Поиск по словарям.

Adheziya (lat. adhaesio — yapışma) fizikada müxtəlif cinsli bərk və ya maye hissəciklərin ilişməsini ifadə edir. Adheziya üst səthdə molekulalararası əlaqə (qütb, bəzən kimyəvi və ya qarşılıqı diffuziya) ilə şərtlənir və səthlərin ayrılmasına lazım olan xüsusi işlə xarakterizə olunur. Bəzi hallarda adheziya koheziyaya nisbətən güclü ola bilir (yəni bircinsi material daxilində ilişmə baş verərkən). Bu halda qüvvə tətbiq edildikdə koheziya parçalanması baş verir. Bu mexaniki hala təsir edən qüvvələr tam tədqiq olunmayıb. Ona görə də, müxtəlif adheziya nəzəriyyələri mövcuddur. == Adheziya möhkəmliyi == Nazik təbəqələrin və quruluş kütlələtinin qopardılması zamanı adheziya möhkəmliyi ölçülür. Bu proses özünə adheziyadan başqa deformasiya və qümunənin axmasına, ikiqat elerktrik təbəqəsinin boşaldılmasına və s. əlavə hadisələrə güc daxil edir.

Bohemiya — tarixi ərazi.

Komediya və ya məzhəkə — dramatik və ədəbi növ, həmçinin kinojanr, məcazi mənada – gülməli əhvalat, hoqqabazlıq, oyunbazlıq və s. İctimai həyatda və məişətdəki eybəcərliklərin, mənfiliklərin, insan xarakterindəki gülünc cəhətlərin lağa qoyulması komediya konfliktinin əsasını təşkil edir. Komediyada gülüş, yumor və satira xarakteri daşıya bilər. Vodevil, fars (ədəbi janr), musiqili komediya, tragikomediya və s. janrları var. Komediya sənətinin mənşəyi Qədim Yunanıstanda Dionisin şərəfinə keçirilən xalq şənliklərindən və tamaşalarından başlanır. Klassik komediyanın ən yaxşı nümunələrini Aristofan, Menandr, Vilyam Şekspir, Lope de Veqa, Jan Batist Molyer, Pyer Bomarşe, K. Qoldoni, Bernard Şou, Aleksandr Qriboyedov, Nikolay Qoqol, Aleksandr Ostrovski, Anton Çexov və başqaları yaratmışlar. Azərbaycan ədəbiyyatında Mirzə Fətəli Axundovun adı ilə bağlı olan komediyanı Nəcəf bəy Vəzirov, Cəlil Məmmədquluzadə, Üzeyir Hacıbəyov, Sabit Rəhman, Mirzə İbrahimov və başqaları inkişaf etdirmişlər.

Rodeziya (ing. Rhodesia, rəsmi adı (1970-dən sonra): Rodezya Respublikası) — 1965-1978 Afrikanın cənubunda yaranmış tarixi dövlət. Bölgədə Sesil Rods tərəfindən 1889-ci ilfə British South Africa Company adlı şirkət quruldu. Beləcə İngilis yönətiminə girən bölgə 1895-ci ildə Rodeziya adı verilən torpaqların bir parçası halına gəldi. Britaniya yönətimi sırasında gələn bəyaz qaçqınlar davamlı olaraq ölkə içində güc qazanmağa başladı. İngilislər inkişaf edən iqtisadiyyatı yeni bir bazarla bəsləmə ve bəyaz suverenliyini yaymaq baxımından Cənubi Rodeziya (bu gün Zimbabve) ilə Şimal Rodeziyanın (bu gün Zambiya) birleştirilmesi için girişimlərində başladı. Bu girişimlər sonunda Britaniya hökuməti Nyasalandı da (bu gün Malavi) tərkibinə almaqla, 1953-cü ildə Rodeziya ve Nyasaland Federasiyanı oluşturulmasını mənimsədi.

