Real Madrid

"Real Madrid" bura istiqamətləndirir. Digər istifadə formaları üçün baxın: Real Madrid (dəqiqləşdirmə).

Real Madrid FK (isp. Real Madrid Club de Fútbol) — İspaniyanın Madrid şəhərini təmsil edən peşəkar futbol klubu. FIFA tərəfindən XX əsrin ən yaxşı futbol klubu seçilib.[6][7][8] "Real Madrid" İspaniyanın ən yüksək futbol çempionatını heç vaxt tərk etməyən 3 klubdan ("Barselona" və "Atletik Bilbao") biridir.[9][10] İspaniya futbol tarixinin ən titullu klublarından biridir. "Real Madrid"in hesabında ölkə daxilində 67 titul var: 35 dəfə (rekord sayda) İspaniya Çempionu, 20 dəfə İspaniya Kral Kubokunun qalibi və 13 dəfə İspaniya Super Kubokunun qalibidir. UEFA Çempionlar Liqasını hamıdan çox 16 dəfə qazanan klub "Real Madrid"dir. "Real Madrid" bu kuboku 5 dəfə arxa-arxaya (turnirin adı UEFA Avropa Çempionlar Kuboku adlanan zaman) qazanan yeganə klubdur. "Real Madrid" turnirin adı UEFA Çempionlar Liqası adı altında keçirilməyə başlayandan bəri bu mötəbər yarışı 3 dəfə arxa-arxaya qazanan yeganə klubdur. "Real Madrid" 5 dəfə UEFA Super Kubokunu, 2 dəfə UEFA Kubokunu, 2 dəfə UEFA Kuboklar Kubokunu, 8 dəfə FİFA Klublararası Dünya Çempionatını (bunlardan 3-ü turnir Qitələlərarası Kubok adlananda) qazanıb.[11] Ev oyunlarını Santyaqo Bernabeu stadionunda keçirir.

Real Madrid FK
Real Madrid CF
Loqonun şəkli
Klubun tam adı Real Madrid Futbol Klubu (isp. Real Madrid Club de Fútbol[1])
Ölkə İspaniya İspaniya
Ləqəb(lər) Los Blancos (Ağlar)
Los Merengues (Merenqlər)
Los Vikingos (Vikinqlər)[2]
La Casa Blanca (Ağ Ev)[3]
Kodu RMA
Rəng(lər) ağ, al-qırmızı
Yaranma tarixi 6 mart 1902 (122 il əvvəl) (1902-03-06)
Madrid Football Club kimi[4]
Stadionu Santyaqo Bernabeu
Alfredo Di Stefano
Tutumu 81,044[5]
6,000
Prezident Florentino Peres
Baş məşqçisi Karlo Ançelotti
Liqa La Liqa
2021-22 1
Rəsmi saytı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"Deloitte" təşkilatının məlumatına görə 2016/2017-ci il mövsümündə "Real Madrid" 674,6 milyon avro pul qazanaraq dünyanın ən çox gəlir əldə edən klubları sırasında 2-ci yerdə qərarlaşıb.[12] Dəyəri 4,1 milyard dollar olan "Real Madrid" həmçinin dünyanın ən dəyərli futbol klublarından biridir.[13]

Tarix

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Erkən illər (1902–1943)

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Xulian Palasios. Klubun 1900–1902-ci illərdəki prezidenti.

İspaniyada yerləşən "Ödənişsiz Təhsil Müəssisəsinin" (Institución Libre de Enseñanza) müəllim və tələbə heyəti 1897-ci ildə "Skay Futbol" (Sky Football .ing) Cəmiyyətini (Sociedad .isp) yaratdılar.[14][15] Bu klub "Cəmiyyət" (Sociedad .isp) adı ilə tanınmağa başlandı. Həmin dövrdə "Cəmiyyət" Madrid şəhərində yerləşən və oyunlarını Monkloa (Moncloa .isp) bölgəsində keçirən yeganə klub idi. 1900-cü ildə "Cəmiyyət"in üzvləri arasında fikir ayrılığı yarandı. Bir qrup şəxs klubu tərk edərək "Skay Futbol"dan fərqlənmək üçün "Yeni Futbol Cəmiyyəti" (Nueva Sociedad de Football .isp) adlanan klub yaratdılar.[16] Bu şəxslərin arasında sonradan "Real Madrid"in ilk prezidenti olacaq Xulian Palasios və öz növbələrində ayrı-ayrı vaxtlarda "Real Madrid"in prezidenti olacaq Xuan Padros və Karlos Padros var idi. Xuan və Karlos doğma qardaş idilər. 1901-ci ildə "Yeni Futbol Cəmiyyəti" adını dəyişdirib "Madrid Futbol Klubu" (Madrid Football Club .ing) etdi.[17][18][19] Fikir ayrılığının digər cəbhəsində olan "Skay Futbol" isə 1902-ci ildə yenidənqurma nəticəsində adını dəyişib "Yeni Fut-Bol Klubu" (New Foot-Ball Club .ing) etdi. 6 mart 1902-ci ildə yeni İdarə Heyəti seçildi. Xulian Palasios öz davamçısı kimi Xuan Padrosun namizədliyini irəli sürdü. Xuan Padros klubun ikinci prezidenti seçildi. İdarə Heyəti Xuan Padrosun sədrliyi ilə "Madrid Futbol Klubu"nu rəsmi olaraq qeydiyyatdan keçirdi. Beləliklə "Madrid Futbol Klubu" rəsmi fəaliyyətə başladı.[4] "Madrid Futbol Klubu" 1900-cü ildə təsis edilməsinə baxmayaraq rəsmi qeydiyyatdan 1902-ci ildə keçib. Belə ki, klubu yaradanlar ilk vaxtlar buna ehtiyac olmadığını düşünürdülər ona görə də klubun adını reyestrə salmağa tələsmirdilər, Amma İspaniyada futbolun sürətlə inkişaf etməsi və ilk ölkə miqyaslı turnirlərin təşkil edilməsi nəticəsində klubun rəsmi qeydiyyata alınması zərurəti yarandı. Ona görə də klub 6 mart 1902-ci ildə rəsmi qeydiyyatdan keçdi, halbuki artıq 2 il idi ki (1900-cü ildən bəri) fəaliyyət göstərirdi.[20]

"Madrid Futbol Klubu". 1906-cı il.

