Поиск по словарям.

Millət — insanların tarixən dil, ərazi, iqtisadi həyat və psixika ümumiliyi əsasında təşəkkül tapan və milli xarakterin, mədəniyyətin milli özünəməxsusluğunda təzahür edən sabit birliyi. "Millət" sözü ərəb mənşəli isimdir.

Dövləti olmayan xalqlar (ing. Stateless nation) — adətən azlıq etnik qruplardır ki, öz ərazi və toprağlarına siyasi nəzarəti və suverenliyi yoxdur və əraziləri iki və ya daha çox qonşu dövlətlər arasında bölünüb və ya müstəmləkə hakimiyyət tərəfindən bir ölkə daxilində milli suverenliyi pozulmuşdur. Məsələn, İranda Azərbaycanlılar, İspaniyada katalanlar, Çində Şərqi Türküstanlılar ilə Tibetlilər, Şri-Lankada Tamillər və s. misal gətirmək olar. Keating, Michael, Nations Against the State: The New Politics of Nationalism in Quebec, Catalonia and Scotland () (Second), Palgrave, 2001 Levinson, David, redaktorEthnic Groups Worldwide: A Ready Reference Handbook, Phoenix, AZ: The Oryx Press, 1998, ISBN 1573560197 Minahan, James, redaktorEncyclopedia of the Stateless Nations: Ethnic and National Groups Around the World, Westport: Greenwood Press, 2002, ISBN 0313316171 Map of European Stateless Nations Arxivləşdirilib 2006-06-23 at the Wayback Machine, published by the advocacy group Eurominority Map of European Stateless Nations By Astur.tk.

Millət

Virtual dövlət (ing. virtual state) — Virtual aləmdə dövlətçilikləri elan edilən, ancaq klassik dövlət anlayışına uyğun gəlməyən, onları imitasiya edən təsisatlar. Beynəlxalq təşkilatlar və beynəlxalq ictimaiyyət virtual dövlətləri rəsmi tanımırlar və ciddi qəbul etmirlər. Bəzi virtual dövlətlər hətta müəyyən kiçik əraziyə və az sayda (bəzən bir ailə) məskunlaşmış əhaliyə malik olsalar da, onlar sadəcə olaraq qeyri-ciddi təsisat sayılır və "mikrodövlət", "kiberdövlət", "fantaziya dövləti" və "mikromillət" adlandırılırlar.

Rafael İlqar oğlu Mailov (16 aprel 1994, Bakı, Azərbaycan — 14 oktyabr 2020, Füzuli, Azərbaycan) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələri'nin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. Rafael Mailov 1994-cü il aprelin 16-da Bakı şəhərində anadan olub. Nizami rayon 210 nömrəli məktəbdə, daha sonra 2012–2016-cı illərdə Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin Mexanika və informasiya texnologiyaları fakültəsində təhsil alıb. 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Rafael Mailov Füzuli və Hadrutun azad edilməsində savaşıb. Rafael Mayılov 2020-ci il 14 oktyabrda Füzuli rayonu Yuxarı Seyidəhmədli kəndi istiqamətində düşmən üzərinə hücuma keçərkən qəhrəmancasına şəhid olub. Keşlə Şəhidlər Xiyabanında torpağa tapşırılmışdır. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı verilmiş tapşırıqları şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Rafael Mailov ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi. Azərbaycanın Xocavənd rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Rafael Mailov ölümündən sonra "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.

Maalot qətliamı (ivr. ‏הפיגוע במעלות‏‎, ərəb. مذبحة معالوت‎) — 1974-cü il mayın 13-dən mayın 15-dək Maalot şəhərində Fələstinin Azadlığı Uğrunda Demokratik Cəbhə (DFLP) terror təşkilatının yaraqlıları tərəfindən İsrail vətəndaşlarına qarşı törədilmiş qətliam. Livanla sərhəddən İsrailə daxil olan 3 terrorçu müxtəlif yerlərdə 4 mülki vətəndaşı qətlə yetirib və ələ keçməkdən yayınaraq Netiv Meir məktəbində ən azı 89 nəfəri girov götürüb, bundan sonra İsraildən 26 yoldaşının azad edilməsini tələb ediblər. Təxminən on saat davam edən binanın mühasirəsindən sonra xüsusi təyinatlılar hücuma cəhd etdilər, lakin terrorçular özlərini öldürməzdən əvvəl 25 nəfəri öldürməyə və ən azı 30 girovu yaralamağa nail oldular. Ümumilikdə qətliam nəticəsində 29 nəfər həlak olub ki, onların da əksəriyyəti Netiv Meir məktəbində girov saxlanılan uşaqlardır.

