ŞİƏLİK
ŞÜƏRA
OBASTAN VİKİ
Electronic Arts tərəfindən alınan şirkətlərin siyahısı
Electronic Arts — kompüter oyunları hazırlayan və yayımlayan ABŞ mərkəzli şirkət. 1982-ci ildə əsası qoyulmuşdur. Məhsulları arasında EA Sports ilə birgə hazırlanan idman simulyatorları, həmçinin The Sims və digər oyunlar yer alır. Electronic Arts, intellektual mülkiyyətini genişləndirmək üçün daim yeni şirkətlər almağa çalışır. İndiyə qədər alınan şirkətlərdən ən böyüklərindən biri də JAMDAT Mobile olmuşdur. EA sədri və baş icraçı direktoru Larri Probst bu böyük alışdan sonra: "Mobil oyunlarda liderlik etməyi qərara aldıq." — deyə çıxış etmişdir. JAMDAT Mobile şirkətinin alınmasından sonra Electronic Arts-ın bir qolu olan EA Mobile yaranmış və hazırlanan məzmunlar telefon və planşet istifadəçilərinə də təqdim edilmişdir. Origin Systems şirkətinin alınmasından sonra bəzi şirkət işçiləri Electronic Arts-ın onlara daha çox imkanlar yaratdığını, lakin bir çox məsələdə onlara güvənmədiyini, səhv etdikləri təqdirdə uzun müddət təlimlərdən keçirildiklərini bildirmişdir. DICE Canada, Origin Systems, EA Chicago və Pandemic Studios da daxil olmaqla, Electronic Arts tərəfindən alınan bütün şirkətlər qısa müddət ərzində fəaliyyətini dayandırmışdır. Oyun bloqqeri Brayan Kreskent, Electronic Arts, aldığı şirkətlərin keyfiyyəti ilə maraqlanmadığını və sadəcə onlara maraqlı olan məhsulu əldə etdikdən sonra, həmin şirkətlərlə əlaqələrini tamamilə kəsdiyini bildirmişdir.
Evsen Şirkətlər Qrupu
Feel (şirkət)
Feel (フィール, Fiiru) və ya feel — Yaponiya animasiya studiyası. 26 dekabr 2002-ci ildə Studio Pierrot studiyasının keçmiş əməkdaşları tərəfindən təsis olunmuşdur.
Foursquare (şirkət)
Foursquare — Amerikan məkan texnologiyası şirkəti və məlumat bulud platformasıdır. Şirkətin yerləşdirmə platforması Foursquare City Guide və Foursquare Swarm proqramları da daxil olmaqla bir neçə biznes və istehlak məhsullarının əsasını təşkil edir. Foursquare məhsullarına bunlar daxildir: Pilgrim SDK, Places, Visits, Attribution, Audience, Proximity, and Unfolded Studio. Dennis Crowley və Naveen Selvadurai şirkəti 2008-ci ilin sonlarında qurdular və 2009-cu ildə istifadəyə verdilər. Şirkət indi Foursquare Şəhər Bələdçisi kimi tanınan, real vaxt məkanı paylaşma və qeydiyyatdan keçmə konsepsiyasını populyarlaşdıran yerli axtarış və kəşf mobil proqramının istifadəyə verilməsi ilə məşhurlaşdı. İstehlakçı tətbiqlərində edilən dəyişikliklərlə yanaşı, şirkət milyardlarla qeydiyyat vasitəsilə toplanmış məkan məlumatlarından istifadə edən məhsullar yaratmağa başladı. 2019-cu ilin may ayında Foursquare Snap Inc-dən Placed-i alıb. Sövdələşmənin şərtləri açıqlanmayıb. 2020-ci ilin aprel ayında Foursquare Factual Inc. ilə bütün səhmdar sövdələşmədə birləşməni elan etdi.
