Əməvilər (ərəb. الأمويون) və ya bəni Üməyyə (ərəb. بنو أمية) — əsası I Müaviyə tərəfindən 661-ci ildə qoyulan müsəlman xəlifələri sülaləsi. Süfyani və mərvani əməviləri VIII əsrin ortalarına qədər Əməvilər xilafətini idarə etmişlər. Əməvilər sülaləsinin dövründə Xilafət ordusu indiki Cəbəlüttariq boğazını keçərək Avropaya girdi, müasir İspaniya torpaqlarına daxil olub yürüşü davam etdirdi. 750-ci ildə Əbu Müslimin qiyamı nəticəsində Əməvilər sülaləsini əvəz edən Abbasilər tərəfindən hakimiyyətdən devrilmiş və İspaniyada Kordova xilafətinin əsasını qoyan xəlifə Hişam ibn Əbd əl-Malikin nəvəsindən başqa bütün əməvilər həlak olmuşdur. Sülalənin banisi Əbdşəms ibn Əbdmanafın oğlu və Əbdülmütəllibin əmisi oğlu Üməyya ibn Əbd Şəms olmuşdur.
Əməvilər | |
---|---|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Raşidi xilafət | |
Əməvilər xilafəti | |
Kordova əmirliyi | |
Kordova xilafəti |
Üməyya ibn Əbdüşəms | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hərb | Əbül As | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Əbu Süfyan | Əl-Hakəm | Əffan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I MÜAVİYƏ Dəməşq xəlifəsi (661-680) | I MƏRVAN Dəməşq xəlifəsi (684-685) | I OSMAN Raşidi xəlifəsi (644-656) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I YEZİD Dəməşq xəlifəsi (680-683) | Əbdüləziz | Məhəmməd | Əbdülmalik | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II MÜAVİYƏ Dəməşq xəlifəsi (683-684) | II ÖMƏR Dəməşq xəlifəsi (717-720) | II MƏRVAN Dəməşq xəlifəsi (744-750) | I VALİD Dəməşq xəlifəsi (705-715) | I SÜLEYMAN Dəməşq xəlifəsi (715-717) | I HİŞAM Dəməşq xəlifəsi (724-743) | II YEZİD Dəməşq xəlifəsi (720-724) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I İBRAHİM Dəməşq xəlifəsi (744) | III YEZİD Dəməşq xəlifəsi (744) | Müaviyə | II VALİD Dəməşq xəlifəsi (743-744) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I ƏBDÜRRƏHMAN Əndəlüs əmiri (756-788) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I HİŞAM Əndəlüs əmiri (788-796) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I HAKƏM Əndəlüs əmiri (796-822) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II ƏBDÜRRƏHMAN Əndəlüs əmiri (822-852) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I MƏHƏMMƏD Əndəlüs əmiri (852-886) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I ABDULLAH Əndəlüs əmiri (888-912) | I MÜNZİR Əndəlüs əmiri (886-888) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Məhəmməd | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III ƏBDÜRRƏHMAN Əndəlüs əmiri (912-929) Əndəlüs xəlifəsi (929-961) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Əbdülmalik | Süleyman | II HAKƏM Əndəlüs xəlifəsi (961-976) | Əbdülcabbar | Übeydullah | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Məhəmməd | Əl-Hakəm | II HİŞAM Əndəlüs xəlifəsi (976-1009) (1010-1013) | Hişam | Əbdürrəhman | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV ƏBDÜRRƏHMAN Əndəlüs xəlifəsi (1018) | III HİŞAM Əndəlüs xəlifəsi (1027-1031) | I SÜLEYMAN Əndəlüs xəlifəsi (1009-1010) (1013-1016) | II MƏHƏMMƏD Əndəlüs xəlifəsi (1009) (1010) | V ƏBDÜRRƏHMAN Əndəlüs xəlifəsi (1023-1024) | III MƏHƏMMƏD Əndəlüs xəlifəsi (1024-1025) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Şəkil | Ad | Ailə münasibəti | Hökmranlığı | Qeydlər |
---|---|---|---|---|
Əməvilər xəlifə siyahısı | ||||
I Muaviyə | Əbu Süfyanın oğlu | 661–680 | ||
I Yezid | I Muaviyənin oğlu | 680–683 | ||
II Muaviyə | I Yezidin oğlu | 683–684 | ||
I Mərvan | I Muaviyənin oğlu | 684–685 | ||
Əbdülməlik | I Mərvannın oğlu | 685–705 | ||
I Vəlid | Əbdülməlikin oğlu | 705–715 | ||
Süleyman | Əbdülməlikin oğlu | 715–717 | ||
II Ömər | I Mərvanın oğlu olan Əbdüləzizin oğlu | 717–720 | ||
II Yezid | Əbdülməlik | 720–724 | ||
Hişam | Əbdülməlik | 724–743 | ||
II Valid | II Yezid | 743–744 | ||
III Yezid | II Valid | 744–744 | ||
İbrahim | Son of Al-Walid I | 744–744 | ||
II Mərvan | I Mərvanın oğlu olan Məhəmmədin oğlu | 744–750 | Səffah tərəfindən öldürüldü |