Gülüstan (kitab)

Gülüstan (fars. گلستان‎‎‎) — Sədi Şirazinin 1258-ci ildə yazdığı epik əsəri.

Gülüstan
گلستان‎‎
Əsərin 1645-ci il Moğol dövrünə aid əlyazmasından Sədi Şirazinin Gül bağçasında (Gülüstanda) miniatürü
Müəllif	Sədi Şirazi
Janr	Roman
Orijinalın dili	Farsca
Orijinalın nəşr ili	1258
Tərcüməçi	Məmmədağa Soltan (şeirlər), Rəhim Sultanov və İsmayıl Şəms (nəsr)
Nəşriyyat	Bakı Kitab Klubu (2017)
Səhifə	400 (2017)
Tiraj	50
Əvvəlki	Bustan
ISBN	ISBN 978-9952-812-54-1 (2017)
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sədi Şirazinin "Gülüstan" əsəri 1258-ci ildə yazılmış və fars ədəbiyyatının şah əsərlərindən biri sayılan nəsr və nəzm formasında bir əsərdir. "Gülüstan" ("Gül bağı") Sədinin etik-didaktik fikirlərini, cəmiyyətin və insan həyatının müxtəlif tərəflərini tərənnüm edən bir əsər kimi tanınır. Əsər qısa hekayələr və öyüdlərdən ibarətdir və dərin mənəvi, etik dərslərlə zəngindir.

"Gülüstan" səkkiz fəsildən ibarətdir və hər fəsil müəyyən bir mövzunu əhatə edir: 1. Padşahların davranışı 2. Dərvişlərin əxlaqı 3. Qənaət və razılıq 4. Sükutun faydaları 5. Sevgi və gənclik 6. Yaşlılıq və zəiflik 7. Tərbiyə və tərbiyə üsulları 8. Dua və Tanrı ilə əlaqə

"Gülüstan"ın üslubu çox sadə və aydın, lakin dərin məna ilə doludur. Sədi hekayələr vasitəsilə hikmətli dərsləri çatdırır, insanlara yaxşı əxlaq, doğruluq, ədalət, təvazökarlıq və mərhəmət kimi dəyərləri aşılayır. Hekayələrində Sədi, həm adi insanlar, həm də hökmdarlar üçün əhəmiyyətli həyat dərsləri verir.

Bu əsər yalnız fars dünyasında deyil, bir çox dillərə tərcümə edilərək dünya ədəbiyyatına da böyük təsir göstərmişdir.

Sədi Şirazinin iki ən məşhur əsəri "Gülüstan" və "Bustan"dır. Hər iki əsər 1654-cü ildə alman dilinə tərcümə edilərək ilk dəfə avropalılara təqdim edilib.^[1]

Xəbərdarlıq: Yazının davamı əsərin məzmunu haqqında məlumat ehtiva edir.

"Gülüstan" epik formada təqdim edilmiş əhvalatlardan, lətifələrdən, hikmətli sözlərdən, məsləhətlərdən və qısa şeirlərdən ibarətdir. Faydalı nəsihətlər, zərbi-məsəllər, incə duyğularla zəngin olan bu əsərlər Yaxın və Orta Şərq xalqları arasında xüsusi şöhrətə malikdir. «Gülüstan»ın bir çox şeirləri sonralar zərbi-məsəl kimi dillər əzbəri olub. Tarixdə hələ heç bir kitab bu qədər zərbi-məsələ çevrilməmişdir.

Xəbərdarlığın sonu.

Əsərdəki şeirlər Məmmədağa Sultanov, nəsr isə Rəhim Sultanov və İsmayıl Şəms tərəfindən 1962-ci ildə Azərbaycan dilinə tərcümə edilib və Bakıda nəşr olunub. Müəlliflər əsərin elmi-tənqidi mətni əsasında daha da təkmilləşdirib 1987-ci ildə Bakıda, "Azərnəşr"də yenidən nəşr etdirmişlər.^[2]

"Gülüstan" və "Bustan" 2004-cü ildə "Bustan" əsərinin 1964, "Gülüstan" əsərinin 1987 nəşri əsasında təkrar nəşrə hazırlanmış və Bakıda, Öndər nəşriyyatında 400 səhifədə, 25 min tirajla yenidən çap edilmişdir.^[3] Azərbaycan Respublikasının 4-cü Prezidenti İlham Əliyevin "Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında" 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamına^[4] əsasən nəşr edilmiş və ölkə kitabxanalarına hədiyyə edilib.

“Gülüstan” əsəri 2013-cü ildə İranın paytaxtı Tehranda ərəb qrafikası ilə Azərbaycan dilində təkrar nəşr olunmuşdur. İki min nüsxə ilə çap olunan kitabın 6-cı və 7-ci səhifələrində yerləşdirilmiş cədvəldə latın və ərəb qrafikalı Azərbaycan əlifbalarının hərfləri, söz və söz birləşmələri yerləşdirilmişdir. Bu nəşr 1987-ci il nəşri əsasında hazırlanmışdır.^[5]

Əsər 2017-ci ildə Bakı Kitab Klubunda 400 səhifədə çap edilib. Kitaba Şirazinin iki ən məşhur əsəri – "Gülüstan" və "Bustan" əsərləri salınıb.^[6]

• Bustan
• Sirlər xəzinəsi
• Kəlilə və Dimnə

• Rəhim Sultanov. Sədi yaradıcılığında "Gülüstan" (red. H.Əlizadə). Bakı: Azərnəşr, 1961.
• Sədi Şirazi. Seçilmiş əsərləri; Farscadan tərcümə ed. M.Seyidzadə, M.Soltan, R.Sultanov, İ.Şəms; Ön sözün müəllifi. M.Məhəmmədi.- Bakı: Öndər, 2004.- 400 s. ISBN 9952-416-42-2
• Sədi Şirazi, Gülüstan – 3-cü nəşr, Farscadan tərcümə edənlər: Məmmədağa Soltan –şerlər, Rəhim Sultanov və İsmayıl Şəms – nəsr, Şərh: Şamil Cəmşid, Rəssam: Mikayıl Abdullayev, 266 səh.
• "Gülüstan * Bustan" ( (az.)). kitabklubu.org. 2017-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-03.
• Savalan Fərəcov, “Məna əhli ancaq “Gülüstan”dan gül dərər”, "Mədəniyyət".- 2014.- 26 sentyabr.- S. 15. arxiv