Fransız Ost-Hind şirkəti
Fransız Ost-Hind şirkəti və ya Fransız Şərqi Hindistan Şirkəti (fr: Compagnie française des Indes orientales) — 1664-cü ildə Hollandiya Şərqi Hindistan adalarındakı müstəmləkəçi Holland Şərqi Hindistan Şirkəti və Britaniya Şərqi Hindistan Şirkəti ilə rəqabət aparmaq üçün yaradılmış Fransız kommersiya korporasiyasıdır. Fransalı nazir "Jean-Baptiste Colbert" tərəfindən təşkil edilmiş və təsis edilmiş şirkət Kral XIV Lüdovik tərəfindən Şərq yarımkürəsində Fransız ticarətini inkişaf etdirmək üçün təsdiq edilmişdir. 1660-cı ildə birləşən "Compagnie de Chine", "Compagnie d'Orient" və "Compagnie de Madagascar" adlı üç şirkət bu şirkətin əsasını təşkil etmişdir. XVII-XVIII əsrlərdə, Hind okeanı və Şərqi Hindistanda Fransanın nəzarəti illərində (1664–1719) Fransız Şərqi Hindistan şirkəti (fransızca: "Compagnie Française des Indes Orientales"), 1719–1720-ci illərdə Hindistan şirkəti ("Compagnie des Indes") və 1720–1789-cu illər arasında Fransız Hindistan şirkəti ("Compagnie Française des Indes") adı altında digər kolonistlərlə bərabər fəaliyyətini davam etdirmişdir. Daha əvvəllər də iflasa qədər gəlmiş və sonradan özünə gəlməyi bacarmış şirkət Fransa krallığı ilə İngiltərə arasında baş tutmuş olan Yeddiillik müharibədə (1756–1763) Fransanın məğlubiyyətindən və Fransanın Hindistan regionunun paytaxtı olan "Pondiçerri"nin 1761-ci ildəki süqutundan sonra son anlarını yaşamışdır. 1769-cu ildə Fransanın Hindistan üzərində monopoliyasının sona çatması ilə şirkət ləğv edilmişdir.
Gürcü Nəşriyyat Şirkəti
Gürcü Nəşriyyat Şirkəti — XX əsrin əvvəllərində Tiflisdə fəaliyyət göstərmiş ən iri nəşriyyatlardan biri. == Molla Nəsrəddin jurnalı == 1909 ilin iyulunadək Cəlil Məmmədquluzadənin özünəməxsus "Qeyrət" mətbəəsində çap olunan "Molla Nəsrəddin" jurnalı həmin tarixdən 1917 ilin fevralınadək Gürcü nəşriyyat şirkətinin mətbəəsində çap olunmuşdur. 1913 ilin yanvarından isə jurnalın mətni "Şərq" mətbəəsində yığılır, Gürcü nəşriyyat şirkətinin mətbəəsində isə çap edilirdi. Jurnalın şəkil və karikaturaları Bıxovun litoqrafiyasında hazırlanırdı. 1913 ildə "Molla Nəsrəddin" jurnalının 16-cı sayında İran inqilabçılarına divan tutulması səhnəsini əks etdirən şəkil dərc olunur. Həmin nömrədə jurnalın naşir və məsul redaktorunun imzalarının verilmədiyinə və həmin nömrədəki karikaturalar baxılmaq üçün əvvəlcədən Mətbuat işləri üzrə Tiflis Komitəsinə təqdim edilmədiyinə görə, komitənin qərarı ilə jurnalın bu nömrəsi həbs olunur, Gürcü nəşriyyat şirkəti, mətbəəsinin müdiri A.Cabadari məhkəmə məsuliyyətinə cəlb edilir. Elə həmin ilin sentyabrında Tiflis şəhər 2-ci dairə sülh məhkəməsi A.Cabadarini 50 manat məbləğində cərimə etmək, ödəyə bilməyəcəyi halda isə 10 günlük həbs etmək haqqında hökm çıxarır. == Həmçinin bax == Cəlil Məmmədquluzadə "Qeyrət" nəşriyyatı Şərq (qəzet) Kommunist qəzeti == Mənbə == Cəlil Məmmədquluzadə Ensiklopediyası. Bakı, 2008. səh.114.
