Поиск по словарям.

Mehdiçilik (ər.Məhdi;"rəhbərlik edilmiş", "düz yola çıxarılmış") — müsəlmanlarda dini inam, etiqad. Dini əfsanə və rəvayətlərə görə qiyamət günü əfsanəsində zühur edərək Dəccalı öldürüb, yer üzündə əmin-amanlığı və ədaləti pərpa edəcəkdir. Mehdiyə inamla əlaqədar olan mehdiçilik orta əsrlərdə geniş yayılmışdır. Şiə təriqətində "sahib əz-zaman" ("Dövrün hakimi", "Zəmanənin sahibi") adlandırılan Mehdi qeyb olmuş on ikinci imamdır. Mehdiçilik təlimi öz ictimai mahiyyəti etibarilə yəhudi və xristian dinlərində İsanın zühur etməsi əfsanəsi ilə yaxından səsləşir.

Kəndlər Mehdili (Bərdə) — Azərbaycanın Bərdə rayonunda kənd. Mehdili (Cəbrayıl) — Azərbaycanın Cəbrayıl rayonunda kənd. Mehdili (Kürdəmir) — Azərbaycanın Kürdəmir rayonunda kənd.

Mehdili — Azərbaycan Respublikasının Bərdə rayonunun Mehdili kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.

Mehdili — Azərbaycan Respublikasının Cəbrayıl rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Kənd cənubdan İranla həmsərhəddir. Kənd 3 oktyabr 2020-ci il tarixində Qarabağda gedən döyüşlər zamanı Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən azad edilmişdir. == Tarixi == Rusiya İmperiyası dövründə Mehdili kəndi Yelizavetpol quberniyasının Cəbrayıl qəzasına daxil idi. "1886-cı il ailə siyahılarından çıxarılmış Zaqafqaziya bölgəsi əhalisinin statistik məlumatları toplusu"na görə, Mərcanlı kənd icmasına daxil olan Mehdili kəndində 69 ev var idi və burada 306 azərbaycanlı (o dövrdə "tatar" kimi göstərilmiş) yaşayırdı, bunlar dini baxımdan sünni idi və kəndlilər idi. Azərbaycan SSR-in Xalq Təsərrüfatının Uçotu İdarəsi (AzNEA) tərəfindən 1933-cü ildə hazırlanmış "Azərbaycan SSR-in İnzibati Bölgüsü" nəşrinə əsasən, 1 yanvar 1933-cü il tarixinə görə, kənddə 440 sakin (85 təsərrüfat, 220 kişi və 220 qadın) var idi. Bütün kənd sovetliyinin (Böyük Mərcanlı, Çaxırlı, Cocuq Mərcanlı, Usublu) milli tərkibi 100% türklərdən (azərbaycanlılardan) ibarət idi. 1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 3 oktyabr 2020-ci il tarixində isə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilmişdir. == Toponimikası == Mehdili Cəbrayıl rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənddir.

Mehdili — Azərbaycan Respublikasının Kürdəmir rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 1 sentyabr 2004-cü il tarixli, 727-IIQ saylı Qərarı ilə Kürdəmir rayonunun Mehdili kəndi Axtaçı kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla, Mehdili kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmışdır. == Toponimikası == Yaşayış məntəqəsinin əsasını mehdili nəsli qoyduğu üçün belə adlanmışdır. == Tarixi == == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Kür çayının sahilində, Şirvan düzündə yerləşir. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 518 nəfər əhali yaşayır. == İqtisadiyyatı == Əhalinin əsas məşğuliyyətini kənd təsərrüfatı — əkinçilik, maldarlıq və heyvandarlıq təşkil edir.

Mehdili bələdiyyəsi (Bərdə) — Bərdə rayonunda bələdiyyə. Mehdili bələdiyyəsi (Kürdəmir) — Kürdəmir rayonunda bələdiyyə.

