Farscadır, mərd sözünün cəm formasıdır (“mərdlər” deməkdir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »Farsca mərdlərin (mərd+an) şahı (ulusu, əsli) deməkdir. İmam Əlinin ləqəbi kimi poeziyada çox işlədilib. Deməli, Şahi Mərdan elə Cənab Əli deməkdir. (
Tam oxu »İgidlərin aslanı, qəhrəman və bahadırların başçısı (həzrət Əlinin ləqəbi). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Tam oxu »zərf və sif. [fars.] 1. İgidcəsinə, qəhrəmancasına, qorxmadan. Mərdanə vuruşmaq. 2. Mərdcəsinə, açıqcasına. Mərdanə danışmaq. – Başımı top edib yenə m
Tam oxu »...volley-ball pitch; tikinti ~ı building site; enmə ~ı landing ground; Azadlıq meydanı The Square of Freedom; ~a çıxartmaq to discover, to reveal, to f
Tam oxu »MƏRDANƏ – GİZLİ Mərdanə qardaş qabağında yüz dəfə ölüb dirilsən, yenə azdır (Ə.Haqverdiyev); Yoldaşlar bunu gördükcə aralarındakı gizli məhəbbətin uzu
Tam oxu »...və s.). 3. Rəng bildirir (qırmızı, çəhrayı). M.P. Vaqifdə ləbləri mərcan ifadəsi var.Жемчуг da bu sözün təhrifidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğə
Tam oxu »...мужественно, смело, храбро, отважно, бесстрашно: 1. твёрдо, стойко. Mərdanə döyüşmək мужественно драться, mərdanə mübarizə aparmaq мужественно бороть
Tam oxu »сущ. 1. площадь (в городе, селе). Azadlıq meydanı площадь Свободы, vağzalyanı meydan привокзальная площадь, Gənclər meydanı площадь Молодёжи 2. поле:
Tam oxu »...çöküntüsü. // Həmin daşdan hazırlanan bəzək şeyi. Mərcan taxmaq. Mərcanı sapa düzmək. – Ələsgər qurbandı, a boyu minə! İncidən, mərcandan düzüb köksü
Tam oxu »...yer, sahə. Bakıda Azneft meydanı. – Yavaş-yavaş gəlib bir böyük meydana yetişdik. Ə.Haqverdiyev. Çatıb kəndin meydanına düşdük atlardan; Kənd axışdı
Tam oxu »...коралловый: 1. образованный известковыми отложениями кораллов. Mərcan adaları коралловые острова 2. сделанный из кораллов. Mərcan boyunbağı кораллово
Tam oxu »...кукӀун); 2. мерддаказ, ахъадаказ, ачухдаказ (мес. рахун); 3. прил. мерд касдиз хас тир, итимдиз хас тир, итимдиз лайих (мес. ппек); // пер. итимдин х
Tam oxu »[ər.] сущ. мержан (1. зоол. гьуьлуьн гьайван; 2. мержен; // мержендин, мержендикай авур (мес. хтар); 3. пер. тешпигьра: яру, ал-яру манада).
Tam oxu »[fars.] сущ. майдан (1. шегьердин, хуьруьн къене ва мс. дараматар авачир гегьенш, ахъа, фирягь, дуьз чка; дуьзенлух; 2. тешпигьра: генг, гьяркьуь, фир
Tam oxu »( МАРЖАН нугъ. ) араб, сущ.; ц ди, -да; -ар, -ри, -ра 1) акъатай яру, зги ва я лацу рангунин багьа къван, къаш. Маржан къацу чилелла, Чирагъ лацу гъи
Tam oxu »zərf. bravement ; avec bravoure, courageusement ; ~ vuruşmaq battre (se) avec bravoure ; ~ etiraf etmək avouer avec courage
Tam oxu »is. 1) place f ; Füzuli ~ı place Fuzouli ; 2) champ m ; terrain m ; uçuş ~ı terrain d’aviation ; təlim ~ı champ de manoeuvres ; döyüş ~ı champ de bata
Tam oxu »Fars mənşəlidir “şadlanmaq yeri” deməkdir, mey “içki”, dan “yer” deməkdir (çaydan, çamadan, güldan..