Poeziya (yun. ποίησις) — dilin məna, səs və ritm elementlərini müəyyən nizam içində istifadə; bir hadisəni, ya da bir romantik və fikri təcrübəsi sıxlaşmış və sıradanlıqdan uzaqlaşmış bir şəkildə ifadə etmə sənəti olaraq təyin oluna bilər. Şeirin tərifi üçün müxtəlif sənət anlayışlarına görə fərqli yanaşmalar edilmiş, hətta şeirin tanımlanamayacağı da qarşıya qoyulmuşdur. Song Xanədanı dövründən qalma bir Çin şeiri nümunəsi: Cənnət dağına döndük. Türk dilində qarşılığı qaçış, xeyr, özün kimi sözlər önərilmişsə də heç biri məşhurluq qazana bilməmişdir. Hal-hazırda qaçış, nəzm qarşılığı olaraq istifadə olunsa da nəzm və şeiri bir-birinə qarışdırmamaq lazımdır. Birincisi yalnız bir izahat yoludur. Keçmişdə şeirin qafiyə, ölçü, nəzm formaları kimi forma-xüsusiyyətlərdən ayrı düşünülməməsi səbəbiylə şeirlə nəzm Eşanlamlı sayılmışsa da hal-hazırda bu düşüncə aşılmışsa da ədəbiyyatın şeirlə birlikdə başladığı düşüncəsində fikir birliyi meydana gəlmişdir. Yəhya Kamal Beyatlı şeiri "Bildiyimiz musiqidən fərqli bir musiqi" olaraq adlandırarkən, Cahit Sıtkı Tarancıya görə şeir "sözlərlə gözəl şəkillər yaratmaq sənətidir" Əhməd Haşim şeiri "Söz ilə musiqi arasında olan lakin sözdən çox musiqidə yaxın olan bir dil" olaraq təriflər. Nəcib Fazıl Kısakürək isə şeir üçün "Mütləq həqiqəti axtarış işidir" deyir.

Bohemiya — Çexiyada vilayət, qədim krallıq. == Tarixi == Eramızın IV əsrində, hələ çex xalqının təşəkkül tapmadığı bir dövrdə Asiyadan gəlmiş köçəri hunların qədim çex torpağı olan Bohemiyaya yürüşü bu mənada mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Məlumdur ki, hunlar öz yürüşü ilə bütün Avropanın xəritəsini dəyişdirmişlər. A. N. Veselovskiyə görə, bütün tarix "Vermittelung der Gegensatze" ("qarşıdurma vasitəsidir"), çünki daim mübarizə şəraitində keçmişdir. Bəzi araşdırmalara görə, IV əsrin axırlarında Şərqi Avropa çöllərindəki hunların etnik tərkibi əsasən dil baxımdan bir-birinə yaxın olan iki müxtəlif qrupdan – protobulqar və qədim türk tayfalarından ibarət olmuşdur. Hunlar 374-cü ildən başlayaraq 469-cu ilə qədər Avropada imperatorluq etmişlər. Məhz həmin dövrə təsadüf edən Xalqların Böyük Köçü də birbaşa hunların Avropaya yürüşü ilə bağlıdır. Cənub-Şərqi Avropada hunlar haqqında məlumatlara eramızın I minilliyinin I yarısına aid latın və yunan mənbələrində, xüsusən, Klavdi Ptolemeyin, Ammian Marsellinin, Menandrın və Fiofilakt Simokattanın əsərlərində rast gəlinir. Hunların yürüşü Avropanın barbar tayfalarını da hərəkətə gətirdi. Belə ki, bu dövrdə onların hücumu ilə Qara dəniz ətrafı vilayətlərdə hökmranlıq edən ostqotlar və vestqotlar darmadağın edilərək qərbə tərəf çəkilməyə məcbur oldular.

Bohemiya — Çexiyada vilayət, qədim krallıq. == Tarixi == Eramızın IV əsrində, hələ çex xalqının təşəkkül tapmadığı bir dövrdə Asiyadan gəlmiş köçəri hunların qədim çex torpağı olan Bohemiyaya yürüşü bu mənada mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Məlumdur ki, hunlar öz yürüşü ilə bütün Avropanın xəritəsini dəyişdirmişlər. A. N. Veselovskiyə görə, bütün tarix "Vermittelung der Gegensatze" ("qarşıdurma vasitəsidir"), çünki daim mübarizə şəraitində keçmişdir. Bəzi araşdırmalara görə, IV əsrin axırlarında Şərqi Avropa çöllərindəki hunların etnik tərkibi əsasən dil baxımdan bir-birinə yaxın olan iki müxtəlif qrupdan – protobulqar və qədim türk tayfalarından ibarət olmuşdur. Hunlar 374-cü ildən başlayaraq 469-cu ilə qədər Avropada imperatorluq etmişlər. Məhz həmin dövrə təsadüf edən Xalqların Böyük Köçü də birbaşa hunların Avropaya yürüşü ilə bağlıdır. Cənub-Şərqi Avropada hunlar haqqında məlumatlara eramızın I minilliyinin I yarısına aid latın və yunan mənbələrində, xüsusən, Klavdi Ptolemeyin, Ammian Marsellinin, Menandrın və Fiofilakt Simokattanın əsərlərində rast gəlinir. Hunların yürüşü Avropanın barbar tayfalarını da hərəkətə gətirdi. Belə ki, bu dövrdə onların hücumu ilə Qara dəniz ətrafı vilayətlərdə hökmranlıq edən ostqotlar və vestqotlar darmadağın edilərək qərbə tərəf çəkilməyə məcbur oldular.

