Поиск по словарям.

Sorb dilləri (y.sorb Serbsce, a.sorb Serbski) — Hind-Avropa dillərinin Qərbi Slavyan filialı altında təsnif edilirlər. Almaniya şərq ində yerləşən Lusatiya regionunda Slavyan azlıqı olan Sorbların anadilidir. Tarixən kimi tanınan Vend dili (Wendish) və ya Lusatiya dili (Lusatian) kimi də tanınır. polyak, Kaşub, Çex və Slovak dillərinə sıx bağlıdır. İki ədəbi dili var: Yuxarı sorbca (y.sorb hornjoserbsce), ki Saksoniyada 40,000 nəfər tərəfindən danışılır və Aşağı sorbca (a.sorb dolnoserbski) Brandenburqda 10,000 nəfər tərəfindən danışılır. Bu iki dil danışılan ərazi Lusatiya kimi tanınır (Łužica,Yuxarı sorbcada Łužyca Aşağı sorbcada, və ya Lausitz Almancada).

Sorbların himni (y.sorb Rjana Łužica, a.sorb Rědna Łužyca) — Sorb milli himni. 24 avqust 1827-ci ildə o vaxtkı 23 yaşlı sorb ilahiyyatçı tələbəsi, sonralar Sorb milli dirçəlişinin ən mühüm nümayəndələrindən birinə çevriləcək Handrij Zejler əl ilə yazdığı şeir “Serbska Nowina” qəzetində dərc olunmuşdu. Bu şeir altı bənddən ibarət idi və ilk dəfə eyni ildə Korla Benjamin Hatas (1806-1839) tərəfindən musiqiyə yazılmışdır. 1844-cü ildən sonra iki sənət adamı - şair Handrij Zejler və bəstəkar Korla Avqust Kotsor arasında ömürlərinin sonuna qədər davam edəcək dostluq başladı. Korla Avqust 1845-ci ildə Handrij Zejler mətninə yeni bir melodiya bəstələdi. Yeni yaradılmış mahnı ilk dəfə 1845-ci il oktyabrın 17-də Bautzendə Kozorun təşkil etdiyi ilk Sorb mahnı festivalında səsləndirilib və oxunub. Melodiya ilə bu şeirin populyarlığı o qədər sürətlə artmağa başladı ki, sonradan Sorb himni səviyyəsinə yüksəldi, lakin bu gün də iki versiyada (orijinal şeirin başlanğıcı və sonu) ifa olunur.

Sorb muzeyi (alm. Sorbisches Museum‎, y.sorb Serbski muzej) — Ortenburg 3-də Bautzendə yerləşən Sorb mədəniyyəti muzeyi. 19-cu əsrin əvvəllərindən başlayaraq Avropada ümumi milliləşmə meyllərinin gedişində Sorb milli hərəkatının meydana çıxmasını da qeyd etmək olar. Bautzendə yaradılmış “Maćica Serbska” elmi-mədəni cəmiyyəti təkcə kitab nəşr etmirdi, həm də folklor və tarixi araşdırmalar aparırdı. Hələ 1856-cı ildə məqsəd nə vaxtsa Sorb muzeyinin tikilməsi proqramında qarşıya qoyulmuşdu. Eksponatlar 1896-cı ildə Drezdendə Sakson əl işləri və tətbiqi sənət sərgisi üçün bir araya gətirildi və buna görə də sorblar artıq orada "Vendişen Dorf" adlanan ərazidə bir növ muzey təqdim edildi. 1904-cü ildə Bautzendəki Lauengrabendə Vendish Evi açılanda, eyni zamanda üçüncü mərtəbədə Sorb Muzeyi açıldı. 1937-ci ildə Milli Sosialistlər tərəfindən Vendish House-un bağlanması Sorb sərgisinin də sonu demək idi. Sorb tarixi və folkloru muzeyi 1957-ci ildə gənc GDR-də Hoyersverdada tərəfindən yaradılmışdır. Keçmiş Vend Muzeyindən eksponatların tədricən geri qaytarılmasının bir hissəsi olaraq Sorb Muzeyi yenidən Bautzenə köçürüldü.