Gəlirlərinə görə dünyanın ən böyük şirkətləri
Bu siyahıda 2021-ci ildə Fortune jurnalı tərəfindən yayımlanan "Fortune Qlobal 50" siyahısında verilmiş gəlirlərinə görə dünyanın ən böyük şirkətləri yer alır.ABŞ şirkəti olan Walmart 2013-cü ildən indiyədək gəlirinə görə dünyanın ən böyük şirkətidir. Siyahıda illik gəliri 12o milyard ABŞ dollarından çox olan ilk 50 şirkət var. Bu siyahı tam deyil, çünki bəzi şirkətlər öz məlumatlarını geniş ictimaiyyətə açıqlamırlar.
Gəlirlərinə görə dünyanın ən böyük şirkətlərinin siyahısı
Bu siyahıda 2021-ci ildə Fortune jurnalı tərəfindən yayımlanan "Fortune Qlobal 50" siyahısında verilmiş gəlirlərinə görə dünyanın ən böyük şirkətləri yer alır.ABŞ şirkəti olan Walmart 2013-cü ildən indiyədək gəlirinə görə dünyanın ən böyük şirkətidir. Siyahıda illik gəliri 12o milyard ABŞ dollarından çox olan ilk 50 şirkət var. Bu siyahı tam deyil, çünki bəzi şirkətlər öz məlumatlarını geniş ictimaiyyətə açıqlamırlar.
Holdinq şirkəti
Holdinq — iki və daha çox şirkət və ya müəssisənin, gəlir əldə etmək məqsədilə birləşməsidir. Bir başqa adla Şirkətlər Qrupu deməkdir. Holdinqlərə bağlı şirkət və müəssisələr bir mərkəzdən idarə olunur, müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərir. Holdinqlər əksər halda bir qrup sahibkar və yaxud bir ailə tərəfindən idarə olunur.
Hudzon körfəzi şirkəti
Hudzon körfəzi şirkəti (ing. Hudson's Bay Company, HBC; Hudzonbay şirkəti kimi 1870-ci illərədək tərcümə edilmişdir) — Şimali Amerikadakı və dünyanın ən köhnə ticarət şirkətlərindən biri. Şirkət rəhbəri vəzifəsinə hələ də Qubernator deyilir. Şirkətin mərkəzi ofisi Kanadanın Toronto şəhərində, köhnə şəhərətrafı, indiki Skarboro bölgəsində yerləşir. == Tarixi == === Yaranması === XVII əsrin ortalarına qədər Kanadada kürk ticarəti demək olar ki, tamamilə Kvebekdəki (Yeni Fransa) Fransız müstəmləkə rəhbərliyinin əlində idi. Fransız Huguenot tələsi Pyer-Espri Radisson, Kri hindilərindən öyrəndi ki, ən yaxşı kürk ölkəsi Hudzon Körfəzi mənasını verən "donmuş dəniz" ə gedən yolda, Yuxarı gölünün şimalında və qərbində yerləşir. 1659-cu ildə Radisson və qayınatası Medard de Qrozey, öz xəsarəti və riski ilə oraya getdilər, çoxlu kürk əldə etdilər və Huron hinduları ilə ticarət əlaqələri qurdular. 1661-ci ildə iki Fransız tərəfindən edilən dəfələrlə uğurlu səyahətə baxmayaraq, təşəbbüsləri hazırkı qubernator Marquis d'Argenson'dan təsdiq almayıb, tutucuların qənimətini tutdu və bundan sonra Bostondan gələn İngilis tacirlərinə müraciət etdilər.