Bohemiya şüşəsi (ing. Bohemian glass) — Şimali və Cənubi Çexiyada geniş yayılmış sənətkarlıq məmulatı. XIV–XV əsrlərdən məlumdur. XVI əsrin sonunda İmperator II Rudolfun saray ustası şüşənin oyma texnikasını kəşf etdikdən sonra Bohemiya şüşəsinin istehsalı sürətlə artdı. XVII əsrin II yarısında, barokko dövründə dərin təraşlama üsulu ilə işlənən Bohemiya şüşəsi Çexiya bülluru adı ilə istehsal olunurdu. XVIII əsrin əvvəllərində Bohemiya ustalarının ornamental və fiqurlu oymalarla naxış vurduğu şüşə məmulatlar Avropanın şüşə istehsalına təsir göstərdi. Müasir Bohemiya şüşəsi üçün, ənənəvi təraşlama və qravürovka üsulları ilə yanaşı, plastik ifadə formaları axtarışı, işıq, rəng və faktura obyektlərindən istifadəetmə səciyyəvidir. == Mənbə == Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 4-cü cild: Bəzirxana – Brünel (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi.

Ekssentrik komediya—Kino komediyanın janrlarından biri. == Ekssentrik komediya haqqında == "Screwball" (Ekssentrik komediya) komediyanin bir alt janrıdır. Ən populyar və uzun müddətli film janrlarından biri olan "screwball" 1934-cü ildə ərsəyə gələn "Bir gecədə" ("It Happened One Night") filmi ilə məşhurlaşdı. Bir çox tənqidçiyə görə, klassik dövrün 1940-cı illərin sonlarında bitməsinə baxmayaraq , əsas hissələri daima saxlanılıb. "Screwball"ın xarakteristik xüsusiyyətlərini müəyyən edən hər hansı bir qayda-qanunların olmamasına baxmayaraq, bu janrla kateqoriya edilmiş filmlər ümumilikdə gülməli səhnələr, şişirdilmiş hərəkətlər və gülünc vəziyyətlərə düşülmə və vəziyyətdən hazırcavablılıqla çıxma, birini sevib sonluqda evlənmə və yaxud təkrarən başqası ilə evlənmə tipli mövzulardan ibarətdir. Kino tənqidçi Endryu Sarris bu janrı "səhnələrdə seks olmayan seks komediyası" kimi adlandırmışdı. "Screwball" teatral komediya ilə yaxından əlaqəlidir, ayrıca bəzi komedik əsərlər də "screwball" olaraq tanınır. Janrın bir çox xüsusiyyətinin əsası Şekspirin "Heç bir şeydən çox söz" ("Much Ado About Nothing"), "Sənin sevdiyin kimi" ("As You Like İt") və "Qızmar yay gecəsinin xəyalı" ("A Midsummer Night's Dream") kimi pyesləri və Oskar Uayldın "Ciddi başlanğıcın mahiyyəti" ("The İmportance of Being") adlı əsərinə qədər gedib dayanır. "Screwball" ilə əlaqəli digər janrlar isə belədir: "slapstick", "sitcom" və "romantik komediya". Xüsusiyyətləri.

Erotik komediya, seks komediyası və ya cinsiyyət komediyası — komediyanın seksuallıq və sevgi münasibətlərinin motivasiya olunduğu bir janrıdır. Erotik komediya ilk əvvəllər teatr və kino kimi dramatik formaların tərifi olmuş, daha sonralar isə Ovid və Chaucer kimi ədiblərin yaratmış olduqları ədəbi əsərlər erotik komediya janrında olan ədəbi əsərlər sayılmağa başlanmışdırlar.