Yarandığı vaxtdan etibarən "Madrid Futbol Klubu" İspaniya futbolunda liderlik uğrundan mübarizə aparmağa başladı. Artıq 1903-cü ildə klub ölkə kubokunun finalına vəsiqə qazandı. Bu qarşılaşmada Madrid təmsilçisi Bilbao şəhərindən olan "Atletik Bilbao" klubuna məğlub oldu. Bir neçə ildən sonra İspaniya Kuboku ölkə paytaxtının "daimi sakini"nə çevrildi: Madrid təmsilçisi İspaniya Kubokunu 4 dəfə dalbadal qazandı. İlk qələbə 1905-ci ildə "Atletik Bilbao" klubuna qarşı oldu. Növbəti 1906-cı ildə də Madridlilər "Atletik Bilbao"nu məğlub edib kuboku qazandılar. "Madrid Futbol Klubu" 1907-ci ildə finalda "Biskaya", 1908-ci ildə isə "Real Viqo Sportinq" klublarını məğlub edərək İspaniya Kubokunun qalibi oldu. 1909-cu ildə "Madrid Futbol Klubu" İspaniya Kral Futbol Federasiyasının yaradıcılarından biri oldu. Həmin vaxt klubun prezidenti Adolfo Melendes bu qurumun təsis müqaviləsinə imza atdı. Klub ilk vaxtlarda bir neçə meydan dəyişdi. 1912-ci ildən "Madrid Futbol Klubu" ev oyunlarını Kampo-de-O'Donnell stadionunda keçirməyə başladı.[21] 29 iyun 1920-ci ildə İspaniya Kralı XIII Alfonso kluba "kraliyyat" titulu verdi. Bu titul ispan dilində "Real" yəni "krala məxsus" adlanır. Məhz həmin dövrdən etibarən klub "Real Madrid" adlanmağa başladı.[22]

İspaniya Çempionatı ilk dəfə 1929-cu ildən etibarən keçirilməyə başlandı. Həmin vaxta qədər ancaq ayrı-ayrı regionlarda sözügedən bölgənin ən güclü klubları müəyyən edilirdi. "Madrid Futbol Klubu" (1920-ci ildən etibarən "Real Madrid") ilk İspaniya Çempionatı keçirilən vaxta qədər paytaxt və paytaxt ətrafı region çempionatında 16 dəfə çempion olmuşdu. 1929-cu ildə ilk İspaniya Çempionatı keçirildi. İlk İspaniya Çemionatının sonuncu turuna kimi lider "Real Madrid" oldu. Sonuncu turdə Madrid təmsilçisi "Atletik Bilbao" klubuna məğlub oldu və 1-ci yeri əldən verərək (sonuncu turda "Barselona" 1-ci yerə yüksəldi) ilk ölkə çempionatını 2-ci yerdə başa vurdu.[23] "Real Madrid" ilk ölkə çempionluğunu 1931/1932-ci il mövsümündə əldə etdi. Növbəti 1932/1933-cü il mövsümündə də çempionluq qazanan "Real Madrid" İspaniya çempionatını 2 mövsüm dalbadal qalib kimi bitirdi.[24]

14 aprel 1931-ci ildə İkinci İspaniya Respublikası (La Segunda República Española .isp) quruldu və klub "Real" titulunu itirdi. Klub həmin vaxtdan etibarən ilk adı ("Madrid Futbol Klubu") ilə fəaliyyət göstərməyə başladı. İspaniya II Dünya Müharibəsinə qoşulmadı deyə ölkədə futbol oyunları davam etdi. İspaniya Kral Kuboku turniri Fransisko Frankonun şərəfinə Generalissimus Kuboku adlandırıldı. 13 iyun 1943-cü ildə "Madrid Futbol Klubu" Generalissimus Kubokunun yarımfinalında, cavab qarşılaşmasında "Barselona" üzərində tarixi 11:1 hesablı qələbəsini qazandı.[25] Katalonlar ağır məğlubiyyətdən sonra şayiələr yaymağa başladılar ki, onların futbolçuları polis tərəfindən qorxudulub və dövlət təhlükəsizliyinin direktoru komandaya "çoxunuz sizə ölkədə qalmağa icazə verən rejimin səxavəti nəticəsində oynayırsınız" kimi sözlər deyib, klubun nümayəndəsi Enrik Pinyiro isə azarkşlərin hücumuna məruz qalıb.[26][27] Ancaq bu şayiələr hamsı şayiə olaraq qalıb və nə həmin dövrdə nə də indiki dövrdə konkret fakt və sübutlarla təsdiq olunmayıb. Elə buna görə də ən ali futbol qurumları olan FIFA və UEFA bu nəticəni qanuni hesab edir və rəsmi olaraq tanıyırlar. İspaniyalı jurnalist və yazıçı Xuan Karlos Pasamentos öz araşdırmalarında qeyd edir ki, həmin dövrün canlı şahidi olan "Barselona" futbolçusu olan Xosep Valle bütün bu şayiələri inkar edib və İspaniya təhlükəsizlik orqanlarının onlara təzyiq göstərilməsinin həqiqətə uyğun olmadığını bildirib[28]. Həmçinin qeyd olunur ki, fasilə zamanı "Barselona"nın baş məşqçisi Xuan Xose Noques və klubun futbolçuları oyunun ağır stilinə görə əsəbləşmişdilər. Belə ki, "Madrid Futbol Klubu" oyun zamanı qələbəyə can ataraq üstünlük nümayiş etdirmiş bu isə azarkeşlərin çox güclü dəstəyi ilə müşayiət olunmuşdu. Bütün bunlar "Barselona" futbolçularına psixoloji təsir etmişdi.[28]

Santyaqo Bernabeu və Avropada uğurlar (1943–1978)

[redaktə | mənbəni redaktə et]
5 dəfə dalbadal Avropa Çempion Klublar Kubokunu qazanan "Real Madrid"in heyətində ən güclü futbolçu əfsanəvi Alfredo Di Stefano idi.
35 il ərzində klubun prezidenti vəzifəsində çalışmış və "Real Madrid"in həm ölkədə həm İspaniyada ən güclü və ən böyük kluba çevrilməsində böyük əmək sərf etmiş əfsanəvi Santyaqo Bernabu.

