Steçkin avtomatik tapançası

Steçkin avtomatik tapançası (rus. Автоматический Пистолет Стечкина) — Makarov tapançası ilə eyni vaxtda, 1940-cı illərin sonu - 1950-ci illərin əvvəllərində dizayner İqor Steçkin tərəfindən hazırlanan və 1951-ci ildə SSRİ Silahlı Qüvvələri tərəfindən qəbul edilmiş avtomatik tapança. SAT birbaşa döyüşlərdə iştirak edən silahlı zabitlər üçün, habelə xüsusi bölmələrin əsgər və çavuşları üçün nəzərdə tutulmuşdur.^[1]

Steçkin avtomatik tapançası
Tipi	Tapança
Ölkə	SSRİ
İstismar tarixçəsi
İstismar illəri	1951—h.h
İstismara başlanması	1951
İstismar edənlər	Əfqanıstan  Anqola Azərbaycan Gürcüstan Qazaxıstan Rusiya Ukrayna Suriya
İstifadə edilən döyüşlər	Əfqanıstan müharibəsi Anqola Vətəndaş Müharibəsi Vyetnam müharibəsi
İstehsal tarixçəsi
Konstruktor	İqor Steçkin
Konstruksiya tarixi	1948
İstehsalçı	Molot silah fabriki
İstehsal illəri	1951—1958
Xüsusiyyətləri
Ağırlığı	1.02 kq (patron və qobur ehtiyat olmadan) 1,22 kq (patronlu, qobur olmadan) 0,56 (qobur çəkisi)
Uzunluğu	225 mm (qobur və silah arxalıqsız) 540 (qobur və silah arxalıqlı)
Hündürlüyü	150 mm
Kalibr	9 mm
Mərminin başlanğıc sürəti	40/90 dəqiqə
Nişangah	açıq baraban tipli
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tapançanın inkişafı 1948-ci ildə TsKB-14-ə daxil olan gənc mühəndis İqor Yakovleviç Steçkin tərəfindən həyata keçirildi və ilk prototip 1949-cu ildə təqdim edildi. Layihə, fabrik sınaqları, bir sıra irəliləyişlər və hərbi sınaqlar təsdiqləndikdən sonra silah qəbul edildi. Silah tək-tək və avtomatik rejimdə atəş aça bilirdi.

Bununla birlikdə qoşunlarda tapançanın işə salınması bir sıra çatışmazlıqları - kütləvi bir qəpik-qurşan taxmağın əlverişsizliyini, silahın böyük ölçülərini və avtomatik atəşin mümkünsüzlüyünü ortaya qoydu. Kiçik bir meyl bucağı olan bir qola alışmaq üçün bir az vaxt tələb olunur və "instinktiv" çəkilişlərə az uyğun gəlir. Tapança Makarov tapançasına nəzərən böyük olduğundan gündəlik geyimdə, xüsusən də sülh dövründə istifadə edilməsində çətinlik yaranırdı. Tapança ilə birlikdə hərbi təchizata daha da ağırlıq gətirən dörd ədəd ehtiyat daraq (hər biri 20 güllə) daxil idi.^[2]

Nəticədə, 1958-ci ildə APS-in istehsalı dayandırıldı.

Eyni zamanda, daha yaxşı atəş dəqiqliyi, daha az geri çəkilmə, hədəfdən daha az yayınma və PM-dən daha çox gücə sahib olan APS, SSRİ KGB və GRU xüsusi qüvvələri tərəfindən istifadə edilməyə davam edildi. Tapançaya "peşəkarların silahı" deyilməsində onu istifadə edən xüsusi orqanların böyük rolu var idi.^[3]

1980-ci illərin 90-cı illərinin ikinci yarısında cinayətlərin artması ilə əlaqədar olaraq Daxili İşlər Nazirliyi, xidmətdə olan Makarov tapançasından daha güclü bir silah tələb etdi. Bundan əvvəl "polis" kiçik ölçülü avtomat silahlar SSRİ-də istehsal olunmadığı üçün, Steçkin tapançası problemin müvəqqəti həlli kimi olduqca məqbul idi. Sonradan, onunla birlikdə 9 × 18 mm üçün silahlar silahlanmaya qəbul edildi, buna baxmayaraq "Steçkin" tapançası bu gün də öz populyarlığını qoruyur.

Makarov tapançası ilə müqayisədə, SAT daha böyük jurnal tutumu və daha uzun barel sayəsində daha yüksək güc və döyüş effektivliyini təmin etdi. Bundan əlavə, atışın dəqiqliyini artırmaq üçün, qolu bitişik olan silaha silah qoydu. Lazım gələrsə, APS-dən tək tək vuruşlarla deyil, həm də partlayışlarla da atəş açmaq mümkün idi. Eyni zamanda, atəş sürətinin moderatorunun olması səbəbi ilə silah tamamilə nəzarət altında qaldı. Atışın səsi PM səsindən daha sakit idi (daha uzun barel və optimal daxili ballistikaya görə).^[4]

Silah yüksək etibarlılığa malikdir, sərt əməliyyat şəraitində və sonradan döyüş şəraitində sübut edilmişdir. Silah aşağı ballistik keyfiyyətlərə sahib olan bir patron və sapın kiçik bir bucağına baxmayaraq yüksək dəqiqliyə malikdir. Əsas üstünlüklərdən biri geri çəkilmə və atəş edildikdə çox kiçik bir silah atılmasıdır. Yüksək (belə silahlar üçün) dəqiqliklə birləşən bu keyfiyyət, vuruşların dəqiqliyi ilə tək vuruşlarla yüksək sürətli atəş etməyə imkan verir. Bu üstünlük yaxın döyüş üçün xüsusilə vacibdir. Eyni zamanda, kartuşların istehlakına da nəzarət olunur. Dizaynın sadəliyi sayəsində MTA saxlanmaq asandır. Bu silah əhəmiyyətli bir təhlükəsizlik marjasına malikdir. Bəzi tapançaların tapançası, çekmece içərisindəki çatlar və digər ciddi ziyan olmadan təxminən 40.000 atışdır.