Əsənboğa hava limanında terror aktı

Əsənboğa hava limanında terror aktı — 1982-ci il avqustun 7-də Ankaradakı Əsənboğa Beynəlxalq Hava Limanında ASALA tərəfindən həyata keçirilən terror aktı.

Əsənboğa hava limanında terror aktı
Ümumi məlumatlar
40°07′41″ şm. e. 32°59′42″ ş. u.
Yeri
Tarix 7 avqust 1982
Ölü sayı
  • 9
Yaralı sayı
  • 72

Terror aktının birbaşa icraçıları Zöhrab Sarkisyan və Levon Əkməkcyan olmuşlar. Onlar ağzınacan insanla dolu gözləmə zalının ortasında bomba partlatdıqdan sonra pasport nəzarəti əməkdaşlarına və KLM-in (Hollandiya aviaşirkəti) reysinə minmək üçün növbədə dayanan sərnişinlərə avtomatdan atəş açmağa başlamışlar. Şahidlərin dediyinə görə terrorçulardan biri qaçıb canını qurtarmaq istəyən sərnişinlərə atəş açarkən qışqırırmış: "Bizimkilərdən 1 milyondan çoxu ölüb, sizinkilərdən 25-nin ölməsiylə nə olacaq ki?"[1]

Bundan sonra terrorçular kafeyə girərək 20 nəfəri əsir götürmüşlər. Türk xüsusi təyinatlılarının əsirləri azad etmək üçün keçirdikləri əməliyyat zamanı Sarkisyan öldürülmüş, Əkməkcyan isə yaralanmış və həbs olunmuşdur.

Terror aktı və iki saatlıq atışma zamanı 9 nəfər dünyasını dəyişmiş, 72 nəfər isə yaralanmışdır.[2] Ölənlər arasında ABŞ-dən olan qadın, Qərbi Almaniyadan olan mühəndis, 3 türk polisi, eləcə də sərnişinlər və hava limanı əməkdaşları vardı. ABŞ Dövlət Departamenti Cin Bosuortun kürəyindən aldığı güllə yarasından vəfat etdiyini, onun əri C. F. Bosuortun isə ağır yaralandığını təsdiq etmişdir. Ankaradakı hospitalın əməkdaşlarının bildirdiyinə görə onların hər ikisinin yaşı 60-dan çox imiş.[3]

ASALA terror aktına görə məsuliyyəti öz üzərinə götürmüş və bunun "türk faşistləri tərəfindən bizim torpağların işğalına" etiraz olduğunu bəyan etmişdir. ASALA-nın bəyanatında o da bildirilirdi ki, "günahsız qurbanlara" görə məsuliyyət, "sadə insanların düşmənləri: türk-faşist hökumətinin, NATO-nun və Birləşmiş Ştatların" üzərinə düşür. ASALA onu da elan etmişdir ki, əgər bir sıra qərb ölkələri onlarda həbsdə yatan 85 erməni məhbusu azad etməsə, bu ölkələrin nümayəndəliklərinə qarşı hücumlar təşkil edəcək.

Türkiyə polisləri həbs olunmuş Levon Əkməkcyana o və həmkarının 9 nəfəri öldürdüyünü xəbər verəndə Əkməkcyan qışqırıb: "Bu azdır!!"[4] Amma bir ay sonra hərbi tribunalın məhkəməsi zamanı o bəyan etmişdir: "Məni bura inanclarım gətirib çıxarıb. Ancaq baş verən bu hadisədən sonra mən bu inanclarımın nə qədər cəfəng və yanlış olduğunu anladım".[5]

Məhkəmə Əkməkcyanı "ölkəni bütünlüklə və ya bir hissəsini ayırıb digər ölkənin hakimiyyəti altına keçirilməsi məqsədilə hərbi aksiyanın" təşkilində günahkar bilmiş və 1982-ci il sentyabrın 7-də onun haqqında ölüm hökmü çıxarmışdır.[5]

Həbsxanadan Əkməkcyan özünün ASALA-dakı yoldaşlarına müraciət etmiş və türklərin ermənilərin düşməni olmadığını bildirmıklə onları zorakılıqdan çəkinməyə dəvət etmişdir.[6][7]

Əkməkcyanın apellyasiyası rədd edilmiş və 1983-cü il yanvarın 29-u o, dar ağacından asılmışdır.[8][9]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "The New York Times, August 8, 1982. 6 killed in attack in Ankara airport". February 9, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 4, 2010.
  2. ↑ "The New York Times, August 9, 1982. Death toll rises to 9 in Turkish airport attack". February 9, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 4, 2010.
  3. ↑ Boston Globe, August 9, 1982. Toll 9 dead, 71 wounded in Ankara airport attack.
  4. ↑ Time, August 23, 1982. A Cry for Bloody Vengeance Arxivləşdirilib 2012-11-03 at the Wayback Machine
  5. ↑ 1 2 BBC, September 9, 1982. Armenian Terrorist Sentenced to Death.
  6. ↑ Rand Corporation. Trends in International Terrorism, 1982 and 1983. Arxivləşdirilib 2011-06-05 at the Wayback Machine
  7. ↑ BBC, September 13, 1982. Armenian Terrorist’s Letter: Turks "Not Our Enemies".
  8. ↑ BBC, February 2, 1983. Armenian terrorist executed in Turkey.
  9. ↑ "The New York Times, January 30, 1983. Turkey Executes 5, Including an Armenian". November 20, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 4, 2010.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]