Oğuz xan adına Türkmənistan Mühəndislik Texnologiyaları Universiteti

Oğuz xan adına Türkmənistan mühəndis texnologiyaları universiteti və ya Oğuz xan adına mühəndis-texnoloji universitet[2] (türkm. Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetii) — Türkmənistanda mühəndis və yüksək texnologiyalar üzrə mütəxəssis hazırlığında ixtisaslaşmış ali təhsil müəssisəsi.

Oğuz xan adına Türkmənistan mühəndis texnologiyaları universiteti
UİTT
türkm. Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersiteti
Xəritə
37°57′19″ şm. e. 58°19′45″ ş. u.
Əvvəlki adı Beynəlxalq türk-türkmən universiteti[1]
Əsası qoyulub 18 iyul 2016
Tip Dövlət
Rektor Qurbanmurad Mezilov
Şəhər Aşqabad
Ölkə
Ünvan 744000, Türkmənistan, Aşqabad, Göroğlu küçəsi, ev 84.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

15 iyul 2016-cı il tarixində Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun fərmanı ilə təşkilati və hüquqi formasını dəyişdirərək Beynəlxalq Türkmən-Türk Universiteti[3] əvəzinə Oğuz Xan adına Türkmənistanın Mühəndislik Texnologiyaları Universiteti yaradıldı. Həmçinin fərmanla Oğuz xan adına Türkmənistan Mühəndislik Texnologiyaları Universiteti Beynəlxalq Türkmən-Türk Universitetinin qanuni varisi oldu.[4][5] Yeni yaradılan universitet Türkmənistan Elmlər Akademiyasının tabeliyinə verildi.[6]

Universitet üç min nəfərin təhsil alması üçün nəzərdə tutulmuşdur. 2016-2017-ci tədris ilinə universitetdə təxminən 280 tələbə təhsil alırdı.

2019-cu ilin əvvəlində Oğuz xan adına Türkmənistan Mühəndislik Texnologiyaları Universitetində keçirilən elm adamları, universitet müəllimləri və tələbələrinin konfransında, ölkə rəhbərliyinin bütün Türkmənistan elmi institutlarını və universitetlərini tədricən özünü maliyyələşdirməyə keçirmək qərarına gəldiyi açıqlandı. Bu dövlətin elm və təhsil sahəsindəki yeni siyasəti çərçivəsində dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilməsini istisna edən sistemə keçilməsi proqramının elanı idi.[7][8][9]

Tədris prosesi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ali təhsil göstərilən peşə sahələri üzrə verilir: materialların öyrənilməsi və yeni materialların texnologiyası; nanomateriallar; kimyəvi texnologiya; biotexnologiya; informasiya sistemləri və texnologiyaları; avtomatlaşdırma və idarəetmə; mekatronika və robototexnika; yenilik, metallurgiya; təbiət elmləri; elektronika, radio mühəndisliyi və rabitə sistemləri.[10]

Universitetin üç mərhələli təhsil sisteminə sahib olması nəzərdə tutulur: bakalavr, magistr və doktorantura. Universitetdə təhsil ingilis və yapon dillərində aparılır.[11] İlk iki kursda, diqqət ingilis və yapon dilinin dərindən öyrənilməsinə yönəldilir, bundan sonra təlimin bu dillərdə keçirilməsi nəzərdə tutulur.[12][13]

Yapon dilində tədris Yaponiyanın Tsukuba Universitetinin müəllimləri tərəfindən həyata keçirilir.[14][2][15]

Yaponiyanın Türkmənistandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Takahiko Katsumatenin verdiyi məlumata görə: "Universitet Türkmənistanda Yapon modelinə əsaslanan tədris proqramına sahib yeganə elmi və texnoloji universitetdir”.[16]

Oğuz xan adına Türkmənistan Mühəndislik Texnologiyaları Universitetində təhsil ödənişlidir.[17]

2018-ci ildə, Türkmənistan Təhsil Nazirliyi tərəfindən ölkədə keçirilən illik universitetlərarası dövlət fənn olimpiadasının nəticələrinə görə universitet tələbələri ümumi birinci yeri tutmuşdular.[18][19]

Universitetin strukturu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Universitetin 5 fakültəsi, 15 şöbəsi, bir tədqiqat mərkəzi var.

