Поиск по словарям.

Andraş Adoryan (mac. Adorján András; 31 mart 1950, Budapeşt – 11 may 2023) — Macarıstan şahmatçısı, beynəlxalq qrosmeyster (1973), şahmat nəzəriyyəçisi və məşqçisi. == Həyatı == Andraş Adoryan 31 mart 1950-ci ildə Macarıstanın Budapeşt şəhərində anadan olmuşdur. O, 14 yaşında gənclər arasında Macarıstan çempionu, 19 yaşında gənclər arasında dünya çempionatının gümüş mükafatçısı, 20 yaşında gənclər arasında Avropa çempionu olmuşdur. Adoryan 1973-cü və 1984-cü illərdə ölkə çempionatlarının qalibi olmuşdur. O, 1979-cu ildə Riqada keçirilən zonalararası turnirdə III–IV yerləri tutaraq abituriyentlərin yarışmasında iştirak etmək hüququ qazanmışdır. Adoryan növbəti il dörddəbir finalda Robert Hübnerə 4,5:5,5 hesabı ilə uduzmuşdur. O, ir sıra böyük beynəlxalq turnirlərin qalibidir. Qara fiqurları ifa etmək öhdəliyi ilə tanınır. O, bu mövzuda fikirlərini "Qara yaxşıdır!" (1988) və "Qara hələ də yaxşıdır!" (2004) adlı kitablarında qeyd etmişdir.

Andraş Hegedüş (mac. András Hegedüs, 31 oktyabr 1922 – 23 oktyabr 1999, Budapeşt) — Macar dövlət xadimi. 1955–1956-cı illərdə Nazirlər kobinetinin sədri vəzifəsində çalışmışdır. 28 oktyabr 1956-cı ildə Macar inqilabından sonra SSRİ-ə qaçmış, 1958-ci ildə geri qayıtmışdır. == Həyatı == 1922-c il oktyabrın 31-də Macarıstanın Silşarkan (mac. Szilsárkány) şəhərində anadan olmuşdur. Orta məktəbi Evanjelist Akademiyasında başa vurduqdan sonra 1942-ci ildə Budapeşt Texniki Universitetinə daxil olmuşdur. Burada dəmiryolu mühəndisliyi fakültəsində təhsil almışdır. Universitet illərində yeraltı kommunist hərəkatına qoşulmuş nəticə də həbs edilmişdir. 1944-cü ilin avqust ayına qədər ev dustağı olsa da, noyabr ayında qaçmağa müvəffəq olmuşdur.

Andraş Töröçik (mac. Törőcsik András; 1 may 1955, Budapeşt, Macarıstan – 9 iyul 2022) — hücumçu mövqeyində çıxış etmiş keçmiş Macarıstan futbolçusu. Ləqəbləri – Törö və Kese. Andraş Töröçik ən çox "Uypeşt-Doja" futbol klubundakı performasına görə tanınır. 1978-ci il FİFA Dünya Kuboku və 1982-ci il FİFA Dünya Kubokunun final mərhələsində Macarıstan milli futbol komandasında çıxış etmişdir. == Karyera == === Klub === Andraş Töröçik 12 yaşında ikən "Vaşutaş" futbol klubunun heyətini qoşulmuşdur ki, o, burada düz 7 il çıxış etmişdir. O, 1974-cü ilin yayında Macarıstanın paytaxtı Budapeşt şəhərini təmsil edən "Uypeşt-Doja" futbol klubuna transfer olunmuşdur. Yaxşı texnikası, vurduğu qollar və rəqibə gözlənilməz təhlükə yaratmaq bacarıqlarına görə Andraş Töröçik çox keçmədən komandanın liderlərindən birinə çevrilmişdir. "Uypeşt" futbol komandasının heyətində çıxış etdiyi dövrdə Andraş Töröçik Futbol üzrə Macarıstan Çempionatında üç dəfə birincilik yaşamış, bir dəfə isə Futbol üzrə Macarıstan Kubokunu qazanmışdır. "France Football" jurnalına görə Andraş Töröçik iki dəfə – 1977-ci ildə və 1981-ci ildə Avropanın ən yaxşı futbolçuları arasında yer tutmuşdur.