Sorb İnstitutu (y.sorb Serbski institut, alm. Sorbisches Institut‎, ) — Almaniyanın Bautzen şəhərində yerləşən elmi müəssisədi. Sorb dillərinin tədqiqi və tarixi, mədəniyyəti və sosial həyatı ilə bağlı araşdırmalarla məşğuldur. İnstitut 1992-ci ildə yaradılmışdır. 1951-ci il mayın 1-də sorbiyalı professor Pavol Novotnının təşəbbüsü ilə Bautzendə yaradılmış Sorb Etnologiyası İnstitutunun bazasında yaradılmışdı. 1 avqust 1952-ci ildə Sorb Etnologiyası İnstitutu Almaniya Akademiyasının (1972-ci ildən - ADR Elmlər Akademiyası) tərkibinə daxil olmuşdu. Sorb İnstitutunun rəhbərliyi Bautzendə yerləşir. Elmi müəssisənin filialı Kottbusda yerləşir. Ştat cədvəli 15 elmi işçi və 11 elmi, texniki və inzibati heyətdən ibarətdir. Sorb İnstitutunun əməkdaşları Almaniyada və xaricdə müxtəlif ali təhsil müəssisələrində dərs deyirlər.

Sorb Şahini (y.sorb Serbski Sokoł) — Sorbların idman assosiasiyası. Əsas diqqət kütləvi idmanın təbliğinə yönəlib. Kooperativ üzvləri ilə yanaşı, birliyə çoxsaylı fiziki şəxslər də daxildir. 1993-cü ildə yaradılan Sorb idman federasiyası Veymar Respublikası dövründə mövcud olan Sorb Şahinlərinin ənənələrinə əsaslanır. Bu gün assosiasiya müxtəlif komanda idman növləri üzrə idman festivalları və turnirlər təşkil edir və beynəlxalq Şahin görüşlərində iştirakını təşkil edir. Sorb Şahini 1920-ci ildə Bautzendə sorb ictimai xadimlər Herman Şlez, Marko Smoler və Yan Skala tərəfindən təsis edilmişdir. Assosiasiyanın məqsədi milli kimliyin möhkəmlənməsinə töhfə vermək üçün sorb uşaqları, yeniyetmələri və böyükləri idmanla tanış etmək idi. Hələ 1920-ci illərdə Sorb Şahin fəalları Çexoslovakiyada və Yuqoslaviyada keçirilən panslavist Şahin yığıncaqlarında iştirak edirdilər. 1930-cu ildə Sorb Şahini dini əsaslarla iki şərti hissəyə - katolik və lüteran qollarına bölündü. Təşkilat 1933-cü ilə qədər fəaliyyət göstərib və o, nasistlər tərəfindən ləğv edilib.

Sorb əlifbası əsas Latın əlifbasına əsaslanır, lakin onu çex və polyak əlifbalarına bənzədən kəskin və hacek diakritiklərini ehtiva edir. Əlifba Sorb dillərində istifadə olunur, baxmayaraq ki, bəzi hərflər yalnız iki dildən birində (Yuxarı Sorb və Aşağı Sorb) var. Əvvəlki versiyada Aşağı Sorb əlifbasına palatallaşdırılmış samitləri təmsil etmək üçün b́, ḿ, ṕ və ẃ hərfləri daxil edilmişdir. İndi bunun əvəzinə bj, mj, pj və wj diqrafları istifadə olunur. ch diqrafı əlifba sırası ilə h hərfindən sonra gəlir.

