NewSQL

NewSQL — ənənəvi əlaqəli verilənlər bazalarının (ing. RDBMS) xüsusiyyətlərini saxlayaraq, NoSQL bazalarının miqyaslanma qabiliyyətini təqdim etməyi hədəfləyən müasir verilənlər bazası sistemləri üçün istifadə olunan bir termindir.[1] NewSQL sistemləri yüksək performans, geniş miqyaslanma (ing. scalability) və yüksək tranzaksiya sürəti təmin edərək, SQL-in güclü tərəflərini qoruyur və bununla da həm müasir bulud tətbiqləri, həm də böyük verilənlər üzərində əməliyyatların yerinə yetirilməsini asanlaşdırır.[2]

Xüsusiyyətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. SQL istifadə edir — NewSQL sistemləri ənənəvi RDBMS-lərdə olduğu kimi strukturlaşdırılmış sorğu dili olan SQL-i dəstəkləyir. Bu, tətbiqlərin SQL ilə yazılmış mövcud kod bazalarını istifadə etməsinə imkan verir və SQL-də təcrübəli olan inkişaf etdiricilər üçün öyrənmə əyrisi yoxdur.[3][4]
  2. ACID tranzaksiyalarını dəstəkləyir — əlaqəli verilənlər bazalarındakı kimi, NewSQL sistemləri də ACID (ing. Atomicity, Consistency, Isolation, Durability) prinsiplərinə əsaslanan tranzaksiyaları tam şəkildə dəstəkləyir. Bu, məlumatların dəqiqliyini və davamlılığını təmin edir.
  3. Geniş miqyaslanma — ənənəvi RDBMS-lərdən fərqli olaraq, NewSQL sistemləri böyük miqyasda məlumat emalını təmin etmək üçün üfuqi miqyaslanma xüsusiyyətinə malikdir. Bu sistemlər çoxlu sayda serverlər üzərində verilənlər bazasının yükünü paylaya bilir və nəticədə yüksək performans əldə edilir.[5]
  4. Yüksək performans — NewSQL sistemləri çox sayda eyni vaxtlı sorğuları və tranzaksiyaları yerinə yetirmək üçün optimallaşdırılıb. Bu da real-vaxtlı əməliyyatları sürətlə həyata keçirməyə imkan verir.[6]
  5. NoSQL ilə rəqabət aparır — Yüksək miqyaslanma və performans baxımından NewSQL NoSQL bazalarının üstünlüklərini təklif edir, lakin SQL sorğu dili və ACID dəstəyi kimi xüsusiyyətləri qoruyur. Bu, həm əməliyyatlar (ing. transactional workloads), həm də böyük həcmli məlumatların (ing. big data) işlənməsi üçün uyğundur.[7]

Üstünlükləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • SQL-in gücü və tanışlığı — ənənəvi SQL interfeysi qorunduğu üçün tətbiqlər üçün daha asan inteqrasiya və keçid mümkündür.[8]
  • ACID prinsiplərinin dəstəklənməsi — əlaqəli verilənlər bazalarında olduğu kimi məlumatın təhlükəsizliyi, doğruluğu və bütövlüyü təmin edilir.
  • Miqyaslanma və performans — genişləndirilmiş infrastruktur üzərində milyonlarla sorğu və tranzaksiya sürətlə icra olunur.
  • Verilənlərin şaxələndirilməs — verilənlər bazası böyük həcmli məlumatları və mürəkkəb sorğuları həm lokal, həm də bulud əsaslı arxitekturalar üzərində səmərəli şəkildə idarə edə bilir.[9]