Andras Ksonka (1 may 2000, Budapeşt) — Macarıstan Nemzeti Baynoksaq təmsilçilərindən olan Ferentsvaroş klubunda yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən peşəkar Macarıstanlı futbolçudur. == Klub karyerası == === Ferentsvaroş === Ksonka Ferentsvaroş akademiyası vasitəsilə inkişaf etmişdir. Ksonka öz peşəkar karyerasında debütünü 17 may 2017-ci ildə Budafoki klubuna qarşı oyunda etmişdir. O, 46-cı dəqiqədə Roland Varqanı əvəz etmişdir. Maqyar Kubokunun final görüşündə Feretsvaroş rəqibinə 4-2 hesabı ilə qalib gəlmişdir. == Milli karyerası == 2017-ci ildə Ksonka Macarıstanın gənclərdən ibarət milli komandası ilə Xorvatiyada keçirilən UEFA Avropa U-17 Çempionatında iştirak etmişdir. Turnirdə Ksonka Fransa, Şotlandiya, Farer adaları və Türkiyə milli komandalarına qarşı oyunlarda meydana çıxmışdır. == Karyera statistikası == === Klub === 4 İyun 2017 tarixində yenilənib 1UEFA Çempionlar Liqası görüşləri daxildir. 2Macarıstan Superkuboku görüşləri daxildir.

Andras Simor (17 may 1954, Budapeşt) — Macarıstan Mərkəzi Bankının rəhbəri 2012-ci ildə Beynəlxalq Global Finance təşkilatı bütün dünya üzrə mərkəzi bankların rəhbərlərinin fəaliyyətini qiymətləndirərkən, ona aşağı qiymət olan, "C" qiymətini vermişdir.

Andras Vinkler (9 noyabr 2000-ci ildə Budapeştdə anadan olub) — Macarıstan Nemzeti Baynoksaq təmsilçilərindən olan Haladas klubunda hücumçu kimi çıxış edən peşəkar Macarıstanlı futbolçudur. == Klub karyerası == === Haladas === Vinkler Haladas akademiyası vasitəsilə inkişaf etmişdir. Vinkler öz peşəkar karyerasında debütünü 29 aprel 2017-ci ildə Paksi klubuna qarşı oyunda etmişdir. O, 84-cü dəqiqədə Peter Halmoşini əvəz etmişdir. Həmin görüşdə Haladas liqa görüşündə rəqibinə 2-0 hesabı ilə qalib gəlmişdir. == Karyera statistikası == === Klub === 4 İyun 2017 tarixində yenilənib 1UEFA Çempionlar Liqası görüşləri daxildir. 2Macarıstan Superkuboku görüşləri daxildir.

Andras Perçel (10 may 1959, Budapeşt) — Macar kimyaçı, biokimyaçı, universitet professoru, Macarıstan Elmlər Akademiyasının seçilmiş üzvü. Onun əsas tədqiqat sahəsi struktur molekulların sintezi və peptidlərin və zülalların NMR spektroskopiyasını əhatə edən struktur kimya və biologiyadır. 2011-ci ildə Bolyai Mükafatını (İngilis Bolyai János Alkotói díj) aldı. == Həyat == Budapeştdə Piarista Gimnaziumun məzunu olan o, 1980-ci ildən Eötvös Loránd Universitetində (ELTE) kimya üzrə təhsil alıb, 1985-ci ildə kimya fakültəsini bitirib. Doktorant kimi ELTE pedaqoji kollecdə elmi tədqiqatlarla yanaşı, üzvi kimya sahəsində praktiki məşğələlər də keçib. 1987-ci ildə Perçel praktiki dərslər keçərkən ELTE-nin Üzvi Kimya Fakültəsinin elmi üzvü oldu. 1999-cu ildə təhsilini başa vurduqdan sonra 2001-ci ildə professor vəzifəsinə təyin edilmişdir. 2007-ci ildə üzvi kimya kafedrasının müdiri olmuşdur . Universitetdəki fəaliyyəti ilə yanaşı, Macarıstan Elmlər Akademiyasının və ELTE-nin zülal modeli qrupunun rəhbəridir. 1998–2001-ci illərdə Széchenyi Professoru kimi araşdırma apardı və Fulbrayt Proqramında iştirak etdi (2006).

