Поиск по словарям.

Alabuğa (tatar. Алабуга, Alabuğa) ya da Yelabuqa (rus. Елабуга), Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər Tatarıstan Respublikasına daxildir Ala Buqa müasir Tatarıstanda Kama çayı üzərində şəhər. Vaxtilə Volqa-Kama Bulqarıstanının baş şəhərlərindən olmuşdur. Qədim bulqar şəhəri Ala Buqa (Radlov 1,362) müasir Elabuqadan azca aralı, Toyma çayı üzərində yerləşirdi. Qala X əsrdə bulqar xanları tərəfindən ucaldılmışdı. Ala Buqa qəsri vaxtilə möhtəşəm olan Volqa-Kama Bulqarıstanının xarakterik abidələrindəndir. Hazırda həmin yerdə əski şəhərin xarabalıqları – möhkəm qala divarları qalıqları, hətta bütöv bürclər durmaqdadır. O qədim mədəniyyət ocaqlarından olmuşdur; Ala Buqa yaxınlığında qədim məzarlıq (müasir adı Ananiyev deyilən ərazidə) aşkar edilmiş qədim qəbristan XIX əsrin ortalarında öyrənilmişdir. Abidələrin öyrənilməsi nəticəsində məlum olur ki, burada eramızdan əvvəl VII-III əsrlərdə yüksək mədəniyyətə sahib adamlar yaşamışlar.

Albula (lat. Albula) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin albulakimilər dəstəsinin albulalar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Ərbuğa — türk mifologiyasında yarı insan, yarı buğa olan varlıq. "Arbuğa, Yarbuğa" və ya "Ərboğa", bəzən də Arboğa olaraq adlandırılar. Dişi olanları üçün "Işbuğa" deyilər. (Iş sözcüyü monqolcada dişilik bildirir.) Buğa və Bugu sözcüyü bir çox Türk ləhcəsində Geyik mənasında da istifadə edilər, bu səbəblə bəzən yarı insan, yarı maral olaraq görülə bilər. Yarı insan və yarı heyvan olan varlıqlara dünyada bir çox mədəniyyətdə rast gəlinir. Kimilərində alt qisim heyvan, diyarın yuxarısı insandır, bəzilərində isə baş, heyvan başı biçimindeyken alt tərəf insan şəklindədir. Türk mifologiyasına yunan mədəniyyətinin təsiri ilə girmiş olması ehtimal edilir. == Əryund == Türk mifologiyasında yarı insan, yarı at olan varlıqlara isə Aryund adı verilər. Aryunt, Aryond, Əryunt olaraq da bilinər. "Yaryunt" olaraq da ifadə edilər.

Maluma — Juan Luis Londoño Arias (28 yanvar 1994-cü ildə anadan olub) Kolombiyalı müğənnidir. "Felices los 4", "Borro Cassette", "El Perdedor" ve "Corazón" sinqlları "Billboard Hot Latin Songs" siyahısında ilk 10-luqda yer almışdır.

Quşsüdü (lat. Ornithogalum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Ornitoqalum cinsinin adı yunancadan tərcümədə "quşsüdü" deməkdir. Avropa, Asiya və Afrikanın mülayim iqlimli və subtropik zonalarında yayılmış bu bitkinin 150-yə yaxın növü məlumdur. Gülçülükdə 15 növündən geniş istifadə olunur. Gülçülükdə aşağıdakılar xüsusilə məşhurdur: Çətirli quşsüdü (O. umbellatum) — ağ çiçəkləri çətir çiçək qrupunda toplanmış çoxillik bitkidir. İri quşsüdü (O. magnum) ağ gülləri salxım çiçək qrupuna toplanmış bitkidir. Bəzi növlərin zərif olduğu üçün quşsüdünü qida elementləri ilə zəngin olmayan, qeyri — münbit torpaqlarda əkmək çətinlik yaradır. Onları otaq bitkiləri kimi yetişdirirlər. Quşsüdü bitkisinin soğanaqlarını yarımkölgəli yerdə, 6–10 sm dərinlikdə, avqustda ya da sentyabrda açıq torpağa əkirlər.