Komediya-dram — komediya və dram elementlərini birləşdirən dramatik əsərlər janrı. == Tarixi == Qədim yunanlarla başlayan ənənəvi şərq teatrı Sock və Buskin, yəni komediya və faciə olaraq ikiyə bölünürdü. Faciə adətən uydurma və ya tarixi qəhrəmanın ölümü ilə başa çatsa da, komediya orta səviyyəli personajların həyatına diqqət yetirir və onların nailiyyətləri ilə başa çatır. "Dram" termini tamaşanın bütün hərəkətlərini təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir. 19-cu əsrdən başlayaraq Anton Çexov, Corc Bernard Şou və Henrik İbsen kimi yazıçılar komediya ilə dram arasındakı sərhədləri bulandırdılar. Radio teatrının, kinonun və xüsusən də televiziyanın meydana çıxması ilə komediya və ya dram kimi bir məhsulu aydın şəkildə müəyyən etmək üçün marketinqdə böyük təzyiqə səbəb oldu. Kütləvi informasiya vasitələrində komediya və dram açıq-aydın bir-birindən ayrılırdı, baxmayaraq ki, canlı teatrda fərq daha az əhəmiyyətli idi.

Komediya filmi — film janrlarından biridir. Bu janrın əsas məzmunu yumordur. Adətən, belə flimlər xoşbəxt sonluqla bitir. == Xüsusiyyəti == Komediyanın fərqləndirici cəhəti tamaşaçılarda gülüş doğuran xarakterin və situasiyaların təsvir edilməsidir. Komediya təsvir olunan materiala müəllifin münasibətinə görə satirik, lirik komediyalar, kinoparodiya və şərtlilik dərəcəsinə görə isə ekssentrik, kinovodevil və digər xeyli janr müxtəlifiyinə malikdir. Komediya yarandığı ilk illərdə başqa sənət növlərinin təcrübəsindən geniş istifadə etmişdir. 1895-ci ildə kinematoqrafın ixtiraçısı Lui Lümyerin çəkdiyi "İsladılmış suvarıcı" adlı ilk kinokomediya illüstrasiyalı jurnallardan birində dərc olunmuş, süjetli yumoristik rəsmlər olan komikslər əsasında yaradılmışdı.

Qara yumor — xəstəlik, fiziki qüsurlar, seksuallıq, cinayət, din, müharibə, zorakılıq kimi ciddi və kütlənin yüksək həssaslıq göstərdiyi mövzuları hədəfə alır və gülüş obyektinə çevirir. Bütün absurdluq, gülüş və yumora baxmayaraq, janr öz ciddiliyini də qoruya bilməlidir. Deyimi ilk dəfə 1935-ci ildə Andre Breton Conatan Sviftin yaradıcılığı haqqında işlədib. Baxmayaraq ki, Breton 1940-cı ildə "Qara yumorun antologiyası" adlı kitab yazmışdı, bu termin yalnız 1960-cı illərdə ümumi işlək hal aldı. Deyim Vladimir Nabokov,Nathanael West,Joseph Heller kimi yazıçıların yaradıcılıq işlərini təsvir etmək üçün işlədilirdi. Hellerin "Catch-22" əsəri buna misal ola bilər. Viktoriya dövründə uşaq ölümlərinin yayğınlaşması, uşaqların ölüm anlayışı ilə erkən tanışlığına səbəb olurdu ki, bu da dövr yazıçılarını ölümü uşaq ədəbiyyatı üçün "qadağan olunmuş mövzu" olmaqdan çıxarmağa ruhlandırırdı. Bu dövr uşaq ədəbiyyatçıları real hadisələri yüngül, qəbul olunan dərəcədə qələmə almağı bacardılar. Bu dövrdə yazılmış iki əsər bu mövzuya toxunur — alman yazıçı Heinrich Hoffmannın "Der Struwwelpeter" kitabı və Karlo Kollodinin "Pinokyonun məcaraları". Hər iki əsər yumor dili ilə yazılsa da, həm də həmin dövr oxuyucularının dəhşət hissinə qapılmasına da səbəb olmuşdular.