Millət dostları — Yaradıcılığının birinci dövründə dram əsərləri yazan Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, ikinci dövründə (1905-1920) Azərbaycan ədəbiyyatında hekayə janrına daha çox üstünlük vermişdir. Bu illərdə о, Azərbaycan bədii nəsrinin gözəl nümunələrini yaradır, оnun yеni məzmunla zənginləşməsinə, fоrmaca kamilləşməsinə kömək еdir. Həmin dövrdə ədib bir sıra səhnə əsərləri də yazmışdır: “Millət dоstları” (1905), “Ağa Məhəmməd şah Qacar” (1907), “Ac həriflər” (1911), “Xəyalat” (1911) və s. təşkil edir. Kiçik həcmli “Millət dоstları” adlı satirik pyеsdə ədib, özünü “millət dоstları” adlandıran burjua ziyalılarının ikiüzlülüyünü, sözləri ilə əməlləri arasındakı ziddiyyəti tənqid edir. Mühəndis Firudin bəy, mеşəbəyi Səfər bəy, təbib Vəli bəy, vəkil Əsgər bəy, silistçi Mürsəl bəy xalq adından, millət adından yalandan danışır, canıyananlıq еdir, özlərini “qеyrətli müsəlman”, “millət qеydkеşi”, “müsəlman camaatının həmişə qabağa gеtməsinə çalışan” kimi göstərirlər. Qadın və şərabı hər şеydən əziz tutan həmin adamlar, əslində xalqı, milləti ələ salan tüfеylilərdir.

Bir Millət (ivr. ‏עם אחד‏‎) — İsrail yaranmış sosial-demokratik partiya.Partiya 25 Mart 1999-cu ildə Əmir Peretz, Rafiq Hac Yahya və Adisu Massala yeni bir fraksiya yaratmaq üçün İsrail İşçi Partiyasından ayrıldıqda quruldu. 1999-cu ilin may seçkilərində partiya iki yerə bərabər olan 1,9% səs topladı və seçki həddini 1,5% keçən ən kiçik partiya oldu. Oturacaqları Peretz və Haim Katz aldı. 2003 seçkilərindən əvvəl Katz Likuda qoşulmaq üçün partiyanı tərk etdi.

Millət-i Erməniyan (türk. Millet-i Ermeniyân; mənası – "erməni milləti") — Erməni Həvari kilsəsinin Osmanlı imperiyasındakı milləti (muxtar etnodini icması). İlkin olaraq bura təkcə Osmanlı imperiyasında yaşayan ermənilər deyil, Qibti Pravoslav Kilsəsi, Xaldey Katolik Kilsəsi, Efiopiya Pravoslav Kilsəsi və Süryani Pravoslav Kilsəsi kimi digər xristian kilsələrinin üzvləri də daxil idi. Bu qrupların əksəriyyəti XIX əsrdə öz millətlərini əldə etmişdilər. II Mehmed onları ortodoks xristianlıq ilə bağlı fikir ayrılıqlarına görə yunan ortodokslarından ayırmışdır. Millət üzvləri nəinki müstəqil şəkildə işləri idarə edə bilirdilər, həm də islam məhkəmələrinə iş qaldıra biləcək hüquqi statusa malik idilər. Erməni millətinin çoxlu sayda insan üzərində hökmranlıq etmək imkanı yox idi və erməni patriarxının Anadoludan bu qədər uzaqda olan İstanbulda heç bir real nüfuzu yox idi. Suny, Ronald Grigor. "They Can Live in the Desert but Nowhere Else": A History of the Armenian Genocide. Princeton University Press.

