Ərsilə

Ərsilə — Azərbaycan Respublikasının Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 19 may 1993-cü il tarixli, 611 saylı Qərarı ilə Yardımlı rayonunun Ərsilə kəndi Ərus kənd Sovetindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla Ərsilə kənd Soveti yaradılmışdır.[1]

Ərsilə
38°58′26″ şm. e. 48°20′57″ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 806 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 421 nəf.
Xəritəni göstər/gizlə
Ərsilə xəritədə
Ərsilə
Ərsilə

Toponimikası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tədqiqatçıların fikrincə, oykonim keçmışdə Lənkəran qəzasında maldarlıqla məşğul olmuş ərus adlı icmanın adından və talış dilində kiçiltmə bildirən lə şəkilçisindən ibarətdir.[2] S.Kazımbəy 1869-cu ildə qələmə aldığı "Cəvahirnameyi-Lənkəran" əsərində bu kəndin adını Ərsidə şəklində qeyd edir və kənd ərazisindəki məşhur ocaq haqqında geniş məlumat verir. Müəllif Ərsidədəki məşhur "Babül-Dərdə" ocağının dövlət başçıları tərəfindən "Uçtıq-Sufidəşt" adlandırıldığını qeyd edir. Çox güman ki, uçtıq sözü burada üç tuğ (üç bayraq) mənasındadır. Vaxtilə həmin ocaqda saxlanılan və dini mərasimlərdə - məhərrəm ayında gəzdirilən "üç ələm"ə işarədir.

Ərsilə toponiminin ikinci komponentindəki –lə topoformantının talış dilindəki –lə kiçiltmə şəkilçisi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Toponimin tərkibindəki –lə şəkilçi deyil, "dağ" mənasında işlənən monqol dilindəki "ula" sözüdür. XIX əsrin II yarısında bu leksem -idə/-də şəklində göstərilmişdir. Bu da qədim ta//da //dağ sözünə uyğundur. Çöx güman ki, etnotoponimin ilkin forması Ərusdağ olmuş, sonralar monqol zamanında toponim təhrif edilərək Ərusula və nəhayət Ərsilə şəklinə düşmüşdür. Ərusula/Ərsilə "ərus tayfalarına məxsus dağ" deməkdir. O.Süleymanov Q.Potaninə istinad edərək bildirir ki, Monqol rəvayətinə görə, dünya yarananda hər tərəf su idi və sudan iki Sumer ula dağı boylanırdı. Monqol dilində "ula"- dağ deməkdir.[3]

Coğrafiyası və iqlimi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kənd Burovar silsiləsinin ətəyində yerləşir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Azərbaycan Respublikası Biləsuvar, Bərdə, Qusar, Yardımlı, Yevlax, Gədəbəy, Göyçay, Lənkəran, Masallı, Neftçala, Saatlı, Samux, Siyəzən və Xızı rayonlarının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 19 may 1993-cü il tarixli, 611 saylı Qərarı". 29 August 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2022.
  2. ↑ Ərsilə // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN 978-9952-34-155-3.
  3. ↑ O.Süleymanov AZ-YA, Bakı, 1993,s.213

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]