Əhməd Krımlı
 |
Əhməd İhsan Krımlı (türk. Ahmed İhsan Kırımlı, krımtat. Ahmed İhsan Qırımlı, Ахмед Ихсан Къырымлы; 23 aprel 1920, Balıkəsir ili – 11 dekabr 2011[1], Ankara) — həkim, siyasətçi, Krım Tatar mənşəli şair və xeyriyyəçi, Türkiyə Nazirlər Kabinetinin üzvü, dörd dəfə Türkiyə Böyük Millət Məclisinin üzvü, eyni zamanda 1987–2011-ci illərdə Türkiyədəki Krım Tatar İcmasının prezidenti. Əhməd İhsan Krımlının adına ədəbi müsabiqə də keçirilir.
| Əhməd Krımlı | |
|---|---|
 | |
 | |
| 5 aprel 1973 – 26 yanvar 1974 | |
| Əvvəlki | Erol Yılmaz Akçal |
| Sonrakı | Orxan Birqit |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 23 aprel 1920 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 11 dekabr 2011[1] (91 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
Tibbi turizm, termal turizm, uşaq sağlamlığı və ailə planlaşdırılması ilə bağlı elmi məqalələrin müəllifidir. Şeir və xatirələr kitabı da yazmışdır.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əhməd İhsan Krımlı Türkiyəyə köç edən Krım tatarlarının ailəsində anadan olub. Onun ulu babası Bağçasarayda icmanın müftisi idi.
1947-ci ildə İstanbul Universitetinin Tibb Fakültəsini bitirmişdir. Londonda təcrübə keçmişdir. ABŞ-nin bir neçə xəstəxanasında həkim işləyibdi. Doktor Zuxal Çiçək Kırımlı ilə evli olud. Cütlüyün iki uşağı var idi.
Siyasi fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əhməd İhsan Krımlı altı il Ədalət Partiyası sədrinin müavini olub və 1962–1976-cı illərdə partiyanın idarə heyətində də çalışıb. Siyasətçi kimi yüksək dövlət vəzifələrində çalışmış, millət vəkili olmuşdur. Krımlı 1961–1977-ci illərdə Böyük Millət Məclisinin üzvü olmuşdur. Əhməd İhsan Krımlı Türkiyənin turizm naziri vəzifəsində çalışıb. 12 sentyabr 1980-ci il çevrilişindən sonra Kənan Evrənin rəhbərliyi altında Milliyyətçi Demokratik Partiyanın qurucularından biri olub. Türkiyədə Milli Təhlükəsizlik və Xarici İşlər Komissiyasının üzvü, Milli Səhiyyə Komissiyasının sədri və Qızıl Aypara sədrinin müavini vəzifələrində çalışmışdır.
Xeyriyyəçilik fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Krım tatarlarının sürgün edilməsini öyrənəndən sonra İngiltərə və ABŞ-da bir neçə mühazirə oxuyub. 1960-cı və 1970-ci illərdə Dünya Anti-Kommunist Liqası konfranslarında çoxsaylı müzakirələrə rəhbərlik edib. 1987-ci ildə siyasi karyerasını bitirdikdən sonra ömrünü xeyriyyəçiliyə həsr etməyə başlayıb. 1987–2011-ci illərdə Türkiyədəki Krım Tatar İcmasının prezidenti, eyni zamanda Bolqarıstan, Azərbaycan və Krım Türkləri Federasiyasının prezidentidir. Əhməd İhsan Krımlının adına ədəbiyyat müsabiqəsi də vardır.
Mükafatları
[redaktə | mənbəni redaktə et]- "Xidmətə görə" ordeni, III dərəcə (2 mart 2004-cü il, Ukrayna) — Ukrayna ilə Türkiyə Respublikası arasında humanitar sahədə əməkdaşlığın inkişafına, Krım tatarlarının Ukraynada yerləşməsində əməli kömək göstərilməsinə əhəmiyyətli şəxsi töhfəsinə görə verilmişdir.[2]
- Krım Mühəndis-Pedaqoji Universitetinin fəxri professoru, 2000.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Turizm ve Tanıtma eski Bakanı Dr. Ahmet İhsan Kırımlı hayatını kaybetti haberi.
- ↑ "Указ Президента Украины от 2 марта 2004 года № 263/2004 "О награждении А. Кырымлы орденом "За заслуги"". 2020-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-21.