Jarık (şirkət)
Jarık (qaz. «Жарық», ЖШС, rus. ТОО «Жарык» , ing. "Jarykh", LLP) — Qazaxıstanda kosmik rabitə, televiziya, radio yayımı və radio rabitəsi ilə məşğul olan bir qazaxıstan şirkəti. == Tarixi == Məhdud məsuliyyətli "Jarık" ortaqlığı, 1991-ci ildə "Kazsvyazitekhnika" kiçik müəssisəsi tərəfindən 1990-cı ilin sonunda istifadəyə verilmiş Ku-banddakı SSRİ-də peyk televiziyası yayım sistemi "Jarık" -a xidmət göstərmək üçün 1991-ci ildə qurulmuşdur. 1990-cı ilin sonunda Qazaxıstanda "Jarık" televiziya peyk yayım şəbəkəsi istifadəyə verildi, burada 80 ° East, "Horizon" kosmik gəmisinin 12 transponderi vasitəsilə milli bir televiziya proqramı paylandı. Qeyd etmək lazımdır ki, Jarık sistemi SSRİ-də ilk Ku-band peyk televiziya şəbəkəsi oldu. "Katelko Plus" - Qazaxıstan Respublikasının birbaşa peyk televiziya yayımı şəbəkəsidi Federal Qanun Rusiya Federasiyası ərazisində və Rusiya Federasiyasının yurisdiksiyasına aid ərazilərdə rabitə sahəsində fəaliyyətin hüquqi əsaslarını müəyyənləşdirir, rabitə sahəsində dövlət orqanlarının səlahiyyətlərini və hüquqlarını müəyyənləşdirir. və bu fəaliyyətlərdə iştirak edən və ya rabitə xidmətlərindən istifadə edən şəxslərin vəzifələri. == Fəaliyyəti == Jarık bir sıra iri şirkətlərin yaradılmasında iştirak etmişdir: TRK 31 Kanal televiziya və radio şirkəti, Alma-TV kabel televiziyası operatoru, Alma-Page çağrı şirkəti və digərləri.
Kodak şirkəti
Kodak — fototexnika və kinoməhsullar istehsal edən məşhur ABŞ şirkəti. Mənzil-qərargahı ABŞ-nin Nyu-York ştatının Roçester şəhərində yerləşir. == Mülkiyyət == Şirkət səhmləşdirilib və azad satışdadır. 2011-ci ilin yanvarına əsas səhm sahibləri aşağıdakılar idi: Legg Mason Capital Management (21,6 %). Vanguard Group (5,5 %). BlackRock Institutional Trust Company (5,1 %).
Madhouse (şirkət)
MADHOUSE Inc. (株式会社マッドハウス, Kabushiki-gaisha Maddohausu) — Yaponiyanın ən tanınmış cizgi studiyalardan biri. == Tarix == 2004-cü ilin fevralında Madhouse studiyası Index Corporation-un budaq şirkəti olub. 2011-ci ilin fevralın 8-də, yeni aksiyaların üçüncü tərəfdən paylaşdırması vasitəsi ilə Madhouse studiyanın əsas səhmdarı Index Corporation yerinə Nippon Television şəbəkəsi olub. 2014-cü ilin mart ayında Index Corporation öz payının 95%-ə qədər böyüdüb. == İş == Şirkətdə təhminən 70 adam işləyir. Onların sayı eyni vaxta istehsal olunan layihələrin sayından asılıdır. Bundan artıq, şirkət DR Movie adlı Cənubi Koreya cizgi sudiyasına sərmayə qoyub və onun Madbox Co., Ltd. adlı kompüter qrafikası ilə məşqul olan budaq şirkəti var. === Əməkdaşlıq === Madhouse Marvel Entertainment şirkəti ilə birlikdə Bleyd, Dəmir adam, Şimal porsuğu və İks-adamların adaptasiyası üzərində işləyirdi.
Mars (şirkət)
Mars — uzun müddət saxlanıla bilən qida məhsulları istehsal edən Amerika şirkətidir. Daha çox şokolad batonları ilə məşhurdur, həmçinin ev heyvanları üçün yem, saqqız, içki, fast food, konservləşdirilmiş souslar istehsal edir. Əsas ticarət nişanları Mars, Snickers, Milky Way, Twix, Bounty, M&M's, Pedigree, Uncle Ben'sdir və korporasiya həmçinin alınmış Wrigley şirkətinin bir sıra ticarət nişanlarına da malikdir. Qərargahı — Makleyn şəhərində yerləşir (Virciniya). 2021-ci il üçün dünyanın ən böyük qənnadı şirkətidir. == Tarixi == Şirkət 1911-ci ildə Franklin Klarens Mars tərəfindən Vaşinqtonun Takoma şəhərində Mar-O-Bar Company adı ilə təsis edilib. 1920-ci ildə şirkət Minneapolisə (Minnesota) köçdü, burada Snickers (əvvəl şokolad qlazuru olmadan) və Milky Way batonları hazırlanır. 1924-cü ilə qədər satış 700.000 dollara çatmışdı. 1926-cı ildə Frank Mars şirkətin adını Mars Candies (sonralar Mars Incorporated) adlandırdı və 1928-ci ildə Çikaqonun ətrafında yeni bir fabrik tikdi. Böyük depressiya illərində şirkətin satışları dörd dəfə artdı, Mars Almond (badamlı baton), 3 Musketeers, Snickers (qlazurlu) kimi yeni məhsullar meydana çıxdı.