Romantik komediya filmi əsl sevgi, məhəbbət kimi romantik idealların mərkəzdə olduğu, eyni zamanda səmimi, yumoristik bir süjet formasında bu ideyaların ətrafında əksər maneələrin aşıldığı ifadə edilən film janrıdır. Lüğəvi mənasında isə; xoşbəxt sonluqla bitən məzəli sevgi hekayəsinə əsaslanan film, teatr və ya televiziya şousudur. Başqa bir ölkədəki tərifinə görə isə; İki bir-birlərinə simpatiyası olan, bir-birlərini sevən, fərqləndirici xüsusiyyətləri mövcud olan, ahəngdar və bir-birlərini bağışlaya bilən eşqləri olan aşiqlər arasındakı ziddiyyətlər ifadə edir. Romantik komediya filmləri komediya filmləri və romantik filmlər kimi fərqləndirilə və təsnif oluna bilərlər. Həmçinin, Screwball komediyası və Stoner komediyasında da (həmçinin də Stoner filmi olaraq tanınır) eyni elementlər mövcuddur. Bəzi televiziya serialları da romantik komediya kimi təsnif edilə bilərlər. Belə filmlərə nümunə olaraq tənqidçilər tərəfindən janrın ən yaxşı filmlərindən biri hesab edilən Gözəlçə filmini göstərmək mümkündür.

Xəsis (fr. L'Avare) — məşhur fransız dramaturqu Molyerin komediya janrında yazdığı beş pərdəli əsəridir. İlk dəfə 1668-ci ildə Pale-Royal teatrında səhnələndirilmişdir. Əsərin məzmunu Plavtın "Aulularia" pyesindən ilhamlanaraq alınmışdır. Harpaqon (fr. Harpagon) — Kleant və Elisin atası, Mariana aşiq Kleant (fr. Cléante) — Harpaqonun oğlu və Marianın sevgilisi Elis (fr. Élise) — Harpaqonun qızı və Valerin sevgilisi Valer (fr. Valère) — Anselmin oğlu və Elisin sevgilisi Marian (fr. Mariane) — Kleantın sevgilisi və Harpaqonun sevdiyi Anselm (fr.

Zimbabve-Rodeziya — 1 iyun-12 dekabr 1979-cu il tarixində mövcud olan Cənubi Afrikada tanınmayan dövlət. Zimbabve Rodeziyasından əvvəl tanınmamış Rodeziya adlı bir respublika var idi. Britaniya Konstitusiya nəzəriyyəsinə görə, 1965-ci ildə birtərəfli müstəqillik elan edildikdən sonra müvafiq hökumət olaraq qaldı. Rodeziya cəbhəsinin Zimbabve millətçilərinin antikomunist təşkilatlarının razılığı ilə quruldu. Marksizm üsyançı hərəkatlarının hakimiyyətə gəlməsinin qarşısını almağa yönəlmiş siyasi bir plan idi. Rodeziyada qaradərililərin mülki hüquqları uğrunda hərəkatın təmin edilməsinə çalışan Smit Yanın rəhbərliyi altında beynəlxalq ictimaiyyətin təzyiqi ilə Rodeziyada Silahlı müqavimətdə iştirak etməyən Afrika millətçi partiyaları arasında "Daxili məskunlaşma" sazişi bağlanmışdı. "Daxili məskunlaşma" haqqında saziş seçici siyahıları üçün təhsilə, mülkiyyətə və gəlirlərə olan tələblərin rahatlığa gətirib çıxardı ki, bu da tarixdə ilk dəfə qaradərili seçicilərin çoxalmasına səbəb oldu. Ölkənin dövlət qulluğu, məhkəmə sistemi, polis və ölkənin silahlı qüvvələri dövrün yuxarı-orta təbəqəsinin tərkibinə görə əksəriyyəti eyni məmurların rəhbərliyində qalırdı və onların əksəriyyəti ağdərili idi. Bu dəyişikliklərə baxmayaraq, yeni dövlət beynəlxalq səviyyədə tanınmadı və Lankaster Ev konfransının qərarları ləğv edildi. 1960-cı ildə Rodeziyada Afrika millətçi siyasi təşkilatlar ölkənin "Zimbabve" adını istifadə etməsi ilə razılaşdılar.

