Hüseyn bəy Şamlı
Hüseyn bəy Şamlı (fars. حسین بیگ شاملو); d. ?, türk mənşəli Şamlı eli - ö. 1514, Çaldıran) — Şah İsmayılın lələsi, Səfəvilər dövlətinin ilk əmir-əl-ümərası və vəkili.
| Hüseyn bəy Şamlı | |
|---|---|
| Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
| Sonrakı | Məhəmməd bəy Ustaclı |
| 1501 – 1508 | |
| Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
| Sonrakı | Nəcməddin Məsud Gilani |
| 1503 – 1509 | |
| Əvvəlki | İlyas bəy oğlu Xınıslı |
| Sonrakı | Məhəmməd bəy Ustaclı |
| Əvvəlki | Məhəmməd bəy Talış |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Ərdəbil, Ağqoyunlu dövləti |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Çaldıran, Səfəvilər dövləti |
| Vəfat səbəbi | döyüşdə ölüm |
| Dini | İslam (Şiə) |
| Hərbi xidmət | |
| Rütbəsi | general |
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şamlı elindən olub, Şah İsmayılın Gilanda gizləndiyi vaxt qoruyucusu idi.[1] I Şah İsmayılın həm ən nüfuzlu silahdaşı, həm də tərbiyəçisi olan Hüseyn bəy Şamlı 1501-ci ildə Şirvana canişin təyin olunmuşdu. Ancaq daha sonra darmadağın edilmiş Şirvanlıları təqib edərək Fərrux Yəsara çatan və şirvanşahın başını I Şah İsmayıla gətirən cilovdarı Şahgəldi ağanı öz yerinə təyin etmişdir. Eyni il Səfəvilər dövlətinin bütün ordusunun sərkərdəsi - əmir əl üməra və vəkili təyin olunmuşdur. 1507-ci ildə bir qrup kürd qarətçi tərəfindən hücuma məruz qalıb 300 əsgər itirməsi onun dövlətdəki gücünün zəifləməsinə səbəb oldu.[2] Bundan sonra vəkillik vəzifəsindən azad olundu. Yerinə Nəcməddin Məsud Gilani gətirildi.
Sonrakı həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vəkillikdən azad edilməsinə baxmayaraq hələ də ordunun ən nüfuzlu şəxslərindən biri olaraq qalmaqda idi. 1509-cu ildə I İsmayıllın göstərişi ilə Bağdadı tutmuşdu.[2] 1510-cu ildə əmir-əl-üməra titulunu da itirdi. Yerinə Məhəmməd bəy Ustaclı gətirildi. 1512-ci ildə Gicduvan döyüşündə vəkil Nəcmi Saniyə xəyanət edərək onun döyüşdə öldürülməsinə səbəb oldu.[3]1514-cü ildə Çaldıran döyüşündə öldürülmüşdür.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Savory, Roger (1998). "ESMĀʿĪL I ṢAFAWĪ". Encyclopaedia Iranica, Vol. VIII, Fasc. 6. səh. 628–636
- ↑ 1 2 Savory, Roger (2007). Iran under the Safavids Arxivləşdirilib 2017-07-07 at the Wayback Machine Cambridge University Press. səh. 1–288 . ISBN 0521042518 .
- ↑ Newman, Andrew J. (2008). Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. I.B.Tauris. səh. 1–281. ISBN 9780857716613.