Millət qəzeti — 1990-cı illərin əvvəllərində oxucular arasında populyar olmuş qəzet. "Millət" ilk vaxtlar Zəfər Ünalın baş redaktorluğu ilə nəşr olunurdu, sonralar qəzetin rəhbərliyində dəyişiklik oldu. "Millət" Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının sədri Etibar Məmmədovun qəzeti idi. "Millət" 2004-cü ilin ortalarında maliyyə problemlərinə görə fəaliyyətini dayandırdı. 2009-cu ilin ortalarında "Millət" qəzeti fəaliyyətini elektron formada bərpa edib.

Millət (türk. millet, ərəb. ملة‎ — milla‎) — Osmanlı imperiyasında "şəxsi hüquq"la bağlı müstəqil məhkəmə. Bunun əsasında hansısa konfessional bir cəmiyyətin öz qanunları əsasında özünü idarə etməsinə icazə verilirdi. Adətən "sistem" adlandırılmasına baxmayaraq, XIX əsrə qədər Osmanlı imperiyasında indi retrospektiv olaraq "millət" adlandırılanların təşkili heç də sistemli deyildi. Əksinə, qeyri-müsəlmanlara bütövlükdə "millət" üçün ümumi struktur olmadan, sadəcə olaraq, öz icmaları daxilində əhəmiyyətli dərəcədə muxtariyyət verilmişdi. İmperiya daxilində müxtəlif dini icmalara uyğun gələn müxtəlif millətlər anlayışı XVIII əsrə qədər ortaya çıxmamışdı. Baxmayaraq ki, XV əsrdə belə bir sistemin mövcud olmadığı indiki ədəbiyyatda qəbul edilir, XIX–XX əsrlərdə millət sisteminin mövcudluğu onu Fateh Sultan Mehmed dövrünə bağlayan çoxsaylı təməl miflərlə əsaslandırılmışdır. XIX əsrdə Osmanlı imperiyasında milliyətçiliyin yüksəlişi zamanı həyata keçirilən Tənzimat islahatları nəticəsində bu termin qanunla qorunan etnolinqvistik azlıq qrupları üçün istifadə edilmişdir. Millət sistemi müasir halından əvvəlki dini plüralizm nümunəsi adlandırılmışdır.

Millət qəzeti — 1990-cı illərin əvvəllərində oxucular arasında populyar olmuş qəzet. "Millət" ilk vaxtlar Zəfər Ünalın baş redaktorluğu ilə nəşr olunurdu, sonralar qəzetin rəhbərliyində dəyişiklik oldu. "Millət" Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının sədri Etibar Məmmədovun qəzeti idi. "Millət" 2004-cü ilin ortalarında maliyyə problemlərinə görə fəaliyyətini dayandırdı. 2009-cu ilin ortalarında "Millət" qəzeti fəaliyyətini elektron formada bərpa edib.

Millət qəzeti — Ukraynada nəşr olunan Krım-Azərbaycan cəmiyyətinin mətbu orqanı. 1991-ci ilin yanvar ayından dərc olunur. İlk sayını 20 Yanvar hadisələrinin ildönümünə həsr edən qəzet Ukraynada Azərbaycan dilində nəşr olunan ilk mətbu orqan kimi Azərbaycan həqiqətlərinin Ukraynada yaşayan xalqlara çatdırılmasında üzərinə düşən tarixi missiyanı çətinliklə olsa da şərəflə yerinə yetirmişdir. О dövrdə, əsasən, Dağlıq Qarabağ həqiqətləri haqqında obyektiv analitik yazılar dərc etməklə erməni xəyanətini ifşa edən "Millət" qəzeti Krımda güclü mövqeyə malik olan erməni diasporunun dəfələrlə hədə-qorxuları ilə üzləşməsinə baxmayaraq, fəaliyyətini daha da genişləndirmişdir. Belə ki, ilk saylarından etibarən Krım erməni diasporunun hədəfinə çevrilmiş "Millət" qəzetinin baş redaktoru Rəhim Hümbətov ermənilərin sifarişi ilə Krım Vilayət Kommunist Partiyasının ideoloji şöbəsinə dəvət olunmuşdur. Orada ona milli zəmində yazılarla çıxış etməyə qadağa qoyulsa da, R. Hümbətov işğalçı bir millətin öz çirkin əməllərindən əl çəkmədiyi təqdirdə fəaliyyətini daha kəskin davam etdirəcəyini bildirmişdir. Ötən illər ərzində Azərbaycanın qədim tarixini, zəngin mədəniyyətini, minilliklərin qan yaddaşından xəbər verən adət-ənənələrini səhifələrində işıqlandırmaqla çoxmilyonlu Ukrayna ictimaiyyəti arasında Azərbaycan haqqında informasiya bolluğu yaradan "Millət" qəzeti hər sayında Dağlıq Qarabağ hadisələri və Ermənistanın işğalçılıq siyasəti haqqında dürüst analitik yazılarla çıxış etmişdir. Qəzet həmçinin, mütəmadi olaraq Azərbaycanla Ukrayna arasında mövcud olan iqtisadi, siyasi, mədəni, elm və təhsil əlaqələrinin dinamik inkişafına geniş yer ayırmışdır. Krımın azadlığı uğrunda qəhrəmanlıq sücaəti göstərən azərbaycanlıların həyatı haqqında maraqlı yazıların dərc olunması ənənə halını almışdır. Azərbaycan diasporunun təşkilatlanmasında və inkişafında əsil ideoloji missiyanı yerinə yetirən mətbu orqan son illər tarixi vətənimiz Azərbaycanda həyata keçirilən uğurlu islahatlar, ölkəmizin dünya birliyinə inamlı inteqrasiya siyasətini yerinə yetirməyə çalışmışdır.