1943-cü ildə Santyaqo Bernabeu "Real Madrid"in prezidenti seçildi.[29] Bernabeu ölkədə vətəndaş müharibəsi zamanı ziyan çəkmiş kluba məxsus stadionu və təhsil müəssisəsini (Ciudad Deportiva .isp) bərpa etdi. Bernabeunun dəstəyi ilə 1950-ci illərdə "Real Madrid"də əvvəllər çıxış etmiş futbolçu Miqel Malbo klubun gənclər üçün nəzərdə tutulan akedemiyasının (ispanlar belə akademiyaya kantera deyirlər) əsasını qoydu. Bu akademiya hal-hazırda İspaniyada "La Fabrika" adı ilə tanınır. 1953-cü ildə Bernabeu sonradan klubun əfsanəvi futbolçusuna çevriləcək Alfredo Di Stefanonu transfer etdi.[30]

Amansio Amarao. "Real Madrid"in "Ye-Ye" adlanan əfsanəvi heyətinin 1960-cı illərdəki kapitanı.

1955-ci ildə fransız "L'Équipe" qəzetinin jurnalisti Qabriel Anonun ideyası əsasında Bernabeu, Bedriqnan və Qustav Sebes yeni bir turnirin keçirilməsi təşəbbüsü ilə çıxış etdilər.[31] Bu turnir Avropada klublararası formatda keçirilən və ölkə çempionlarının dəvət aldığı mötəbər yarışa çevrildi və hal-hazırda UEFA Çempionlar Liqası adı ilə tanınır. Tunir yarandığı dövrdə Çempion Klublar Kuboku adını daşıyırdı. Məhz Bernabeunun başçılığı altında "Real Madrid" həm ölkə həm Avropa arenasında güclü kluba çevrildi. Klub Avropanın ən mötəbər turnirini 5 dəfə dalbadal qazanraq mütləq rekord sahibinə çevrildi. Bu rekord hələ də heç bir klub tərəfindən qırılmayıb. 5 dəfə dalbadal tunirin qalibi olan "Real Madrid"ə kuboku öz muzeyində daimi saxlamaq şərəfi verildi. Üstəlik "Real Madrid" UEFA-nın şərəf nişanını taxmaq hüququnu əldə etdi.[32] Beynəlxalq arenadakı uğurlar ölkə daxilindəki uğurlar ilə müşayiət olunmağa başlandı. 1954-cü ildən 1969-cu ilə kimi keçirilən ölkə çempionatlarının 12-də çempion "Real Madrid" oldu. Məhz bu vaxtdan etibarən "Real Madrid" inkişaf edib ən yüksək zirvələri fəth etdi, nəinki ölkənin hətta qitənin ən güclü klubu olmağa başladı. Qitənin ən nüfuzlu klub turnirində öz ölkəsinin çempionu olmuş və dövrün ən güclü klubları iştirak edirdi. "Real Madrid" 5 il dalbadal "Reyms" (Fransa çempionu), "Fiorentina" (İtaliya çempionu), "Milan" (İtaliya çempionu), "Reyms" (Fransa çempionu") və "Ayntraxt Frankfurt" (Almaniya Çempionu") klublarını finalda məğlub edərək qitənin ən güclü klubu adına layiq görüldü. İlk 5 çempionluq arasında ən parlaq final 1960-cı ildə oldu. Final Şotlandiyada, Qlazqo şəhərində yerləşən "Hempden Park" stadionunda keçirildi. Madrid təmsilçisi rəqibi "Ayntraxt Frankfurt"u 7:3 hesabı ilə məğlub etdi.[30]

"Real Madrid"də baş məşqçi vəzifəsində 15 il çalışmış əfsanəvi Miqel Munyos.

"Real Madrid" Avropanın ən nüfuzlu klub turnirində 15 dəfə dalbadal iştirak elədi. Tarixində ilk dəfə yalnız 1970-ci ildə "Real Madrid" bu turnirə qatıla bilmədi. Bu qızıl dövrdə klubun heyətində əslən argentinalı olan Alfredo Di Stefano (1957 və 1959-cu ildə Qızıl top mükafatının qalibi), fransız Raymon Kopa (1958-ci il Qızıl top mükafatının qalibi), macar Ferens Puşkaş (1960-cı ildə Avropanın ən güclü 2-ci futbolçusu) və ispan Fransisko Xento (Çempionlar Kubokunu rekord sayda — 6 dəfə qazanan yeganə futbolçu) kimi futbolçular çıxış edirdi. Fransisko Xento uzun müddət klubda çıxış etməsinə görə "uzun ömürlü" ləqəbini almışdı. 60-cı illərin ortalarında "uzun ömürlü" futbolçuya Xose Santamariya, Amansio və Pirri kimi futbolçular qoşulduıar.

Fransisko "Pako" Xento. Əfsanəvi "Ye-Ye" heyətinin lider futbolçularından biri. Avropa Çempionlar Kubokunu 6 dəfə qazanmış yeganə futbolçu.

"Real Madrid" Çempion Klublar Kubokunda 6-cı kubokunu 1966-cı ildə qazandı. Finalda rəqib Serbiyanın "Partizan Belqrad" klubu oldu. 2:1 hesablı qələbə qazanan "Real Madrid"in heyətində bütün futbolçular ispan idi.[33] İspanlardan ibarət olan bu komanda ölkə daxilində və bütün dünyada "Ye-Ye" adı ilə tanınmağa başlandı. Kluba bu ləqəbin verilməsinin maraqlı tarixi var. Klubun 4 futbolçusu "Marka" qəzeti üçün çəkildikləri şəkildə həmin dövrdə çox məşhur olan "The Beatles" qrupunu təcəssüm etdirdi. Qrupun məşhur "She Loves You" (O səni sevir) mahnısında xorla oxunulan "Yeah, yeah, yeah" (Hə, hə, hə) hissəsi var idi. Məhz bu hissədəki sözlərə əsasən klubun həmin dövrdəki futbolçularına "Ye-Ye" ləqəbi verildi.[34] "Real Madrid"in tarixindəki "Ye-Ye" nəsli 1966-cı ildəki çempionluqdan əvvəl 1962-ci və 1964-cü ildə qitənin ən nüfuzlu turnirində finala çıxsa da son oyunda məğlub olmuşdu.[33][35] 1970-ci illərdə "Real Madrid" ölkə daxilində 5 dəfə çempion oldu və 3 dəfə ölkə kubokunu qazandı.[35] Bu oyunlar içində ən yadda qalan 1974-cü ildə İspaniya Kubokunun finalı oldu. "Real Madrid" əzəli rəqibi "Barselona"nı finalda 4:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1978-ci ildə "Real Madrid" Uli Ştilike və Xuanitonu (Xuan Qomes Qonsales) transfer etdi. Fərqli oyun stilinə malik olan bu futbolçular uzun müddət ərzində azarkeşlərin ən sevimli oyunçularına çevrildilər. Xuanitonun xatirəsi azarkeşlər tərəfindən indi də yad edilir. "Real Madrid" doğma meydanında keçirdiyi hər oyunun 7-ci dəqiqəsində (Xuanito klubda 7 nömrəli forma geyinib) azarkeşlər öv sevimli əfsanələri Xuanitonun şərəfinə "Illa, illa, illa. Juanito maravilla" sözlərini ucadan təkrarlayaraq səsləndirirlər.[36]