Mayer Mint şirkəti
1871-ci ildə Almaniyada Bernard Henrix Mayer tərəfindən əsası qoyulan "Mayer Mint" şirkətinin kolleksiyaları arasında Mahatma Qandi, Tereza Ana, ABŞ-nın keçmiş prezidenti Con Kennedi, Şahzadə Diana, Martin Lüter kimi tanınmış şəxsiyyətlərin qızıldan və digər qiymətli metallardan hazırlanmış medalyonları da vardır. Bu cür medalyonlar müvafiq dövlət orqanlarının xüsusi icazəsi ilə buraxılır. Şirkətin hazırladığı xatirə medalyonları dünyanın 160-dan artıq ölkəsinə yayılıb. Heydər Əliyevin xatirəsinə istehsal edilən medalyonlar da həmin medalyonlar sırasına daxil olub və dünyanın 200-dən çox ölkəsində kolleksiya həvəskarlarına təqdim edilməsi nəzərdə tutulmuşdur. 2009-cu il sentyabrın 25-də Bakıdakı Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr edilmiş medalyonların təqdimat mərasimi olub. Şirkət dünyada, xüsusilə də keçmiş Sovet İttifaqının və Qafqaz regionunun siyasi həyatında böyük rol oynamış Heydər Əliyevin adının əbədiləşdirilməsi üçün xatirə medalyonlarını istehsalı etməyi qərarlaşdırdıqdan sonra Heydər Əliyev Fondundan rəsmi icazə alıb.
Nar (şirkət)
Nar — Azerfon MMC-nin Azərbaycanda fəaliyyət göstərən GSM standartlı mobil rabitə operatoruna məxsus olan əmtəə nişanı. Şirkətin açıqlamasına görə “Nar” əmtəə nişanı Azərbaycanın zəngin mədəni və tarixi irsinin çağdaş həyatla bağlılığının rəmzi olaraq seçilib. “Nar” ölkədə ilk dəfə olaraq 3G texnologiyasını təqdim edib və geniş 4G şəbəkəsini abunəçilərinin istifadəsinə verib. “Nar” şəbəkəsi hazırda ölkə ərazisinin 91%-ni əhatə edir və 2,24 milyondan çox abunəçiyə yüksəkkeyfiyyətli xidmət göstərir. “Nar” şəbəkə keyfiyyətinin davamlı təkmilləşdirilməsi strategiyası çərçivəsində səs keyfiyyətinin nəzərəçarpacaq dərəcədə artımını və səsin təmiz ötürülməsini təmin edən “HD-Voice” (High Definition Voice) xidmətini təqdim edib. Azerfon MMC şirkəti 2005-ci ildə rəsmi qeydiyyatdan keçib (link). 2007-ci il mart 21-də “Nar Mobile” əmtəə nişanı ilə fəaliyyətə başlayıb. Azərbaycan telekommunikasiya bazarına üçüncü daxil olan mobil operator bazarda ən sərfəli qiymətləri təklif etdi . 2008-ci ildə “Nar” Azərbaycanda 3G texnologiyası əsasında xidmət təklif edən mobil operator olub. 2014-cü ildə 4G'ni tətbiq elədi.