Millət Partiyası (urdu ملت پارٹی)— Pakistanın keçmiş prezidenti, artıq prezident olmadığı üçün və siyasi həyatda qalması üçün bir platformaya ehtiyac duyduğu Pakistandakı bir siyasi partiya idi. Kiçik bir partiyaya başlamağa pulu var idi. Quruluşu dəstəklədiyi üçün ona bir sıra insanlar qoşuldu. Millət Partiyası indi Sərdar Farruk Ləqhari'nin oğlu Üveys Leghari'nin təmsil olunduğu hakim koalisiyanın bir hissəsidir. 20 oktyabr 2002-ci ildə keçirilmiş son qanunverici seçkilərində partiya, xalq səslərinin 4,6% -ni, seçilmiş 272 üzvdən 12-ni qazanan Milli Alyansın bir hissəsi idi. 2004-cü ilin mayında Millət Partiyası vahid Pakistan Müsəlman Birliyini yaratmaq üçün digər partiyalarla birlikdə PML (Q) ilə birləşdi.

Millət dostları — Yaradıcılığının birinci dövründə dram əsərləri yazan Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, ikinci dövründə (1905-1920) Azərbaycan ədəbiyyatında hekayə janrına daha çox üstünlük vermişdir. Bu illərdə о, Azərbaycan bədii nəsrinin gözəl nümunələrini yaradır, оnun yеni məzmunla zənginləşməsinə, fоrmaca kamilləşməsinə kömək еdir. Həmin dövrdə ədib bir sıra səhnə əsərləri də yazmışdır: “Millət dоstları” (1905), “Ağa Məhəmməd şah Qacar” (1907), “Ac həriflər” (1911), “Xəyalat” (1911) və s. təşkil edir. Kiçik həcmli “Millət dоstları” adlı satirik pyеsdə ədib, özünü “millət dоstları” adlandıran burjua ziyalılarının ikiüzlülüyünü, sözləri ilə əməlləri arasındakı ziddiyyəti tənqid edir. Mühəndis Firudin bəy, mеşəbəyi Səfər bəy, təbib Vəli bəy, vəkil Əsgər bəy, silistçi Mürsəl bəy xalq adından, millət adından yalandan danışır, canıyananlıq еdir, özlərini “qеyrətli müsəlman”, “millət qеydkеşi”, “müsəlman camaatının həmişə qabağa gеtməsinə çalışan” kimi göstərirlər. Qadın və şərabı hər şеydən əziz tutan həmin adamlar, əslində xalqı, milləti ələ salan tüfеylilərdir.

