Albaniyanın milli geyimləri

Albaniya milli geyimləri (alb. Veshjet Tradicionale Shqiptare; Veshjet Kombëtare; Veshjet Popullore və ya Kostumet Kombëtare) bütöv Albaniya və alban dilində danışılan ərazilərdən və icmalardan (İtaliyada arbereşilər, Yunanıstanda arvanitlər və Xorvatiyada arbanaslar daxil olmaqla) 200-dən çox müxtəlif geyim növünü əhatə edir. Albaniya geyimlərinin yazılı tarixi antik dövrə aid olunur.^[1] Geyim İlliriya dövründən başlayaraq bu milləti digər Avropa ölkələrindən fərqləndirən amillərdən biridir.

Albaniyanın demək olar ki, hər mədəni və coğrafi bölgəsində detalları, materialı, rəngi, forması və vəziyyəti ilə fərqlənən özünəməxsus kostyum çeşidi var. Alban xalq geyimi tez-tez günəşlər, qartallar, aylar, ulduzlar və ilanlar kimi İlliriya antik bütpərəst mənşəli simvolik elementlərlə bəzədilir.^[2] Paltarlar ənənəvi olaraq toxucu dəzgahlarında formaya salınan parçalardan istehsal olunur. Ölkənin şimal hissəsində indiki zamanda belə bəzi mühafizəkar yaşlı kişilər və qadınlar gündəlik həyatlarında ənənəvi geyimlərdən istifadə edirlər. Bunun əvəzinə, cənubdan yaşayan yaşlı qadınlar tamamilə qara rəngli paltarla üstünlük verilər.

Qeleşe və ya plis

Fustanella

Camadan

Çorape

Kosovodan geyinilən Albaniya kostyumu

Albaniya geyimi aşağıdakılardan ibarətdir:

Aşağıdakı baş geyimləri kişilər üçün nəzərdə tutulmuşdur:

• Qeleşe, keçe və ya plisi Albaniyada və Kosovoda və Yunanistanın və Şimali Makedoniyanın alban dilində danışan bölgələrində kişilərin geyindiyi bir papaq növüdür. Mərkəzi Albaniyada (Tirana, Durres, Kavaya) konus şəklində, şimal rayonları və Kosovoda isə dairəvi şəkildə olur.
• Albaniya papağı (fr. Chapeau albanois)^[3] adətən 15-18-ci əsrlərdə taxılırdı^[4] və Onufrinin əsərlərində əbədiləşdirilmişdir.
• Cilafe ― Albaniyanın cənubunda populyar olan yun papağı.^[5]

Aşağıdakı baş geyimləri qadınlar üçün nəzərdə tutulmuşdur:

• Kapitsa ― qadınlar üçün baş geyimi.
• Langi, həmçinin peşgira, riza, marhame və paşnik adları ilə da tanınır.
• Ləvere ― sağ tərəfə meyl edən baş geyimi.
• Kruce ― kvadrat formalı baş geyimi.^[6]

• Fustanella ― kişilərin geyindiyi ənənəvi ətək bənzəri geyim.
• Tirc ― kişilərin geyindiyi uzun şalvarlar.
• Brekuşa ― istər kişilərin, istər qadınların geyindiyi paltar.
• Cubleta ― ancaq qadınların geyindiyi paltar.

Camadan ― bütöv Albaniyada və Kosovo, Şimali Makedoniya, Serbiya, Monteneqro və İtaliyanın arbereşi kəndlərində kişilərin geyindiyi ənənəvi jilet.

Brez ― bütöv Albaniyada və Kosovo, Şimali Makedoniya, Serbiya, Monteneqro və İtaliyanın arbereşi kəndlərində kişilərin geyindiyi ənənəvi toqqallar.

Çorape ― bütöv Albaniyada və Kosovo, Şimali Makedoniya, Serbiya, Monteneqro və İtaliyanın arbereşi kəndlərində kişilərin geyindiyi ənənəvi corablar.

Opinqa ― bütöv Albaniyada və Kosovo, Şimali Makedoniya, Serbiya, Monteneqro və İtaliyanın arbereşi kəndlərində kişilərin geyindiyi ənənəvi ayaqqabılar.

• 
  Girokastra festivalında iştirak edən Albaniya folklyor oxuyucuları
• 
  Albaniyanın mərkəzi hissəsində yaşayan qadın geyimləri
• 
  Qadınlar üçün qolsuz kurtka
• 
  arbereşilərin qadın geyimləri
• 
  arbereşilərin qadın geyimləri
• 
  Dibadan kostyumlar
• 
  Fustanella
• 
  Yunanıstan albanları
• 
  Misir Albanian albanları
• 
  Ənənəvi geyim
• 
  Kosovoda Albaniya geyimi
• 
  Kosovoda
• 
  Kosovoda

Kukes sənətkar qadınlarının mahir sənət əsərləri

• Andromaqi, Gjergj. Albanian Costumes Through the Centuries: Origin, Types, Evolution. Mësonjëtorja. 2004. ISBN 978-99943-614-4-1.
• Andromaqi, Gjerjgi. Albanian Folk Costumes. Instituti i Kulturës Popullore, Departamenti Etnologjisë. 1999. ISBN 978-99927-654-6-3.

• Albanian-Folklore.com saytında Albaniya kostyumları
• Erkən açıqcalarda alban xalq geyimləri
• Flickr.com saytında Ənənəvi Alban Kostyumları Qrupu
• Infoarkiv: Etnografia e rrezikuar Arxivləşdirilib 2011-07-13 at the Wayback Machine