Xuana İnes de la Krus

Xuana İnes de la Krus(isp. Juana Inés de Asbaje y Ramírez de Santillana; 12 noyabr 1651[1][2], Nepantla de Sor Juana İnes de la Kruz[d], Kastiliya krallığı[4] – 17 aprel 1695[3][1][…], Mexiko, Kastiliya krallığı[4]) — Meksika şairəsi.

Xuana İnes de la Krus
isp. Sor Juana Inés de la Cruz
Doğum tarixi 12 noyabr 1651(1651-11-12)[1][2]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 17 aprel 1695(1695-04-17)[3][1][…] (43 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi epidemiya[5][6][…]
Dəfn yeri
Fəaliyyəti şair, religious sister[d], yazıçı, riyaziyyatçı, filosof, bəstəkar, dramaturq, cloistered nun[d], nun[d]
Əsərlərinin dili ispan dili
İstiqamət barokko
İmza
Vikimənbənin loqosu Xuana İnes de la Krus Vikimənbədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Migel Kabrera. Xuana İnes de la Krusun portreti 1750-ci il

İlk illəri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dona İnes de Asbaxe i Ramires de Santilyana 1648-ci ildə Mexiko şəhəri yaxınlığında doğulmuşdur. İspanəsilli meksikalı[7] olan o, ispan məmur Don Pedro Manuel de Asuaxe i Varqa-Maçukanın nikahdan kənar qızı idi. 2 dekabr 1651-ci ildə İnes adı ilə xaç suyuna salınmışdır.[8]

Fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xuana yazıçı, filosof, bəstəkar, şair olmuşdur. İspan qızıl dövründə verdiyi töhfələri səbəbilə "Onuncu muza" və "Amerika feniksi" ləqəbləri ilə tanınmışdır.[9] "Birinci yuxu" adlı fəlsəfi silvanın müəllifi olmuşdur. Onun "Kastalida daşqını" adlı ilk sevgi poeziyası əsəri İspaniyada nəşr olunmuşdur.[10] 1680-ci illərdə yazdığı "Axmaq kişilər" əsəri Amerika yazılmış ilk proto-feminist əsərlərdən biri hesab olunur.[11]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Juana Inés de La Cruz // Cruz, Juana Inés de La (ing.). // Benezit Dictionary of Artists OUP, 2017. ISBN 978-0-19-977378-7 doi:10.1093/BENZ/9780199773787.ARTICLE.B00045050
  2. ↑ 1 2 datos.bne.es (isp.): El portal de datos bibliográficos de la Biblioteca Nacional de España. 2011.
  3. ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  4. ↑ 1 2 3 4 Archivio Storico Ricordi. 1808.
  5. ↑ https://www.eluniversal.com.mx/opinion/mochilazo-en-el-tiempo/la-epidemia-que-se-llevo-sor-juana.
  6. ↑ https://www.mexicodesconocido.com.mx/sor-juana-ines-de-la-cruz-poetiza-muerta-por-un-epidemia.html.
  7. ↑ Kennett, Frances. "Sor Juana and the Guadalupe". Feminist Theology. 11 (3). May 2003: 307–324. doi:10.1177/096673500301100305.
  8. ↑ Arenal, Electa; Powell, Amanda. "A Life Without and Within: Juana Ramírez / Sor Juana Inés de la Cruz (1648/51-1695)". Women's Studies Quarterly. 21 (1/2). 1993: 67–80. ISSN 0732-1562. JSTOR 40003874.
  9. ↑ Gobernación, Secretaría de. "Conoce más acerca de Sor Juana Inés de la Cruz". gob.mx (ispan). 2022-11-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-01.
  10. ↑ Juana Inés de la Cruz, Joan Larkin, and Jaime Manrique. (2003) Sor Juana’s Love Poems. University of Wisconsin Press. 9–11.
  11. ↑ Loggans , Regan. "Teaching Women’s History: Sor Juana Inés De La Cruz, Feminist Poet of …" Teaching Women’s History: Sor Juana Inés De La Cruz, Feminist Poet of New Spain, 22 may 2018, https://www.nyhistory.org/blogs/juana-ines-de-la-cruz-feminist-poet-of-new-spain Arxivləşdirilib 2023-08-04 at the Wayback Machine.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. . Чежегова И. Хуана Инес де ла Крус. Десятая муза. "Художественная литература", Москва, 1966, с.4–5.
  2. . Кутейников В.Н. Литература испано-португальских колоний в Америке. "История всемирной зарубежной литературы", Москва, "Наука", 1987, т.4, с.555.
  3. . http:// www.stihi – rus.ru/love/kruz1.htm