Поиск по словарям.

Bazar (fars. بازار‎) – satıcı və alıcıların alış-veriş etdiyi məkan, ticarət obyekti. Bazarın ən sadə və həm də ən mühüm tərkib hissəsi əmtəələrin alqı-satqı əməliyyatıdır. Bu prosesdə əmtəə və pul satıcı ilə alıcının münasibətə girmələri üçün iqtisadi vasitələrdir, bazarın mövcudluğunun zəruri şərtlərdir (komponentlərdir). Deməli, bazarın mövcudluğu üçün onun subyektləri (alıcı və satıcı) və vasitələri (pul və əmtəə) olmalıdır. Lakin alqı-satqı əməliyyatının baş verməsi üçün hər iki bazar subyektinin marağı (mənafeyi) olmalıdır. Onları bazara gətirən də elə budur, mənafelərdir. Deməli, bazar mənafeləri reallaşdıran iqtisadi mexanizmdir ki, onun da bir çox ünsürləri mövcuddur. == Tarix == Tarixən əvvəl, yerli bazarlar yaranır və onların inkişafı region bazarlarının meydana gəlməsinə səbəb olur. Regionlararası iqtisadi əlaqələrin yaranması və genişlənməsi milli bazarın formalaşmasına gətirib çıxarır.

Bicar şəhəri (az-əbcəd. بایجار Baycar‎, fars. بیجار‎, kürd. Bîcar) — İranın qərbində yerləşən şəhər. Kürdüstan ostanında yerləşən Bicar şəhristanının inzibati mərkəzi. .2006-cı ilin siyahiyəalınması əsasında bu şəhərin 46.156 nəfər ahalisi var.

Bihar (orijinal adı बिहार) — Hindistanda ştatdır. Mərkəzi Patna şəhəridir. Əhalisi 84 milyondur.

Biyar (Farsca bigar - muzdsuz, müftə) — işləyib - ödəmə rentası. Orta əsrlərdə geniş yayılmış torpaq rentası formalarından biri. == Tarixi == Biyar Roma imperiyasının son dövründə kolonat sisteminin inkişafı ilə birlikdə meydana gəlmiş, orta əsrlərdə Qərbi Avropa ölkələrində geniş yayılmışdı. Şərq ölkələrində biyarın renta forması natural və pul rentaları ilə yanaşı mövcud idi. Lakin Şərq ölkələrində dövlət biyarı (müxtəlif dövlət mükəlləfiyyətləri) mühüm yer tuturdu. Azərbaycanda biyar istilahına VI-VII əsrlərdə təsadüf edilir. Eyni mənanı daşıyan "süxrə" və "kilan" XIII-XIV əsrlərdə daha geniş yayılmışdı. Kəndlilər ilin müəyyən günlərində öz iş heyvanları ilə torpaq sahibləri üçün, divan, xass, xanədan, vəqf və sair torpaqlarında müftə işləyirdilər. Azərbaycanda 14 may 1870-ci il Kəndli islahatından sonra işləyib-ödəmə rentası, əsasən, pulla əvəz edildi. Kəndlilər biyar əvəzinə hər desyatin torpaq sahəsi üçün müəyyən qədər məhsul, bəzi yerlərdə isə mülkədarın razılığı ilə məhsulun əvəzinə pul verirdilər.

Bozar (fr. beaux-arts – “təsviri sənət”) – XIX əsrin ortalarında meydana çıxan və milli orta əsrlərə heyranlığının əksinə olan tarixi memarlıq üslubudur (neo-Gotik, neo-Bizans, rus stili); İtalyan İntibahı və Fransız Barokko ənənələrini davam etdirirdi. Klassik Bozar üslubu, klassik və neoklasik arxitekturaya güclü inamla inkişaf etmişdir. == Stilin doğuşu == Üsluba adını verən Paris Gözəl Sənətlər Məktəbinin yetirmələri olmuşdurlar. Fransız İnqilabı dövründə ilk Fransız memarlıq məktəbi olan Académie royale d'architectsure (1671-1793) kral ilə əlaqələrinin olmasına görə bağlanmış və 1803-cü ildə Napoleon Bonapart onun yerində hal-hazırda mövcud olan Təsviri Sənətlər Məktəbini yaratmışdır. Bu prestijli təhsil müəssisəsində gələcək memarlara (çoxu xarici ölkələrdən gəlmişdi) müştərinin zövqünə görə fərqli tarixi üslubları yenidən yaratmaları öyrənilmişdir. Tələbələrə otaqları binaya nüfuz edən oxlar boyunca simmetrik bir formada düzəltmək, həmçinin otaqların yerləşdirilməsi və bəzədilməsinin qonaqda necə təsir bağışlayacağını nəzərə almaq öyrədilmişdir.