2 iyul 1978-ci ildə klubun əfsanəsinə çevrilmiş prezidenti Santyaqo Bernabeu vəfat etdi. Həmin vaxt Argentinada futbol üzrə Dünya Çempionatı keçirilirdi. FIFA bu böyük şəxsiyyətin xatirəsini yad etmək üçün Dünya Çempionatı gedən ərəfədə 3 günlük matəm elan elədi.[37] "Real Madrid" əfsanəvi Santyaqo Bernabenun xatirəsini yad etmək üçün onun vəfatından sonrakı ildə "Santyaqo Bernabeu Trofeyi"ni təsis etdi. Bernabeunun xatirəsini yad etmək üçün bu turnir hər il "Real Madrid" tərəfindən keçirilir.

Bu dövrdə qazanılan böyük uğurların və "Real Madrid"in Avropa və İspaniyada ən güclü kluba çevrilməsi prosesinin idarəetə sahəsində memarı Santyaqo Bernabeu idisə, oyun və komanda quruculuğunda memar əfsanəvi baş məşqçi Miqel Munyos idi. O, 1959-cu ildən 1974-cü ilə kimi 15 il "Real Madrid"in baş məşqçisi vəzifəsində çalışıb. Bu göstərici "Real Madrid" tarixi ərzində mütləq rekorddur.

Kərkəs Beşliyi və davamlı müvəffəqiyyət (1980–2000)

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Emilio Butraqenyo. "Kərkəs beşliyi"nin lideri.

1980-ci illərin əvvəlində "Real Madrid"in İspaniya daxilində uğurları azaldı. Bernabeunun vəfatından sonrakı çətin dövrdə klubun prezidenti vəzifəsini Luis de Karlos icra elədi. Luis de Karlos görkəmli bir idarəçi kimi yadda qaldı və Bernabeu kimi böyük şəxsiyyətdən sonra bir çox idarə heyəti üzvünün prezidentlik vəzifəsinə gəlməsinə cürət edə bilmədiyi çətin zamanda bu posta gəldi. Zirvə fəthlərindən sonra klubda enişlər yarandı. 24 may 1985-ci ildə klubun yeni prezidenti Ramon Mendosa seçildi. Mendosanın dövründə klub yenə də böyük uğurlar əldə etdi. Çətin vəziyyət ispanlardan ibarət yeni bir güclü nəsil yetişənə kimi davam elədi.[38][39] İspan idman jurnalisti Xulio Sezar İqlesias bu nəsilə "Kərkəs Beşliyi" (La Quinta del Buitre .isp) adını verdi. Bu adın yaranmasında əsas səbəbkar Emilio Butraqenyo oldu. "Real Madrid"in həmin dövrdəki əfsanəvi komandasının lideri məhz Butraqenyo idi. Onun ləqəbi isə "Kərkəs" (El Buitre .isp) idi. "Kərkəs Beşliyi"nin digər 4 üzvü Manuel Sançis, Martin Vaskes, Miçel və Miqel Pardesa idi. Bu 5 oyunçunun hamısı "Real Madrid" akademiyasının yetirməsi idi.[38][39] Klub "Kərkəs Beşliyi" (1986-cı ildə Pardesa "Saraqosa"ya keçəndə əfsanəvi 5-lik 4 nəfər qaldı) qapıçı Fransisko Buyo, sağ cinah müdafiəçisi Çendo və meksikalı hücumçu Uqo Sançes kimi görkəmli futbolçular ilə birlikdə 1980-ci illərin ikinci yarısında İspaniya və Avropanın ən güclü komandalarından biri oldu. Bu illər ərzində "Real Madrid" 2 dəfə UEFA Kubokunu, 5 dəfə dalbadal İspaniya Çempionatını, 1 dəfə İspaniya Kubokunu və 3 dəfə İspaniya Superkubokunu qazandı. "Kərkəs Beşliyi" və onlarla birlikdə çıxış edən görkəmli futbolçular öz adlarını "Real Madrid"in tarixinə qızıl hərflərlə yazdılar.[38][39]

Ramon Mendosanın prezidentliyi dövrünün son ilində "Real Madrid" 8 yanvar 1995-ci il tarixində İspaniya Çempionatı çərçivəsində keçirilən matçda əzəli rəqibi "Barselona"nı 5:0 hesabı ilə məğlub etdi. Mövsümün sonunda "Real Madrid" İspaniya Çempionu oldu. 1995-ci ilin noyabr ayında klubun yeni prezidenti Lorenso Sans seçildi. Lorenso Sans 1996-cı ildə italiyalı mütəxəssis Fabio Kapellonu klubun baş məşqçisi vəzifəsinə təyin etdi. Kapello Madriddə 1 il işləsə də, onun komandası ölkə çempionu adını qazandı. Sansın dövründə "Real Madrid"də Raul, Fernanda Yerro, İvan Zamorano və Fernanda Redondo kimi görkəmli futbolçular çıxış edirdi. Sans klubun gücünə güc qatmaq üçün Roberto Karlos, Predraq Miyatoviç, Davor Şuker və Klarens Zeedorf kimi futbolçuları transfer elədi. Nəticədə "Real Madrid" uzun müddət fasilədən sonra 1997-ci ildə yenidən qitənin ən nüfuzlu klub turnirinin qalibi oldu. Turnir artıq UEFA Çempionlar Liqası adlanırdı. 1998-ci ildəki final qarşılaşmasında rəqib "Yuventus" oldu. "Real Madrid"in həmin dövrdə baş məşqçisi almaniyalı mütəxəssis Yupp Xaynkes idi. Madrid təmsilçisi Predraq Miyatoviçin vurduğu qolla qitənin ən nüfuzlu kubokunu 7-ci dəfə qazandı.[40]