Universitetdə 2016-cı ildə Yapon dilinin birinci sinifdən tədris olunduğu xüsusi orta məktəb də açılıb.[14][20]

2019-cu ilin əvvəlində Oğuz xan adına Türkmənistan Mühəndislik Texnologiyaları Universitetinin tərkibinə Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədov tərəfindən həyata keçirilən ölkənin Elmlər Akademiyasının yenidən qurulmasından sonra yaradılan Ümumi və Tətbiqi Biologiya İnstitutu daxil oldu. Akademiyanın Biologiya və Dərman Bitkiləri Bölümü Dərman Bitkiləri İnstitutu və Ümumi və tətbiqi biologiya İnstitutuna bölündü.[21][22] Yeni yaradılan Ümumi və Tətbiqi Biologiya İnstitutu Türkmənistan Elmlər Akademiyası Biologiya və Dərman Bitkiləri İnstitutunun "biologiya və biotexnologiya istiqamətlərinin inkişafı" məsələləri ilə yanaşı bitki dünyasının "hərtərəfli öyrənilməsi" mövzusunda qanuni varisi oldu.[23]

2020-ci ildə universitet "Riyazi modelləşdirmə, ədədi metodlar və proqram kompleksləri" ixtisası üzrə aspirantura kursu açmışdır.[24]

Tədris binaları və yataqxana[redaktə | mənbəni redaktə et]

Universitet üçün 1 sentyabr 2016-cı ildə Aşqabadda açılışı olan yeni bina tikilmişdir. Oğuz xan adına Türkmənistan Mühəndislik Texnologiyaları Universiteti, 3000 tələbə üçün nəzərdə tutulmuş 12 hektar ərazidə yerləşir. Bu ərazidə 5 mərtəbəli əsas bina, 2 tədris korpusu, 1200 nəfərlik yataqxana və idman, fitness mərkəzi ilə yanaşı tədqiqat mərkəzi, Dil Tədris Mərkəzi və dərindən öyrənmək üçün müxtəlif dillərdə ədəbiyyat fondu olan kitabxana kompleksi var. Bundan əlavə, universitetdə elektron kitabxana da mövcuddur. Universitet 185 sinif otağına malikdir.

Beynəlxalq əlaqələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Türkmənistan rəhbərliyi universitetin elm və təhsil sahəsində Yaponiya ilə ikitərəfli münasibətlərdə xüsusi rol oynayacağını düşünür.[25] Universitetin üçüncü kursunu bitirdikdən sonra ən yaxşı tələbələrinin Yaponiya universitetlərində təhsil almağa və elmi araşdırmalar aparmağa davam edəcəyi ehtimal olunur.[4][5] Türkmənistan Prezidentinin sərəncamına əsasən universitetin müəllimləri də bu ölkənin universitet hazırladıqları sahələrdə təcrübəsini öyrənmək üçün Yaponiyaya göndəriləcək.[26]

2018-ci ildə Türkmənistan prezidentləri Qurbanqulu Berdiməhəmmədov və Özbəkistan prezidenti Şavkat Mirziyayevin görüşündə Oğuz xan adına Türkmənistan Mühəndislik Texnologiyaları Universiteti və Buxara Mühəndislik və Texnoloji İnstitutu da daxil olmaqla ölkələrin universitetləri arasında ikitərəfli əməkdaşlıq haqqında müqavilələr imzalanmışdır.[27]