Nizar (ərəb. نزار‎) — ərəb mənşəli ad.

Abbarik (fars. آب باريك‎) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 187 nəfər yaşayır (40 ailə). Əhalisini kürdlər təşkil edir.

Alagöz (fars. الاگز‎) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 15 nəfər yaşayır (4 ailə). Əhalisini kürdlər təşkil edir.

Alişah (fars. عليشاه‎) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 86 nəfər yaşayır (18 ailə). Əhalisini azərbaycan türkləri təşkil edir.

Alpout (fars. الپهوت‎) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 221 nəfər yaşayır (45 ailə). Əhalisini azərbaycan türkləri təşkil edir.

Aminabad (fars. امين آباد‎) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 43 nəfər yaşayır (11 ailə). Əhalisini kürdlər təşkil edir.

Ağca Qonbad (fars. آغچه گنبد‎) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Coğrafi yerləşməsi == Bicar şəhristanının Mərkəzi bölgəsinin Kərani kəndistanında, Həsənabad-Sukənd qəsəbəsindən 12 km cənub-şərqdədir. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 157 nəfər yaşayır (31 ailə). Əhalisini azərbaycan türkləri təşkil edir.

Ağyazı (fars. آغ يازي‎) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Coğrafi yerləşməsi == Miyanə şəhristanının Mərkəzi bölgəsinin Siyahmənsur kəndistanında, Həsənabad-Sukənd qəsəbəsindən 15 km şimal-qərbdədir. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 64 nəfər yaşayır (15 ailə). Əhalisini azərbaycan türkləri təşkil edir.

Babaxan (fars. باباخان‎) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 84 nəfər yaşayır (16 ailə). Əhalisini azərbaycan türkləri təşkil edir.

Bayanlı (fars. بيانلو‎) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 604 nəfər yaşayır (148 ailə). Əhalisini azərbaycan türkləri təşkil edir.

Bazar ertəsi – dünyanın bir çox ölkələrində yeni həftənin başlandığı gün. ISO 8601 beynəlxalq standartına görə yeddi günlük həftənin birinci günüdür. Rəsmi sənədlərdə bazar ertəsi bəzən qısaldılmış şəkildə b.e. də yazılır. Türk dillərində " ertə " " gün başlanğıcı", " sabah " anlamında olduğundan " bazar ertəsi " -" bazardan sonrakı " gün deməkdir. Azərbaycanda bu gün rəsmi sənədlərdə və rəsmi dildə bazar ertəsi adlansa da, cəmiyyətdə daha sadə, sıra sayına görə birinci gün deyilir. Bazar ertəsi həftədə bazar günü ilə çərşənbə axşamı arasında yerləşir. Bir çox ölkələrdə həftənin birinci günü bazar ertəsidir. Həm yeni iş, həm də yeni dərs günü bazar ertəsi ilə başlayır. Ancaq islam ölkələrində və İsraildə həftə bazar günü ilə başlayır.

Bazar gücü (ing. market power) — mikroiqtisadiyyatda və sənaye bazarları nəzəriyyəsində firmanın məhsul və ya xidmətin qiymətini marjinal xərclərdən yuxarı qaldırmaq qabiliyyəti. Mükəmməl rəqabət şəraitində bazar gücü tamamilə yoxdur. Fərdi istehlakçılar və firmalar əmtəə və ya xidmətin qiymətini verilmiş kimi qəbul edirlər, yəni qiymət ekzogen olaraq verilir. Qiymət marjinal xərcə bərabər olduğundan firmalar sıfır iqtisadi mənfəət əldə edirlər. Qeyri-kamil rəqabət şəraitində firmalar sövdələşmə gücü və qiymətlərə təsir etmək imkanı əldə edirlər. Nəticədə qiymət marjinal xərcləri üstələyir və firmalar sıfırdan fərqli iqtisadi mənfəət əldə edirlər. Qiymətin marjinal xərcdən artıq olması bazar gücünün bir ölçüsüdür. == Bazar gücünün səbəbləri == Sövdələşmə qabiliyyəti mükəmməl rəqabət üçün ilkin şərtlərdən hər hansı birinin pozulması nəticəsində yarana bilər. Bazar təklifi məhdud sayda firmalar tərəfindən formalaşır və ya bazar tələbi məhdud sayda alıcılar tərəfindən təqdim olunur.