Niderland Ost-Hind Şirkəti
Niderland Ost-Hind Şirkəti, rəsmi olaraq Birləşmiş Ost-Hind Şirkəti (nid. Vereenigde Oostindische Compagnie; VOC), 17-ci əsrin əvvəllərində bir neçə rəqib holland ticarət şirkətinin (voorcompagnieën) hökumət tərəfindən yönəldilmiş və birləşməsi ilə qurulmuş erkən meqakorporasiya idi. Proto-sənayeləşmə dövründə Muğal Hindistanı ilə ticarət etmək üçün qurulmuş bir şirkət olaraq 20 mart 1602-ci ildə yaradıldı. Əsasən də ən inkişaf etmiş Benqal Subah olaraq bilinən bölgədən 50% -i toxuculuq və 80% ipək idxal edildi. Vikianbarda Niderland Ost-Hind Şirkəti ilə əlaqəli mediafayllar var. Oldest share – the oldest share in the world (VOC 1606) "A taste of adventure – The history of spices is the history of trade", The Economist, 17 December 1998.
Nurgün Şirkətlər Qrupu
Nurgün Şirkətlər Qrupu fəaliyyətinə 1994-cü ildən başlamışdır.
Opera (şirkət)
Opera Software — 30 avqust 1995-ci ildə təsis edilmiş və Opera veb brauzerini inkişaf etdirən Norveç şirkətidir. Firmanın tam adı Opera Software ASA-dır. ASA adı Allmennaksjeselskap-dan gəlir. Şirkətin Opera Brauzeri, Opera Neon, Opera GX, Vivaldi, My Opera, Opera Mail və s. məhsulları var. 1995-ci ildə Norveçin Oslo şəhərində yaranıb.
Ost-Hind şirkəti
Ost-Hind şirkəti (ing. British East India Company) — 1600-1874-cü illərdə fəaliyyət göstərmiş ingilis şirkəti. Orginal adı "British East India Company" olan Ost-Hind şirkəti 31 Dekabr 1600-cü ildə Portuqaliya və İspaniyanın monopoliyasında olan Uzaq Şərqdə və Hindistanda ədviyyat ticarətindən pay almaq üçün ingilis tacirləri tərəfindən krallıq patenti ilə yaradılmış, zaman keçdikcə dünyanın ən böyük ticarət təşkilatlarından birinə və İngilis müstəmləkəçiliyinin Asiyadakı nümayəndəsinə çevrilmişdir. 1591-ci ildə Sir Ceyms Lançestr Ümid burnunu iki dəfə dolanaraq Hind okeanını keçmiş o və onun dəstəsindən sağ qalan 1 nəfər böyük ekspedisiyadan sonra evlərinə qayıda bilmişdi. Onların bu səyləri “Ost-Hind” şirkətinin yaradılması nöqtəsində ingilis tacirlərinə güclü təsir göstərmişdi. Portuqallar ilə bir yerdə Hindistana və Ümid burnu vasitəsilə Qoaya qədər səyahət edən ingilislərin təsüratları digər ingilis tacirlərini də həvəsləndirmişdi. 6 il Qoada yaşayan holland səyyah Yan Huygen van Linçotenin 1595-1596-cı illərdə qələmə aldığı əsəri Hindistan ticarəti və bölgədəki siyasi və ticari vəziyyət haqqında maraqlı məlumatları özündə ehtiva edirdi. 1595-ci ildə hollandların Ümid burnunu keçərək Hindistana getmələri ingilisləri daha da təşviq etdi və nəticədə 1599-cu ildə “Avantürist tüccarlar” cəmiyyətinin himayəsi altında bir şirkət yaradıldı. Qurum kraliçaya müraciət edərək ondan “3 gəmi” və səyahət edə bilmək üçün bir miqdar qızıl tələb etdi. Kraliça İspaniya və Portuqaliya ilə münasibətləri pozmaqdan narahatlıq duysa da tezliklə onların xahişini qəbul edərək, Con Mildenhol adlı taciri elçi kimi Moğol İmperiyasına göndərdi.