Aşağı sorb dili (a.sorb Dolnoserbski) Şərqi Almaniyanın Brandenburq regionunun bu gün tərkib hissəsi olan tarixi Aşağı Lusatiya vilayətində danışılan Slavyan azlıq dili

Yuxarı sorb dili(y.sorb Hornjoserbšćina) — Almaniyanın Saksoniya regionunun bu gün tərkib hissəsi olan tarixi Yuxarı Lusatiya vilayətində sorblar tərəfindən danışılan bir azlıq dili. Aşağı sorb, çex, polyak, slovak və kaşub dilləri ilə birlikdə Qərbi slavyan dil ailəsini formalaşdırır.

Aşağı Sorb gimnaziyası (a.sorb Dolnoserbski gymnazium Chóśebuz, alm. Niedersorbisches Gymnasium Cottbus‎) — Almaniyanın Kottbus şəhərində yerləşən orta təhsil müəssisəsinin adıdı. Almaniyada tədrisin tamamilə Aşağı sorb dilində aparıldığı yeganə orta məktəbdi. == Tarixi == Aşağı Sorb Gimnaziyasının əsası 1952-ci il sentyabrın 1-də Kottbus şəhərində qoyulub. Sorb ictimai xadimi Frido Metçkanın təşəbbüsü ilə yaradılmışdır. Əvvəlcə "Serbska wuša šula" (Sorb Liseyi) adlanırdı. Gimnaziyada təhsilin birinci ilində 76 şagird oxumuş və Yuxarı Sorbiyadan olan 8 müəllim dərs demişdir. İlk buraxılışı 1954-cü ildə olub. 1959-cu ildə məktəbin bazasında Sorb Genişləndirilmiş Orta Məktəbi yaradılmışdır. 2015-ci ilin aprel ayına olan məlumata görə, 5-12-ci siniflərdə 500-ə yaxın orta məktəb şagirdi qeydiyyatdan keçmişdi.

Sorb Gimnaziyası Bautzen (y.sorb Serbski gymnazij Budyšin , alm. Sorbisches Gymnasium Bautzen‎) — Almaniyanın Bautzen şəhərində Fridrix List Ştrase üzərində yerləşən orta təhsil müəssisəsidi. Almaniyada tədrisin tamamilə Yuxarı Sorb dilində aparıldığı yeganə orta məktəbdi. Sorb Gimnaziyasının əsası 1947-ci il sentyabrın 1-də Bautzen şəhərində qoyulub. Əvvəlcə Sorb Gimnaziyası İkinci Dünya Müharibəsi zamanı ciddi zədələnmiş Katolik Ali Pedaqoji Məktəbində yerləşirdi. 1937-ci ildə Pedaqoji Məktəb bağlandıqdan sonra həmin binada Gömrük Məktəbi yerləşdi. Müharibə illərində bina hərbi hospital olub. Sorb gimnaziyası yarandığı ilk dövrdən internat məktəbi xarakteri daşıyırdı və ucqar kəndlərindən şagirdləri qəbul edirdi. Binada həmçinin Sorb Müəllimləri Təkmilləşdirmə İnstitutu yerləşirdi. 1960-cı ildən Sorb Gimnaziyasının filialı 60-a yaxın oğlanın yaşadığı Radibora malikanəsində yerləşirdi.

Eskort (fr. eskorte – müşayiət) — Mühafizə və ehtiram göstərmək məqsədilə fəxri qoruma üsulu və təhlükəsizliyi təmin etmək üçün müşayiət edən bir qrup hərbi gəmi, təyyarə, hərbçilər və ya döyüşçülər qrupunun həyata keçirdiyi müşayiət..

