Özbəkistan Hava Yolları

Özbəkistan Hava Yolları (özb. O‛zbekiston Havo Yo‛llari, Ўзбекистон Ҳаво Йўллари, rus. Узбекские Авиалинии, Rəsmi adı:Özbəkistan Hava Yolları Milli Hava Şirkəti ASC) — Özbəkistanın ən böyük aviaşirkəti və Özbəkistan Respublikasının bayraq daşıyıcısı.[1] Özbəkistan Hava Yollarının qərargahı Daşkənd şəhərində, beynəlxalq standartlara və Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatının II kateqoriyasına cavab verən Daşkənd Beynəlxalq Hava Limanı yerləşir.[2]

Özbəkistan Hava Yolları
Loqonun şəkli
IATA
HY 		ICAO
UZB 		Çağırış adı
UZBEK
Təsis olunub 28 yanvar, 1992
Mərkəz hava limanı Daşkənd Beynəlxalq Hava Limanı
Donanma ölçüsü 36
Şüar "Özbəkistan Milli Hava Yolları"
Təyinat məntəqələri 58
Qərargahı Özbəkistan Özbəkistan, Daşkənd
Rəhbər Uluqbek Rozukulov
(prezident)
Saytı uzairways.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Özbəkistan Hava Yollarına aid bir Ilyushin Il-114 təyyarəsi Daşkənd Beynəlxalq Hava Limanının yaxınlığında (2012).

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra, Özbəkistan prezidenti İslam Kərimov 1992-ci ildə "Özbəkistan Hava Yolları"-nın yaradılmasına icazə vermişdir. Aviaşirkət 28 yanvar 1992 tarixində təsis edilmiş,[3] 31 may 1992 tarixində isə "Aeroflot"-un Özbəkistan bölməsinin əməliyyatlarını ələ almışdır.[4] Hava yolunun ilk reysi Daşkənddən Londona idi.

2000-ci ilin aprel ayında aviaşirkətdə 16,296 işçi var idi. Hal-hazırda donanma üç Airbus A310-300, üç Antonov An-12, bir Antonov An-24, 18 Antonov An-24B, üç Antonov An-24RV, üç Boeing 757-200, iki Boeing 767-300ER, üç Avro RJ85s, dörd Ilyushin Il-114, iki Ilyushin Il-62, altı Ilyushin Il-62M, Ilyushin Il-76T, Ilyushin Il-86, 15 Tupolev Tu-154B, iki Tupolev Tu-154M və 19 Yakovlev Yak-40-dan ibarətdir. O vaxtda Özbəkistan Hava Yolları Almatı, Amsterdam, Əndican, Aşqabad, Afina, Bakı, Banqkok, Pekin, Bişkek, Buxara, Çelyabinsk, Dehli, Dəkkə, Yekaterinburq, Fərqanə, Frankfurt, İstanbul, Ciddə, Karşi, Kazan, Xabarovsk, Kuala Lumpur, London, Mineralnıye Vodı, Səmərqənd, Seul, Şarja, Simferopol, Sankt-Peterburq, Daşkənd, Tel-Əviv, Termiz, Tyumen, Ufa, Urqenç, Moskva, Naxçıvan, Nyu-York, Novosibirsk, Nukus, Omsk, Paris, Ər-Riyad və Rostov-na-Don şəhərlərinə xidmət edirdi.[3]

Aviaşirkət, daxili uçuşlarda əvvəllər "Aeroflot"-a məxsus olan rus istehsalı olan təyyarə istifadə edirdi. Beynəlxalq marşrutlar prioritetləşdirildikdə, 1993-cü ildə təqdim edilən Airbus təyyarələrindən istifadə edilməyə başlandı.

"Özbəkistan Hava Yolları" 2014-cü ildə 2,625 milyon sərnişin daşıyıb. Bu, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1.9% azdır, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə isə 4.6% artıb.[5] 2015-ci ildə aviaşirkət Avropa İttifaqından uçuş icazəsi aldı.[6]

İstiqamətlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Özbəkistan Hava Yolları" yarandığı gündən sərnişin xidmətini Qərbi Avropa və digər beynəlxalq məntəqələrə yönəldib. Ən çox beynəlxalq uçuşlar Daşkənddən fəaliyyət göstərir. Özbəkistanın bayraq daşıyıcısı heç bir tərəfdaşlıq və ya hava yolu ittifaqının üzvü deyil.

