Larri Senger

Lourens Mark Senger (ing. Lawrence Mark Sanger; 16 iyul 1968[1], Belvyu[d], Vaşinqton) — Amerikalı internet layihəsi yaradıcısı və filosofu. O, "Nupediya" onlayn ensiklopediyasının baş redaktoru idi və Cimmi Velslə birlikdə onun varisi "Vikipediya"nın yaradıcısı idi. Senger "Vikipediya" adını icad etmiş və Vikipediyanın bir çox ilkin təlimatlarını yazmışdır. Bunlara "Neytral baxış bucağı" və "Bütün qaydalara məhəl qoyma" siyasətləri daxildir.[2] Senger daha sonra "Encyclopedia of Earth", "Citizendium" və "Everipedia" da daxil olmaqla digər ensiklopedik layihələr üzərində işləmiş, ABŞ-nin qeyri-kommersiya siyasi ensiklopediyası "Ballotpedia"da məsləhətçi kimi xidmət etmişdir.[3]

Larri Senger
ing. Larry Sanger
Doğum tarixi 16 iyul 1968(1968-07-16)[1] (56 yaş)
Doğum yeri
Təhsili
Fəaliyyəti filosof, bloger[d], informatik, iş adamı
Elmi dərəcəsi
larrysanger.org
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Senger universitetdə oxuyarkən internetdən təhsil məqsədləri üçün istifadə etməyə maraq göstərirdi və 2000-ci ildə "Nupediya" onlayn ensiklopediyasına baş redaktor kimi qoşuldu. "Nupediya"nın ləng irəliləyişindən məyus olan Senger məqalələrin "Nupediya"nın nəzərdən keçirmə prosesi olmadan dərc edilməsi üçün viki sistemindən istifadə etməyi təklif etmişdir. Bu dəyişiklik 2001-ci ildə "Vikipediya"nın inkişafına və istifadəyə verilməsinə səbəb olmuşdur. Senger "Nupediya"nın baş redaktoru kimi fəaliyyətini davam etdirmiş və ilk ilində "Vikipediya"da fəal iştirak etmişdir, lakin 2002-ci ilin martında işdən çıxmış və layihələri tərk etmişdir. Sengerin "Vikipediya"nın həmtəsisçisi statusu Vels tərəfindən şübhə altına alınsa da,[4] ümumən qəbul edilir.[5][6]

Senger "Vikipediya"dan ayrılandan bəri layihəni tənqid etmiş və 2007-ci ildə onu "bərpa olunmayacaq qədər pozulmuş" kimi təsvir etmişdir.[7] Senger iddia etmişdir ki, üstünlüklərinə baxmayaraq, "Vikipediya" ekspertiza və səlahiyyətə hörmətsizlik səbəbindən etibarlılıq və dəqiqlikdən məhrumdur. O, 2020-ci ildə "Vikipediya"nı məqalələrində solçu və liberal ideoloji qərəz kimi qəbul etdiyinə görə tənqid etmişdir.[8][9][10]

Senger 2006-cı ildə "Vikipediya" ilə rəqabət aparması üçün "Citizendium"u təsis etmişdir. O, 2010-cu ildə baş redaktor vəzifəsini tərk etmiş, 2020-ci ildə isə "Citizendium"dan tamamilə ayrılmışdır. Senger 2017-ci ildə "Everipedia"da baş informasiya direktoru vəzifəsində işə başlamışdır. O, 2019-cu ildə Bilik Standartları Fondu və "Ensiklosfer" yaratmaq üçün istefa vermişdir. Senger 2023-cü ildən etibarən Bilik Standartları Fondunun İcraçı Direktoru vəzifəsində çalışırdı.[4][11][12]

Sengerin digər maraqları arasında fəlsəfəyə, xüsusən də epistemologiyaya, erkən müasir fəlsəfəyə və etikaya diqqət daxildir. Məzun olduğu Ohayo Ştat Universitetində fəlsəfə fənnini tədris edirdi.

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Senger Alyaska ştatının Ankoric şəhərində böyümüşdür.[13] Uşaq yaşlarından etibarən fəlsəfə ilə maraqlanmağa başlamışdır.[14][15]

O 2000-ci ildə Ohayo Dövlət Universitetində Fəlsəfə Doktoru adını almışdır.[16]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 http://www.nndb.com/lists/511/000063322/.
  2. ↑ "Wikipedia: RulesToConsider". April 16, 2001 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-21.
  3. ↑ "About Dr. Larry Sanger". Knowledge Standards Foundation (ingilis). September 24, 2019. July 25, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 23, 2021.
  4. ↑ 1 2 "Transcript for Jimmy Wales: Wikipedia | Lex Fridman Podcast #385". lexfridman.com. June 19, 2023. October 14, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 3, 2023.
  5. ↑ Yam, Shing-Ching Jonathan. "Decommercialization and anti-elitism: early years of Wikipedia 2001-2002" (PDF). International Journal of Arts & Sciences. 6 (1). 2013. 2023-11-17 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-11-15 – universitypublications.net vasitəsilə. The Wales/Sanger split refers to the departure of co-founder Larry Sanger in 2002 (The Australian 2006).
  6. ↑ Jankowski, Steve. "The Wikipedia imaginaire: a new media history beyond Wikipedia.org (2001–2022)". Internet Histories. 6 August 2023: 1–21. doi:10.1080/24701475.2023.2246261. 3 November 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 November 2023 – Taylor & Francis vasitəsilə. When Wikipedia launched, its co-founders Jimmy Wales and Larry Sanger followed this tradition when described it as 'the free encyclopedia'.
  7. ↑ Thomson, Iain. "Wikipedia 'broken beyond repair' says co-founder". iTnews. April 13, 2007. December 22, 2012 tarixində arxivləşdirilib.
  8. ↑ Flood, Brian. "Wikipedia co-founder Larry Sanger says online encyclopedia scrapped neutrality, favors lefty politics". Fox News. May 21, 2020. October 26, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 22, 2020.
  9. ↑ Sabur, Rozina. "The Left has taken over Wikipedia and stripped it of neutrality, says co-creator". The Telegraph (ingilis). July 16, 2021. ISSN 0307-1235. January 12, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 2, 2021. Mr Sanger added that "very little" reference to scandals and allegations against the Bidens, for instance relating to their business dealings in Ukraine, could be found on Wikipedia.
  10. ↑ Freddie Sayers. "Wikipedia co-founder: I no longer trust the website I created". UnHerd (Podyayım). UnHerd. July 14, 2021. May 27, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 25, 2022.
  11. ↑ Spence, Madeleine. "Larry Sanger: 'I wouldn't trust Wikipedia – and I helped to invent it'". The Sunday Times (ingilis). London. August 1, 2021. ISSN 0140-0460. August 1, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 1, 2021.
  12. ↑ "Encyclosphere Team". Encyclosphere (ingilis). n.d. March 25, 2023 tarixində arxivləşdirilib.
  13. ↑ Poe, Marshall. "The Hive". The Atlantic Monthly. September 2006. November 10, 2006 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 25, 2007.
  14. ↑ Boraas, Alan. "Hometown kid an Internet revolutionary". Anchorage Daily News. September 2, 2006. March 18, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 25, 2007.
  15. ↑ Roush, Wade. "Larry Sanger's Knowledge Free-for-All". Technology Review. January 1, 2005. May 14, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 25, 2007.
  16. ↑ Moody, Glyn. "This time, it'll be a Wikipedia written by experts". The Guardian. London. July 13, 2006. February 22, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 25, 2007.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Larri Senger ilə əlaqəli mediafayllar var.