Şkoda Avto — Çex avtomobil istehsalçısı, ən köhnə avtomobil istehsalçılarıdan biri. 1991-də Volkswagen Qrupu tərəfindən satın alınıb. Şirkət 1895-ci ildə Laurin & Klement adlı ailə şirkətində işləyən 2 adamın velosiped düzəltmək üzrə ortaqlıq qurmaları ilə quruldu. 1899-cu ildə motosiklet, 6 il sonra da avtomobil düzəltməyə başladılar. Mlada Boleslav şəhərində fabrik qurdular. "Škoda" Çex dilində "zərər" deməkdir. Mladá Boleslav şəhəri və avtomobil istehsalçısı “Škoda Auto” 100 ildən çoxdur ki, birlikdə inkişaf edir. Škoda Auto, şəhərin səthinin üçdə birindən çoxunu əhatə edir və şəhərin ayrılmaz hissəsidir. Əsas istehsal əməliyyatı tədricən fabrikin yeni hissələrinə keçirildi və köhnə fabrik, orijinal şəklində qorunub saxlanılaraq, şəhərin avtomobil istehsalçısının tarixi siması halına gəldi. 1895-ci il dekabr ayının əvvəllərində velosiped həvəskarı olan mexanik Václav Laurin və kitab satıcısı Václav Klement, dizayn etdikləri və XIX əsrin millətçi ruhuna uyğun Slaviya adlandırdıqları velosipedlərin istehsalına başladılar.

Sinqa - Qidada vitaminlərin, xüsusilə də C vitamini (abskorbik turşusu), çatışmaması nəticəsində meydana gələn və diş ətinin boşalması, yumşalması və ondan qan axması şəklində təzahür edən xəstəlik. Xəstəliyin erkən əlamətlərinə zəiflik, yorğunluq hissi və qol və ayaq ağrısı göstərilə bilər. Müalicə edilmədən qırmızı qan hüceyrələrinin azalması, diş əti xəstəliyi, saçlarda dəyişiklik və dəridən qanaxma baş verə bilər. Xəstəlik irəlilədikcə yaraların sağalmasında zəiflik, şəxsiyyət dəyişikliyi və nəhayət infeksiya və ya qanaxma nəticəsində ölüm baş verməsi mümkündür. Simptomlar ortaya çıxması üçün ən az bir ay qidalanma rejimində C vitaminin olmamalıdır. Müasir dövrdə sinqa ən çox zehni pozğunluqları, qeyri-adi yemək vərdişləri, alkoqolik olanlarda və tək yaşayan yaşlı insanlarda baş verir. Digər risk faktorlarına bağırsaq malabsorbsiyası və dializ daxildir. Bir çox heyvan öz C vitaminini istehsal etsə də, insanlar və bir sıra canlılarda bu funksiya yoxdur. Kollagenin formalaşması üçün C vitamini tələb olunur. Diaqnozu, ümumiyyətlə, fiziki əlamətlərə, rentgen şüalarına və müalicədən sonrakı yaxşılaşmaya əsaslanır.

Sinqa - Qidada vitaminlərin, xüsusilə də C vitamini (abskorbik turşusu), çatışmaması nəticəsində meydana gələn və diş ətinin boşalması, yumşalması və ondan qan axması şəklində təzahür edən xəstəlik. Xəstəliyin erkən əlamətlərinə zəiflik, yorğunluq hissi və qol və ayaq ağrısı göstərilə bilər. Müalicə edilmədən qırmızı qan hüceyrələrinin azalması, diş əti xəstəliyi, saçlarda dəyişiklik və dəridən qanaxma baş verə bilər. Xəstəlik irəlilədikcə yaraların sağalmasında zəiflik, şəxsiyyət dəyişikliyi və nəhayət infeksiya və ya qanaxma nəticəsində ölüm baş verməsi mümkündür. Simptomlar ortaya çıxması üçün ən az bir ay qidalanma rejimində C vitaminin olmamalıdır. Müasir dövrdə sinqa ən çox zehni pozğunluqları, qeyri-adi yemək vərdişləri, alkoqolik olanlarda və tək yaşayan yaşlı insanlarda baş verir. Digər risk faktorlarına bağırsaq malabsorbsiyası və dializ daxildir. Bir çox heyvan öz C vitaminini istehsal etsə də, insanlar və bir sıra canlılarda bu funksiya yoxdur. Kollagenin formalaşması üçün C vitamini tələb olunur. Diaqnozu, ümumiyyətlə, fiziki əlamətlərə, rentgen şüalarına və müalicədən sonrakı yaxşılaşmaya əsaslanır.