Növbəti 1998/1999-cu il mövsümü klub üçün uğursuz oldu. Klubda mövsüm ərzində baş məşqçi vəzifəsində əvvəlcə Qus Hiddink daha sonra isə Con Toşak işlədi. 17 noyabr 1999-cu ildə Visente Del Boske baş məşqçi təyin edildi.[41] "Real Madrid" tarixində yeni səhifə açıldı. Bu dövrdə Raul bütün dünyada güclü hücumçu kimi tanınmağa başladı. Klubun akdemiyasının digər yetirmələri İker Kasilyas, Fernando Morientes və Quti kimi futbolçular parlaq oyun nümayiş etdirdilər. Yeni transferlər Stiv Makmanaman və Nikolya Anelka klubun gücünə güc qatdılar. Miçel Salqado və İvan Helquera istedadları ilə fərqlənirdi. Klubun veteranları və ən təcrübəli oyunçuları isə Fernando Yerro və Roberto Karlos idi.[42] Del Boske klubda çalışdığı ilk mövsümdə UEFA Çempionlar Liqasını qazandı. "Real Madrid" qitənin ən nüfuzlu turnirində 8-ci dəfə qalib oldu. 2000-ci ildə keçirilən final qarşılaşmasında rəqib "Valensiya" oldu. "Real Madrid" Morientes, Makmanaman və Raulun qolları ilə rəqibini 3:0 hesabı ilə məğlub etdi.[43]

Florentino Peres dövrü (2000–2006)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

16 iyul 2000-ci il tarixində Florentino Peres "Real Madrid"in prezidenti seçildi.[44] Bununla da klubun tarixində yeni bir dövr başladı. Peşəkar iqtisadçı olan Florentino Peresin əsas planı dünyanın ən güclü futbolçularını "Real Madrid"ə toplamaq idi. Peresin ilk transferi "Barselona"dan Luiş Fiqu oldu. Əzəli rəqibin ən güclü futbolçularından olan Fiqunun "Real Madrid"ə keçidi böyük səda yaratdı. Bu qalmaqallı transferin qiyməti 71 milyon avro oldu.[45] Növbəti il "Real Madrid" 75 milyon avroya "Yuventus"dan Zinəddin Zidanı transfer elədi. 2002-ci ildə "İnter Milan" klubundan Ronaldo, 2003-cü ilin yayında "Manşester Yunayted"dən Devid Bekhem, 2004-cü ildə isə "Liverpul"dan Maykl Ouen transfer olundu.[46] Beləliklə 2004/2005 mövsümündə "Real Madrid"in heyətində "Qızıl top" mükafatının qalibi olan 4 futbolçu — Ronaldo (1997 və 2002-ci illərib qalibi), Zidan (1998-ci ilin qalibi), Fiqu (2000-ci ilin qalibi) və Ouen (2001-ci ilin qalibi) çıxış etdi. "Real Madrid"in ulduz futbolçulardan ibarət olan bu heyətinə "Galácticos" (Qalaktikos — ispan dilində tərcümədə qalaktikalar) ləqəbi verildi. Florentino Peres "Real Madrid" tarixinə "Qalaktikos"un qurucusu kimi düşdü.[47]

Peresin prezidentliyinin ilk illəri klub üçün uğurlu oldu.[48] 2000/2001 və 2002/2003-cü il mövsümlərində "Real Madrid" həm İspaniya Çepionu oldu həm də İspaniya Superkubokunu qazandı.[49] 2001/2002-cil mövsümündə "Real Madrid" tarixində 9-cu dəfə UEFA Çempionlar Liqasının qalibi oldu. Final qarşılaşması 2002-ci ildə Qlazqo şəhərində "Hempden Park" stadionunda keçirildi. Rəqib Almaniyanın "Bayer Leverkuzen" klubu oldu. "Real Madrid" rəqibini 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Qolların müəlifləri Raul və Zidan oldu.[50] Zidanın qolu UEFA Çempionlar Liqasının tarixi ərzində vurulan ən gözəl qollardan biri oldu.[51] Elə həmin il UEFA Superkuboku uğrunda matçda "Real Madrid" Hollandiya təmsilçisi "Feyenord"u 3:1 hesabı ilə məğlub etdi.[52] Elə həmin il "Real Madrid" Qitələrarası kuboku da qazandı.[53] Beləliklə Peres prezident seçildiyi vaxtdan ilk 3 il ərzində "Real Madrid" 7 kubok qazandı.

2002/2003 mövsümündən sonra "Real Madrid"də eniş yaşandı. Peres 2003-cü ilin yayında klubla çoxlu trofey qazanan baş məşqçi Visente Del Boskeni komandadan uzaqlaşdırdı.[54] Bundan sonra komandanın kapitanı Fernando Yerro və Klod Makalele kimi futbolçular "Real Madrid" ilə yollarını ayırdı.[55] 3 il ərzində (2003–2006) "Real Madrid"də baş məşqçi vəzifəsində 5 mütəxəssis (Karlus Keyroş, Xose Antonio Kamaço, Mariano Qarsiya Remon, Vanderley Luşemburqo və Xuan Ramon Lopes Karo) çalışdı.[56] Bu 3 il ərzində nə ölkə də də Avropa arenasında heç bir nailiyyət əldə olunmadı. 27 fevral 2006-cı il tarixdə Florentino Peres tutuğu vəzifədən istefa verdi. Beləliklə Peresin "Real Madrid"də ilk prezidentlik dövrü başa çatdı.