Millət qəzeti — Ukraynada nəşr olunan Krım-Azərbaycan cəmiyyətinin mətbu orqanı. 1991-ci ilin yanvar ayından dərc olunur. İlk sayını 20 Yanvar hadisələrinin ildönümünə həsr edən qəzet Ukraynada Azərbaycan dilində nəşr olunan ilk mətbu orqan kimi Azərbaycan həqiqətlərinin Ukraynada yaşayan xalqlara çatdırılmasında üzərinə düşən tarixi missiyanı çətinliklə olsa da şərəflə yerinə yetirmişdir. О dövrdə, əsasən, Dağlıq Qarabağ həqiqətləri haqqında obyektiv analitik yazılar dərc etməklə erməni xəyanətini ifşa edən "Millət" qəzeti Krımda güclü mövqeyə malik olan erməni diasporunun dəfələrlə hədə-qorxuları ilə üzləşməsinə baxmayaraq, fəaliyyətini daha da genişləndirmişdir. Belə ki, ilk saylarından etibarən Krım erməni diasporunun hədəfinə çevrilmiş "Millət" qəzetinin baş redaktoru Rəhim Hümbətov ermənilərin sifarişi ilə Krım Vilayət Kommunist Partiyasının ideoloji şöbəsinə dəvət olunmuşdur. Orada ona milli zəmində yazılarla çıxış etməyə qadağa qoyulsa da, R. Hümbətov işğalçı bir millətin öz çirkin əməllərindən əl çəkmədiyi təqdirdə fəaliyyətini daha kəskin davam etdirəcəyini bildirmişdir. Ötən illər ərzində Azərbaycanın qədim tarixini, zəngin mədəniyyətini, minilliklərin qan yaddaşından xəbər verən adət-ənənələrini səhifələrində işıqlandırmaqla çoxmilyonlu Ukrayna ictimaiyyəti arasında Azərbaycan haqqında informasiya bolluğu yaradan "Millət" qəzeti hər sayında Dağlıq Qarabağ hadisələri və Ermənistanın işğalçılıq siyasəti haqqında dürüst analitik yazılarla çıxış etmişdir. Qəzet həmçinin, mütəmadi olaraq Azərbaycanla Ukrayna arasında mövcud olan iqtisadi, siyasi, mədəni, elm və təhsil əlaqələrinin dinamik inkişafına geniş yer ayırmışdır. Krımın azadlığı uğrunda qəhrəmanlıq sücaəti göstərən azərbaycanlıların həyatı haqqında maraqlı yazıların dərc olunması ənənə halını almışdır. Azərbaycan diasporunun təşkilatlanmasında və inkişafında əsil ideoloji missiyanı yerinə yetirən mətbu orqan son illər tarixi vətənimiz Azərbaycanda həyata keçirilən uğurlu islahatlar, ölkəmizin dünya birliyinə inamlı inteqrasiya siyasətini yerinə yetirməyə çalışmışdır.

Millət Şurası (ərəb. مجلس الأمة‎, fr. Conseil de la nation) — Əlcəzair parlamentinin yuxarı palatası. Bu, 2/3-ü dolayı yolla seçilən, 1/3-i isə prezident tərəfindən təyin olunan 144 üzvdən ibarətdir. Millət Şurası 144 üzvdən ibarətdir, bunlardan: 96-sı dolayı səsvermə yolu ilə seçilir; 48-i Əlcəzair Prezidenti tərəfindən təyin edilir. Əlcəzairin inzibati bölmələrinin sayına uyğun gələn 48 iki yerlik seçki dairəsi (hər dairəyə iki mandat) malikdir. Seçkilər xalq məclisləri tərəfindən seçilənlərdən (təxminən 15 min üzv) ibarət seçicilər kollektivi tərəfindən iki turda səs çoxluğu ilə keçirilir. Millət Şurasına namizədin yaşı qırxdan az olmamalıdır. Səlahiyyət müddəti altı ildir. Şura hər il yarım yenilənir.