Andras Zsolt Biro (türk. Andras Zsolt Biro;1972, Macarıstan) — Macar Turan Vəqfinin rəhbəri, insan biologiyası və antropologiya mütəxəssisi, 2007-ci ildən Macarıstanda keçirilən Böyük Qurultayın təşkilatçısı, cüdodan 7 qat Macarıstan çempionu == Həyatı == Andras Zsolt Biro 1972-ci ildə Macarıstanda anadan olub. Elte Universitetini bitirmişdir. == Fəaliyyəti == === İctimai və tədqiqat fəaliyyəti === Tədqiqat sahəsi Hun, Macar və Türk xalqlarının etnik genetikasının meydana gəlməsi və təsnifatını araşdırmaqdır. Balkanlar, Qafqaz, Orta Asiya, Qazaxıstan, Özbəkistan, Türkmənistan və Qırğızıstanı əhatə edən 8 böyük elmi tədqiqatın təşkilatçısı və rəhbəridir. Macarıstanda keçirilən "Böyük Qurultay"ın təşkilatçısıdır. Macar Əcdadları İdman Növünün Prezidentidir. 7 dəfə Macarıstan Cüdo çempionu olub. == Təltifləri == 2008-ci ildə Qazaxıstan Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən tarix araşdırmaları mükafatına layiq görülmüşdür. 2012-ci ildə Böyük Qurultayı təşkil etdiyi üçün Magyar Kulturaert Kozalapitvany tərəfindən "Pro Hungaria" mükafatına layiq görülüb.

Aladaş silsiləsi — Baş Qafqaz silsiləsinin cənub-şərq qolu. Aladaş dağı — Zəngilan rayonu ərazisində dağ; Aladaş dərəsi — Zəngilan rayonu ərazisində dərə.

Yaddaş və ya hafizə — informasiyanın toplanması, saxlanması və yenilənməsi üçün beynin funksiyalarından və fəaliyyət növlərindən biri. Bu orqanizmin ətraf mühitə operativ reaksiyası və perspektiv planlaşdırılması üçün lazımdır.

Andlar — şifahi poeziyanın arxaik janrlarından biridir. Şifahi poeziyanın ilkin janrlarından biri də andlardır. And qədim insanların müqəddəs hesab etdikləri varlıqlara inamı ilə yaranmışdır. Andiçmə müqəddəs hesab edilmiş, bir sıra xalqlarda andı pozmaq üstündə ən ağır cəzalar tətbiq edilmişdir. Hələ çox qədimlərdən anda inam qüvvətli olmuşdur. Əvvəllər insanın müxtəlif təsəvverləri ilə bağlı andlar yaranmışdır. İnsan yerə, göyə, suya, oda, Günəşə, Aya müqəddəs varlıq kimi baxmağa başladığı zamandan onun təsəvvürlərində və bədii yaradıcılığında ilk andlar yaranmışdır. "Ay haqqı", "Gün haqqı", "Torpaq haqqı", "Yer haqqı", "Göy haqqı", "İşıq haqqı", "Su haqqı" və s. Nisbətən sonralar insanların sitayiş etdikləri varlıqlara bərəkət və qüdsiyyətə andiçmə ənənəsi meydana gəlmişdir. "Duz haqqı", "Bərəkət haqqı", "Duz-çörək haqqı", "Çörək haqqı", "Un haqqı", "Nemət haqqı" və s.

Addaks (lat. Addax nasomaculatus) — cütdırnaqlılar dəstəsinin boşbuynuzlular fəsiləsinin addax cinsinə aid heyvan növü.