Ramon Kalderon dövrü (2006–2009)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Florentino Peresin istefasından sonra klubu müvəqqəti olaraq əvvəlcə Fernando Martin-Alvares daha sonra isə Luis Qomes-Monteyano idarə elədi. 2 iyul 2006-cı il tarixində Ramon Kalderon klubun prezidenti seçildi.[57] Kalderonun klubu idarə etmək stili Peresin stilindən kəskin fərqlənirdi. Kalderon Peresdən fərqli olaraq əsas hədəfi ən güclü futbolçuların alınmasında görmürdü. O, kluba daha çox lazım olan futbolçuların transfer olunmasının tərəfdarı idi. Yeni prezidentin klubda ilk işi heyətin təmizlənməsi və gəncləşdirilməsi oldu. Həmin vaxtlar "Real Madrid" heyət baxımından yaxşı günlərini yaşamırdı. Kalderonun dövründə klub Bekhem, Roberto Karlos, Robinyo və Ronaldo kimi futbolçular başqa klublara satıldı. Bütün bu futbolçular komandaya Peres tərəfindən gətirilmişdi. Ramon Kalderonun dövründə klub Rud Van Nistelroy, Kannavaro, Hiquain, Sneyder və Pepe kimi çox uğurlu transferlərə imza atdı. Əsas dəyişiklik isə baş məşqçi vəzifəsində oldu. Bu vəzifəyə əvəllər klubda çalışmış, güclü və müstəqil mütəxəssis olan Fabio Kapello təyin edildi.[58] 2006/2007-ci il mövsümündə "Real Madrid" İspaniya çempionu oldu, Amma bu mövsümdə klub Çempionlar Liqasında uğur qazana bilmədi. 1/8 final mərhələsində rəqib "Bayern Münhen" oldu. Ümumi hesab 4:4 oldu və səfərdə vurulan qol sayı prinsipinə görə növbəti mərhələyə alman klubu keçdi. İlk mövsümdə 4 illik fasilədən sonra kluba yenidən İspaniya çempionluğunu qazandıran Kapello rəhbərliyi bu nəticə ilə razı sala bilmədi. Rəhbərlik komandanın oyun üslubunun bəyənilmədiyini əsas gətirərək italiyalı mütəxəssis ilə yollarını ayırdı.[59] Klubun yeni baş məşqçisi alman mütəxəssis Bernd Şuster təyin edildi.[60] Şusterin rəhbərliyi ilə "Real Madrid" 2007/2008-ci il mövsümündə İspaniya Çempionatını rəqiblər üçün əlçatmaz xal toplayaraq vaxtından əvvəl qalib kimi başa vurdu. Elə buna görə də "El Klasiko"ya kimi çempionluğunu rəsmiləşdirən "Real Madrid" üçün "Barselona" klubu tərəfindən "şərəf dəhlizi" quruldu. İspaniyada yazılmamış futbol adətlərinə görə ölkə çempionu vaxtından əvvəl müəyyən olunduqda onunla qarşılaşan klublar hörmət və təbrik əlaməti olaraq çempion üçün dəhliz qurub onu alqışlayırlar. Həmin matçda "Real Madrid" əzəli rəqibini 4:1 hesabı ilə məğlub etdi. 2008-ci il İspaniya Superkubokunun qalibi də "Real Madrid" oldu. Ölkədə qazanılan kuboklara baxmayaraq Çempionlar Liqasında "Real Madrid" yenə də uğursuzluğa düçar oldu. 1/8 final mərhələsində klub "Roma" səddini keçə bilmədi. 2009-cu ildə Ramon Kalderon klubdan istefa verdi. Onun dövründə "Real Madrid" 2 dəfə İspaniya Çempionu 1 dəfə isə İspaniya Superkubokunun qalibi oldu.[61]

Florentino Peresin qayıdışı (2009 — hal-hazırda)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1 iyun 2009-cu ildə Florentino Peres yenidən "Real Madrid"in prezidenti seçildi.[62] Bu seçkidə səsvermə olmadı, çünki bütün digər namizədlər öz namizədliyini geri götürdü.[63] Özünün "Real Madrid"ə qayıdışından sonra Peres komandanı yenidən qurmağa başladı. İlk olaraq rəhbərlikdə əhəmiyyətli dəyişiklik edildi. Klub prezidentinin məsləhətçisi vəzifəsinə Zinəddin Zidan təyin edildi. 9 iyun 2009-cu ildə klub uzun sürən danışıqlardan sonra "Milan" klubunun braziliyalı yarımmüdafiəçisi Kakanı transfer etdi. Bu transfer üçün "Real Madrid" 68 milyon avro xərclədi. Kaka klub ilə 6 illik müqavilə bağladı və Peresin qayıdışından sonra klubun ilk ulduz futbolçu transferi oldu.[64] Bundan sonra "Real Madrid" 2008-ci ildə dünyanın ən yaxşı oyunçusu seçilmiş Kriştianu Ronaldunu transfer etdi.[65] Portuqaliyalı futbolçu "Real Madrid"in formasını geyinməyi çoxdan arzulayırdı.[66] Ronaldu üçün "Real Madrid" "Mançester Yunayted"ə 93,4 milyon avro ödədi. 25 iyun 2009-cu il tarixində "Real Madrid"in "Valensiya"dan 23 yaşlı ispan futbolçu Raul Albiolu transfer elədi. Albiol üçün Madrid təmsilçisi "Valensiya"ya 15 milyon avro ödədi. 1 iyul 2009-cu ildə Fransanın "Olimpik Lion" klubu Kərim Benzemanın "Real Madrid"ə transferini rəsmi olaraq elan etdi. Fransız futbolçu üçün "Real Madrid" 35 milyon avro ödədi. Yay transfer pəncərəsində "Real Madrid" öz yetirməsi olan ispan futbolçu Esteban Qraneronu "Xetafe"dən geri aldı. Klub həmçisinin "Liverpul"un sağ cinah müdafiəçisi Alvaro Arbeloanı da transfer elədi. Arbeloanın transfer qiyməti 4 milyon avro oldu və o, "Real Madrid"lə 5 illik müqavilə imzaladı.[67] 5 avqust tarixində "Liverpul"da çıxış edən daha bir ispan futbolçu Xabi Alonso "Real Madrid"ə transfer olundu. Alonso üçün "Real Madrid" ingilis klubununa 30 milyon funt sterlinq ödədi.[68]

Heyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Nömrə Ölkə Mövqeyi Futbolçu
1 Belçika GK Tibo Kurtua
2 İspaniya DF Daniel Karvaxal
3 Braziliya DF Eder Militao
4 Avstriya DF David Alaba
5 İngiltərə MF Cud Bellingem
6 İspaniya DF Naço (futbolçu) (Kapitan)
7 Braziliya FW Vinisius Junior
8 Almaniya MF Toni Kroos
10 Xorvatiya MF Luka Modriç (Vitse-kapitan)
11 Braziliya FW Rodriqo Qoes
12 Fransa MF Eduardo Kamavinqa
Nömrə Ölkə Mövqeyi Futbolçu
13 Ukrayna GK Andrey Lunin
14 İspaniya FW Xoselu Mato
15 Uruqvay MF Federiko Valverde
16 İspaniya DF Alvaro Odriozola
17 İspaniya FW Lukas Vaskes
18 Fransa MF Orelyen Tçuameni
19 İspaniya MF Dani Sebalyos
20 İspaniya DF Fran Qarsiya
21 İspaniya FW Braim Dias
22 Almaniya DF Antonio Rüdiger
23 Fransa DF Ferland Mendi
24 Türkiyə MF Arda Gülər

