Polşa milli parkları

Polşa milli parkları (pol. Parki narodowe w Polsce) — Polşada yerləşən 23 milli parka verilən ümumi ad.

Polşa milli parkları əvvəllər Polşa Milli Parklar Nazirliyi (pol. Krajowy Zarząd Parków Narodowych) tərəfindən idarə olunurdusa, 2004-cü ildə bu iş Polşa Ətraf Mühit Nazirliyinin əlindədir. Milli parkların çoxu qismən və ya ciddi qorunan hissələrə bölünür. Bundan əlavə milli parklar otulina adlanan bufer zonaları əhatə olunmuşdur.

2004-cü ildə Polşada qəbul edilmiş Təbiət Konservasiya Aktına^[1] görə: "Milli park 1000 hektardan az olmamaq şərti ilə təbiəti və təbiətin xüsusiyyətlərini qorumaq məqsədi ilə qurulan, təbii, elmi, sosial, mədəni və təhsil dəyərlərinə görə tanınan ərazini əhatə edir. Milli park biomüxtəlifliyi, təbii ehtiyatları, təbiətin cansız elementlerini və obyektlərini qorumaq, heyvan və göbələklərin dağılmış ekosistemlərini, təbiətin müfaviq komponentlərini yenidən bərpa etmək üçün qurulur.

Polşa milli parkları müxtəlif sahələrə bölünür. Bunlara ciddi qorunan zona, aktiv zona və təbiət zonası aiddir.

Milli parkları əhatə edən ərazilər bufer zonası kimi müəyyən edilmişdir. Bufer zonaları ovçuluq kimi məşğuliyyətlərin qarşısını almaq üçün istifadə olunar. Polşadakı milli parkların hamısını ziyarət etmək mümkündür. Amma ziyarət müəyyən olunmuş sahələr, cığırlar və yollar ilə müəyyən olunur.

Milli parklar mərkəzi büdcə ilə idarə olunur. 1 may 2004-cü ildən milli parklara Polşa Ətraf Mühit Nazirliyi nəzarət edir.

Ən böyük milli park Bebja Milli Parkıdır. (592,23 km²) Ən kiçik milli park isə sahəsi 21,46 km² olan Oyçov Milli Parkıdır. Ən qərbdə yerləşən milli park Volin Milli Parkı, ən şimalda yerləşən milli park Slovinski Milli Parkı, ən şərqdə yerləşən milli park Byaloveja Milli Parkı, ən cənubda yerləşən milli park Beşad Milli Parkıdır. Bəzi milli parklar digər ölkələrin qorunan təbiət əraziləri ilə sərhəddədirlər. Babeqor Milli Parkı Slovakiyanın Horno Orava Qorunan Təbiət Ərazisi ilə, Byaloveja Milli Parkı Belarusun Belovejskaya Puşça Milli Parkı ilə, Beşad Milli Parkı Slovakiyanın Polonini Milli Parkı ilə, Karkonoş Milli Parkı Çexiyanın Krokonoşe Milli Parkı ilə, Pyenini Milli Parkı Slovakiyanın Pyenni Milli Parkı ilə, Poless Milli Parkı Ukraynanın Şat Milli Parkı ilə, Tatra Milli Parkı Slovakiyada eyniadlı milli parkla qonşudur.

Polşa milli parkları bir neçə layihənin tərkib hissəsidir. Ekologiyada və təhsildə vacib rol oynayırlar. Bütün milli parklarda tarixi muzeylər yerləşir.

Babeqor

Byeloveja

Bebja

Beşadi

Tuxola Meşəsi

Dravno

Qorç

Masa Dağları

Karkonoş

Maqura

Narv

Oyçov

Pyenini

Poless

Rastoç

Slovinski

Sventokşiski

Tatra

Uyste-Varti

Velikopolska

Viqer

Volin

Polşa milli parklarının xəritədə yeri.