Ağdaş — Azərbaycan Respublikasının Ağdaş rayonunun Ağdaş şəhər inzibati ərazi dairəsində şəhər, Ağdaş rayonunun inzibati mərkəzi. XVI əsrdən şəhərdir. 19-cu əsrin əvvəllərində "Üçqovaq" adlanırdı. == Tarixi == XIX əsrin əvvəllərində Şəki xanlığının Ağdaş mahalında kiçik bir kənd olan Üçqovaq, daha sonra "Ağdaş" adlanmışdı. Cənubi Qafqazın Rusiya imperiyasının işğalı altında olduğu dövrdə — 1819-cu ildə, Şəki xanlığının yerində Şəki əyaləti yaradıldı. Daha sonra, 22 (10) aprel 1840 il tarixli "Zaqafqaziyada inzibati islahat qanunu"na əsasən, Şəki əyaləti yeni təşkil edilmiş Kaspi vilayətinin tərkibinə daxil edildi və bundan sonra "Şəki qəzası" adlandı. Kaspi vilayətinin 1846-cı ildə ləğv olunmasından sonra, Şəki qəzası əvvəl Kaspi vilayətinin yerində yaradılmış Şamaxı quberniyasının (1859-cu ildən Bakı quberniyası) tərkibində saxlanılsa da, 1867-ci ilin sonunda Bakı quberniyasının tərkibindən çıxarılaraq, yeni yaradılmış Yelizavetpol quberniyasının tərkibinə daxil edildi. Bu dövrlərdə Şəki qəzası inzibati mərkəzinin adına uyğun rəsmən "Nuxa qəzası" adlanırdı. 1873 ildə Nuxa qəzası ərazisinin bir hissəsində ayrıca bir qəza — Ərəş qəzası təşkil edildi və Ərəş qazasının inzibati mərkəzi isə Ağdaş kəndi oldu. 1887-ci ildə Poznan şirkətinin Lodz kontorunun müdiri Ramendik Ağdaşa gələrək burada pambıq alıcı məntəqələri açmış, pambığın ilkin emalı və qablaşdırılması üçün 4 ədəd kotton-çin dəzgahı və bir press qurmuşdu.

Ağdaş bələdiyyələri — Ağdaş rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Gyula Andraşi (alm. Gyula (Julius) Graf Andrássy von Csík-Szent-Király und Kraszna-Horka‎; 8 mart 1823[…] – 18 fevral 1890[…]) — Macar dövlət adamı. Avstriya- Macarıstan İmperiyasının qurulmasında və Avstriya-Alman ittifaqının yaradılmasında böyük pay sahibi olmuşdur. == Həyatı == Hersoq Gyula Andraşi 1823-cü ildə Koşitsedə anadan olmuşdur. Ailəsi dönəmin varlı ailələrindən biri idi. Gənc yaşlarında mülayim islahatçı Stephen Schenyini dəstəkləsə də, sonralar radikal yönümlü Macar islahatçı partiyasına üzv olmuşdur. Partiya başçısı Lajos Kossuz Macarıstanın Avstriya nəzarəti altında olmasına qarşı çıxaraq, millətçi siyasət tərəfdarı idi. == Siyasi fəaliyyəti == Siyasi karyerasına 1844-cü ildə başlayan Andraşi, 1848-ci ildə isə Macar azadlıq hərəkatının iştirakçısı olmuşdur. 1849-cu ildə Lajos Kossuzu tərəfindən İstanbula göndərilmişdir. Eyni il Avstriyaya qarşı üsyanda bir tabora komandanlıq etdiyinə görə haqqında ölüm hökmü verilir.

Aladaş silsiləsi — Baş Qafqaz silsiləsinin cənub-şərq qolu. Azərbaycanın Abşeron və Şamaxı rayonları ərazisindədir. Dübrar (Kolanı) zirvəsi yaxınlığından başlayıb cənub-şərq istiqamətində Tudar çayının dərəsinədək uzanır (30 km.). Bəzi zirvələrinin hündürlüyü 1600 metrdən çoxdur. Yay otlaqları, biçənəklər və kolluqlar var.

Andraşi Budapeşt Universiteti (ing. Andrássy University Budapest, mac. Andrássy Gyula Budapesti Német Nyelvű Egyetem, alm. Andrássy Gyula Deutschsprachige Universität Budapest‎) və ya qısaca Andraşi Universiteti yalnız alman dilində fəaliyyət göstərən universitetdir. Ali məktəb Macarıstan, Almaniya və İsveçrə dövlətləri, eləcə də İtaliyanın Trentino-Cənubi Tirol Muxtar Vilayəti, Almaniyanın Bavariya və Baden-Vürtemberq ştatları tərəfindən maliyyələşdirilir. Buna görə də ali məktəb tələbələrinin yarısından çoxuna bir çox xərclərini qarşılayacaq təqaüd verilir. == Universitet haqqında == AUB, Macarıstanın “Milli üstünlük universitetidir” və Evalag (Evaluation Agency Baden-Württemberg) tərəfindən akkreditasiya olunan və xaricdə yerləşən yeganə universitetdir. 25 ölkədən çox ölkədən olan tələbələr, beynəlxalq mübadiləni təmin edir. Tələbələr öz təhsil xərclərini rəsmi təqaüdlərin hesabına qarşılıya bilər. Universitet, Macarıstanın məşhur siyasətçisi, keçmiş Baş naziri və Avstriya-Macarıstanın Xarici işlər naziri olan Düla Andraşinin adını daşıyır.