Uğurları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkədaxili turnirlərdə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • İspaniya La Liqası
    • Qalib (36 dəfə — rekord): 1931/32, 1932/33, 1953/54, 1954/55, 1956/57, 1957/58, 1960/61, 1961/62, 1962/63, 1963/64, 1964/65, 1966/67, 1967/68, 1968/69, 1971/72, 1974/75, 1975/76, 1977/78, 1978/79, 1979/80, 1985/86, 1986/87, 1987/88, 1988/89, 1989/90, 1994/95, 1996/97, 2000/01, 2002/03, 2006/07, 2007/08, 2011/12, 2016/17, 2019/20, 2021/22,2023/24
    • Gümüş medal (24 dəfə): 1928/29, 1933/34, 1934/35, 1935/36, 1941/42, 1944/45, 1958/59, 1959/60, 1965/66, 1980/81, 1982/83, 1983/84, 1991/92, 1992/93, 1998/99, 2004/05, 2005/06, 2008/09, 2009/10, 2010/11, 2012/13, 2014/15, 2015/16, 2020/21
  • İspaniya Kral Kuboku
    • Qalib (20 dəfə): 1904/05, 1905/06, 1906/07, 1907/08, 1916/17, 1933/34, 1935/36, 1945/46, 1946/47, 1961/62, 1969/70, 1973/74, 1974/75, 1979/80, 1981/82, 1988/89, 1992/93, 2010/11, 2013/14, 2022/23
    • Finalçı (20 dəfə): 1902/03, 1915/16, 1917/18, 1923/24, 1928/29, 1929/30, 1932/33, 1939/40, 1942/43, 1957/58, 1959/60, 1960/61, 1967/1968, 1978/79, 1982/83, 1989/90, 1991/92, 2001/02, 2003/04, 2012/13
  • İspaniya Super Kuboku
    • Qalib (12 dəfə): 1988/89, 1989/90, 1990/91, 1993/94, 1997/98, 2001/02, 2003/04, 2008/09, 2012/13, 2017/18, 2019/20, 2021/22
  • Liqa kuboku
    • Qalib (1 dəfə): 1984/85
    • Finalçı (21 dəfə): 1982/83
  • Regional çempionat / Mankomunado trofeyi
    • Qalib (23 dəfə — rekord): 1904/05, 1905/06, 1906/07, 1907/08, 1909/10, 1912/13, 1915/16, 1916/17, 1917/18, 1919/20, 1921/22, 1922/23, 1923/24, 1925/26, 1926/27, 1928/29, 1929/30, 1930/31, 1931/32, 1932/33, 1933/34, 1934/35, 1935/36

Beynəlxalq arenada

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • UEFA Super Kuboku
    • Qalib (5 dəfə — rekord): 2002, 2014, 2016, 2017, 2022
    • Finalçı (3 dəfə): 1998, 2000, 2018

