Tomarlı

Tomarlı — Qars ilinin Arpaçay ilçəsinin Mərkəz bucağında kənd.

Kənd
Tomarlı
azərb. Vanaza‎
türk. Tomarlı
40°50′52″ şm. e. 43°24′20″ ş. u.HGYO
Ölkə  Türkiyə
İl [[Qars]]
İlçə [[Arpaçay]]
Muxtar Ferut İlqar
Tarixi və coğrafiyası
Əvvəlki adı Vanaza
Mərkəzin hündürlüyü 1 750 m
Saat qurşağı UTC+3
Əhalisi
Əhalisi 721[1] nəfər (2016)
Milli tərkibi Azərbaycanlılar
Dini tərkibi İslam
Rəsmi dili Türk dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +90 474
Poçt indeksi 36732
Nəqliyyat kodu 36
Digər
kars.tomarli.koyu.com.tr  (türk.)
Tomarlı xəritədə
Tomarlı
Tomarlı

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kəndin keçmiş adı Vanazadır (erm. Վանազա).[2] 1965-ci ildə Vanaza adı dəyişdirilərək kənd Tomarlı adlandırılmışdır. Arxeoloji qazıntılara əsaslanaraq kəndin ərazisinin qədim yaşayış yeri olması fikrini söyləmək münkündür. Vanaza kəndində XVIII əsrin 40-cı illərinə qədər ermənilər yaşamışdır. Kənd 1744-cü ildə Nadir şah Əfşarın bölgəyə hücumu zamanı dağıdılmış və XIX əsrin əvvəllərinə qədər təxminən 55 il boş qalmışdır. XIX əsrin əvvəllərində Rusiya imperiyasının Cənubi Qafqazın işğalına başlaması ilə 1801-1804-cü illərdə Borçalı mahalından və Naxçıvan qəzasından sıxışdırılaraq qovulan azərbaycanlılar bu kənddə məskunlaşmışdır.

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kənd Qars ilinin inzibati mərkəzi Qars şəhərindən 47 km, Arpaçay ilçəsinin inzibati mərkəzi Arpaçay qəsəbəsindən 8 km uzaqlıqda yerləşir.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

31 dekabr 2016-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən kənddə 721 nəfər əhali yaşayır.[1]

İllərə görə əhalinin sayı
1886[3] 1914[4] 1965[5] 1970[6] 1975 1980 1985 1990 2000[7]
383 ▲450 ▲1.415 ▲1.499 ▲1.538 ▲1.700 ▲1.788 ▼1.471 ▼1.220
2007[8] 2008[9] 2009[10] 2010[11] 2011[12] 2012[13] 2013[14] 2014[15] 2015[16]
▼872 ▼860 ▲886 ▼871 ▼836 ▼813 ▼781 ▼756 ▼743
2016[1]
▼721

Etnik tərkibi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1886-cı ilə olan məlumata əsasən Rusiya İmperiyasının Qars vilayətinin Zərişad şöbəsinin Vanaza kəndində 383 nəfər əhali yaşayırdı, onlardan 342 nəfərini və ya 89.3 %-ni türklər, 41 nəfərini və ya 10.7 %-ni isə kürdlər təşkil edirdi.[3] 1 yanvar 1914-cü il tarixinə olan məlumata əsasən kənddə əsasən etnik qarapapaqlardan ibarət hər iki cinsdən toplam 450 nəfər əhali yaşayırdı.[4] Qeyri-rəsmi məlumatlara əsasən hazırda kəndin əhalisi azərbaycanlıların subetnik qrupu olan qarapapaqlardan ibarətdir.[17][18][19]