Tam oxu »...cöngə sərdanda yoxdı, yə:qin ki, qurd yedi (Qafan); – Fərzəli qoyunu sərdana gətirdi (Zəngilan); – Keçən il mən sərdanda beş yüz sağmal qoyun sağdırd
Tam oxu »Bax: gərdən. Gözləyə-gözləyə qallam yolları, Yadıma düşübdü şirin dilləri. Baxış deyər, yarın siyah telləri, Düzülmüş gərdanda sərasər, hanı?
Tam oxu »sif. və is. Mübaliğə ilə bir adamı və ya bir şeyi mədh və tərif edən; mədhnamə yazan. Vəsfin etmək üçün sənin tək şahın; Nizami, Xaqani gərək məddahın
Tam oxu »...quşüzümü. 2. sif. Qırmızı rəngli; qırmızı. Hamamın qapısından qırmızı mərcanı fitə asardılar ki, yoldan ötən və şeypur səsi eşitməyən kişilər hamamın
Tam oxu »...əhvali-ruhiyyədə olan adam. [Bənövşə:] Sən bizim gələcək həyatımızı bir meşşan həyatı kimi təsəvvür eləyirsən. S.Rəhman.
Tam oxu »[lat. meridianus – günorta] coğr. Yer kürəsinin hər iki qütbündən keçib ekvatoru düzbucaq şəklində kəsən xəyali qapalı əyri xətt
Tam oxu »...mehmanəm; Nolur əgər tutasan hörmətin bu mehmanın? S.Ə.Şirvani. □ Mehman etmək (eləmək) – qonaq etmək, qonaq saxlamaq. Qədəm basıb bizə gəlsin nagahi
Tam oxu »(Xanlar) bax sincav. – Mərdan elə sincoydu ki, elə bil ki, ağaca paltar geyindiriflər
Tam oxu »bax otarmaq. [Şeyx Mərdan:] O qadından qaçan böyük Sənan; Donuz otlatmaq üzrə oldu çoban. H.Cavid.
Tam oxu »нар. икрагь хьана, икрагьдиз.... Мердан сифте кисдай, ахпа ада куьлягьдиз жаваб гудай: Я паб, хьана ман... 3. Гь. Залан кам.
Tam oxu »[fars. bi… və ər. vəqt] bax vaxtsız. Mərdan şəhərə gecə bivaxt döndü. Mir Cəlal. ◊ Bivaxt xoruz kimi banlamaq – yersiz, münasibətsiz danışmaq, gözlənm
Tam oxu »sif. Cəsarətli, igid, qoçaq, qorxmaz, ürəkli. Mərdan sağlam, cəsur bir uşaq idi. S.S.Axundov. [Ceyran] cəsur, mətin, qəhrəman bir qadın idi. S.Hüseyn.
Tam oxu »is. [fars.] köhn. İkiadamlıq. [Ağa Mərdan:] Ağa Kərim, bizim nökərlərdən birisini göndər, bazardan çilovpəzdən 4 nəfər üçün dörd dümərdi boşqabda yanı
Tam oxu »f. Çaşmaq, özünü itirmək. [Ağa Mərdan:] Yoxsa, əlbəttə, mürafiə məclisində qarıxarsan, dilin tutular… M.F.Axundzadə. Ştirner bu haqlı təəssüfün qarşıs
Tam oxu »sif. [ər. qənd və fars. abi] Şərbətli, şirin, şirni qatılmış. [Ağa Mərdan:] Ağa Kərim, bizim nökərlərdən birisini göndər, bazardan çilovpəzdən 4 nəfər
Tam oxu »...mərddən, Sərraf olan seçər ləli gövhərdən, Düldülün sahibi ya Şahi-mərdan, Ağa, məni dərdə salan gəlindi! (“Seydi və
Tam oxu »...sarğı ləvazimatı. 2. Yerlik halında: qundaqda – bax qundaqlı1. [Ağa Mərdan:] O vaxtda onun yanında qundaqda bir aylıq tifil oğlunu gördünüzmü? M.F.Ax
Tam oxu »прил. хийир хкатдай. [Мердан]. - Валлагь, стха Къурбан, чна гзаф вил экуь авуна са рябетлу кьил жагъидатӀа лугьуз. Мад и мукьварал куь рушалай лай
Tam oxu »...qızdırmış dağı, daşı, torpağı. A.Səhhət. // Günorta yeməyi. [Ağa Mərdan:] Mərhəba oğlum, ədəblə adam dünyada həmişə əziz olar. Çaşt yeyibsinizmi? M.F
Tam oxu »...adama tamamilə qanuni ve təbii görünür (M.İbrahimov); ŞƏRİ [Ağa Mərdan:] Amma sənin oğlun onun şəri varisidir (M.F.Axundzadə); RƏSMİ (bax).