İlahi komediya (it. La Commedia, daha sonra La Divina Commedia) — 1307–1321-ci illər ərzində italyan yazıçısı Dante Aligyeri tərəfindən yazılmış əsərdir. Üç böyük hissədən ("Cəhənnəm", "Əraf (Təmizlik)" və "Cənnət") ibarət olan bu poemanı Dante doğma şəhəri Florensiyadan sürgün olduğu illərdə yazmış və ölümündən bir müddət əvvəl tamamlamışdır. Əsər orta əsrlər ədəbiyyatı üçün səciyyəvi olan "o biri dünyaya yuxuda səyahət" formasında yazılmışdır. Əsərin adı olan "İlahi komediya" ifadəsindəki "İlahi" sözü digər italyan yazıçısı Covanni Bokkaçço tərəfindən əsərə daxil edilmişdir. Dante isə yazdığı əsərə "Komediya" adı vermişdir. Əsər haqqında Dante 1307–1321 illərdə "axirət dünya"sına etdiyi xəyali səyahətdən danışan "İlahi Komediya" əsərini yazmışdır. Əsər ilk dəfə olaraq latınca yerinə Toksana ləhcəsi ilə işlədilmiş italyan dilində yazılmışdır. Cəhənnəm -İnferno, Araf-Purgatrio və Cənnət-Paradiso hissələrindən ibarətdir. "İlahi komediya" əsəri Dantenin həyat hekayəsinin onun sənətinə yansımış halıdır.

Şimali Rodeziya — hazırda müstəqil Zambiya ölkəsi olan Mərkəzi Afrikanın cənubunda Britaniyanın protektoratı. 1911-ci ildə daha öncəki iki protektoratın, Barotzilandiya–Şimali-Qərbi Rodeziya və Şimal-Şərqi Rodeziyanın birləşməsiylə qurulmuşdur. O, ilkin olaraq, əvvəlki iki protektorat kimi, Britaniya Hökuməti adından nizamnamə şirkəti olan Britaniya Cənubi Afrika Şirkəti (BSAC) tərəfindən idarə olunurdu. 1924-cü ildən o, Britaniya hökuməti tərəfindən protektorat kimi, Britaniyanın idarə etdiyi digər protektoratlar ilə oxşar şərtlərdə və idarə olunduğu zaman tələb olunan xüsusi müddəalarla idarə olunur. BSAC nizamnaməsinə əsasən nizamnamə koloniyası xüsusiyyətlərinə malik olsa da, BSAC-ın yerli rəhbərlərlə müqavilələri və Britaniya qanunvericiliyi ona protektorat statusu verdi. Bölgə nisbətən az sayda avropalı köçkünləri cəlb etdi, ancaq onlar ilk dəfə siyasi təmsilçilik əldə etdikləri vaxtdan etibarən onlar ya ayrı bir qurum kimi, ya da Cənubi Rodeziya və ehtimal ki, Nyasalendlə əlaqəli olaraq ağ azlıqların hökmranlığı üçün təşviqat aparırdılar.

Elmi poeziya— elmi-fəlsəfi dünyagörüşü və biliklərin poetik ifadəsi. Elmi poeziyanın ilk nümunələri Qədim Yunanıstanda və Çində (Lukretsi Karın "Şeylərin təbiəti haqqında", Lao Tszının "Dao de tszin" fəlsəfi poemaları və s. yaranmışdır. == Yaranması == Termin kimi fransız şairi Rene Gil (1862–1925) tərəfindən irəli sürülmüşdür. Sonrakı dövrdə Vergili ("Georgikalar"), Lomonosov ("İlahi əzəmət barədə səhər düşüncəsi", "İlahi əzəmət barədə axşam düşüncəsi", "Şüşənin faydası haqqında namə"), Valeri Bryusovun ("N ölçülər dünyası", "Elektron dünyası") yaradıcılığında da rast gəlinir. Bu cərəyan Avropa rasionalizminin inkişafı ilə bağlıdır. Rene Gil elmi poeziyanı simvolizmә qarşı qoyurdu. Onun fikrincə, şair üçün ideya və obrazların, eləcə də söz ehtiyatının mənbəyi "köhnəlmiş mifologiya" yox, elmi dünyagörüşü olmalıdır. Rene Gilin "Söz haqqında traktat"ı (1885) elmi poeziyanın nəzəri əsaslarını əhatə edir. Jül Romen (1885–1972) və Corc Dyuamel (1884–1966) Gilin nəzəriyyəsindən poetik unanimizmin inkişafında istifadə etmişlər.