Şəkil	Adı	Voyvodalıq	Qurulma tarixi	Sahəsi (km²)	Emblemi	YUNESKO statusu	Koordinatları
	Babeqor Milli Parkı[2][3]	Malopol	1955 (1933)	33,92	Laserpitium archangelica Laserpitium archangelica	Biosfer qoruğu	49°35′ şm. e. 19°32′ ş. u.
	Byeloveja Milli Parkı[4][5]	Podlya	1947 (1932)	105,02	Zubr Zubr	Ümumdünya irsi, Biosfer qoruğu	52°40′ şm. e. 23°50′ ş. u.
	Bebja Milli Parkı[6][7]	Podlya	1933	592,23	Cüllüt Döyüşkən quş	Biosfer qoruğu	53°35′ şm. e. 22°46′ ş. u.
	Beşad Milli Parkı[8]	Podkarpatiya	1973	292,01	Adi vaşaq Vaşaq	Biosfer qoruğu	49°06′ şm. e. 22°40′ ş. u.
	Tuxola Meşəsi Milli Parkı[9][10]	Pomeraniya	1996	47,98	Tetra Tetra	—	53°36′ şm. e. 18°00′ ş. u.
	Dravno Milli Parkı[11][12]	Qərbi Pomeraniya	1990	114,41	Susamuru Susamuru	—	53°07′ şm. e. 16°15′ ş. u.
	Qorç Milli Parkı[13]	Kiçik Polşa	1981	70,29	Ləkəli salamandra Ləkəli salamandra	—	49°34′ şm. e. 20°10′ ş. u.
	Masa Dağları Milli Parkı[14][15]	Aşağı Sileziya	1993	63,40	Qumdaşı Qumdaşı	—	50°28′ şm. e. 16°20′ ş. u.
	Kampinos Milli Parkı[16]	Mazoviya	1959	385,44	Sığır Sığır	Biosfer qoruğu	52°19′ şm. e. 20°28′ ş. u.
	Karkonoş Milli Parkı[17][18]	Aşağı Sileziya	1959	55,76	Dağ Dağ	—	50°46′ şm. e. 15°37′ ş. u.
	Maqura Milli Parkı[19][20]	Podkarpatiya	1995	194,39	Adi sar Adi sar	—	49°31′ şm. e. 21°31′ ş. u.
	Narv Milli Parkı[21][22]	Podlya	1996	68,1	Bataqlıq belibağlısı Bataqlıq belibağlısı	—	53°04′ şm. e. 22°53′ ş. u.
	Oyçov Milli Parkı[23]	Kiçik Polşa	1956	21,46	Yarasa Yarasa	—	50°13′ şm. e. 19°50′ ş. u.
	Pyenini Milli Parkı[24][25]	Kiçik Polşa	1954 (1932)	23,46	Trzi Koroni dağı Trzi Koroni dağı	—	49°25′ şm. e. 20°22′ ş. u.
	Poless Milli Parkı[26][27]	Lublin	1990	97,62	Boz durna Boz durna	—	51°27′ şm. e. 23°09′ ş. u.
	Rastoç Milli Parkı[28][29]	Lublin	1974	84,83	Konik Konik	—	50°36′ şm. e. 23°01′ ş. u.
	Slovinski Milli Parkı[30][31]	Pomeraniya	1967	186	Qağayı Qağayı	Biosfer qoruğu	54°40′ şm. e. 17°13′ ş. u.
	Sventokşiski Milli Parkı[32][33]	Sventokşiski	1950	76,26	Maral Maral	—	50°52′ şm. e. 20°58′ ş. u.
	Tatra Milli Parkı[34][35]	Kiçik Polşa	1954 (1947)	211,64	Tatra chamois Tatra chamois	Biosfer qoruğu	49°15′ şm. e. 19°56′ ş. u.
	Uyste-Varti Milli Parkı[36][37]	Lubus	2001	80,38	Əkin qazı Əkin qazı	—	52°35′ şm. e. 14°42′ ş. u.
	Velikopolska Milli Parkı[38][39]	Böyük Polşa	1957	75,84	Bayquş Bayquş	—	52°17′ şm. e. 16°51′ ş. u.
	Viqer Milli Parkı[40][41]	Podlya	1989	150,86	Susamuru Susamuru	—	54°02′ şm. e. 23°06′ ş. u.
	Volin Milli Parkı[42][43]	Qərbi Pomeraniya	1960	109,37	Ağquyruq dəniz qartalı Ağquyruq dəniz qartalı	—	53°55′ şm. e. 14°30′ ş. u.

Vikianbarda Polşa milli parklarının siyahısı ilə əlaqəli mediafayllar var.

• Polşa milli parkları Arxivləşdirilib 2012-07-16 at the Wayback Machine
• Polşa Ətraf Mühit Nazirliyi

• Milli park
• ABŞ milli parkları