Oğuz xan adına Türkmənistan Mühəndislik Texnologiyaları Universiteti 2018-ci ilin noyabr ayında Avropa Birliyinin "Erasmus +" proqramının “Orta Asiyada ali təhsilin yeni texnologiyalar vasitəsilə modernləşdirilməsi” layihəsinə üzv oldu. Universitetdə innovativ texnologiyaların tətbiqi və mövcud təhsil proqramlarının texnoloji modernləşdirilməsi üzrə işlərin koordinasiyası Bolqarıstanın Anqel Kınçev adına Ruse Universiteti tərəfindən həyata keçirilir.[28] "Erasmus +" proqramı çərçivəsində universitetin yenilikçi təhsil texnologiyaları mərkəzi, habelə "gələcəyin təhsil salonları" - universitetin fəaliyyəti, təhsil və Ruse Universitetində tədris təcrübəsinə əsaslanan praktik materiallar və daha çox məlumatlar əsasında keçilir.[29]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Türk-Türkmen Üniversitesi'ne yeni bina. Arxivləşdirilib 2013-01-23 at the Wayback Machine // risalehaber.com
  2. ↑ 2,0 2,1 "Президент Туркменистана принял участие в открытии Инженерно-технологического университета". Электронная газета «Золотой век» (rus). 2016-09-01. 2018-08-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-21.
  3. ↑ Международный туркмено-турецкий университет на сайте Академии наук Туркменистана. Arxivləşdirilib 2010-01-10 at the Wayback Machine // science.gov.tm
  4. ↑ 4,0 4,1 "В Туркменистане создан Университет инженерных технологий имени Огузхана". Gundogar News. gundogar-news.com. 18 Июля 2016 года. 2017-12-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-05.
  5. ↑ 5,0 5,1 "В Туркменистане создан Университет инженерных технологий имени Огузхана". Интернет-газета Turkmenistan.Ru (rus). www.turkmenistan.ru. 17 июля 2016 года. 2017-12-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-05.
  6. ↑ "Указ Президента Туркменистана «О создании Университета инженерных технологий Туркменистана имени Огуз хана» от 15 июля 2016 года". Государственное информационное агентство Туркменистана. 2020-04-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-11.
  7. ↑ "Совершенствованию структуры научно-исследовательских институтов была посвящена конференция". Государственное информационное агентство Туркменистана «Туркменистан сегодня». 2019-01-30. 2019-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-15.
  8. ↑ "Все вузы и научные учреждения Туркменистана лишат бюджетного финансирования". Международное информационное агентство «Фергана». 2019-01-31. 2019-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-15.
  9. ↑ "Туркменских преподавателей оставят без зарплат". Электронное периодическое издание «Лента.ру». 2019-01-31. 2019-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-15.
  10. ↑ "Университеты Туркменистана". Сайт национального офиса в Туркменистане программы Евросоюза Эразмус+ (rus). 2018-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-11.
  11. ↑ "Президент Туркменистана поручил разработать концепцию цифровой образовательной системы страны". Информационный портал Туркменистана "Turkmenportal" (rus). 2017-02-25. 2017-05-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-17.
  12. ↑ "Президент Туркменистана принял участие в открытии Инженерно-технологического университета имени Огузхана". Интернет-газета Turkmenistan (rus). 2016-09-02. 2018-06-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-17.
  13. ↑ "Масаки Оно - профессор факультета гуманитарных и социальных наук, региональный директор по сотрудничеству с Центральной Азией". Информационный портал Туркменистана "Turkmenportal" (rus). 2016-09-02. 2021-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-17.
  14. ↑ 14,0 14,1 "Всё больше туркменистанцев получают высшее образование". Сетевое издание «СНГ СЕГОДНЯ». 2017-07-26. 2018-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-19.
  15. ↑ Эзиз Овезов. "Японские преподаватели едут в Туркменистан, туркменские студенты – в Японию". ORIENT - информационное агентство «Медиа-Туркмен». (rus). 2017-10-15. 2020-09-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-11.
  16. ↑ Нуры Аманов. "В технологическом вузе обсудили опыт работы японских компаний в Туркменистане". Информационное агентство «ORIENT» (rus). 2019-05-04. 2020-04-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-11.
  17. ↑ Нургозель Байрамова. "Туркменистан: Между образованием и спортом побеждает спорт…". Медиа группа «ASIA-Plus» (rus). 2017-08-15. 2020-04-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-11.
  18. ↑ "В Туркменистане подвели итоги межвузовской олимпиады". Сетевое издание «СНГ Сегодня». 2019-01-03. 2021-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-15.
  19. ↑ "Студенты инженерно-технологического университета Туркменистана – лучшие на межвузовской олимпиаде" (rus). ORIENT - Информационное агентство «Медиа-туркмен». 2019-01-02. 2020-04-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-11.
  20. ↑ Эзиз Овезов. "Туркменские школы сосредоточатся на выявлении и поощрении талантов учащихся". ORIENT - информационное агентство «Медиа-Туркмен» (rus). 2018-08-11. 2020-04-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-11.
  21. ↑ "В течение трёх лет прекратится финансирование Академии наук из госбюджета". Хроника Туркменистана (rus). Информационное агентство «Хроника Туркменистана». 2019-01-30. 2019-04-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-15.
  22. ↑ "Глава Туркменистана реорганизовал структуру правительства". Информационный портал Туркменистана "ТУРКМЕНинформ". 2019-01-30. 2019-02-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-15.
  23. ↑ "В Туркменистане созданы Институт общей и практической биологии, а также Институт лекарственных растений". Информационный портал Туркменистана "Turkmenportal" (rus). 2019-01-30. 2019-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-15.
  24. ↑ "Открыт прием в аспирантуру АН Туркменистана". Информационный портал Туркменистана «Turkmenportal» (rus). 2020-02-05. 2020-04-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-11.
  25. ↑ "Президент Туркменистана провёл очередное заседание Кабинета Министров". Информационный портал Туркменистана «Turkmenportal» (rus). 2017-06-25. 2018-06-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-17.
  26. ↑ "Преподаватели туркменских вузов отправляются на стажировку за рубеж". Информационный портал Туркменистана «Turkmenportal» (rus). 2019-02-20. 2019-02-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-15.
  27. ↑ "Ашхабад и Ташкент подписали двусторонние документы о сотрудничестве". Сетевое издание «СНГ сегодня». 2018-04-23. 2018-06-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-17.
  28. ↑ Эльвира Кадырова. "Туркменские вузы принимают участие в региональной встрече по модернизации образования". Информационное агентство «ORIENT» (rus). 2019-12-04. 2020-04-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-11.
  29. ↑ Алтын Аширова. "Вузы Туркменистана подключатся к международному проекту по цифровизации образования". ORIENT - Информационное агентство «Медиа-Туркмен» (rus). 2019-02-06. 2020-04-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-11.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]