, şəhərdə 5 min nəfərlik əsgər polku saxlanılırdı. Yaxın şəhərlərdə baş verən üsyanların yatırılmasında, bu polkdan tez-tez istifadə edilmişdir. [[1863]]-cü ildə [[Zaqatala üsyanı (1863)|Zaqatala üsyanı]] zamanı, çar ordusu Temirxan-Şuradan üsyanı yatırmaq üçün 3 minlik süvari rus qoşunu göndərmişdir. Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra şəhərin adı Buyraksk olaraq dəyişdirilmişdir.


Sovet hakimiyyəti dağıldıqdan sonra da Buynakskda federal hakimiyyətə qarşı üsyançıların bir çox hücumları olmuşdur. 1999-cu il sentyabrın 4-də rus hərbçilərinin qaldığı binanın partladılması nəticəsində 64 nəfər ölmüş, 133 nəfər yaralanmışdı. 2010-cu il sentyabrın 5-də Buynaksk rayonundakı hərbi hissəyə hücum olub. Naməlum şəxsin partlayıcı quraşdırılmış maşını hərbi hissənin darvazasına çırpması nəticəsində baş verən partlayış zamanı 5 rus əsgəri ölüb, 30-dan çoxu isə yaralanıb.<ref>[http://faktxeber.com/21588_h399rb304-h304ss399n304-partladan-s304lahlinin-adi-m399lum-oldu.html#.T7Y17UVaa30 Hərbi hissəni partladan silahlının adı məlum oldu]</ref> Lakin sonradan verilən məlumata görə bu hücum nəticəsində ümumilikdə 56 rus hərbçisi öldürülüb.<ref>[http://www.kavkaz.org.uk/eng/content/2011/08/12/14941.shtml Kavkazcentr]</ref>
Sovet hakimiyyəti dağıldıqdan sonra da Buynakskda federal hakimiyyətə qarşı üsyançıların bir çox hücumları olmuşdur. 1999-cu il sentyabrın 4-də rus hərbçilərinin qaldığı binanın partladılması nəticəsində 64 nəfər ölmüş, 133 nəfər yaralanmışdı. 2010-cu il sentyabrın 5-də Buynaksk rayonundakı hərbi hissəyə hücum olub. Naməlum şəxsin partlayıcı quraşdırılmış maşını hərbi hissənin darvazasına çırpması nəticəsində baş verən partlayış zamanı 5 rus əsgəri ölüb, 30-dan çoxu isə yaralanıb.<ref>{{Cite web |title=Hərbi hissəni partladan silahlının adı məlum oldu |url=http://faktxeber.com/21588_h399rb304-h304ss399n304-partladan-s304lahlinin-adi-m399lum-oldu.html#.T7Y17UVaa30 |access-date=2012-05-18 |archive-date=2012-07-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120716073313/http://faktxeber.com/21588_h399rb304-h304ss399n304-partladan-s304lahlinin-adi-m399lum-oldu.html#.T7Y17UVaa30 |url-status=dead }}</ref> Lakin sonradan verilən məlumata görə bu hücum nəticəsində ümumilikdə 56 rus hərbçisi öldürülüb.<ref>{{Cite web |title=Kavkazcentr |url=http://www.kavkaz.org.uk/eng/content/2011/08/12/14941.shtml |access-date=2013-02-09 |archive-date=2012-12-24 |archive-url=https://archive.today/20121224042456/http://www.kavkaz.org.uk/eng/content/2011/08/12/14941.shtml |url-status=dead }}</ref>


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı}}
{{İstinad siyahısı}}


Sətir 17: Sətir 17:


[[Kateqoriya:Dağıstan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Dağıstan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Rusiyanın adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]

Səhifəsinin 13:43, 20 dekabr 2023 tarixinə olan son versiyası

Şəhər
Buynaksk
Шура
Шура
Щурагьи
Буйнакск
Gerb
Gerb
42°49′ şm. e. 47°07′ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1834
Sahəsi
Mərkəzin hündürlüyü 490 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 68.121 nəf. (2021)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 368220
Digər
buynaksk05.ru
Xəritəni göstər/gizlə
Buynaksk xəritədə
Buynaksk
Buynaksk
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Buynaksk (tarixi adı qum. Temir-Xan-Şura — Teymurxanşura — Teymurun şurası) — Şimali Qafqazda yerləşən Dağıstan Respublikasının inzibati vahidində şəhər. Şəhər Xəzər dənizinin şimal-qərb sahillərində yerləşir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mahaçqala şəhərinin qərbində yerləşən Temirxan-Şura Dağlılar Respublikasının paytaxtı olmuşdur. Çar imperiyası zamanı, şəhərdə 5 min nəfərlik əsgər polku saxlanılırdı. Yaxın şəhərlərdə baş verən üsyanların yatırılmasında, bu polkdan tez-tez istifadə edilmişdir. 1863-cü ildə Zaqatala üsyanı zamanı, çar ordusu Temirxan-Şuradan üsyanı yatırmaq üçün 3 minlik süvari rus qoşunu göndərmişdir. Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra şəhərin adı Buyraksk olaraq dəyişdirilmişdir.

Sovet hakimiyyəti dağıldıqdan sonra da Buynakskda federal hakimiyyətə qarşı üsyançıların bir çox hücumları olmuşdur. 1999-cu il sentyabrın 4-də rus hərbçilərinin qaldığı binanın partladılması nəticəsində 64 nəfər ölmüş, 133 nəfər yaralanmışdı. 2010-cu il sentyabrın 5-də Buynaksk rayonundakı hərbi hissəyə hücum olub. Naməlum şəxsin partlayıcı quraşdırılmış maşını hərbi hissənin darvazasına çırpması nəticəsində baş verən partlayış zamanı 5 rus əsgəri ölüb, 30-dan çoxu isə yaralanıb.[3] Lakin sonradan verilən məlumata görə bu hücum nəticəsində ümumilikdə 56 rus hərbçisi öldürülüb.[4]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi.
  2. "Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более" (XLSX) (rus). 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-09-01..
  3. "Hərbi hissəni partladan silahlının adı məlum oldu". 2012-07-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-05-18.
  4. "Kavkazcentr". 2012-12-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-09.