Bekeşçaba

Bekeşçaba
Bekeşçaba
	Békéscsaba
Bayraq	Gerb
	46°41′ şm. e. 21°05′ ş. u.HGYO
Ölkə	Macarıstan;
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi	193.930.000 m²;
Mərkəzin hündürlüyü	89 ± 0 m
Saat qurşağı	Mərkəzi Avropa vaxtı[d]; UTC+01:00; UTC+02:00;
Əhalisi
Əhalisi	54.460 nəf. (1 yanvar 2024);
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+36 66
Poçt indeksi	5600
Digər
	bekescsaba.hu
	Xəritəni göstər/gizlə Bekeşçaba
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bekeşçaba (slovak. Békešská Čaba, alm. Tschabe‎, rum. Bichişciaba) — Macarıstanın cənubunda, Bekeş əyalətində yerləşən şəhər.

Coğrafiyası

2001-ci ilin göstəricilərinə əsasən, şəhərin ümumi sahəsi 19,394 km² təşkil edir.

Tarixi

Bekeşçaba ərazisində ilkin məskunlaşma qədim dövrlərdən başlamışdır. Dəmir dövründə ərazidə öncə skiflər, keltlər, daha sonra isə hunlar məskunlaşdılar. Macarıstan zəfərindən sonra ərazidə bir sıra kiçik kəndlər salındı.

Orta əsrlərin macar kəndi olan Çabo 13-cü əsrdə formalaşmışdır^[2] və onun haqqında ilkin məlumatlar 1330-cu illərə aiddir. Çabo ilə birlikdə digər 8 kənd də indiki Bekeşçaba şəhərinin ərazisində yerləşirdi. Türklər Macarıstanın cənub və mərkəzi hissələrini işğal etdikdə ərazi Osmanlı İmperiyasının bir hissəsi oldu. 17-ci əsrdə şəhər Türklərə qarşı mübarizə apararkən tamamilə dağıdıldı.

1715-ci ildə Çabo haqqında sahibsiz yer kimi bəhs edilirdi, lakin bir il sonra onun adı vergi ödəyən şəhərlərə aid bir sənəddə qeyd edilmişdir. Güman olunur ki, şəhər Cohan Qreqori Harrukkern tərəfindən təsis edilmişdir. Cohan Türklərə qarşı aparılna mübarizədə üstünlük qazanaraq Bekeş vilayətini satın aldı. 1847-ci ildə şəhər 22 min əhali sayı ilə Macarıstanın iyirmi ən böyük şəhərlərindən biri idi. Buna baxmayaraq, Çabo palçıqlı küçələri və köhnə təmirli evləri ilə kəndə bənzəyirdi.

1858-ci ildə şəhərdə dəmiryolu stansiyası yaradıldı. Yeni evlər, fabriklər tikildi. Şəhər zənginləşməyə başladı. 19-cu əsrin sonunda işsizlik hələ də böyük bir gərginliyə səbəb olurdu. 1891-ci ildə şəhərdə baş verən üsyan Rumıniya ordusunun köməyi ilə yatırıldı. Qəsəbənin ən önəmli şəxslərindən biri kənd partiyasının banisi olan Andras Laxim idi.

Demoqrafiyası

İl	Əhali	Macarlar	Slovaklar
Bekeşçaba şəhərinin demoqrafiyası
1880	32,616	6,250 (19.2%)	24,073 (73.8%)
1890	34,243	7,728 (22.6%)	25,917 (75.7%)
1900	37,547	9,501 (25.3%)	27,488 (73.2%)
1910	42,599	13,271 (31.2%)	28,682 (67.3%)
1920	46,633	21,407 (45.9%)	24,710 (53%)
1930	49,374	30,054 (60.9%)	18,931 (38.4%)
1941	52,404	35,258 (67.3%)	16,781 (32%)
1949	45,892	44,328 (96.6%)	1,254 (2.7%)
1960	50,212	47,840 (95.3%)	2,170 (4.3%)
1980	67,225	66,388 (98.8%)	679 (1%)
2001	67,968	63,782 (93.8%)	4,078 (6%)
2011	62,050	51,842 (83.5%)	1,881 (3%)
Mənbə:^[3] Qeyd:^[4]

Beynəlxalq əlaqələri

Qardaşlaşmış şəhərlər

Bekeşçaba aşağıdakı şəhərlər ilə qardaşlaşmışdır:

Qalereya

Lüteran kilsələri
Mor Yokai teatrı
Müq. Antoniy Paduanskiy kilsəsi
Layoş Koşutun heykəli
Bekeşçaba dəmiryol stansiyası
Bekeşçaba şəhər vestibülü

Həmçinin bax

Macarıstan şəhərləri

İstinadlar

↑ Magyarország helységnévtára, Detailed Gazetteer of Hungary (mac.). KSH, 2024.
↑ Antal Papp: Magyarország (Hungary), Panoráma, Budapest, 1982, ISBN 963 243 241 X, p. 860, pp. 449-453
↑ 1880-1980 (census data): Magyarország történeti statisztikai helységnévtára, 3. Békés megye, KSH, Budapest, 1993, ISBN 963-215-003-1, 2001 (census data): Hungarian census 2001, table 4.1.11 Arxivləşdirilib 2021-10-20 at the Wayback Machine - 2011 (census data): Hungarian census 2011, 3.1.6.1 Arxivləşdirilib 2020-10-18 at the Wayback Machine
↑ In 2001 3,823 (5.6%), while in 2011 9,666 people (15.6%) opted out declaring ethnicity. In Hungary people can declare more than one ethnicity since 2001, so the sum of ethnicities is higher than the total population.
↑ "Partner cities". 23 September 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 May 2014.

Xarici keçidlər

VikiSəyahətdə Békéscsaba haqqında səyahət məlumatları var.
bekescsaba.hu — Rəsmi saytı in Hungarian, English and German
Photos of the town
Aerial photography: Békéscsaba

[_d2c83ddf75ea9134-1] Magyarország helységnévtára, Detailed Gazetteer of Hungary (mac.). KSH, 2024.

[Papp-2] Antal Papp: Magyarország (Hungary), Panoráma, Budapest, 1982, ISBN 963 243 241 X, p. 860, pp. 449-453

[3] 1880-1980 (census data): Magyarország történeti statisztikai helységnévtára, 3. Békés megye, KSH, Budapest, 1993, ISBN 963-215-003-1, 2001 (census data): Hungarian census 2001, table 4.1.11 Arxivləşdirilib 2021-10-20 at the Wayback Machine - 2011 (census data): Hungarian census 2011, 3.1.6.1 Arxivləşdirilib 2020-10-18 at the Wayback Machine

[4] In 2001 3,823 (5.6%), while in 2011 9,666 people (15.6%) opted out declaring ethnicity. In Hungary people can declare more than one ethnicity since 2001, so the sum of ethnicities is higher than the total population.

[5] "Partner cities". 23 September 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 May 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]