Bazar – dünyanın bir çox ölkələrində həftənin sayca yeddinci ( bəzilərində birinci ) günü. Bazar günü həftədə şənbə günü ilə bazar ertəsi günü arasında yerləşir. ISO 8601 beynəlxalq standartına görə yeddi günlük həftənin yeddinci günüdür. Rəsmi sənədlərdə cümə bəzən qısaldılmış şəkildə b.- da yazılır. Beşgünlük iş həftəsi qəbul edilmiş ölkələrdə bazar günü ikinci istirahət günüdür. == Adı == Günün adı qədimdən məhz bu gün kənd bazarlarının keçirilməsi ilə yaranıb. == Dinlərdə == === Islam === İslam dinin rəsmi din edildiyi ölkələrdə və İsraildə bazar gene adı iş günüdür. Yəhudi xalqının inancına görə yeni il bazar günüdən başlaya bilməz, çünki, bu halda yanvar ayının 13-ü cümə gününə düşür ki, bu isə çox uğursuz hal sayılır. Bu gün azərbaycan dilində həm rəsmi, həm qeyri-rəsmi şəkildə bazar günü adlanır. === Xristian === Bəzi konservativ xristian Avropa dövlətlərində bazar günü işləmək və mal almaq günah sayılır.

Bazar iqtisadiyyatı — dünyada mövcud olan iqtisadi sistemlərdən ən geniş yayılmışı. Bazar iqtisadiyyatı məfhumundakı "bazar" iqtisadiyyatın sifətini, necəliyini, onun bazar təbiətli olmasını bildirir. Bazar təbiətli olmaq o deməkdir ki, iqtisadiyyat bazar üçün işləyir, bazar mexanizmi və bazar qanunları ilə tənzim olunur. Tarixən bazar bazar iqtisadiyyatından əvvəl meydana gəlmişdi. Ancaq o bazar iqtisadi sistemində fəaliyyət göstərir və buna görə də əvvəl bazar iqtisadiyyatının mahiyyəti, əsasları ilə bağlı məsələləri nəzərdən keçirmək lazımdır. Bazar istehsalçı və istehlakçıların qarşılıqlı fəaliyyətini təmin edən mexanizmdir, onların mövcudluq üsuludur. Bazar əsasən tədavül sferası, alqı-satqı ilə bağlıdır. Bazar iqtisadiyyatı daha geniş, əhatəlidir. O, istehsalı, bölgünü, mübadiləni və istehlak sahələrinin hamısını əhatə edir, onların tam halında mövcudluğunu təmin edir. İqtisadi bir sistem kimi bazar iqtisadiyyatının tam formalaşması kapitalizm cəmiyyətində baş vermişdir.

Bazar kapitalizasiyası ing. market capitalization) — obyektin cari bazar (birja) qiymətinə əsasən hesablanmış dəyəri. Bu maliyyə göstəricisi bazar alətlərinin, subyektlərinin və bazarların ümumi dəyərini qiymətləndirmək üçün istifadə olunur. Xüsusilə, aşağıdakılar fərqlənir: Qiymətli kağızın bazar kapitalizasiyası müəyyən bir emissiya edilmiş qiymətli kağızın bazar dəyəridir. Ən çox istifadə edilən kotirovka birjadadır; Səhmdar cəmiyyətinin bazar kapitallaşması həmin səhmdar cəmiyyətin bütün səhmlərinin təxmini dəyəridir. Bu, səhmdar cəmiyyətin səhmlərinin sayının və onların cari qiymətinin hasilidir. Fond bazarının bazar kapitalizasiyası həmin bazarda satılan qiymətli kağızların ümumi bazar dəyəridir. == Kapitalizasiya səviyyələri == Rusiyada 2012-ci ildə fond bazarının kapitalizasiyası ÜDM- in 45%-ni təşkil edib. Bəzi digər ölkələrdə bu rəqəm daha yüksək ola bilər (mötərizədə ÜDM məlumatları alıcılıq qabiliyyəti pariteti ilə avroya çevrilir ): ABŞ : 10,7 trilyon avro (ÜDM-in 108%-i), Avropa İttifaqı : 6,0 trilyon avro (ÜDM-in 59%-i) [10,98 trilyon 108 ÜDM-in %-i], Yaponiya: 2,4 trilyon avro (ÜDM-in 75%-i) [3,46 trilyon, 108 ÜDM-in %-i].

