Özbək dili

Özbək dili (özb. Oʻzbek tili; اۉزبېکچە, اۉزبېک تیلی) — əvvəllər türki olaraq bilinən, özbəklərin danışdığı türk dili. Özbəkistanın rəsmi və milli dilidir. Özbək dili dünyada 44 milyon insan (L1+L2) tərəfindən həm ana, həm də ikinci dil kimi danışılır ki, bu da onu türkcədən sonra ən çox danışılan ikinci türk dili edir. Özbək dilinin iki əsas variantı var: Özbəkistan, Qırğızıstan, Qazaxıstan, Tacikistan, Türkmənistan və Çində danışılan Şimali Özbək dili və Əfqanıstan və Pakistanda danışan Cənubi Özbək dili.[11][12]

Özbək dili
Orijinal adı Oʻzbek tili
Ўзбек тили
ئۇزبېك تیلى
Ölkələr
Danışanların ümumi sayı
  • 27.000.000 nəf. (2015)[10]
Təsnifatı
türk dilləri
Ortaq türk dili
Qarluq dilləri
Qərbi qarluq dilləri[d]
Özbək dili
Yazı latın əlifbası, kiril əlifbası, ərəb əlifbası
Dil kodları
QOST 7.75–97 узб 710
ISO 639-1 uz
ISO 639-2 uzb
ISO 639-3 uzb
Dilin strukturlarının dünya atlası uzb
Ethnologue uzb
ABS ASCL 4306
IETF uz
Glottolog uzbe1247
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Özbək dili türk dil ailəsinin şərq türkcəsinə, qarluq qoluna aiddir. Ərəb, fars və rus dillərindən təsirlənmişdir.[13]

  • Özbək dilinin kiril qrafikalı əlifbası:
А а Б б В в Г г Д д Е е Ё ё Ж ж
З з И и Й й К к Л л М м Н н О о
П п Р р С с Т т У у Ф ф Х х Ц ц
Ч ч Ш ш Ъ ъ Ь ь Э э Ю ю Я я Ў ў
Қ қ Ғ ғ Ҳ ҳ
  • Özbək dilinin latın qrafikalı əlifbası:
A a B b D d E e F f G g H h I i
J j K k L l M m N n O o P p Q q
R r S s T t U u V v X x Y y Z z
Oʻ oʻ Gʻ gʻ Sh sh Ch ch ʼ

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • ASE, VII cild, Bakı, 1983, səh. 403

Qeydlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 ScriptSource - Uzbekistan.
  2. ↑ 1 2 ScriptSource - Afghanistan.
  3. ↑ 1 2 ScriptSource - Tajikistan.
  4. ↑ 1 2 ScriptSource - Kyrgyzstan.
  5. ↑ 1 2 ScriptSource - Kazakhstan.
  6. ↑ 1 2 ScriptSource - Turkmenistan.
  7. ↑ 1 2 ScriptSource - Russian Federation.
  8. ↑ 1 2 ScriptSource - Turkey.
  9. ↑ 1 2 ScriptSource - China.
  10. ↑ Ethnologue (ing.). 25, 19 Dallas, Texas: SIL International, 1951. ISSN 1946-9675
  11. ↑ "Uzbek, Southern". Ethnologue (ingilis). 2023-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-29.
  12. ↑ "Uzbek, Northern". Ethnologue (ingilis). 2023-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-29.
  13. ↑ Dalby, Andrew. Dictionary of languages : the definitive reference to more than 400 languages. New York: Columbia University Press. 1998. ISBN 1-4081-0214-5. OCLC 320322204.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]
 Dil ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.