Ost-Hind şirkəti (Böyük Britaniya)
Ost-Hind şirkəti (ing. British East India Company) — 1600-1874-cü illərdə fəaliyyət göstərmiş ingilis şirkəti. Orginal adı "British East India Company" olan Ost-Hind şirkəti 31 Dekabr 1600-cü ildə Portuqaliya və İspaniyanın monopoliyasında olan Uzaq Şərqdə və Hindistanda ədviyyat ticarətindən pay almaq üçün ingilis tacirləri tərəfindən krallıq patenti ilə yaradılmış, zaman keçdikcə dünyanın ən böyük ticarət təşkilatlarından birinə və İngilis müstəmləkəçiliyinin Asiyadakı nümayəndəsinə çevrilmişdir. 1591-ci ildə Sir Ceyms Lançestr Ümid burnunu iki dəfə dolanaraq Hind okeanını keçmiş o və onun dəstəsindən sağ qalan 1 nəfər böyük ekspedisiyadan sonra evlərinə qayıda bilmişdi. Onların bu səyləri “Ost-Hind” şirkətinin yaradılması nöqtəsində ingilis tacirlərinə güclü təsir göstərmişdi. Portuqallar ilə bir yerdə Hindistana və Ümid burnu vasitəsilə Qoaya qədər səyahət edən ingilislərin təsüratları digər ingilis tacirlərini də həvəsləndirmişdi. 6 il Qoada yaşayan holland səyyah Yan Huygen van Linçotenin 1595-1596-cı illərdə qələmə aldığı əsəri Hindistan ticarəti və bölgədəki siyasi və ticari vəziyyət haqqında maraqlı məlumatları özündə ehtiva edirdi. 1595-ci ildə hollandların Ümid burnunu keçərək Hindistana getmələri ingilisləri daha da təşviq etdi və nəticədə 1599-cu ildə “Avantürist tüccarlar” cəmiyyətinin himayəsi altında bir şirkət yaradıldı. Qurum kraliçaya müraciət edərək ondan “3 gəmi” və səyahət edə bilmək üçün bir miqdar qızıl tələb etdi. Kraliça İspaniya və Portuqaliya ilə münasibətləri pozmaqdan narahatlıq duysa da tezliklə onların xahişini qəbul edərək, Con Mildenhol adlı taciri elçi kimi Moğol İmperiyasına göndərdi.
Ost-Hind şirkəti (Danimarka)
Danimarka Ost-Hind şirkəti (dan. Dansk Østindisk Kompagni) — 1616-1729 (fasilələrlə) ilə Asiya ilə ticarət edən Danimarka ticarət şirkəti. 1616-cı ildə Hollandiyanın Ost-Hind şirkəti modelindən sonra yaradılmışdır. Şirkətin ən böyük səhmdarı Kral IV Kristian idi. Şirkət qurulduqda, Asiya ilə dəniz ticarətində inhisar aldı. 1620-ci illərdə Danimarka tacı Hindistanda bir qala əldə etdi - Trankebar, daha sonra şirkətin ticarət fəaliyyətinin mərkəzinə çevrildi (Dansborq fortu). Çiçəklənmə dövründə İsveç Ost-Hind şirkəti ilə birlikdə İngilis Şərqi Hindistan Şirkətindən daha çox çay idxal etdi , bunun 90% -i İngiltərəyə qaçaq yolla gətirildi və bu da ona böyük qazanc gətirdi. Zəif iqtisadi göstəricilərə görə şirkət 1650-ci ildə ləğv edildi, lakin 1670-ci ildə yenidən quruldu. 1729-cu ilə qədər Danimarka Ost-Hind şirkəti çürüdü və nəhayət ləğv edildi . Tezliklə səhmdarlarının çoxu 1730-cu ildə qurulmuş Asiya şirkətinin üzvü oldu (dan.
