сущ.; -е, -е; -ер, -ери, -ера 1) инсандин, гьайвандин вилерилай винидихъ тир ара. Лацу пеле нур авай яр, Илиф захь вахтуна ялгъуз. Е. Э. Вун авачир женнетни кӀандач. Адан пелен юкь гьасятда агаж хьана. Рехи рацамар тик акъвазна... М. В. Гьарасатдин майдандал. Адан пелен юкьвалай башламишна, нерин чапла патан агъуз фена, хъуькьвен юкьвал дерин гел куьтягь жезвай. А. Къ. Фу гадарунин буйругъ. Къедалди вичин пелеллай лекедин иесивал ийиз тахьанвайдавай гьукуматрин иесивал жедайди туш, я Нур. М. Б. ЦӀийи мискӀин. 2) дагъдин кукӀваз мукьва хур квай чка. Ашукь кас я зун и дагъдин пелел, Гъетериз мукьва, ракъариз мукьва. Б. С. Зи руьгьдин даях. Амма инай, заводдилай, аквазвайди тамари кӀевнавай пелерни сувар ва гьа и вацӀун дар дере тир. А. Исм. Алукьдай ахвар.
* пеле къан авай прил. чин акурла, кичӀе жедай хьтин. Вич залайни фейи фяле, Къан аваз къекъведа пеле. Акурлахъди фида зегьле, Патрумдаш я хъуьчӀевайди. С. С. Заз акуна сад. ТӀимил вахтни фенач, пеле къан авай са шумуд кас, ракӀар ахъайна, къенез атана. А. И. Самур.
* пелез кьий! межд. са вуж ятӀани (руш, гада, аял) гзаф кӀан хьайила, адаз лугьудай гафар. Вун экъечӀиз килигиз заз, Ви пелез кьий, лацу кагъаз... Е. Э. Гуьзел за ви тариф ийин. Вун къведач хьи, килигиз заз, Ви пелез кьий, лацу кагъаз. Е. Э. Гуьзел, за ви тариф ийин.
* пелел кхьин гл., нин кьисмет тайинарун. \[Хибба\]. Мад вучда кьван. Пелел кхьенвайвал жезвайди я. Шумуд югъ я куьн и рекьера аваз? Ф. Б. Филиал.
* пелелай ягъун рах.. гл.. ни вуж гуьлледалди яна кьин. КьейитӀани, къуьл тварни гун Къадагъа тир кӀевелай. Са мекв къуьл гваз акуртӀани, Кьаз язавай пелелай. М. Б. Чавуш.