Nəsillər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 Kars ili yerleşim yeri nüfusları - 2016 (Türkiye İstatistik Kurumu)
  2. ↑ İçişleri Bakanlığı, 1982. Köylerimiz 1981. İçişleri Bakanlığı Yay. No: 327, Seri: 3, Sayı:2, Ankara
  3. ↑ 1 2 Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Зарушадский участок (1886 г.) Arxivləşdirilib 2015-01-18 at the Wayback Machine
  4. ↑ 1 2 "Кавказский календарь на 1915 год". Издан по распоряжению Наместника его Императорскаго Величиства на Кавказе, под редакцией А.А.Эльзенгера и Н.П.Стельмащука, Тифлис. Типография Канцелярии Наместника Е.И.В. на Кавказе, казённый дом. 1914./Оглавление: Глава — Отдел статистический: Список населенных мест Кавказа, стр. 103
  5. ↑ Türkiye İstatistik Kurumu: İstatistikler: Nüfus, Demografi, Konut, Toplumsal Yapı: Nüfus İstatistikleri ve Projeksiyonlar: Veri: Veritabanlarında Dinamik Sorgulama ve İstatistiksel Tablolar: Dinamik Sorgulama: Genel Nüfus Sayımları: 1965 Genel Nüfus Sayımı: İdari Bölünüş: İdari Birim: Tüm idari birimler (Şehir, belde ve köyler): Kars[ölü keçid]. İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları
  6. ↑ Türkiye İstatistik Kurumu: İstatistikler: Nüfus, Demografi, Konut, Toplumsal Yapı: Nüfus İstatistikleri ve Projeksiyonlar: Veri: Veritabanlarında Dinamik Sorgulama ve İstatistiksel Tablolar: Dinamik Sorgulama: Genel Nüfus Sayımları: 1970 Genel Nüfus Sayımı: İdari Bölünüş: İdari Birim: Tüm idari birimler (Şehir, belde ve köyler): Kars[ölü keçid]. İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları
  7. ↑ Türkiye İstatistik Kurumu: İstatistikler: Nüfus, Demografi, Konut, Toplumsal Yapı: Nüfus İstatistikleri ve Projeksiyonlar: Veri: Veritabanlarında Dinamik Sorgulama ve İstatistiksel Tablolar: Dinamik Sorgulama: Genel Nüfus Sayımları: 2000 Genel Nüfus Sayımı: İdari Bölünüş: İdari Birim: Köyler: Kars[ölü keçid]. İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları
  8. ↑ Kars ili yerleşim yeri nüfusları - 2007 (Türkiye İstatistik Kurumu)
  9. ↑ Kars ili yerleşim yeri nüfusları - 2008 (Türkiye İstatistik Kurumu)
  10. ↑ Kars ili yerleşim yeri nüfusları - 2009 (Türkiye İstatistik Kurumu)
  11. ↑ Kars ili yerleşim yeri nüfusları - 2010 (Türkiye İstatistik Kurumu)
  12. ↑ Kars ili yerleşim yeri nüfusları - 2011 (Türkiye İstatistik Kurumu)
  13. ↑ Kars ili yerleşim yeri nüfusları - 2012 (Türkiye İstatistik Kurumu)
  14. ↑ Kars ili yerleşim yeri nüfusları - 2013 (Türkiye İstatistik Kurumu)
  15. ↑ Kars ili yerleşim yeri nüfusları - 2014 (Türkiye İstatistik Kurumu)
  16. ↑ Kars ili yerleşim yeri nüfusları - 2015 (Türkiye İstatistik Kurumu)
  17. ↑ Qarapapaqlar Jurnalı: Qarsdakı Borçalı Qarapapaqları[ölü keçid]
  18. ↑ Terekeme Karapapak Türkleri Kültür ve Sanat Derneği: Terekeme Karapapakların yaşadıkları il-il köyler: Kars Arxivləşdirilib 2021-12-08 at the Wayback Machine
  19. ↑ T.C. Milli Eğitim Bakanlığı: Kars-Arpaçay-Tomarlı şehit Ayhan Kızılkaya ortaokulu: Köyümüz: Arxivləşdirilib 2013-01-26 at the Wayback Machine

    Köyümüz Kars’a yaklaşık 50-60 km ve ilçeye 6-7 km uzaklıktadır. Arpaçay’ın büyük köylerinden biridir. Köy halkı Azeri kökenlidir.