Dnestryanı rublu

Dnestryanı rublu — Dnestryanıda etibarlı olan və 100 kopek formasında olan rubldur. Dnestryanı tanınmayan və ya qismən tanınan dövlətlərdən olduğundan pulun ISO 4217 kodu yoxdur. Ancaq Aqroprombank və Qazprombank kimi bəzi rəsmi olmayan Dnestryanı təşkilatları PRB kodunu istifadə edir. Dnestryanı Respublika Bankı bəzən RUP kodundan da istifadə edir.[1]

Dnestryanı rublu
приднестровский рубль  (rus.)
1 rubl 2007-ci il
Kod və simvol
ISO 4217 kodu PRB, RUP
Simvol
Dövriyyə ərazisi
Emitent ölkə  Dnestryanı
Əvəzedici və paralel vahidlər
Kiçik kopek (1⁄100)
Dövriyyədə olan sikkə və əsginaslar
Sikkələr 5, 10, 25, 50 qəpik və 1, 3, 5, 10 rubl
Əsginas 1, 5, 10, 25, 50, 100, 200, 500 rubl
Tarixi
Dövriyyəyə buraxılma 17 avqust 1994
Sikkə və əskinasların buraxılması və istehsalı
Mərkəzi bank Dnestryanı Mərkəzi Bankı
  cbpmr.net
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Birinci emissiya (1994)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sovet pulları 1990-cı ildə Dnestryanı Moldova Respublikası qurulduqdan sonra istifadə edilməyə başlandı. Köhnə Sovet respublikaları öz pul vahidlərini istifadə etməyə başlamışkən, Dnestryanı hələ də Sovet rublundan istifadə etməyə davam edirdi. Maliyyə sistemini qorumaq üçün bir cəhd kimi 1993-cü ilin iyul ayında hökumət 1961-1992-ci il tarixli Qoznak təzyiqli Aleksandr Vasilyeviç Suvorov damğası daşıyan və o damğa qaldırıldığı Sovet və Rus rubllarını satıldı. Sovet və Rus pulları yerinə möhürlənmiş pullar istifadə edilməyə başlandı. Etiketləri daşıdığı düşünülən, tədavülə çıxmamış pullar 1994-cü ildən sonra, xüsusilə, kollektorlar üçün yaradılmışdır.[2]

İkinci emissiya (1994-2000)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İlk müvəqqəti pullar 1994-cü ilin avqust ayında dəyişdirildi və 3 sıfır atıldı. (1 yeni rubl = 1000 köhnə rubl) Bu pul yalnız kağız pullardan ibarət idi, metal pullar isə yox idi və yüksək inflyasiya reallaşdı, yeni pulların hazırlanması lazım gəldi. 1994-cü ildə nümayiş olunmasına baxmayaraq, bəzi kağız pullar (50 rubldan 5000 rubla) 1993-cü ildə nümayiş olundu.

Kağız pullar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
1994 Seriyası
Dəyəri Əsas rəngi Şəkli Məlumat Tarix
Ön tərəfi Arxa tərəfi Ön tərəfi Arxa tərəfi Buraxılış
 Çıxış
1 rubl Yaşıl 100x100pik 100x100pik Alexander Suvorov Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1994 1994
5 rubl Mavi 100x100pik 100x100pik
10 rubl Qırmızı 100x100pik 100x100pik
50 rubl Tünd yaşıl 100x100pik 100x100pik Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi 1993 1993
100 rubl Qəhvəyi 100x100pik 100x100pik
200 rubl Qırmızı bənövşəyi Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1993 1994
500 rubl Mavi Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1993 1994
1000 rubl Bənövşəyi və qırmızı bənövşəyi Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1993 1994
1000 rubl Bənövşəyi General Aleksandr Vasilyeviç Suvorov Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1994 1994
5000 rubl Qara fonda tünd zeytun-yaşılı Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1993 1995
10,000 rubl Yaşıl 1 rublun üstündə "1oooo" ilə çap edilmiş Alexander Suvorov Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1994 1996
10,000 rubl Yaşıl 10 rublun üstündə "10ooo" ilə çap edilmiş Alexander Suvorov Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1994 1996
50,000 rubl Qəhvəyi Boqdan Xmelnitski Dram ve Komediya Teatrı, Tiraspol 1995 1995
50,000 rubl Mavi 5 rublun üstündə "5oooo" ilə holoqrammalı çap edilmiş Alexander Suvorov Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1994 1996
50,000 rubl Mavi 5 rublun üstündə "5oooo" ilə çap edilmiş Alexander Suvorov Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1994 1996
100,000 rubl Qəhvəyi Alexander Suvorov Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1994 1996
500,000 rubl Bənövşəyi üzərində sarı
Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası 1997 1997

Üçüncü emissiya (2000- hal-hazıra qədər)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2000-ci ildə yeni rubldan 6 sıfır atıldı. (1 yeni rubl = 1 000 000 köhnə rubl) Bu yeni emissiyanın həm metal, həm də kağız pulları mövcuddur.