Rondel (fr. rondel) — XIV əsr fransız lirik poeziyasında yaranan, sonradan ingilis və rumın ədəbiyyatında da istifadə edilən şeir növü. Rondel rondo mətn-musiqi formasının bir növü olub 3 bənddə birləşdirilmiş 13 və ya 14 sətirdən ibarət şeirdir. İki dörd sətirlik bəndi müşayiət edən bir beşlik (13 sətir) və ya altılıq (14 sətir) bənddən ibarətdir. Birinci bəndin ilk iki sətri nəqarətdir və ikinci və üçüncü bəndlərin son iki sətrində təkrarlanır. Bəzən üçüncü bəndin sonuncu sətrində birinci bəndin yalnız birinci sətri təkrarlanır.

Faciəvi komediya — film janrlarından biri. Belə filmlər adətən izləyicini həm güldürür, həm də düşündürür. Belə filmlərdə komediya ilə yanaşı faciə də yaşanır. həm komediya, həm də faciə əlamətləri olan dramatik bir əsər. Geniş mənada — gülməli və faciəli (kiçik) birləşdirən hər hansı bir ədəbiyyat, səhnə və vizual sənət sahəsi. == Tarixi == Faciəvi komediyanın xüsusiyyətləri Evripiddə mövcud idi; bir janr olaraq, tragikomediya qədim Romada geniş yayılmış, uzun müddət unudulmuş və yalnız İntibah dövrünün sonunda yenidən canlanmışdır. Şair və nəzəriyyəçi Battista Quarini 1601-ci ildə Tragikomik şeir məcmuəsində (it. Compendio clella poesia tragicomico) yazırdı: Faciəvi komediya yazarı, yüksək səviyyəli qəhrəmanların faciəsindən götürür, lakin böyük hadisələri deyil, inandırıcı, lakin tarixi bir hekayə xəttini deyil, hisslərin həyəcanını, lakin onların şokunu, zövqünü (faciəyə xas olan) deyil, qaranlığını deyil, təhlükə, ancaq ölüm olmadan; komediyadan gülür, amma həddindən artıq deyil, təvazökar əyləncə, uydurma komplikasiyalar, xoşbəxt sonluq, amma əsasən komik əhval. Kinonun inkişafı ilə (Çarlz Çaplindən başlayaraq) faciəvi komediya, komediya texnikasını faciəli (dramatik) məzmunla birləşdirən kinematik əsərlər, melanxolik qeydlər kimi başa düşülməyə başladı. Pantomimada, sirk sənətində faciəvi komediya obrazları yaratmağın tanınmış ustaları vardır.

Faciəvi komediya — film janrlarından biri. Belə filmlər adətən izləyicini həm güldürür, həm də düşündürür. Belə filmlərdə komediya ilə yanaşı faciə də yaşanır. həm komediya, həm də faciə əlamətləri olan dramatik bir əsər. Geniş mənada — gülməli və faciəli (kiçik) birləşdirən hər hansı bir ədəbiyyat, səhnə və vizual sənət sahəsi. == Tarixi == Faciəvi komediyanın xüsusiyyətləri Evripiddə mövcud idi; bir janr olaraq, tragikomediya qədim Romada geniş yayılmış, uzun müddət unudulmuş və yalnız İntibah dövrünün sonunda yenidən canlanmışdır. Şair və nəzəriyyəçi Battista Quarini 1601-ci ildə Tragikomik şeir məcmuəsində (it. Compendio clella poesia tragicomico) yazırdı: Faciəvi komediya yazarı, yüksək səviyyəli qəhrəmanların faciəsindən götürür, lakin böyük hadisələri deyil, inandırıcı, lakin tarixi bir hekayə xəttini deyil, hisslərin həyəcanını, lakin onların şokunu, zövqünü (faciəyə xas olan) deyil, qaranlığını deyil, təhlükə, ancaq ölüm olmadan; komediyadan gülür, amma həddindən artıq deyil, təvazökar əyləncə, uydurma komplikasiyalar, xoşbəxt sonluq, amma əsasən komik əhval. Kinonun inkişafı ilə (Çarlz Çaplindən başlayaraq) faciəvi komediya, komediya texnikasını faciəli (dramatik) məzmunla birləşdirən kinematik əsərlər, melanxolik qeydlər kimi başa düşülməyə başladı. Pantomimada, sirk sənətində faciəvi komediya obrazları yaratmağın tanınmış ustaları vardır.