1. Genişləndirilmiş yaddaş spesifikasiyası IBM PC sistemlərində yaddaşın genişləndirilməsi üsulunun təsviri; bəzən LIM EMS kimi göstərilir, çünki bu üsul Lotus/Intel/Microsoft triumviratı tərəfindən işlənib hazırlanıb. Intel şirkətinin 80x86 prosessorlarının “real rejim” arxitekturası kompüterin erişiləbilən yaddaşının maksimal həcmini 1 Mbaytla məhdudlaşdırır. IBM PC’nin arxitekturası isə bu fəzanı (sahəni) daha da daraldaraq 640 Kbayt edir. EMS spesifikasiyası bu məhdudiyyətlərdən yayınmağa imkan verir: o, bir neçə 16-kilobaytlıq operativ yaddaş banklarından ibarət olan yaddaş lövhələri (kartları) ilə işləyə bilir ki, onları da proqram yolu ilə qoşmaq və ya açmaq mümkündür. Mərkəzi prosessor belə kartlarda yaddaşı adi yolla ünvanlaya bilmir, ancaq hər bir bankı (və ya səhifəni) prosessorun ünvan fəzasında göstərmək olur. Tut: CONVENTIONAL MEMORY, EXTENDED MEMORY. 2. Genişləndirilmiş mesaj xidməti məlumatların ötürülməsi üçün Samsung, Ericsson, Motorola, Siemens, Alcatel və bir neçə başqa şirkət tərəfindən qəbul edilmiş standart. GSM, TDMA və CDMA standartında işləyən mobil telefonlar üçün SMS standartının genişlənməsidir. EMS texnologiyası SMS və MMS arasında aralıq texnologiyadır, hazırda tamamilə MMS ilə əvəz olunub.

Keş yaddaş (ing. cache) — prosessorla əsas yaddaş arasında yerləşən kiçik tutuma və yüksək işləmə sürətinə malik yaddaşdır. ən güçlü prossessor İ7 dir. Əsasən onu təmizləyərək yaddaşı artırırlar. Bu zaman heç bir şey silinmir əksinə yenilənir Əməli yaddaşa müraciəti sürətləndirmək, kompüterin məhsuldarlığını artırmaq üçün onlarda xüsusi hazırlanmış yaddaşdan - keş yaddaşdan istifadə edilir. Bütün əsas yaddaşın sürətlə işləyən keş-yaddaş kimi hazırlanması texnoloji cəhətdən çox baha başa gələrdi. Odur ki, iqtisadi cəhətdən kiçik tutuma malik yaddaş sahəsinin sürətinin artırılması əlverişlidir. Kompüterin yaddaşına müraciət edən zaman verilənlər keş-yaddaşdan axtarılır. Buna əsas səbəb odur ki, keş-yaddaşa verilənləri axtarmaq üçün edilən müraciət vaxtı əməli yaddaşa edilən müraciət vaxtından bir neçə dəfə azdır. Keş-yaddaşın tutumu artdıqca kompüterin işləmə sürəti də artmış olur.