Erməni Millət Məclisi — Osmanlı imperiyasında 1863-cü il Nizamnamə-i Millət-i Erməniyana əsasən yaradılmış Millət-i Erməniyanın idarəedici orqanı. 1863-cü ildə Bab-ı Ali 1848-ci il Fransa Konstitusiyasından ilhamlanaraq tərtib edilmişdir Nizamnamə-i Millət-i Erməniyanı təsdiqləmişdir. Tarixçilərə görə, bu, konstitusional monarxiyanın suverenin Konstantinopol Erməni Patriarxı olduğu forması idi. Hakimiyyətlər bölgüsü olan bu hökumət quruluşunda icra hakimiyyəti patriarxın əlində idi. Qanunvericilik hakimiyyəti 140 deputatı olan Millət Məclisinə həvalə edilmişdir. Onlar kilsənin möminləri tərəfindən ümumi səsvermə yolu ilə irəli sürülən 220 namizəddən ibarət siyahı əsasında seçilirdilər. Bu məclis icra məsuliyyəti konsepsiyasına uyğun olaraq patriarxı təyin edir və onun fəaliyyətinə nəzarət edirdi. Bundan əlavə, öz üzvlərindən 12 nəfərdən ibarət dini məclis seçirdi. Dini məclis monastırlar, ianələr, miraslar və xəstəxanalarla məşğul olurdu. Millət məclisi həmçinin, 20 üzvdən ibarət siyasi məclis seçirdi, o da öz növbəsində iki milli şura formalaşdırırdı.

Millet (TV kanalı) — Krımda yayımlanan Krım tatar rus telekanalı. O, ATR telekanalının Krımda yayımını dayandırdıqdan sonra yarımadanın Rusiya hakimiyyəti tərəfindən yaradılıb. Kanal 2015-ci il sentyabrın 1-dən yayıma başlayıb. Rəqəmsal siqnal Krımın bütün ərazisini əhatə edir. 2016-cı il aprelin 1-dən Yamal peyki vasitəsilə peyk yayımına başlayıb və bütün Rusiya, Ukrayna, Türkiyə və Mərkəzi Asiya ölkələrini əhatə edir. "Millət"də siz Krım tatarlarının həyatı, adət-ənənələri, mədəniyyəti və tarixi haqqında verilişlərə, öz istehsalı olan sənədli filmlərə baxa, həmçinin respublikada baş verən hadisələr haqqında məlumat ala bilərsiniz. Verilişin 70%-ni Krım tatar dilində olan proqramlar təşkil edir. 24 saat yayımlanır. Yayım Simferopoldan həyata keçirilir. 2017-ci ilin fevralında ictimai Krım-tatar radiostansiyası "Vətənin səsi" fəaliyyətə başlayıb, o, 2015-ci il iyunun 9-da yaradılmış "Millət" ictimai teleradio şirkətinin struktur bölməsinə çevrilib.

Millət İttifaqı (türk. Millet İttifakı) — Cümhuriyyət Xalq Partiyası ilə İYİ Partiyası arasında 5 may 2018-ci ildə qurulan ittifaqdır. Sonradan alyansa Səadət Partiyası və Demokrat Partiya da qoşulub. Sonda AK Partiyadan ayrılan siyasətçilərin qurduğu Gələcək Partiyası ilə Demokratiya və Sıçrayış Partiyası ittifaqa daxil olub.

Fədakaranı Millət Cəmiyyəti (türk. Fedakâran-ı Millet Cemiyeti) — Osmanlı imperiyasında İkinci Məşrutiyyət dövründə fəaliyyət göstərmiş siyasi partiya. Bu, həm də qeyri-hökumət təşkilatı kimi fəaliyyət göstərirdi. İkinci Məşrutiyyət elan edildikdən sonra 12 avqust 1908-ci ildə Sultanəhməd meydanında keçirilən mitinqdə onun yaradılması qərara alınmışdır. Avnullah Kaziminin sədrliyi ilə yaradılmışdır. Qərargahı İstanbulda yerləşirdi. Partiyanın qurucularıII Əbdülhəmidin dövründə sürgün edilmişdilər, eyni zamanda "Gənc türklər"ə müxalif idilər. 1908-ci ildə keçirilən seçkilərdə iştirak etməmişdi. 31 mart üsyanından sonra siyasətdən çəkilərək bağlanmışdır. Digər üzvlər Əli Vəfa, Əli Saib, Nəcib Qədir, Əbdülqədir Qədri, Hacı Camal, Asitanəli Bəhçət və Ərtoğrul Şakir idi.