Bazar quruluşu (ing. market structure) iqtisadi nəzəriyyədə — eyni məhsul istehsal edən şirkətlərin sayından asılı olaraq sənaye sahələrinin konfiqurasiyası. == Bazar strukturlarının növləri == İnhisarçı rəqabət və ya hər birinin bazar payı az və məhsulları zəif fərqlənən çox sayda şirkətin olduğu rəqabətli bazar. Oliqopoliya — böyük bir bazar payını birlikdə idarə edən az sayda şirkətin üstünlük təşkil etdiyi bazardır. Duopoliya — yalnız iki şirkətin bir oligopoliyasına aid xüsusi bir haldır. Oliqopsoniya — satıcılarının çox olduğu, lakin alıcılarının az olduğu bir bazardır. İnhisarçılıq bir məhsul və ya xidmət istehsalçısının yalnız bir olduğu bazardır. Təbii inhisar — miqyaslı iqtisadiyyatın nə qədər səmərəliliyi artdıqca şirkətin böyüdüyü bir inhisardır. Bir şirkət, müstəqil olaraq bütün bir bazara iki və ya daha kiçik ya da daha dar ixtisaslaşmış şirkətlərin hər hansı bir birləşməsindən daha ucuz qiymətə xidmət edə bilsə, təbii bir inhisardır. Monopsoniya — yalnız bir müştərisi olan bir bazardır.

Bazar seqmentasiyası — bazarda istehlakçıların və ya potensial istehlakçıların müxtəlif qruplara (və ya seqmentlərə) bölünməsi prosesi, onların daxilində istehlakçıların müəyyən marketinq kompleksi ilə təmin edilən oxşar və ya oxşar ehtiyacları var. Məhsullar arasındakı fərqləri məhsulun həyat dövrü ərzində saxlanıla bilən xərc fərqlərinə çevirmək üçün nəzərdə tutulmuş marketinqin mühüm aspekti. == Tarixi == Biznes tarixçisi Riçard S. Tedlou bazarın seqmentləşdirilməsinin təkamülünün dörd mərhələsini müəyyən edir: Parçalanma (1880-ci illərə qədər): İqtisadiyyat yerli və ya regional olaraq mal satan kiçik regional təchizatçılarla xarakterizə olunurdu. Unifikasiya və ya kütləvi marketinq (1880-1920-ci illər). Nəqliyyat sistemləri təkmilləşdikcə iqtisadiyyat vahidləşdi. Standartlaşdırılmış, markalı məhsullar ölkə daxilində paylanırdı. İstehsalçılar məhsulun həyat dövrünün əvvəlində bazara daxil olmaq üçün miqyas iqtisadiyyatına nail olmaq üçün ciddi standartlaşdırmada israr edirdilər. Seqmentləşdirmə (1920-1980-ci illər): Bazar ölçüsü artdıqca, istehsalçılar müxtəlif demoqrafik və psixoqrafik bazar seqmentlərinin ehtiyaclarını ödəmək üçün müxtəlif keyfiyyət göstəriciləri ilə fərqli modellər istehsal edə bildilər. Bu, demoqrafik, sosial-iqtisadi və həyat faktorlarına əsaslanan bazar differensasiyası dövrüdür. Hiperseqmentasiya (1980-ci illərdən sonrakı): getdikcə daha daralmış bazar seqmentlərinin müəyyənləşdirilməsinə doğru keçid.

Bazar tendensiyası — bazar tendensiyası, maliyyə bazarlarının zamanla müəyyən bir istiqamətdə hərəkət etmə meyli. Bu tendensiyalar uzun zaman çərçivələri üçün sekulyar, orta zaman çərçivələri üçün birinci dərəcəli və qısa zaman çərçivələri üçün ikinci dərəcəli olaraq təsnif edilir. Treyderlər bazar tendensiyalarını texniki analizdən istifadə edərək müəyyən etməyə çalışırlar. Onlar cari qiymətin dəstək və müqavimət səviyyələrinə uyğunlaşması nəticəsində bazar tendensiyasını proqnoz edirlər. Gələcək qiymətləri heç vaxt bilmək mümkün olmadığı üçün tendensiya yalnız retrospektiv olaraq müəyyən edilə bilər. == Bazar terminologiyası == "Buğa bazarı" və "ayı bazarı" terminləri müvafiq olaraq yuxarı və aşağı bazar tendensiyalarını təsvir edir və ya bütövlükdə bazarı, ya da xüsusi sektorları və qiymətli kağızları təsvir etmək üçün istifadə olunur.

Şarantonne (fr. Charantonnay) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. La-Verpiyer kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Vyen. INSEE kodu — 38081. Kommunanın 2012-ci il üçün əhalisi 1870 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 337 ilə 472 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 430 km cənub-şərqdə, Liondan 33 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 65 km şimal-qərbdə yerləşir.