==Qabarcıqlı yaddaş== Qabarcıqlı yaddaş– silindrik maqnit domenlərdən (nazik pərdə üzərində yerləşdirilmiş halqaşəkilli sabit maqnitlərdən) təşkil olunmuş yaddaş tipi. Qabarcıqlı yaddaşa nisbətən az rast gəlinir; operativ yaddaşdan (RAM) və daimi yaddaşdan (ROM) bahadır. Qabarcıqlı yaddaşın üstünlüyü onun sabitliyindədir (daimiliyindədir): ona yazılmış hər hansı bir şey hətta kompüter söndürüldükdə də dəyişdirilməyənə qədər saxlanılır. Fləş-yaddaşlar meydana çıxandan sonra qabarcıqlı yaddaşlara olan tələbat praktik olaraq azalıb, çünki fləş-yaddaşlar da daimi saxlama xassəsinə malikdir və həm də onların hazırlanması asan və ucuz başa gəlir. İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Kollektiv yaddaş — sosial qrupa xas olan, onun kimliyi ilə əhəmiyyətli dərəcədə əlaqəli olan xatirələrin, biliklərin və məlumatlarının ortaq ehtiyatı. Bu ifadə ədəbiyyatlarda XIX əsrin ikinci yarısında meydana çıxmışdı. Filosof və sosioloq Moris Halbvaks "Les cadres sociaux de la mémoire" (1925) kitabında kollektiv yaddaş anlayışını təhlil edərək təkmilləşdirmişdir. Kollektiv yaddaş böyük və kiçik sosial qruplar tərəfindən qurula, paylaşıla və ötürülə bilər. Bu qruplara misal olaraq millətləri, generasiyaları, icmaları və başqalarını göstərmək mümkündür. Kollektiv yaddaş psixologiya, sosiologiya, tarix, fəlsəfə və antropologiya da daxil olmaqla bir sıra fənlər üzrə maraq və tədqiqat mövzusu olmuşdur. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == === Əsas tədqiqatlar === Jan Assmann: Religion and Cultural Memory: Ten Studies, Stanford UP 2005 Jeffrey Andrew Barash, Collective Memory and the Historical Past, Chicago and London, University of Chicago Press, 2016. Maurice Halbwachs: On Collective Memory, Univ of Chicago Press, 1992, ISBN 0-226-11596-8 Pennebaker, James W. Paez, Dario. Rime, Bernard: Collective memory of political events : social psychological perspectives, Mahwah, New Jersey. Lawrence Erlbaum Associates: 1997.

Fləş yaddaş — enerji kəsildiyində belə məlumatları saxlaya bilən və elektronik olaraq silinib yenidən yazıla bilən yaddaş növü.

Ağrılı yaddaş filmi rejissor Yalçın Əfəndiyev tərəfindən 1995-ci ildə çəkilmişdir. Film "Salnamə" sənədli filmlər studiyası və Müdafiə Nazirliyi sənədli filmlər kino-telestudiyasının istehsalıdır. Film erməni təcavüzü nəticəsində öz yurd-yuvasından didərgin düşmüş, Bərdə, İmişli və Tərtərdə çadır düşərgələrində, vaqonlarda məskunlaşmış məcburi köçkünlərin ağır yaşayış şəraitindən bəhs edir. Şahidlər ermənilərin törətdikləri vəhşiliklərdən danışır. == Məzmun == Film erməni təcavüzü nəticəsində öz yurd-yuvasından didərgin düşmüş məcburi köçkünlərimizin çətin həyat şəraitindən bəhs edir. Filmdə Bərdə, İmişli və Tərtərdə çadır düşərgələrində, vaqonlarda məskunlaşmış məcburi köçkünlərin ağır yaşayış şəraiti əks etdirilir. Şahidlər ermənilərin törətdikləri vəhşiliklərdən danışır.

== Tarixi == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin sənədli filmlər istehsal edən studiyasıdır. Əvvəllər C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının tərkibində kinoxronika bölməsi olub. 1991-ci ildən müstəqil sənədli filmlər studiyaları kimi fəaliyyət göstərdilər. 1993-cü ildən "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının nəzdində müstəqil studiya kimi fəaliyyət göstərir. Studiyanın ilk rəhbəri Zaur Məhərrəmov olub. 1988-ci ildə xronikal-sənədli, elmi–kütləvi və tədris filmləri birliyinin bazasında yaradıldı. "Yaddaş" Studiyası 1997-ci ildən başlayaraq dövlət sifarişi ilə ildə bir sənədli film çəkir. Yaddaş əsasən portret janrına müraciət edir. Filmləri arasında "Şeytanbazar" (Nizami Abbas), "İlyas Əfəndiyev" (Cəmil Fərəcov), "Arif Babayev", "Həsən Seyidbəyli", "Rafiq Babayev" (Cəmil Quliyev), "Səma Şairi" (Şamil Nəcəfzadə) var. Direktor: Cavid İmamverdiyev Prodüser: Xanlar Cəfərov əməkdar mədəniyyət işçisi Rejissor-operator: Nizami Abbas əməkdar incəsənət xadimi Rejissor: Mübariz Nağıyev == Mənbə == Zaur Məhərrəmov.