Tam oxu »...(“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu der atda hünər var ola, Şahi-mərdan qoç igidə yar ola, Şəmşir dava günü əldə dal ola, Dəstgirim Məhəmməd, Əli g
Tam oxu »sif. Gənc, yetişmiş, yekə, boylu-buxunlu. [Ağa Mərdan:] Bəs o yaxşıdır ki, baldızın tamam dövləti aparıb bir bığıburma oğlana yedirə! M.F.Axundzadə. Q
Tam oxu »[fars. bi… və ər. din] bax dinsiz. [Ağa Mərdan:] Bəli, indi məlum oldu ki, siz niyə belə danışırsınız, çünki o … bidinin ağzı sizə dəyibdir. M.F.Axund
Tam oxu »...tapşırdı ki, ondan nigaran qalmasınlar. Gec qayıdacaq (X.Hasilova); BİVAXT Mərdan şəhərə bivaxt döndü (Mir Cəlal); ƏRƏZƏN (dial.) Bu il pambıq ərəzən
Tam oxu »...corablarını qurutdu, axırda da çörəyi isidib gəvələməyə başladı. Ə.Vəliyev. [Mərdan] əlində iri bir alma tutaraq gəvələyir və gözlərini süzərək Nəcəf
Tam oxu »...və sif. [ər.] köhn. Nikahlı (kəbinli) arvad, qanuni arvad. [Ağa Mərdan:] Hamı bilir ki, Zeynəb xanım Hacı Qafurun daimi mənkuhəsi deyil, onun dövləti
Tam oxu »...danışması. Nərdivan; çıxılacaq yer, yüksəklik mənaları da var. Qapıçısı şahi-Mərdan Əlidi, Məhəmməd meraca gedər o burca.
Tam oxu »...olduğunu, doğru olmadığını sübut etmək, elan etmək, bildirmək. Mərdan bir söz deməyə cəsarət etmədi, gəlinin halət və hərəkəti qayınananın iftirasını
Tam oxu »AĞCAQANAD [Mərdan:] Bürkü cəhənnəmə, ağcaqanad göz yummağa qoymurdu ki... (X.Hasilova); DİTDİLİ (dial.) Qərvənd çox ditdili və milçək olan yerdir (Ə.H
Tam oxu »...gedib girir çilovçu dükanına ki: – Bir çilov ver. “M.N.lətif.”. [Ağa Mərdan:] Ağa Kərim, bizim nökərlərdən birisini göndər, bazardan, çilovpəzdən dör
Tam oxu »...gedib girir çilovçu dükanına ki: – Bir çilov ver. “M.N.lətif.”. [Ağa Mərdan:] Ağa Kərim, bizim nökərlərdən birisini göndər, bazardan, çilovpəzdən dör
Tam oxu »...qoşunlarını amansız zərbələrlə; Can evində haqlayır. R.Rza. 2. Sərhəd, hüdud. [Mərdan:] İlbəil mənim ürəyimə yazılıb, kin kitabı bağlanmasa idi, inan
Tam oxu »...yerlərinin kənarına xəz və s. tikilmiş qolsuz üst geyimi; kürdü. [Ağa Mərdan:] Səbr elə, bir tirmə küləcəmi geyim, mahud cübbəmi bürünüm. M.F.Axundza
Tam oxu »...qədər artıq, bir qədər çox, azacıq çox; daha artıq, artıq. [Ağa Mərdan:] Məni Hacı Qafurun arvadı yaraşıqlı görsə, əlbəttə, artıcaq sayar. M.F.Axundz
Tam oxu »...təqdim edərəm, – deyib yel kimi özünü çölə atdı. M.İbrahimov. Mərdan uşağı içəri çağırıb soruşdu: – Kim var sizdə? – Məşədi Yusif əmi. Qəbalə yazır.