Skreb — Avstraliyanın quraqlıq rayonlarında həmişəyaşıl kol bitkilərindən, xırda ekvalipt və akasiya ağaclarından ibarət meşədir.

Sorbe və ya şərbət (fr. sorbet) – dondurulmuş desert. Şəkərli sirop və ya meyvə şirəsindən, püredən hazırlanır. Həmçinin şampan, şərab, konyak əlavə edərək də istifadə edilə bilər. Bəzən sorbe soyuq halda tam dondurulmadan istifadə edilir. Onu çox vaxt yemək çeşidləri arasında verirlər. Çünki o həzmə yaxşı təsir edir. Tamamiylə sorbe dondurulmuş olduğu üçün dondurma kimi desertdir. Ərəb sözü olan şərbət, soyuq alkoqolsuz içkidir. Avropaya ilk dəfə XVI əsrdə Turkiyədən dəyişilmiş şəkildə gəlib çıxmışdır.

Spork ("çəngəl-qaşıq") — çəngəl və qaşıq elementlərini özündə birləşdirən mətbəx ləvazimatı. 1870-ci ildə ABŞ-də ixtira edilib. Yemək hazırlanarkən istifadə edilir. Metaldan, plastikdən və taxtadan hazırlanır. İngilis sözü olan sporkdan əmələ gəlmişdir — spoon (qaşıq) və fork (çəngəl).

Şorab (İcrud) — İranın Zəncan ostanı İcrud şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. Şorab (Xoy) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Xoy şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Şorba — Kökü Hindistana bağlıdır. Şorba sözünün mənası "yaxşı bəslənmə" deməkdir. 10 min il əvvəl şorba hazırlandığı və yeyildiyi haqqında məlumatlar tapılıb. Çində 2400 illik şorba arxeoloqlar tərəfindən Şian antik kəndində tapılıb. İnsanın ilk dəfə şorbanı yeməsi, III yüzilliyə təsadüf edilir. O dövrün insanlarından olan Patroklus, çörəyi suya batıraraq, üzərinə duz səpərək yeyib. Patroklusun yeməyi daha sonra Avropanın bəslənmə yeməyi olacaq şorbanın ilk halı olaraq ortaya çıxır. Fransada soğan şorbası mövcuddur. Bu şorbanı alta 6 ədəd çörək qoyub, üzərinə ət suyu tökərək hazırlayırlar. Şorbanın indiki halda olması isə, François Pierre La Varenne tərəfindən yaradılıb.

Saori — Yapon adı. Saori Yoşida — Yaponiyanı təmsil edən dünya şöhrətli sərbəst güləşçi. Saori Naqamine — Yaponiyalı oxatan. Saori Arimaçi — Yaponiya qadın futbolçusu. Saori Ariyoşi — Yaponiya qadın futbolçusu.

Saorj (fr. Saorge) — Provans-Alp-Kot-d'Azür regionunun, Fransanın cənub-şərqində yerləşən kommun, Dənizkənarı Alplar departamenti, Nitsa dairəsi, Kont kantonu . Mart 2015-ci ilə qədər kommun inzibati olaraq ləğv edilmiş Brey-syur-Ruaya kantonunun (Nitsa dairəsi) bir hissəsi idi. Kommunanın sahəsi — 86,78 km², əhalisi — 431 nəfərdir (2006) artım tendensiyası ilə: 444 nəfər (2012), əhalinin sıxlığı 5,1 nəfər / km²-dir. 2011-ci ildə əhalinin sayı — 446 nəfər təşkil edirdi, 2012-ci ildə isə — 444 nəfər.

Şiori — ad. Şiori Kutsuna — yapon aktrisa və model. Şiori Miyake — Yaponiya qadın futbolçusu.