Qısamüddətli yaddaş — insan yaddaşının tərkib hissəsi olub, burada məlumat qavrayış prosesləri ilə emal edildikdən sonra sensor yaddaşdan və məqsədyönlü (idarə olunan) və qeyri-iradi (kortəbii) xatırlama proseslərindən (mexanizmlərindən) istifadə edərək uzunmüddətli yaddaşdan gəlir, şüurun bilavasitə istifadəsi üçün uyğun vəziyyətdə az miqdarda məlumatı qısa müddətə saxlamağa imkan verir. Qısamüddətli yaddaşa əsas və ya aktiv yaddaş da deyilir. O, qısamüddətli yaddaşa nisbətən məlumatı daha uzun müddət saxlamağa qadir olan uzunmüddətli yaddaşdan fərqlidir. Yaddaşın qısamüddətli və uzunmüddətli bölünməsi ideyası XIX əsrə gedib çıxır. Bir müddət sonra məlumatın qısamüddətli yaddaşdan uzunmüddətli yaddaşa köçürülməsini nəzərdə tutan çoxkomponentli yaddaşın psixoloji modellərinin inkişafı 1950-ci illərə təsadüf edir. Ən məşhuru Riçard Atkinson və Riçard Şiffrin tərəfindən hazırlanmış çoxluq modeldir. Bununla belə, məlumat ötürülməsinin dəqiq mexanizmi, ötürülən yaddaşların sayı və yaddaşın fizioloji səviyyədə komponentlərə bölünməsinin özünün təsdiqi elm adamları arasında mübahisə mövzusu olaraq qalır. Şüur qısamüddətli yaddaşın məzmununu görür və istifadə edir və onu intellektual əməliyyatlardan istifadə edərək, qısamüddətli yaddaşın əməliyyat hissəsində emal edir ( işçi yaddaş), beyin tərəfindən aktiv işlənməsi zamanı məlumatın müvəqqəti saxlanması üçün bir quruluşdur. cari problemin həlli üçün lazım olan məlumatlar. Eyni zamanda, qısamüddətli yaddaşı məlumatla təmin edən qavrayış və kortəbii xatırlama prosesləri şüur tərəfindən əhəmiyyətsiz dərəcədə və əsasən birbaşa deyil, dolayı yolla idarə olunur.

Addaks (lat. Addax nasomaculatus) — cütdırnaqlılar dəstəsinin boşbuynuzlular fəsiləsinin addax cinsinə aid heyvan növü.

Adidas AG — Almaniyanın sənaye şirkətidir. İdman ayaqqabıları, geyimləri və digər inventarın istehsalı üzrə ixtisaslaşmışdır. Şirkət eyni zamanda Adidas, Reebok, RBK & CCM Hockey və Taylor-Made Golf markalarının satışını həyata keçirir. Şirkətin 2008-ci il üçün dövriyyəsi 10,8 milyard avro olmuş, 2007-ci il üçün isə bu rəqəm 10,3 milyard avro olaraq açıqlanmışdır. == Tarix == Birinci dünya müharibəsindən qayıtdıqdan sonra Adolf (Adi) Dassler öz idman ayaqqabılarının istehsalına anasına məxsus olan çamaşırxanada başlamışdır. 1924-cü ildə isə onun qardaşı Rudolf (Rudi) Dassler də işə qoşuldu və Gebrüder Dassler Schuhfabrikin (Dassler qardaşlarının ayaqqabı fabriki) əsası qoyuldu. 1928-ci ildə Amsterdamda keçirilən Yay Olimpiya oyunlarında, Adi Dassler bir sıra atleti geyim və inventarla təmin edərək şirkətin beynəlxalq bazara çıxmasına təkan verdi. 1936-cı il Berlin Olimpiadasında Dasslerin təmin etdiyi ayaqqabılarla ABŞ təmsilçisi Cess Ovens dördqat qızıl medal sahibi olmuşdur. İkinci dünya müharibəsi zamanı Dassler qardaşlarının ayaqqabı fabriki tanklara qarşı istifadə edilən "Panzerşrek" (Panzerschreck) silahının istehsalı məqsədilə istifadə olunurdu. 1948-ci ildə qardaşlar müəssisəni ayırmaq qərarına gəldilər.