Tam oxu »...туьрк, межд. 'ваз минет хьуй!' манадин гаф. [Буржали] Сеналлагь Мердан, а чи бубайрин макьамрикай са кьве макьам ягъа, гила амай макьамри заз дад
Tam oxu »...Alışov, peşman olarsan (M.İbrahimov); QUYRUQ BULAMAQ (dan.) Ağa Mərdan: İndi durum gedim məhkəmədə olan haşiyənişinləri püxtə və amadə edim ki, sabah
Tam oxu »...aylıq ilə keçinərdi. A.Şaiq. 2. Əhəmiyyətsiz, xırda, boş. [Ağa Mərdan bəy] gah cüzi bir şeyin üstündə Reyhan xanımı döyər, gah məst olaraq arvadı evd
Tam oxu »...məlahət var (S.Ə.Şirvani); AYRI [Zeynəb xanım:] Allahı sevərsən, Ağa Mərdan, bir ayrı təklif elə (M.F.Axundzadə); DİGƏR Adamlar ağacların arasından ç
Tam oxu »FÜRSƏT Yaxşı fürsət idi. Mərdan kişi bu fürsəti əldən vermək istəmədi (X.Hasilova); GİRƏVƏ [Nadir:] Əlimə yaxşı girəvə düşüb, gör sənin isti aşına nec
Tam oxu »MƏFKURƏ [Mərdan:] Bu sinif müharibəsi, məfkurə mübarizəsidir (S.S.Axundov); İDEOLOGİYA. M.F.Axundzadə ...materialist dünyagörüşünü qabaqcıl ictimai-si
Tam oxu »1. YUXU [Mərdan:] Düz deyirsiniz Yunis müəllim, yayda yuxum elə bil ərşə çəkilir (X.Hasilova); ÇİMİR (dan., az müddətli yatmaq) Səmədağa: Dəymə, hələ
Tam oxu »...тахвун, элуькь хъийимир 1) вуч нел кицӀи гьарай - эвер авун.. [Мердан]. МичӀи гъаятда, нефес нефесдихъ агакь тийиз, кьур галай патахъди вичи вич
Tam oxu »...экъечӀна дакӀвадатӀа? А. С. Хцихъ галаз ихтилат. Ваз чида хьи, Мердан стха, сухван тӀал яман шей я. Гьавиляй тӀазвай свах акъудна кӀанда. А. Р., Я
Tam oxu »...müəyyənləşdirmək üçün diqqətlə ona baxmaq, gözdən keçirmək. Mərdan … yarımişıq otaqda çocuğun üzünü tədqiq etməyə başladı, özünə bənzər cəhətlər arad
Tam oxu »...olmaq – bacarmaq, bir şeyi etməyə qüvvəsi və qüdrəti olmaq. – [Ağa Mərdan:] Bir az ürəkli olsun, yoxsa mürafiə vaxtında qorxuram iqrara qadir olmuya.
Tam oxu »...üçün verilən haqq (pul), muzd (maaş), zəhmət haqqı. [Hacı Rəcəbəli:] Ağa Mərdan, uşaqların icrətini məlum elə! M.F.Axundzadə. Vəliquluya və Zibaya Xu
Tam oxu »...işlənir – başdan-ayağa bütün bədəni göstərən böyük güzgü. [Ağa Mərdan:] A kişi, mən sənin gözündə necə görükürəm? Qoy bir aynaya baxım. (Bədənnüma ay
Tam oxu »нареч. см. mərdmərdanə vuruşmaq мужественно сражаться, mərd-mərdanə sözü üzünə demək смело бросать (говорить) в лицо
Tam oxu »1. смело, мужественно, отважно, храбро; 2. открыто, откровенно, честно; 3. великодушно;
Tam oxu »1. is. Mərdlik, kişilik, alicənablıq; igidlik. Onların səxavət və mərdanəliyi məni çoxdan bəri özlərinin məddahı etmişdir
Tam oxu »