Dünya üzrə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Real Madrid Club de Fútbol" (Spanish). Liga de Fútbol Profesional. 20 June 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 January 2019.
  2. ↑ "Los vikingos arrasan Europa". Ligadecampeones.com. 23 November 1960. 25 April 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 February 2013.
  3. ↑ "D'Onofrio: "I always support Real Madrid; Bernabéu came to my house"". en.As.com. 6 August 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 January 2019.
  4. ↑ 1 2 Luís Miguel González. "Pre-history and first official title (1900–1910)" (ing). Realmadrid.com. 29 dekabr 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  5. ↑ "Santiago Bernabéu Stadium | Real Madrid CF". Real Madrid C.F. - Web Oficial (ingilis). 1 January 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2017.
  6. ↑ "FIFA Club of the Century". 2018-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-23.
  7. ↑ The FIFA Club of the Century
  8. ↑ 113 yaşlı "Real" Madridin ən yaxşı "11-liy"i
  9. ↑ "Никогда не вылетали". 2018-06-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-23.
  10. ↑ ""Real" Madrid daha bir rekorda imza ata biləcəkmi?". 2018-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-23.
  11. ↑ "Real Madrid football honours". 2019-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-23.
  12. ↑ "Deloitte Football Money League 2018". 2014-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-23.
  13. ↑ "The World's Most Valuable Soccer Teams 2018". 2018-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-23.
  14. ↑ "La aguja del pajar: el origen del fútbol en Madrid" (isp.). cihefe.es. 16 sentyabr 2013. 2022-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 avqust 2018.
  15. ↑ "En qué siglo se fundó el Real Madrid?" (isp.). cihefe.es. 16 noyabr 2013. 2022-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 avqust 2018.
  16. ↑ "Papeles Del Madrid - (Respuesta a Martínez Patón)" (isp.). lapalanganamecanica.com. 20 yanvar 2014. 2019-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 avqust 2018.
  17. ↑ "In what century was Real Madrid founded?" (isp). cihefe. 16 noyabr 2013. 2022-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyul 2017.
  18. ↑ Rowley, Christopher. The Shared Origins of Football, Rugby, and Soccer (ing). Rowman & Littlefield. 2015. ISBN 978-1-4422-4618-8.
  19. ↑ Ball, Phil p. 117. (ing.)
  20. ↑ "Real Madrid Hisrotia" (isp.). elmundo.es. 2022-06-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 avqust 2018.
  21. ↑ "History — Chapter 1 – From the Estrada Lot to the nice, little O'Donnel pitch" (ing). Realmadrid.com. 6 iyul 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyul 2008.
  22. ↑ Luís Miguel González. "Bernabéu's debut to the title of Real (1911–1920)" (ing). Realmadrid.com. 2022-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  23. ↑ Luís Miguel González. "A spectacular leap towards the future (1921–1930)" (ing). Realmadrid.com. 28 fevral 2007. 2022-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  24. ↑ Luís Miguel González. "The first two-time champion of the League (1931–1940)" (ing). Realmadrid.com. 2022-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyul 2008.
  25. ↑ "Real Madrid v Barcelona: six of the best 'El Clásicos'". The Daily Telegraph (ing). London. 9 dekabr 2011. 2011-12-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 dekabr 2011.
  26. ↑ Ball, Phil. Morbo: the Story of Spanish Football (ing). WSC Books Ltd. 12 dekabr 2003. ISBN 978-0-9540134-6-2.
  27. ↑ Spaaij, Ramn. Understanding football hooliganism: a comparison of six Western European football clubs (ing). Amsterdam: Amsterdam University Press. 2006. ISBN 978-90-5629-445-8. 2022-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 dekabr 2011.
  28. ↑ 1 2 "De Franco, el Madrid, el Barca y otras mentiras de TV3" Arxivləşdirilib 2017-06-19 at the Wayback Machine. (.isp) Diario Gol. 25 noyabr 2014
  29. ↑ Luís Miguel González. "Bernabéu begins his office as President building the new Chamartín Stadium (1941–1950)" (ing.). Realmadrid.com. 2014-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  30. ↑ 1 2 Luís Miguel González. "An exceptional decade (1951–1960)" (ing.). Realmadrid.com. 2014-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  31. ↑ Matthew Spiro. "Hats off to Hanot" (ing.). uefa.com. 12 may 2006. 20 may 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyul 2008.
  32. ↑ "Regulations of the UEFA Champions League" (PDF) (ing.). UEFA. 12 mart 2007 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.; Page 4, § 2.01 "Cup" & Page 26, § 16.10 "Title-holder logo"
  33. ↑ 1 2 Luís Miguel González. "The generational reshuffle was successful (1961–1970)" (ing.). Realmadrid.com. 2019-11-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  34. ↑ "Real Madrid History: 1961–1970" Arxivləşdirilib 2019-11-22 at the Wayback Machine(.ing). RealMadrid.com. Retrieved 1 oktyabr 2015
  35. ↑ 1 2 "Trophy Room" (ing.). Realmadrid.com. 2014-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  36. ↑ "Легенда. Illa,illa, illa. Juanito maravilla!" (rus.). realmadrid.ru. 2 aprel 2018. İstifadə tarixi: 25 avqust 2018.[ölü keçid]
  37. ↑ "Santiago Bernabéu" (ing.). Realmadrid.com. 2016-01-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2008.
  38. ↑ 1 2 3 "The "Quinta del Buitre" era begins" (ing.). Realmadrid.com. 2022-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyul 2008.
  39. ↑ 1 2 3 "The Real Madrid of La Quinta". Marca (ing.). 22 may 2017. 23 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 noyabr 2017.
  40. ↑ "1991–2000 – From Raúl González to the turn of the new millennium" (ing.). Realmadrid.com. 2022-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  41. ↑ Marcotti, Gabriele. Capello: The Man Behind England's World Cup Dream (ing.). Bantam Books. 2008. səh. 291. ISBN 978-0-553-82566-4.
  42. ↑ "UEFA Champions League 1999/00 - History" (ing.). UEFA. 24 may 2000. 15 November 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyul 2017.
  43. ↑ "The unluckiest manager ever sacked?" (ing.). BBC Sport. 24 iyun 2003. 2006-02-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyul 2017.
  44. ↑ "Florentino Pérez era" (isp). Realmadrid.com. 2022-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  45. ↑ "Figo's the Real deal" (isp.). BBC Sport. 24 iyul 2000. 2018-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  46. ↑ "2001 – present — Real Madrid surpasses the century mark" (ing.). Realmadrid.com. 2019-11-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 dekabr 2015.
  47. ↑ "Кто такие галактикос?" (rus.). real-madrid.ru. 2021-10-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 avqust 2018.
  48. ↑ "2001 – present — Real Madrid surpasses the century mark" (ing.). Realmadrid.com. 2019-11-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  49. ↑ "Spanish La Liga Winners List" (ing.). topendsports.com. 2021-08-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 avqust 2018.
  50. ↑ "Финал Лиги чемпионов УЕФА 2002" (rus.). sportbox.ru. 2017-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 avqust 2018.
  51. ↑ "Шедевр Зидана: 15 лет спустя" (rus.). uefa.com. 2017-09-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 avqust 2018.
  52. ↑ "2002: "Реал" добился своего" (rus.). uefa.com. İstifadə tarixi: 27 avqust 2018.[ölü keçid]
  53. ↑ "Межконтинентальный кубок 2002" (rus.). uefa.com. 2020-01-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 avqust 2018.
  54. ↑ "Real ditch Del Bosque". BBC Sport (ing.). 24 iyun 2003. 2022-08-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 avqust 2014.
  55. ↑ "Chelsea sign Makelele". BBC Sport (ing.). 1 sentyabr 2003. 2003-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 avqust 2014.
  56. ↑ "Real Madrid's 13 managers this century" (ing.). foxsports.com.au. 2021-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 avqust 2018.
  57. ↑ "Кальдерон всё-таки стал президентом "Реала"" (rus.). sport.ru. 4 iyul 2006. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2018.
  58. ↑ "Beckham's farewell cut short but he still departs a winner" (ing.). theguardian.com. 18 iyun 2007. 2022-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  59. ↑ Cristina Monge. "Real Madrid 3–1 Mallorca" (ing.). Realmadrid.com. 18 iyun 2007. 2013-12-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2008.
  60. ↑ "Berns Şuster "Real Madrid"in baş məşqçisi təyin edildi" (azərb.). azertag.az. 11 iyul 2007. 2022-03-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2018.
  61. ↑ "Официально: Рамон Кальдерон подал в отставку с поста президента «Реала Мадрид»" (rus.). blancos.info. 16 yanvar 2009. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2018.[ölü keçid]
  62. ↑ "Perez to return as Real president". BBC Sport (ing.). 1 iyun 2009. 2019-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2009.
  63. ↑ "First measures adopted by the Real Madrid Board of Directors" (ing.). Realmadrid.com. 1 iyun 2009. 2012-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 avqust 2011.
  64. ↑ "Real Madrid to confirm world record £56m signing of Kaka". The Telegraph (ing.). 7 iyun 2009. 2019-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 fevral 2015.
  65. ↑ "Ronaldo completes £80m Real move". BBC Sport (ing.). 2016-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 avqust 2014.
  66. ↑ "Криштиану Роналду недоволен своей формой" (rus.). 2012-02-03 tarixində arxivləşdirilib.
  67. ↑ Ольга Сороколетова. "Самые дорогие футболисты 2009 года" (rus.). 2011-08-23 tarixində arxivləşdirilib.
  68. ↑ "Alonso completes £30m Real move". BBC Sport (ing.). 2013-08-22 tarixində arxivləşdirilib.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]