Ananas (lat. Ananas) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin bromeliyakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Vətəni Mərkəzi Braziliyadır. Becərilən növü kəkilli ananasdır (A. comosus). Hündürlüyü 40–120 sm-dir. Yarpaqları qalın, uzun (50–70 sm), ətli, üstdən tünd-yaşıl, altdan gümüşü olub, rozetdə toplaşmışdır. Çiçək qrupu sünbüldür. Çəkisi 0,9–10 kq (bəzən 15 kq-adək) olur. Meyvənin qabığı bərk, ləti şirəli, sarımtıl-ağ, spesifik ətirlidir, B vitamini və karotinlə zəngindir. Meyvəsindən təzə və konservləşdirilmiş halda istifadə olunur, mürəbbə bişirilir və konfet hazırlanır.

Anders — ad. Anders Sandberg — İsveç musiqiçisi. Anders Aberq — isveçli heykəltaraş, rəssam və karikaturaçı. Anders Foq Rasmussen — Danimarka siyasətçisi, 2009-2014-cü illərdə NATO-nun baş katibi. Anders Selsi — İsveç astronomu və fiziki. Anders Hunsballe — Qrev Fodbold klubunda yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən peşəkar Danimarkalı futbolçu Anders Berinq Breyvik — Norveçli ekstremist və terrorçu.

Andreas — ad. Andreas fon Bextolşeym — alman elektrik mühəndisi, sahibkar. Andreas Qurski — alman fotoqraf. Andreas Moqensen — Danimarka astronavtı. Andreas Qrifius — alman şairi, dramaturqu. Andreas Papandreu — Yunanıstan dövlət xadimi.

Andres — ad. Andres İnyesta — İspaniyalı futbolçu. Andres Eskobar — Kolumbiyalı futbolçu. Andres de la Mora — bir Meksikalı aktyor. Andres Manuel Lopes Obrador — Milli Yeniləşmə Hərəkatının (Morena) lideri.

Andris — kişi adı. Andris Ameriks — latviyalı dövlət və siyasi xadim Andris Berzinş — Latviyalı Dövlət və Siyasət Xadimi. Andris Ambaynis — Latviya informatiki Andris Treymanis — latviyalı peşəkar futbol hakimi.

Anfas, həmçinin fas (fr. en face — ön üz, öndən, üzdən) — üzü baxana tərəf, insanın, mürəkkəb fiqurun və yaxud obyektin tamamilə tamaşaçıya tərəf yönəlmiş üzünün vəziyyəti. Tez-tez işlənən formaları: "anfas şəkil çəkmək" yəni üzü obyektivə tərəf, "anfas qoymaq" — üzü tamaşaçıya tərəf.

Əddas (ərəb. عَدَّاس‎) — İslam peyğəmbəri Məhəmmədin səhabəsi. Addas əslən assuriyalı olmuşdur. Onun haqqında çox məlumat yoxdur. Onun nə vaxt vəfat etdiyi və məzarının harada olduğu məlum deyil. O, Ninevadan olan xristian qul olmuşdur. O, Məkkə müşriklərindən Ütbə ibn Rəbiə və ya Şeybə ibn Rəbiənin qulu olduğu bilinir. Məhəmməd və Zeyd ibn Harisə ilə Taifdə olarkən, daşqalaq edildikdən sonra Taifdən bir qədər aralıda olan bir üzüm bağında dincəlirlər. Bu zaman Əddas ağalarının əmri ilə Məhəmməd və Zeyd bin Harisə bir boşqab üzüm gətirir. Məhəmməd Bismillahla üzüm yeməyə başlayanda Əddas bunun nə olduğunu soruşur.