Quşsüdü (lat. Ornithogalum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Ornitoqalum cinsinin adı yunancadan tərcümədə "quşsüdü" deməkdir. Avropa, Asiya və Afrikanın mülayim iqlimli və subtropik zonalarında yayılmış bu bitkinin 150-yə yaxın növü məlumdur. Gülçülükdə 15 növündən geniş istifadə olunur. Gülçülükdə aşağıdakılar xüsusilə məşhurdur: Çətirli quşsüdü (O. umbellatum) — ağ çiçəkləri çətir çiçək qrupunda toplanmış çoxillik bitkidir. İri quşsüdü (O. magnum) ağ gülləri salxım çiçək qrupuna toplanmış bitkidir. Bəzi növlərin zərif olduğu üçün quşsüdünü qida elementləri ilə zəngin olmayan, qeyri — münbit torpaqlarda əkmək çətinlik yaradır. Onları otaq bitkiləri kimi yetişdirirlər. Quşsüdü bitkisinin soğanaqlarını yarımkölgəli yerdə, 6–10 sm dərinlikdə, avqustda ya da sentyabrda açıq torpağa əkirlər.

Cambuğa (fars. جمبوغه‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Bükan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 514 nəfər yaşayır (71 ailə).

Albula forsteri (lat. Albula forsteri) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin albulakimilər dəstəsinin albulalar fəsiləsinin albula cinsinə aid heyvan növü.

Albula glossodonta (lat. Albula glossodonta) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin albulakimilər dəstəsinin albulalar fəsiləsinin albula cinsinə aid heyvan növü.

Albula vulpes (lat. Albula vulpes) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin albulakimilər dəstəsinin albulalar fəsiləsinin albula cinsinə aid heyvan növü.

Floran Maluda (fr. Florent Malouda; d. 13 iyun 1980) — Çelsi tərəfindən Fransanın Lion komandadan transfer edilmiştir. Sürətli, texniki bacarıqlı və yaxşı zərbələr çıxaran bir futbolçudur.Fransa milli futbol komandası ilə 2006 FİFA Dünya Kubokunda oynadığı futbol ilə adamları heyran etdi.

Floran Maluda (fr. Florent Malouda; d. 13 iyun 1980) — Çelsi tərəfindən Fransanın Lion komandadan transfer edilmiştir. Sürətli, texniki bacarıqlı və yaxşı zərbələr çıxaran bir futbolçudur.Fransa milli futbol komandası ilə 2006 FİFA Dünya Kubokunda oynadığı futbol ilə adamları heyran etdi.

II Ağbuğa (1407 – 1451) — Mesxetiyanın 9-cu atabəyi idi. 1446-cı ildə IV Vaxtanqa Cahanşah Həqiqi qarşısında yardım etmiş, onun ölümündən sonra isə atasının başladığı üsyançı siyasəti davam etdirmiş. Yenicə gürcü taxtına çıxmış olan VIII Georgiyə qarşı mübarizəyə başlamışdı. Hətta öz müstəqil kilsəsini qurmuşdu. 1451-ci ildə yerinə onun siyasətini davam etdirən II Kvarkvare gəldi.

I Ağbuğa — Əmir Teymurun Gürcüstana yürüşü zamanı yaranan xaos vaxtı hakimiyyətə gəlmişdi. Babası II Bekanın qanunlarına öz qanunlarını da əlavə etmişdi. 1394-cü ildə Əmir Teymurun ordusuna qarşı vuruşmuş, sonrakı il ölmüşdü.

Qızılı mabuya (lat. Trachylepis aurata) — Afrika mabuyaları cinsinə aid növ. рода == Xariçi görünüş == Orta ölçüyə malik olan kərtənkələ olaraq 10,5 sm uzunluğa və 21 q çəkiyə malikdir. Quyruğu çox qısadır. Dərisi inçə və hamardır. Yuxarı hissəsi qəhvəyi-boz və ya brünc rəngdə olur. Aşağı hissəsi isə sarıya çalan ağ və sarı rəngdə olur. Quyruğu isə mavi-sarı rəngə çalır. == Həyat tərzi == Əsasən dağlıq ərazilərdə yayılmışdır. Onlar qayalıqlar və daşlıqlarda məskən salır.

Alabuğa (tatar. Алабуга, Alabuğa) ya da Yelabuqa (rus. Елабуга), Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər Tatarıstan Respublikasına daxildir Ala Buqa müasir Tatarıstanda Kama çayı üzərində şəhər. Vaxtilə Volqa-Kama Bulqarıstanının baş şəhərlərindən olmuşdur. Qədim bulqar şəhəri Ala Buqa (Radlov 1,362) müasir Elabuqadan azca aralı, Toyma çayı üzərində yerləşirdi. Qala X əsrdə bulqar xanları tərəfindən ucaldılmışdı. Ala Buqa qəsri vaxtilə möhtəşəm olan Volqa-Kama Bulqarıstanının xarakterik abidələrindəndir. Hazırda həmin yerdə əski şəhərin xarabalıqları – möhkəm qala divarları qalıqları, hətta bütöv bürclər durmaqdadır. O qədim mədəniyyət ocaqlarından olmuşdur; Ala Buqa yaxınlığında qədim məzarlıq (müasir adı Ananiyev deyilən ərazidə) aşkar edilmiş qədim qəbristan XIX əsrin ortalarında öyrənilmişdir. Abidələrin öyrənilməsi nəticəsində məlum olur ki, burada eramızdan əvvəl VII-III əsrlərdə yüksək mədəniyyətə sahib adamlar yaşamışlar.