Kork (irl. Bruachbhaile Chorcaí, ing. Cork) — İrlandiyanın cənub-qərbində Manster vilayətində yerləşən şəhər. 2016-cı il hesablamalarına görə, şəhər əhalisi 125,622 nəfər təşkil edir. Şəhər qərb istiqamətində iki kanala bölünən və şəhər mərkəzini kiçik adalara bölən Li çayı dərəsində yerləşir. Dünyanın ən böyük təbii limanı da burada yerləşir. Yerli sakinlər şəhəri İrlandiya vətəndaş müharibəsində inqilabçı qüvvələrin mərkəzi olmasına istinadən ölkənin "həqiqi paytaxtı" adlandırırlar. Şəhərin şüarı latın dilində "Statio Bene Fida Carinis", yəni "Gəmilər üçün təhlükəsiz liman" mənasını verir. == Qardaşlaşmış şəhərlər == 2017-ci ilə olan məlumata əsasən, Kork şəhəri aşağıdakı şəhərlərlə qardaşlaşmış şəhər əlaqələrinə malikdir. 2017-ci ilin fevralına olan məlumata görə, şəhər şurası Bordo, Sankt Peterburq və Mayami şəhərləri ilə də "qardaşlaşmış şəhər" olmaq üçün danışıqları davam etdirir.

Korn (bəzən loqotiplərdə əslinə uyğun olaraq "KoRn" və ya "KoЯn" kimi də yazılır ) — 1993-cü ildə Kaliforniyada yaranmış nu metal qrupudur. == Qrup haqqında == Qrup nu metal janrının banisi hesab edilir. 1994-cü ildə çıxardıqları eyni adlı (Korn) debüt albomu bütün dünyada 3 milyondan çox satmışdır. Qrup 1996-cı ilin aprelinə kimi "Life Is Peachy" albomunun üzərində işləyir və həmin il 15 oktyabr albomu satışa çıxardır. 1998-ci ildə Billboard 200 siyahısında 1-ci sıraya yüksələn "Follow the Leader Korn" albomu qrupun əsas tanınmasında rolu olan albom kimi qəbul edilir. 1999-cu ildə çıxardıqları "Issues" albomu yenə eyni siyahıda 1-ci sıraya yüksəlir. Qrup 11 iyun 2002-ci ildə "Untouchables" albomunu və 21 noyabr 2003-cü ildə "Take a Look in the Mirror" albomunu yayımlayır. Hər iki albom Billboard 200 siyahısında ilk onluq içərisindən zirvəyə yüksəlir. İlk yığma albomları olan "Greatest Hits Vol. 1", Billboard 200 siyahısında 4-cü sıraya yüksəlir.

Ən kiçik ortaq bölünən — a və b natural ədədlərinin hər ikisinə bölünən ən kiçik natural ədədə a və b-nin ən kiçik ortaq bölünəni deyilir və ƏKOB (a;b) kimi işarə olunur. ƏKOB (a;b)-ni tapmaq üçün a və b sadə vuruqlarına ayrılıb qüvvət kimi göstərilir. Bütün sadə vuruqlardan qüvvəti böyük olanlar seçilir. Nümunə: ƏKOB (16;24) = ? 16=2×2×2×2 24=2×2×2×3 ƏKOB(16;24)=2×2×2×3×2=48 42=2×3×6×7×14×21 70=2×7×10×35 ƏKOB(42:70)=210 Yəni böyük ədədin sadə vuruqlarını kiçikdə olub böyükdə olmayan sadə vuruqlara vururuq. Birdən başqa ortaq bölənləri olmayan natural ədədlərə qarşılıqlı sadə ədədlər deyilir. Qarşılıqlı sadə ədədlərin ən kiçik ortaq bölünəni onların hasilinə bərabərdir. Ardıcıl ədədlər qarşılıqlı sadə ədədlərdir. Məsələn, ƏKOB (10, 11)=110 Ardıcıl tək ədədlər də qarşılıqlı sadə ədədlərdir. Məsələn, ƏKOB (5, 7)=35 Ədədlərdən biri digərinin bölənidirsə, ƏKOB bu ədədlərdən böyüyünə bərabərdir.