Komediya filmi — film janrlarından biridir. Bu janrın əsas məzmunu yumordur. Adətən, belə flimlər xoşbəxt sonluqla bitir. == Xüsusiyyəti == Komediyanın fərqləndirici cəhəti tamaşaçılarda gülüş doğuran xarakterin və situasiyaların təsvir edilməsidir. Komediya təsvir olunan materiala müəllifin münasibətinə görə satirik, lirik komediyalar, kinoparodiya və şərtlilik dərəcəsinə görə isə ekssentrik, kinovodevil və digər xeyli janr müxtəlifiyinə malikdir. Komediya yarandığı ilk illərdə başqa sənət növlərinin təcrübəsindən geniş istifadə etmişdir. 1895-ci ildə kinematoqrafın ixtiraçısı Lui Lümyerin çəkdiyi "İsladılmış suvarıcı" adlı ilk kinokomediya illüstrasiyalı jurnallardan birində dərc olunmuş, süjetli yumoristik rəsmlər olan komikslər əsasında yaradılmışdı.

Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrı — Azərbaycan Respublikasının ən böyük musiqili teatrlarından biri. Teatr tamaşaları əsasən musiqili komediya janrındadır. Böyük Vətən müharibəsi illərində teatrın işi yenidən qurulur və bu teatra Azərbaycan Dövlət Təbliğat Teatrı adı verilir. Azərbaycan milli musiqili komediya janrı 20-ci əsrin əvvəllərində yaranmışdır. Opera kimi bu janrın da yaradıcısı Üzeyir Hacıbəylidir. Onun 1909-cu ildə yazdığı "Ər və arvad" musiqili komediyasının ilk tamaşası 24 may 1910-cu ildə Bakıda Nikitin qardaşlarının sirk binasında olmuşdur: Məhz bu tamaşa ilə də Azərbaycan Musiqili Komediya Teatrının əsası qoyulmuşdur. Sonrakı illərdə Üzeyir Hacıbəyovun "O olmasın, bu olsun" (1911), "Arşın mal alan" (1913) musiqili komediyaları oynanıldı. İnqılaba qədərki dövrdə həmçinin Z.Hacıbəyovun "Əlli yaşında cavan", "Evliykən subay", M.Kazımovskinin "Molla Cəbi", "Vurhavur" musiqili komediyaları da tamaşaya qoyuldu. Bu komediyalarda məişətdə hökm sürən feodal-patriarxal münasibətlər, ictimai bərabərsizlik, qadın hüquqsuzluğu, rüşvətxorluq, cəhalət və s. ifşa olunur.

Dünya Poeziya Günü — 21 mart tarixində qeyd olunan, 1999-cu ildə YUNESKO tərəfindən şeir ifadəsi ilə dil müxtəlifliyini dəstəkləmək və nəsli kəsilməkdə olan dillərə kömək imkanını yaratmaq məqsədilə elan edilmişdir. Məqsəd şeirin oxunmasını, yazılmasını, nəşrini və tədrisini bütün dünyada təbliğ etmək və YUNESKO-nun orijinal bəyannaməsində deyildiyi kimi "milli, regional və beynəlxalq şeir hərəkatlarına yeni bir tanıma və təkan vermək". Parisdə YUNESKO-nun iqamətgahında 2021-ci ildə Ümumdünya poeziya günü böyük Makedoniyalı şair, yazıçı, ədəbi tərcüməçi və linqvist Blaje Koneskinin anadan olmasının 100 illiyinin qeyd olunmasına həsr olunmuşdur. Eyni zamanda, Böyük Britaniyanın şairəsi Kerol Enn Daffi 2021-ci il üçün Struga Poeziya Axşamları "Qızıl Çələng" mükafatının laureatı elan edilib. == Məqsədi == Dünya Poeziya Günün məqsədi milli, regional və beynəlxalq poetik hərəkata yeni impuls vermək və dünyadakı dil müxtəlifliyini təşviq etmək və yox olmaqda olan dilləri poeziya vasitəsilə dəstəkləməkdir. Dünya Poeziya Günü UNESCO tərəfindən 1999-cu ildə təsis edilib. == Azərbaycanda == Azərbaycanda “Dünya Poeziya Günü” 2007-ci ildən etibarən qeyd olunur. Məqsəd poeziya sənətini təbliğ etmək, şeiri insanlara sevdirmək, xalqları ədəbiyyatın bu janrı ilə bir-birinə yaxınlaşdırmaqdır.