Eldar Allahyar oğlu Quliyev (26 iyul 1951, Bakı) — Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin III, IV, V, VI çağırışlarin deputatı, Azərbaycan Mərkəzi Kooperativlər İttifaqı "Azərittifaq"ın sədri (1993–hal-hazirda), Azərbaycan Kooperasiya Universitetinin rektoru, iqtisad elmləri doktoru, professor; Azərbaycan Ağsaqqallar Şurasının sədri Eldar Quliyev 1951-ci il iyul 26-da Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1968-ci ildə Bakı şəhər 187 saylı orta məktəbini bitirmiş, 1969-cu ildə D. Bünyadzadə adına Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstituna (hazırda Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti) daxil olmuşdur. 1973-cü ildə institutu bitirərək iqtisadçı ixtisasına yiyələnmişdir. 1973–1974-cü illərdə Elmi-Tədqiqat İnstutunda işləmişdir. 1974–1975-ci illərdə həqiqi hərbi xidmətdə olmuşdur. 1975–1987-ci illərdə Respublika Ticarət Nazirliyi sistemində məsul vəzifələrdə çalışmış, 1981–1985-ci illərdə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində aspirantı kimi elmi tədqiqat işi ilə məşğul olmuşdur. 1987–1990-cı illərdə Azərbaycan Mərkəzi Kooperativlər İttifaqının idarə rəisi vəzifəsində çalışmışdır. 1990-cı ildə Azərbaycan Mərkəzi Kooperativlər İttifaqı İdarə Heyətinin sədr müavini, 1993-cü ildə İdarə Heyətinin sədri vəzifəsinə seçilərək hal-hazıra kimi ictimai əsaslarına rəhbərlik edir. 2011-ci ildən Azərbaycan Kooperasiya Universitetinin rektoru, iqtisad elmləri doktoru, professordur. Türk Dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının, Almaniyanın Hannover şəhərində yerləşən Avropa Təbiət Elmləri Akademiyasının, İtaliya Beynəlxalq İqtisadi və Sosial Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, Gürcüstan Respublikasının Suxuşvili Texniki Universitetinin Fəxri doktoru seçilmişdir.

Elxan Sirac oğlu Süleymanov (1940, Göyçay rayonu) — Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin IV və V çağırış deputatı. Süleymanov Elxan Sirac oğlu 1940-cı ildə Göyçay rayonunun Hacalı kəndində anadan olmuşdur. O, 1953-cü ildə 7 illik təhsilini başa vurduqdan sonra Göyçay Pedaqoji Texnikumunun ibtidai məktəb müəllimliyi fakültəsinə daxil olmuş, 1958-ci ildə həmin texnikumda təhsilini başa çatdırmışdır. 1961–1966-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutunun mədəni-maarif fakültəsində təhsilini davam etdirmişdir. Elxan Süleymanov ali təhsil aldığı dövrdə eyni zamanda pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuş, Bakının 7 və 25 sayli orta məktəblərində müəllim işləmişdir. E. Süleymanov 1966-cı ildə Respublika Həmkarlar İttifaqı Yeyinti Sənayesi İşçilərinin Həmkarlar Komitəsinin Fioletov adına klubuna direktor təyin edilmiş və 1979-cu ilə qədər həmin vəzifədə çalışmışdır. O, 1981–1982-ci illərdə Yazıçılar İttifaqının Şüvəlandakı Yazıçılar Evinin direktoru, 1982–1985-ci illərdə Mədəniyyət Nazirliyi nəzdində "Azərattraksion"un baş direktoru işləmiş, 1985–1989-cu illərdə isə "Nizami" kinoteatrının direktoru vəzifəsində fəaliyyətini davam etdirmişdir. Elxan Süleymanov 1990–1998-ci illər ərzində Rusiya-Amerika Universitetinin Azərbaycan bölməsinin baş direktoru vəzifəsini icra etmişdir. E. Süleymanov 2005-ci ildə Azərbaycanda Vətəndaş Cəmiyyətinin İnkişafına Yardım Assosiasiyasını (AVCİYA) təsis etmiş və onun rəhbərliyi ilə bir sıra böyük layihələr həyata keçirilmişdir. Xocalı soyqırımına həsr edilmiş "Xocalı soyqırımı", "Xocalı soyqırımı: milyon imza-bir tələb", "Şuşa — qədim Azərbaycan diyarı", "Bir faciə haqqında iki fotosöhbət", "Tarixi faktlar erməni miflərinə qarşı" topluları nəşr edilərək ABŞ və Avropa dövlətlərinin parlamentlərinə, dünyanın məşhur kitabxanalarına göndərilmişdir.