İstifadə sahələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Elektron ticarət — yüksək tranzaksiya həcmi ilə fəaliyyət göstərən e-ticarət platformaları üçün idealdır. Həm SQL-in tranzaksiya xüsusiyyətlərindən, həm də NoSQL-in miqyaslanma imkanlarından faydalanaraq, istifadəçi sorğularını və əməliyyatları effektiv şəkildə idarə edə bilir.
  • Maliyyə xidmətləri — banklar və maliyyə təşkilatları üçün yüksək performanslı, tranzaksiyalara dayanıqlı və geniş miqyaslana bilən verilənlər bazası həlləri təmin edir.[10]
  • Telekommunikasiya — böyük miqyaslı müştəri məlumatlarının və tranzaksiyaların idarə olunmasını tələb edən telekommunikasiya sistemləri üçün effektiv həll təklif edir.
  • Real vaxt tətbiqləri — oyun platformaları və sosial media xidmətləri kimi real vaxtda çoxlu məlumat emal edən tətbiqlər üçün NewSQL uyğundur.

Tanınmış NewSQL verilənlər bazaları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Google Spanner — Google-un dünya miqyasında paylanmış, sinxron replikasiyaya və yüksək miqyaslanmaya malik NewSQL bazası.
  • CockroachDB — Yüksək miqyaslanma və ACID dəstəyi təmin edən paylanmış verilənlər bazası.[11]
  • NuoDB — Bulud əsaslı tətbiqlər üçün xüsusi olaraq optimallaşdırılmış NewSQL verilənlər bazası.
  • VoltDB — Real vaxtda tranzaksiyalar və analitika üçün istifadə olunan yaddaşdaxili NewSQL bazası.

NewSQL, ənənəvi RDBMS-lərin etibarlılığı və güclü SQL funksionallığı ilə NoSQL-in miqyaslanma üstünlüklərini birləşdirən müasir verilənlər bazası arxitekturasıdır. Yüksək tranzaksiya həcmi, miqyaslanma tələbi olan və məlumatların təhlükəsizliyi vacib olan sistemlər üçün çox uyğun bir həll hesab olunur.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Pavlo, Andrew; Aslett, Matthew. What's Really New with NewSQL? (PDF) // SIGMOD Record. 2016. August 14, 2019 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: February 22, 2020.
  2. ↑ Aslett, Matthew. "How Will The Database Incumbents Respond To NoSQL And NewSQL?" (PDF). 451 Group (April 4, 2011 tarixində nəşr olunub). 2011. January 10, 2014 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: February 22, 2020.
  3. ↑ Aslett, Matthew. "What we talk about when we talk about NewSQL". 451 Group. April 6, 2011. June 14, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 22, 2020.
  4. ↑ Lloyd, Alex. "Building Spanner" (PDF). Berlin Buzzwords (June 5, 2012 tarixində nəşr olunub). 2012. February 23, 2020 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: February 22, 2020.
  5. ↑ Stonebraker, Michael. "NewSQL: An Alternative to NoSQL and Old SQL for New OLTP Apps". Communications of the ACM Blog. June 16, 2011. June 20, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 22, 2020.
  6. ↑ Stonebraker, Michael; Cattell, R. "10 rules for scalable performance in 'simple operation' datastores". Communications of the ACM. 54 (6). 2011: 72. doi:10.1145/1953122.1953144.
  7. ↑ Aslett, Matthew. "Is H-Store the future of database management systems?". March 4, 2008. December 7, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 22, 2020.
  8. ↑ Hoff, Todd. "Google Spanner's Most Surprising Revelation: NoSQL is Out and NewSQL is In". September 24, 2012. September 26, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 22, 2020.
  9. ↑ Cattell, R. "Scalable SQL and NoSQL data stores" (PDF). ACM SIGMOD Record. 39 (4). 2011: 12–27. CiteSeerX 10.1.1.692.2621. doi:10.1145/1978915.1978919. October 7, 2013 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: February 22, 2020.
  10. ↑ Venkatesh, Prasanna. "NewSQL - The New Way to Handle Big Data". January 30, 2012. April 13, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 22, 2020.
  11. ↑ Monash, Curt. "H-Store: Complete destruction of the old DBMS order?". ZDNet. February 20, 2008. August 4, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 22, 2020.