Oğuz dilləri
Oğuz dil qrupu — türk dillərinin bir qolu.
| Oğuz dilləri | |
|---|---|
| Takson | — |
| Areal | — |
| Təsnifat | |
| Kateqoriya | ??? |
| Tərkib | |
| — | |
| Dil qrupunun kodları | |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-5 | — |
Oğuz dil qrupuna aid türk dillərində 140 milyona yaxın insan danışır.
Qrupa aid edilən dillər arasında ən çox danışılanları Türkiyə türkcəsi və Azərbaycan türkcəsi dilidir.
Bu qrupa aşağıdakı dillər aiddir:
- Türkiyə türkcəsi
- Azərbaycan dili
- Türkmən dili
- Qaqauz dili
- Xorasan türkcəsi
- Qaşqay dili
- Aynallu dili
- Əfşar dili
- Salar dili
Bilindiyi kimi Oğuzcan'ın bir yazı dili olaraq varlığını ortaya qoyması olduqca gecdir. Başlanğıcı, Oğuzların Anadoluda qurduqları Anadolu Səlcuqlu Dövlətinin sonlarına təsadüf edir. Səlcuqlu Dövlətinin rəsmi dili Fars olduğu üçün XIII. əsrin ikinci yarısında yazılmış olan əsərlər də xüsusiyyət baxımından daha çox xalqa səslənən sadə məzmunlu dini əsərlərdir. Səlcuqluların davamı xüsusiyyətindəki Anadolu bəylikləri dövründə isə, Oğuz Türkcəsi artıq çox yönlü yüzlərlə müəllif və tərcümə əsərlərlə yetkinliyə çatmış bir yazı dili vəziyyətinə gəlmişdir. Köhnə Anadolu türkcəsi və ya Köhnə Türkiyə türkcəsi adlandırdığımız bu dövr XIII-XV. əsrlər arasını qablar.[1]
| Dil | Bu dildə danışanların sayı | Danışılan ölkələr (danışanların sayı) |
| Türkiyə türkcəsi | 76 milyon | Türkiyə 70 milyon, Balkan vilayəti 2,5 milyon, Kipr 180.000, Rusiya 300.000, Almaniya 2,5 milyon, Qərbi ve Orta Avropa 700.000 |
| Qaqauz dili | 330.000 | Moldova 170.000, Balkan vilayəti 130.000, Ukrayna 20.000, Bolqarıstan 10.000 |
| Azərbaycan dili | 50 milyon | İran 37 milyon, Azərbaycan 8 milyon, Türkiyə 2 milyon, İraq 500.000, Rusiya 700.000, Gürcüstan 500.000 |
| Türkmən dili | 6,8 milyon | Türkmənistan 3,8 milyon, İran 2 milyon, Əfqanıstan 500.000, İraq 250.000, Özbəkistan 250.000 |
| Xorasan türkcəsi | 400.000 | İran ( Razavi Xorasan, Şimali Xorasan ili) |
| Qaşqay dili | 2.2 milyon | İran (Fars, Xuzistan, Isfahan, Yasuj Və Çaharmahal və bəxtiyari) |
| Aynallu dili | 7.000 | İran (Mərkəzi, Ərdəbil və Zəncan illeri) |
| Əfşar dili | 300.000 | Əfqanıstan (Kabil, Herat), iranda (Xorasan və kirman) |
| Salar dili | 55.000 | Çin (Qinghay və Gansu bılgəsi) |
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Heinz F. Wendt: Fischer Lexikon Sprachen, 1961 (ISBN 3-596-24561-3)
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Zeynep,KORKMAZ,"OĞUZ TÜRKÇESİNİN TARİHÎ GELİŞME SÜREÇLERİ VE DİVANU LÛGAT-İT-TÜRK[ölü keçid]",Türkoloji Makaleleri Arxivləşdirilib 2016-03-31 at the Wayback Machine