Kod-paylaşımı sazişi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Özbəkistan Hava Yollarına aid bir Boeing 787-8 dreamliner təyyarəsi Atatürk Beynəlxalq Hava Limanınında

"Özbəkistan Hava Yolları" aşağıdakı aviaşirkətlərlə kod-paylaşımı sazişini imzalayıb:[7]

Donanma

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İndiki donanma

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avqust 2016-cı ildən bəri aviaşirkət aşağıdakı təyyarələri idarə edir:[9]

Özbəkistan Hava Yolları Donanması
Təyyarə Donanmada Sifariş edilən Sərnişinlər Qeydlər
F C Y Cəmi
Airbus A320-200 10 — — 12 138 150[10] Özbəkistan hökuməti üçün fəaliyyət göstərən bir təyyarə
Boeing 757-200 6 — — 28 156 184 Özbəkistan hökuməti üçün fəaliyyət göstərən bir təyyarə
Boeing 767-300ER 7 — 10 40 157 207 Özbəkistan hökuməti üçün fəaliyyət göstərən bir təyyarə
— 18 246 264
Boeing 787 Dreamliner 2[11] 4 — 24 222 246
Ilyushin Il-114-100 7 — — — 54 54 Bir təyyarə saxlanılır
Özbəkistan Hava Yolları Yük Donanması
Airbus A300-600F 2 —
Yük
Boeing 767-300F 2 —
Yük
Cəmi 36 4

Donanma inkişafı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Özbəkistan Hava Yollarına aid bir Boeing 767-300ER təyyarəsi Domodedovo Beynəlxalq Hava Limanınında (2006).

"Özbəkistan Hava Yolları" Ilyushin Il-114-ün buraxılış müştərisi idi. Aviaşirkət, Özbəkistanda yığılan ilk təyyarəni 1998-ci ilin iyul ayında almışdır.[12][13]

2007-ci ilin ortalarında Özbəkistan Respublikasının bayraq daşıyıcısı altı Airbus A320 ailəsi sifariş etmişdi. O dövrdə aviaşirkətin donanmasında 55 təyyarə var idi. On müxtəlif təyyarə modellərindən ibarət olan Rusiyanın istehsal etdiyi Yakovlev Yak-40 bunların arasında idi.[14] Həmin il aviaşirkət iki Boeing 787 Dreamliner sifariş etdi.[15][16]

"Özbəkistan Hava Yolları", ən köhnə iki Boeing 767-300ER-lərin yük təyyarələrinə kovertasiya edilməsinə qərar verdi. İlk təyyarələrin konvertasiyası 2014-cü ilin dekabr ayında başa çatdırılmışdır.[17][18] 2014-cü ilin sonlarında konvertasiya edilmiş ikinci təyyarə Daşkəndə gəldi.[19]

"Özbəkistan Hava Yolları" ilk Boeing 787 Dreamliner-nı 2016-cı ilin avqust ayının sonlarında almışdır.[20] Boeing 787 Dreamliner-ın Biznes Sinfində Özbəkistanın bayraq daşıcısının ilk tam hamar oturacaqları mövcuddur.[21]

Köhnə donanma

[redaktə | mənbəni redaktə et]
2006-cı ildə Domodedovo Beynəlxalq Hava Limanındakı taksi yolunda bir Airbus A310-300. Bayraq daşıyıcısı, 2013-ci ilin iyul ayında aktiv xidmətdən təqaüdə çıxdı.[22]

"Özbəkistan Hava Yolları" aviaşirkəti əvvəllər aşağıdakı təyyarələri idarə etmişdir:

Qəzalar və hadisələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aviasiya Təhlükəsizliyi Şəbəkəsinə görə, 2013-ci ilin yanvar ayından etibarən aviaşirkətin tarixi boyunca 54 şəxsin həlak olduğu səkkiz qəza və hadisə baş vermişdir. Yalnız ölüm halları və gövdə zərərlərini əhatə edənlər aşağıda verilmişdir:

Tarix Yer Təyyarə Quyruq nömrəsi Ölümlər Hadisənin izahı İstinadlar
17 iyun 1995 Nukus, Özbəkistan Antonov An-2R UK-33058 Bilinmir Qəza şəhərdən 43 km (27 mil) uzaqda naməlum şərait altında baş vermişdir. [23]
26 avqust 1999 Dördgöl, Özbəkistan Yakovlev Yak-40 UK-87848 2/33 Təyyarə, Dördgöl Hava Limanında ikinci bir dövrdən sonra elektrik xəttlərinə dəydikdən sonra qəzaya uğradı. Təyyarə Daşkənddən Dördgölə gedirdi. [24][25]
13 yanvar 2004 Daşkənd, Özbəkistan Yakovlev Yak-40 UK-87985 37/37 Təyyarə Termezdən Daşkəndə planlaşdırılmış sərnişin xidmətini, daxili reysi "Uçuş 1154" adıyla gedirdi. Aviator hava limanına çatdıqda, təyyarəni Daşkənd Beynəlxalq Hava Limanının uçuş-enmə zolağından 250 m (820 ft) uzaqda endirdi. [25][26]
19 oktyabr 2006 Arançı, Özbəkistan Antonov An-2TP UK-70152 15/15 Arançı aerodromuna yaxınlaşanda, hərbi təlim uçuşu keçirərkən, pis hava şəraitində qəzaya uğrayıb. [27][28]
avqust 2009 Zarafşan, Özbəkistan Antonov An-24RV UK-46658 0 Zarafşan hava limanında uçuş cəhdi zamanı şassinin erkən geri çəkilməsi nəticəsində təyyarə qəzaya uğramışdır. [29]

