прил. 1) хъуьтуьл, пурпу, жими тушир. # ~ накьвар, ~ чил, ~ ичер. 2) куьч. алудиз тежер, мягькем. Россиядин кӀеви зулум Са къуз адаз жеда къалум. Е. Э. 1877 - йисан бунтариз. Ви далудал кӀеви, мягькем пар жеди. Е. Э. Кьве паб. Кьеб такӀан аялд хьиз, кӀарзава епер, Акъатиз кӀанзава кӀеви тангарай. С. К. Этюд. 3) куьч. масадбурухъай кӀевнавай, агалнавай. Чаз чи дустунин къапу ИкӀ кӀеви Хейбар жедани? Е. Э. Къазанфараз. Жагъура ваз са кӀеви рук, Гьалат тавурай вал чинерук. С. С. Билбил. Чи гъакимри мукьвал- мукьвал тахсиркаррин ришветбазрин вилик пад кьада лугьудай къарарар кьабулиз, абур авай папкаяр еке дапӀар алай, кӀеви шкафра хуьда. ЛГ, 1997, 26. XӀӀ. 4) куьч. вини дережадин. КӀанда лугьуз ихтибармир явадал, Эхир са къуз кӀеви душман жеда дуст. Е. Э. Ашукь жемир явадал. - Лап хъсан, - дишегьлидин сес ракь хьтин кӀевиди ва масадавай муьтӀуьгъариз тежедайди тир. 3. Гь. Уьмуьрдин сирнав. Даниял Къазидин кӀеви дуст тирвиляй, ада вичи бегьем фикир тавуна авур и кардиз гзаф фикир гуч лагьана, умуд кутуна. Гь. С. КӀири Буба. 5) яргъа авайдаз ван къведай, къати. Эхир чара атӀайла, за кӀеви ванцелди: - Гьей... -лагьана гьарайна. А. Ф. Лянет. Ара-ара къуюдай акъатай жалункадай нафт эчӀарайла, раган къантӀардилай гадар хьайи чамбардин ци хьиз шарпшурп авуна кӀеви ван ийизва. Къ. Къ. КӀири Буба. Анжах бицӀек вичиз хас къилихар авайди хьана - дуьньядиз атай сифте декьикьайра ада кӀвал вичин шелдин кӀеви сесиналди ацӀурна. ЛГ, 2000, 22. VӀ. 6) кьетӀи. Муаллимдин са йикъан зегьметдикни квачирбуруз чпиз тарс гайи, чеб кӀвачел акьалдарайбурни чиз амукьдач. Вири гьавая къвезвайвиляй я, ракь кӀавузардал атӀун тийизвайвиляй я, кӀеви истемишунар кӀвачерик аватнавайвиляй я. Т. А. Мехъер куьтягь тахьанмаз. 7) мутӀлакь. Пагь, вуч кӀеви итим тушни вун. Р.
* кӀеви авун гл., ни вуж-вуч 1) хъуьтуьл, пурпу тушир, жими тушир гьалдиз гъун. ЭчӀел эчӀез, тӀун кӀевийиз, къван кӀватӀиз... А. Ф. КьатӀ-кьатӀ авур зунжурар. 2) масадбуруз таквадай гьалдиз гъун.
* кӀеви кьуьд сущ. гзаф мекьи кьуьд. КӀвачел-кьилел алукӀдай затӀ авачир, хъуьтӀерни кӀевибур тир. А. Ф. Риза
* кӀеви хам алайди прил. вуч лагьайтӀани, эхдайди. Алверчи гзаф сабурлуди, лугьудайвал, кӀеви хам алайди хьана кӀанда. Т. А. Мехъер куьтягь тахьанмаз.
* кӀеви хьун гл. вуч кӀеви тир гьалдиз атун. Гьа яд ягъайла, кварцелай алатзавай дуьдгъвер кӀевиди жеда лугьудай. С. Муслимов. ЦицӀигъ-наме.