Kaluqa - müasir Rusiyada şəhər, eyniadlı vilayət mərkəzi. Kaluqa Oka çayının dik sahilində salınmışdır. Kaluqa sözünü müəyyən mənada qala mənasını verən kaluqa "qala qapısı" mənası ilə bağlayırlar. Kaluqa sözü türk-monqol mənşəlidir; xalqa~kalqa~kalqan~kaluqan~kaluqa "darvaza, alaqapı", "giriş-çıxış qapısı" (zastava) deməkdir. Görünür, bu yerdə keçmişdə tatar zastavası "giriş-çıxış qapısı" yerləşirdi Bununla yanaşı kalqa, kaluqa əski türkcə vəliəhd, monqol-tatarlarda titul, şahın (xanın) böyük oğluna verilən "kalqa" titulu ilə bağlı da ola bilməsi ehtimalını da nəzərə almaq lazımdır. Məşhur türk əsilli soylardan olan rus familiyası Kaluginlər zadəgan nəsli bu torpaqla bağlı ailə olmuşdur. Hələ inqilaba qədər bu ailənin Kaluqada mülk torpaqları var idi. Hazırda Kaluqa Rusiyanın ən iri müasir sənaye mərkəzidir. == Tarixi == IX əsrə aid (859-cu il) sənədlərdən xəzərlərin burada hakim olduqları məlumdur. 1117-ci ildə isə Vladimir Monomaxın Kaluqaya hərbi yürüşü göstərilir.

Malaqa — İspaniyanın cənubunda, Əndəlüsdə, yerləşən şəhərdir. Ərazisi 395 km², əhalisinin sayı 568.507 nəfərdir. Malaqa Aralıq dənizinin qərb sahilində, Piriney yarımadasının cənubunda, Cəbəllütariq boğazından 100 kilometr uzaqda yerləşir. Əhali sayına görə Malaqa İspaniyada 6-cı, Əndəlüsdə 2-ci, Avropa İttifaqında 46-cıdır.

Alabuqa rayonu (tatar. Алабуга районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Rayon respublikanın şimal-şərqində yerləşir. İnzibati mərkəzi Alabuqa kəndidir. == Coğrafiyası == Mendeleyev, Mamadış, Aşağı Kana, Tukay rayonları, Yar Çallı şəhəri və Udmurt Respublikası (Qraxovski və Kiznerski rayonları) ilə həmsərhəddir. Bölgənin ən böyük çayları Kama, Vyatka, həmçinin onların qollarıdır (ümumi uzunluğu 20 km-dən çox): Kama hövzəsi - Toyma, Tanayka, Yuraşka (Toyma qolu), Karinka, Kriuşa; Vyatka hövzəsi - Umyak, Anzirka, Yuraşka (Adamka qolu). Rayon ərazisində açıq boz, boz meşə torpaqlar üstünlük təşkil edir. == Tarixi == Müasir Alabuqa rayonunun ərazisi X əsrin ikinci yarısında Volqa bolqarırının nəzarətində idi. 1236-cı ildə Batı xanın bolqarların torpaqlarını fəth etməyə müvəffəq olur və Alabuqanın ətraf əraziləri ilə birlikdə bölgə Qızıl Ordanın bir hissəsi olur. 1438-ci ildə Qızıl Ordanın süqutu nəticəsində inzibati olaraq 5 daruqa bölünmüş Kazan xanlığı qurulur.

Malfuqas-Ojes (fr. Mallefougasse-Augès, oks. Malafogassa d'Augès) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azur regionunda yerləşir. Departament — Yuxarı Provans Alpları. Sent-Etyen-lez-Orq kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Forkalkye. INSEE kodu — 04109. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 219 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 133 nəfər (15-64 yaş) arasında 87 nəfər iqtisadi cəhətdən fəal, 46 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 65.4%, 1999-cu ildə 69.5%). Aktiv olan 87 nəfərdən 76 nəfəri (40 kişi və 36 qadın), 11 nəfəri işsizdir (6 kişi və 5 qadın).