Sərnişin dövriyyəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
İl Sərnişin dövriyyəsi
2008 2,06 milyon[30]
2009 1,885 milyon[31]
2010 2,160 milyon
2011 2,32 milyon[32]
2012 2,64 milyon[33]
2013 Məlumat yoxdur
2014 2,572 milyon
2015 2,572 milyon[34]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Montag-Girmes, Polina. "Uzbekistan Airways takes first Boeing 787". Air Transport World. 31 avqust 2016. 3 September 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  2. ↑ "Uzbekistan Airways – About Us". Uzbekistan Airways. 2011-09-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 sentyabr, 2011. Adres: 41 A. Temur küçəsi, Daşkənd, Özbəkistan, 100060
  3. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 "World Airline Directory – Uzbekistan Airways". Flight International. 157 (4721): 107. 28 mart – 3 aprel 2001. ISSN 0015-3710. 9 November 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2017. (#invalid_param_val) 
  4. ↑ "SubFleets for: Uzbekistan Airways". AeroTransport Data Bank. 20 May 2013. 20 May 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2017.
  5. ↑ "В 2014 году пассажиропоток Uzbekistan Airways незначительно снизился". ATO.ru. 26 January 2015. 26 January 2015 tarixində arxivləşdirilib.
  6. ↑ "НАК «Узбекистон хаво йуллари» получила разрешение на полеты в ЕС". 2016-11-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-26.
  7. ↑ "Profile on Uzbekistan Airways". CAPA. Centre for Aviation. 2016-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-31.
  8. ↑ Young, Kathryn M. "Airline Routes-8 June 2015". Air Transport World. 8 iyun 2015. 9 June 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. AirBaltic has extended its codeshare agreement with Uzbekistan Airways. Fliers on New York-Riga will fly on Uzbekistan Airways Boeing 767 service 2X-weekly; service from Riga and any Baltic Sea airport will be flown on airBaltic. 
  9. ↑ "Uzbekistan Airways Fleet". ch-aviation GmbH. 9 iyun, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. 
  10. ↑ "Aircraft News". Air Transport World. 19 July 2010. 16 June 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 October 2011. Uzbekistan Airways received its first A320, configured in a two-class cabin layout seating 150 passengers, 12 in business and 138 in economy. It is the first of 10 A320s ordered directly from Airbus as part of the carrier’s strategic fleet modernization program. The A320 will make its first commercial flight today from Tashkent to Baku.  (abunə tələb olunur)
  11. ↑ "Exploring the Cabins of the Uzbekistan Airways Boeing 787-8 Dreamliner". Talkairlines. Talkairlines. 2016-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 oktyabr, 2016.
  12. ↑ "Commercial Aircraft Directory ILYUSHIN – IL-114" (PDF). Flight International: 53. 25 avqust, 1999 – 31 avqust, 1999. 2013-11-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 oktyabr, 2011.
  13. ↑ "Uzbekistan Airways takes first production Il-114 turboprop". Flightglobal. Flight International. 12 avqust 1998. 13 November 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 November 2012. (#invalid_param_val)
  14. ↑ Karp, Aaron. "Airbus signs China A320 FAL agreement". Air Transport World. 29 iyun 2007. 18 August 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 August 2011. Separately, Uzbekistan Airways ordered six A320s as part of its fleet rationalization. It operates a mixed fleet of 55 aircraft spread over 10 different types from the 767-300ER to the Yak-40 but is rebuilding its fleet around 787s and A320s. (#invalid_param_val)
  15. ↑ "Other News – 10/11/2007". 12 October 2007. 18 August 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 August 2012.
  16. ↑ "Узбекистан покупает Boeing 787". ATO.ru (Russian). 2 iyun 2007. 31 January 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. 
  17. ↑ Артём, Кореняко. "Uzbekistan Airways конвертирует два Boeing 767". ATO.ru. 2 dekabr 2014. 31 January 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. 
  18. ↑ "First Boeing 767-300 converted to freighter configuration delivered to Tashkent International Airport" (Press-reliz). Uzbekistan Airways. 3 noyabr 2014. 22 February 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2017. (#invalid_param_val) 
  19. ↑ "Boeing-767-300BCF: Flights in new configuration" (Press-reliz). Uzbekistan Airways. 23 dekabr 2014. 22 February 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2017. (#invalid_param_val) 
  20. ↑ Hofmann, Kurt. "Uzbekistan Airways launches 787-8 operations to New York". Air Transport World. 19 May 2017. 20 May 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2017. The airline took delivery of its first 787-8 in August 2016, which started commercial operations Sept. 5, 2016.
  21. ↑ "Exploring the Cabins of the Uzbekistan Airways Boeing 787-8 Dreamliner". Talkairlines. Talkairlines. 23 October 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 October 2016.
  22. ↑ "Uzbekistan Airways operates its last A310-300 flight". ch-aviation. 8 August 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2017. (#invalid_param_val)
  23. ↑ Aviasiya Təhlükəsizliyi Şəbəkəsində UK-33058 üçün qəza təsviri Arxivləşdirilib 2022-06-22 at the Wayback Machine. Alınma tarixi: 18 oktyabr, 2011.
  24. ↑ Aviasiya Təhlükəsizliyi Şəbəkəsində UK-87848 üçün qəza təsviri Arxivləşdirilib 2022-06-22 at the Wayback Machine. Alında tarixi: 30 sentyabr, 2011.
  25. ↑ 1 2 "Uzbek Yak-40 crashes in Tashkent". Flightglobal. Flight International. 20 yanvar 2004. 8 August 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2017. (#invalid_param_val)
  26. ↑ Aviasiya Təhlükəsizliyi Şəbəkəsində UK-87985 üçün qəza təsviri Arxivləşdirilib 2020-06-03 at the Wayback Machine. Alınma tarixi: 24 sentyabr, 2011.
  27. ↑ Aviasiya Təhlükəsizliyi Şəbəkəsində UK-70152 üçün qəza təsviri Arxivləşdirilib 2022-07-24 at the Wayback Machine. Alınma tarixi: 6 noyabr, 2011.
  28. ↑ Stringer, Robin. "Uzbekistan Airways Plane Crashes on Military Flight, Killing 15". Bloomberg. 19 oktyabr 2006. 18 June 2015 tarixində arxivləşdirilib.
  29. ↑ Aviasiya Təhlükəsizliyi Şəbəkəsində UK-46658 üçün qəza təsviri Arxivləşdirilib 2014-08-03 at the Wayback Machine. Alınma tarixi: 6 noyabr, 2011.
  30. ↑ "«Ўзбекистон ҳаво йўллари» в 2008 году увеличила пассажиропоток на 4 %". 2016-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-26.
  31. ↑ "Национальная авиакомпания Узбекистана за 2009 год перевезла более 1,88 млн пассажиров". 2010-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-26.
  32. ↑ "Авиакомпания «Узбекистон Хаво Йуллари» в 2011 году перевезла свыше 2,32 млн пассажиров | Авиатранспортное обозрение". 2012-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-26.
  33. ↑ "Пассажиропоток авиакомпании «Узбекистон Хаво Йуллари» возрос на 13,8 % | Авиатранспортное обозрение". 2013-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-26.
  34. ↑ "НАК "Узбекистон хаво йуллари" подвела итоги за 2015 год". 2016-11-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-26.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Özbəkistan Hava Yolları ilə əlaqəli mediafayllar var.