Metal pullar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 1 kopek ön tərəfi
    1 kopek ön tərəfi
  • 1 kopek arxa trəfi
    1 kopek arxa trəfi
  • 10 kopek ön tərəfi
    10 kopek ön tərəfi
  • 2000-ci ildəki bütün pullar
    2000-ci ildəki bütün pullar
  • 5 kopek, 2005
    5 kopek, 2005
  • 10 kopek, 2005
    10 kopek, 2005

1 kopekdən 50 kopekə qədər olan sikkələr Sovet dövründən qalma pullar kimi alüminium, ya da mis-sinkdən hazırlanırdı. 1 kopek 2009-cu ilin yanvar ayından tədavüldən çıxarılmışdır.

22 Avqust 2014-cü ildə Dnestryanı Respublika Bankı birləşmiş vəsaitdən çıxan metal pulları dövriyyəyə buraxdı və 1, 3, 5 və 10 Rublu metal pul olaraq tədavülə çıxardı.[3][4]

Nadir metal pullar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2000-ci ildən bəri Dnestryanı Respublika Bankı gümüş və qızıldan hazırlanmış nadir sikkələri tədavülə buraxdı. Onların sayı çox aşağı, dəyəri 500 və 5,000 arasında idi. Başlıqları "Dnestr çayındakı antik qalalar", "Dnestryanının seçmə insanları" və "Qırmızı kitab Dnestryanı" daxildir. Dnestryanı Respublika Bankının internet saytında tam bir siyahı vardır.

Kağız pullar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dnestryanı Respublika Bankı (Приднестровский Республиканский Банк) tərəfindən tədavülə gətirilmiş 1 rubl köhnə pulla 500 rubla bərabər idi.

2000-ci il seriyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]
2000-ci il seriyası
Dəyəri Ölçüləri Əsas rəngi Şəkil Məlumat Tarix
Ön tərəfi Arxa tərəfi Ön tərəfi Arxa tərəfi Buraxılış Çıxış
1 rubl 129 × 56 mm Narıncı 100x100pik 100x100pik Alexander Suvorov Chiţcani abidəsi 2000 2000
5 rubl Mavi 100x100pik 100x100pik KVINT brendi fabriki
10 rubl Qəhvəyi 100x100pik 100x100pik Novo-Nyametsky Monastrı
25 rubl Qırmızı 100x100pik 100x100pik Bəndər Qalası
50 rubl 129 × 60 mm Yaşıl 100x100pik 100x100pik Taras Şevçenko Tiraspol Hökumət Binası
100 rubl Bənövşəyi 100x100pik 100x100pik Dmitri Kantemir Noel Kafedralı, Tiraspol
200 rubl 135 × 64 mm Tünd qəhvəyi 100x100pik 100x100pik Pyotr Rumyantsev Gross-Jägersdorf Döyüşü, 21 İyul 1757 2004

2012

2004
500 rubl 140 × 68 mm Tünd yaşıl 100x100pik 100x100pik II Yekaterina II Yekaterina tərəfindən gələn Tiraspolun qalanın inşası planı və fərman

2007-ci il seriyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2007-ci ildə 1 rubldan 100 rubla qədər yeni, müasir pullar çıxarıldı. Yeni kağız pulların təması eyni, amma dizaynı fərqli idi.

2007-ci il seriyası
Dəyəri Ölçüləri Əsas rəngi Şəkil Məlumat Tarix
Ön tərəfi Arxa tərəfi Ön tərəfi Arxa tərəfi Buraxılış Çıxış
1 rubl 129 × 55 mm Qəhvəyi 100x100pik 100x100pik Aleksandr Suvorov Chiţcani abidəsi 2007

2012

2007
5 rubl Mavi 100x100pik 100x100pik KVINT brendi fabriki
10 rubl Yaşıl/Qara 100x100pik 100x100pik Novo-Nyametsky Monastrı
25 rubl Qırmızı 100x100pik 100x100pik Bəndər Qalası
50 rubl ?? Boz 100x100pik 100x100pik Taras Şevçenko Tiraspol Hökumət Binası
100 rubl Bənövşəyi 100x100pik 100x100pik Dmitri Kantemir Noel Kafedralı, Tiraspol

Valyuta məzənnəsi[5]

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məzənnə Alış Satış
ABŞ Dolları 11.00 11.15
Avro 12.00 12.85
Rus Rublu 0.210 0.228
Ukrayna Qrivnası 0.430 0.560
Moldova Leyi 0.580 0.650
İsveçrə Frankı 10.40 13.50
İngilis Sterlinqi 14.80 17.80

Dnestr xaricində qəbul edilməsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dnestryanı rublu ümumiyyətlə Dnestryanı xaricində pul olaraq qəbul edilməmişdir. Yenə də bəzi Tiraspol ilə əlaqəli avtobus firmaları Kişinyov avtobus stansiyasında Dnestryanı rublundan istifadə edirlər.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ http://www.cbpmr.net/?kv=5%7Cpublisher=Trans-Dniester Arxivləşdirilib 2023-07-07 at the Wayback Machine Republican Bank|title=Условия проведения операций "валютный своп" USD/RUP
  2. ↑ Trans-Dniester Republican Bank.
  3. ↑ Transnistria 2014 - New coin family in synthetic material Arxivləşdirilib 2016-03-11 at the Wayback Machine World Coin News (worldcoinnews.blogspot.com).
  4. ↑ "Official poster of Transnistrian Republican Bank with images and description". 2014-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-25.
  5. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2015-05-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-25.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]