Pedro Madruqa (d. 1430, Pontevedra — ö. 1486, Alba de Tormes) və ya əsl adı ilə Pedro Alvares de Sotomayor — orta əsrlərdə yaşamış Qalisiya feodal cəngavəri, Kaminya kontu. == Həyatı == Fernan Yanezin Ribadaviya Kontesin bacısı ilə yaşadığı gizli münasibətlərdən sonra anadan olmuşdur. Çox gənc yaşlarında İspaniyanı tərk etmişdir. Atasının ölümündən sonra yeganə varis kimi onun torpaqlarına, qalalarına sahib olmuşdur. Əvvəlcə ancaq Sotomayor ailəsinin mülkiyyətinə sahib idi. Kastiliya kralı IV Henrinin dövründə (1455-1474) həm güc yolu ilə, həm də ticarət yolu ilə var-dövlətini artırmışdır. 1467-cı ildə Pontevedra, Viqo və Redondela şəhərlərində IV Henrinin əmrlərini yerinə yetirməyə başlamışdır. Burada Santyaqo yepiskopu II Alonso Fonseka ilə münaqişə yaşamışdır.

Kaluqa (lat. Huso dauricus) — Nərələr fəsiləsindən balıq, Ağ balıqlar cinsinə aid baliq növü. Amur çayı hövzəsində 55° ş.e və 34° ş.e arasında yerləşən bölgədə yaşayır. Onlsra hətta 50 metr suyun dərinliyində belə rastlamaq mümkündür. Maksimal qeydə alınmış uzunluğu 560 sm təşkil etmişdir. Olduqca əhəmiyyəli balıq növüdür. Sənaye əhəmiyyətlidir. == Təsviri == Uzunluqları 5,6 metr təşkil edir (6 metrlik keçmişdə olması ehtimal edilir), çəkisi 1 tondur. Ağzı ayparavari formaya malikdir. Birinci bel üzgəci olduqca iri olur.

Kaluqa vilayəti (rus. Калужская область) — Rusiya Federasiyasının subyektlərindən biri. Kaluqa ərazisi Rusiyanın Avropa hissəsinin mərkəzində yerləşdirilmişdir. XIV əsrdə Kaluqa torpaqlarının hissəsi Moskva hakimiyyəti altında idi. 1796-dan 1929-cu ilə qədər Kaluqa quberniyası Rusiya İmperiyası və RSFSR tərkibində sərbəst inzibati ərazi vahidi idi. Kaluqa ərazisi 1944-cü ildə yaradılmışdır. Moskvayla həmsərhəddir, Moskva, Tula, Bryansk, Smolensk, Orlov əraziləri. Sahə — 29 777 км². Əhali — alınların 1 010 486 [1-i]. (2015), əhali sıxlığı 33,94 Adam./км² (2015), şəhər əhalisinin xüsusi çəkisi: 76,2 [5] 2014).

Malaqa FK (isp. FK Málaga Club de Fútbol — İspaniya futbol klubu. 1904-cü ildə yaradılan klub İspaniya Primera Divizion RFEF liqinde çıxış edir. Oyunlarını 30.044 nəfərlik "Estadio La Rosaleda" stadionunda keçirir. Əndəlüs vilayətinin təmsilçisi olan digər komanda "Qranada" ilə keçirdiyi oyunlar "Əndəlüs dersbisi" adlanır. Klub, tarixi boyu 32 mövsüm La Liqada, 34 mövsüm Sequnda Divizonda (İspaniya ikinci dəstə), 4 mövsüm Sequnda Divizion B-də, 11 mövsüm Tercera División-da keçirmişdir. Ayrıca 2004-cü ildə 2002-ci ildə UEFA Intertoto Kubokunu qazanaraq klub tarixinin ilk Avropa Kuboku zəfərini əldə etdilər.2003-ci ildə UEFA Avropa Liqasında dörddəbir finala gəlmə müvəffəqiyyətini göstərmişdir. İspaniya La Liqasını 2011-2012-ci il mövsümündə 4-cü yerdə başa vuraraq UEFA Çempionlar Liqasında mübarizə aparmaq haqqı qazanmışdılar. Həmin turnirdə 1/4 (dörddəbir) finala qədər irəliləmiş, həmin mərhələdə Almaniyanın Borussia Dortmund klubuna məğlub olaraq mübarizəni dayandırmışdır. == 1904-1933 Quruculuq illəri == Malaga Futbol Klubu 3 aprel 1904-ci ildə 3000 nəfərlik bir izdiham qarşısında köhnə bir sahədə ilk matçına çıxdı.