Ost-Hind şirkəti (Portuqaliya)
Portuqaliya Ost-Hind şirkəti — İspan-Portuqaliya tacının Hind Okeanı hövzəsi ölkələri ilə ədviyyə ticarəti mövzusunda inhisar verdiyi böyük bir dövlətin iştirak etdiyi müstəmləkə bir şirkət olan 1628–1633-cü illər arasında yalnız 5 il davam. İskandinav ölkələrindən fərqli olaraq İspaniya və Portuqaliyada müstəmləkələrlə ticarət dövlət əhəmiyyətli bir məsələ olaraq qəbul edildi və nəticədə bu ticarət növündə dövlət inhisarı quruldu. Müstəmləkə işləri, demək olar ki, hər il sözdə olanları təchiz edən Hindistan Ticarət Evinə rəhbərlik edirdi. Hindistan armada. XVI əsrin sonlarında dövlət suverenliyini itirən və İspan Habsburqlarının əlinə keçən Portuqaliya İmperiyası, Hollandiyadan və İngiltərədən özəl Şərqi Hindistan şirkətlərinin rəqabətinə tab gətirmək getdikcə çətinləşdi. Yerli merkantilistlər ticarətə kapital cəlb etmək üçün Hollandiyanın imicində və bənzərində xüsusi bir şirkət yaratmağı təklif etdilər. Bir çox yüksək səviyyəli şəxsin müqavimətinə baxmayaraq, nazir Olivaresin məsləhəti ilə kral bu təcrübəni qəbul etdi. Ancaq şirkət zərərli olduğu ortaya çıxdı və 5 ildən sonra bağlanıldı .
Ost-Hind şirkəti (dəqiqləşdirmə)
Ost-Hind şirkəti — müstəmləkə dövrünün Avropa ölkələrindəki bir sıra ticarət cəmiyyətlərinin adı. Böyük dövlətlərin hər biri Şərqi Hindistan ilə ticarətdə inhisara malik olan öz şirkətlərini qurdular: Ost-Hind şirkəti (Böyük Britaniya) — 1600-cü ildə yaradılmışdır. Ost-Hind şirkəti (Hollandiya) — 1602-ci ildə yaradılmışdır. Ost-Hind şirkəti (Danimarka) — 1616-cı ildə yaradılmışdır. Ost-Hind şirkəti (Portuqaliya) — 1628-ci ildə yaradılmışdır. Ost-Hind şirkəti (Fransa) — 1664-cü ildə yaradılmışdır. Ost-Hind şirkəti (Avstriya) — 1717-ci ildə Avstriya Niderlandında yaradılmışdır. Ost-Hind şirkəti (İsveç) — 1731-ci ildə yaradılmışdır.
Ost-Hind şirkətinin administrasiyası altında olan Hindistan
Ost-Hind şirkətinin administrasiyası altında olan Hindistan — 1757-ci ildə Plassey döyüşü ilə başlayan və 2 avqust 1858-ci ildə Britaniya Parlamenti tərəfindən qəbul edilən Hindistan Hökuməti Qanunu ilə ləğv edilmiş administrasiyadır. Bu qanunla şirkətin siyasi statusu ləğv edilmiş və onun yerinə Müstəmləkə Hindistanı yaradılmışdır. Plassey döyüşündən sonra Britaniya Ticarət Şirkəti olan Şərqi Hindistan Şirkəti şirkət statusundan hökumət statusuna yüksəldilmişdir. Müharibədən əvvəl şirkətin şəxsi ordusu mövcud idi. Şirkətin Ordusunun 1764-cü ildə Buxar döyüşündə qalib gəlməsi ilə Babur İmperatoru II Şah Alam Şirkətə Benqal, Bihar və Orissa əyalətlərində vergi yığmaq imtiyazını vermişdir. Daha sonra şirkət ordusu tədricən Mədrəs və Bombey rayonlarını ozinəy ilhaq etmişdir. İngilis-Maratx müharibələri və İngilis-Maysor müharibələri ilə Şirkət Hindistanda bir çox torpaqları özünə ilhaq etmişdir. 1857-ci ildəki Hindistan üsyanından sonra 2 avqust 1858-ci ildə Britaniya hökuməti Şirkətin Nizamnaməsini ləğv etmək qərarına gəlmişdir. Şərqi Hindistan Şirkətinin siyasi statusu 2 avqust 1858-ci ildə Britaniya parlamentində qüvvəyə minmiş Hindistan hökuməti aktı ilə ləğv edilmişdir. Bundan sonra Müstəmləkə Hindistanı hökuməti yaradılmışdır.

Значение слова в других словарях