Knut Viksel

Yuhan Qüstav Knut Viksel (isv. Johan Gustaf Knut Wicksell; 20 dekabr 1851[1][2][…], Mariya-Maqdalena[d][2] – 3 may 1926[3][1][…], Danderyud[d], Stokholm leni[d][2]) — Avstriya məktəbinin konsepsiyalarını ilk dəfə sintez edən İsveç iqtisadçısı, Stokholm məktəbinin müəllimlərindən biri, Viksell effektinin müəllifi.

Knut Viksel
Doğum tarixi 20 dekabr 1851(1851-12-20)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 3 may 1926(1926-05-03)[3][1][…] (74 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Norra beqravninqsplatsen[d][4]
Dəfn tarixi 11 may 1926
Təhsili
Fəaliyyəti iqtisadçı, universitet müəllimi[d]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Knut 20 dekabr 1851-ci ildə Stokholmda anadan olmuşdur[5]. Üç bacısı və bir yaş böyük qardaşı Aksel vardı. Atası İohan Viksel iş adamı və emlakçı idi. Knut hər iki valideynini də erkən itirdi: anası Kristina 6 yaşında ikən 1858-ci ildə vəfat etdi, 1861-ci ildə ikinci dəfə evlənən atası, Knut 15 yaşında olarkən 1867-ci ildə qəfildən öldü[6].

1869-cu ildə riyaziyyat və fizika təhsili almaq üçün Uppsala Universitetinə daxil oldu, 1872-ci ildə magistr dərəcəsini fərqlənmə diplomu ilə aldı və 1885-ci ildə riyaziyyat doktoru, 1895-ci ildə iqtisadiyyat doktoru, 1899-cu ildə hüquq diplomu almışdır. 1873–1874-cü illərdə Uppsala orta məktəbində müəllim işləyir, 1874–1875-ci illərdə fərdi müəllimliklə məşğul olur[7]. 1885-ci ildə Londonu ziyarət etdi və 1887-ci ildə Viksel, Almaniyada və Avstriyada iqtisadiyyat təhsili almaq üçün Lauren Fondundan üç illik qrant aldı.

Hüquq dərəcəsi aldıqdan sonra, yalnız 1899-cu ildə, 48 yaşında, Uppsala Universitetinin İqtisadiyyat və Hüquq Bölməsində dosent vəzifəsini ala bildi.

1900-cü ildə professor, 1904-cü ildən Lund Universitetində siyasi iqtisad elmləri professoru olmuşdur.

Ailəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1889-cu ildə Parisdə məşhur feminist Anna Buqqe (1862–1928) ilə evləndi. 1890-cı ildə bir oğlu Sven Viksel (1890–1939) və 1893-cü ildə ikinci oğlu Finn 1913-cü ildə pəncərədən yıxılaraq faciəvi şəkildə öldü. 1916-cı ildə və 1926-cı ilə qədər Viksel ailəsi Stokholma köçdü. Knut Viksel 3 may 1926-cı ildə vəfat etmişdir[8].

Xatirəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1986-cı ildə Nobel İqtisadiyyat Mükafatında Ceyms Byukenen, siyasət xərcləri və vergi qərarlarının prinsip etibarilə yekdillik əsasında necə qurulacağına dair siyasət elminin və iqtisadiyyatın kəsişməsində apardığı araşdırmada Knut Vikselin irsini qeyd etdi[9].

1993-cü ildə, Avropa İctimai Seçim Cəmiyyəti, Avropa Siyasi İqtisadiyyat Jurnalında yayımlanan ən yaxşı iş üçün illik Viksel Mükafatını təsis etdi[10]

2010-cu ildə Lund Universitetinin İqtisadiyyat və İdarəetmə Fakültəsi Knut Viksel Maliyyə Araşdırmaları Mərkəzini açdı[11].

Elm fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Sınır prinsipinə əsaslanan Siyasi İqtisadiyyat haqqında mühazirələr" adlı əsərində XIX əsrin neoklassik istiqamətinin əsas konsepsiyalarını sintez etdi və dinamik yanaşma ilə tamamladı, ilk dəfə iqtisadi gözləntilərə "gözləntilər" kateqoriyasını təqdim etdi. Wicksell, marjinal məhsuldarlıq prinsipini kapital gəlirinin "istehsalın əsas amilləri" nin (əməyin və torpağın) marjinal məhsuluna bənzər şəkildə təyin edilə bilməməsi ilə tamamladı, çünki kapital artımı, əmək haqqı və faiz nisbətlərinin dəyişməsi səbəbindən səhmlərinin dəyərinin həddindən artıq qiymətləndirilməsinə gətirib çıxarır, təsiri — Viksel effekti adlandırırlar.

Biblioqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 18511220 Wicksell, Johan Gustaf Knut // Sveriges dödbok.
  3. ↑ 1 2 Викселль Кнут // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  4. ↑ Wicksell, Johan Gustaf Knut. Svenskagravar.se.
  5. ↑ Knut Viksel  // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
  6. ↑ Uhr C.G. Johan Gustav Knut Wicksell. London:Macmillan Press. eds. J.Eatwell, M.Milgate,P. Newman // The New Palgrave: A Dictionary of Economics. 2010. 901–908. ISBN 978-0-230-27980-3.
  7. ↑ Блауг М. 100 великих экономистов до Кейнса. СПб.:Экономикус. 2008. 73–76. ISBN 978-5-903816-01-9.
  8. ↑ Wagner R.E. Knut Wicksell and Contemporary Political Economy (PDF) (Handbook For The History Of Economic Thought). Dordrecht: Springer. ed. J.G. Backhaus. 2012. 513–525. ISBN 978-1-4419-8335-0.
  9. ↑ Award Ceremony Speech Arxivləşdirilib 2016-04-09 at the Wayback Machine, James M. Buchanan Jr., The Royal Swedish Academy of Sciences
  10. ↑ The Wicksell Prize Arxivləşdirilib 2016-03-29 at the Wayback Machine, The EPCS: The European Public Choice Society
  11. ↑ The Knut Wicksell Centre for Financial Studies Arxivləşdirilib 2015-07-06 at the Wayback Machine, School of Economics and Management Lund University