Lorenso di Pyero de Mediçi "Möhtəşəm" (it. Lorenzo di Piero de Medici il Magnifico; 1.1.1449, Florensiya - 8.4.1492, Karedci) — italyan dövlət xadimi, Florensiya Respublikasınn de-fakto hakimi və İtaliyada İntibah mədəniyyətinin ən güclü və intuziast hamisi. Müasir florentinlər tərəfindən həm də Möhtəşəm Lorenso (it. Lorenzo il Magnifico) kimi tanınan dövlət xadimi, eyni zamanda maqnat, diplomat, siyasətçi və alim, sənətkar və şairlərin hamisi olmuşdur. Hami kimi o daha çox Botiçelli və Mikelancelonun təhsil və yaradıcılığını maliyyələşdirməsi ilə məşhurdur. Siyasətçi kimi Lorensonun fəaliyyəti İtaliya Liqası dövlətlərinin gücləndirilməsi, alyans ölkələrinin əməkdaşlığını yaratmaqla İtaliya yarımadasında on illərlə davam edən siyasi sabitliyə nail olunması ilə xarakterikdir. Onun yaşam dövrü İtaliya intibahı və Florensiya Qızıl dövrünün əsas hissəsini təşkil edir. Xarici siyasətdə Lorenso, Papa IV Sikstin ərazi ambisiyalarının qarşısını almaq üçün 1454-cü ildə İtaliya Liqasında balansın saxlanılması üçün dəqiq plan təklif etməsi ilə yadda qalıb. Buna görə də ona qarşı Patsi qəsdçiliyi (1478) törədilir və nəticədə Lorensonun qardaşı Culyano öldürülür. Lorensonun ölümü ilə müxtəlif italyan dövlətləri arasında sülhü təmin edən Lodi sülhü (1454) pozulur.

Mariya Mediçi (it. Maria de Medici, fr. Marie de Médicis; 26 aprel 1575, Florensiya — 3 iyul 1642, Köln) — Fransa kraliçası, IV Henrixin ikinci arvadı, XIII Lüdovikin anası == Həyatı == Mariya Mediçi 26 aprel 1575-ci ildə Florensiyada anadan olmuşdur. Böyük Toskana hersoqu Françesko de Mediçi və onun ilk arvadı Avstriyalı İoannanın altıncı uşaq və altıncı qızı idi. Ana tərəfdən Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru V Karlın bacısı nəvəsi və I İzabellanın kötücəsi idi. Mariya 2 yaşında olarkən onun anası bədbəxt hadisə nəticəsində vəfat etdi, atası isə çoxillik məşuqəsi Bianka Kappello ilə evləndi. Onun yeganə rəfiqəsi sosial vəziyyət və mənşədə olan əhəmiyyətli fərqə baxmayaraq xidmətçi və süd bacısı Leonora Doru Qaliqay (təxminən 1571–1617) idi. 1599-cu ildə Fransa kralı IV Henrix uşaqsız olan Marqarita de Valua ilə nikahını pozduğdan və evlənmək istədiyi rəsmi favoritkasi Qabriel d'Estrenin vəfatından sonra, Mariyanın əmisi və 1587-ci ildə vəfat edən I Françeskonun xələfi I Ferdinand Mediçinin nümayəndəsi ilə onun qardaşı qızı Mariya ilə evlənməsi barədə danışıqlara başladı, hadisələr baş verəndə gələcək kraliçanın artıq 24 yaşı tamam olmuşdur. 1600-cü ilin mart ayına qədər davam edən uzun sürən danışıqlardan sonra, hər iki tərəf razılığa gəldi. I Ferdinand altı yüz min kron cehiz verdi və beləliklə Mariya Mediçi öz nişanlısına Fransa tarixində ən böyük cehiz gətirdi.

Mediçilər (it. Medici) — italyan bank ailəsi, siyasi sülalə və sonradan XV əsrin birinci yarısından Florensiya Respublikasına rəhbərlik edən Kosimo Mediçinin sayəsində kral evinə çevrilmiş ailə. Ailə Toskananın Mucello adlanan bölgəsindən mənşəyini götürmüşdür. Sonradan bank işində təkmilləşərək Mediçi bankını yaradan ailə XV əsr ərzində Avropanın ən böyük bankına çevrilmişdir. Florensiyada olan siyasi güclərinin getdikcə artdığını görən ailə üzvləri özlərini monarx yox, rəsmi olaraq vətəndaş kimi qalmalarını üstün tutmuşdular. Mediçi ailəsindən dörd Roma papası - X Leo (1513-1521), VII Kliment (1523-1534), IV Piy (1559-1565) və XI Leo (1605); Fransanın iki regent kraliçası - Yekaterina Mediçi (1547 -1559) və Mariya Mediçi (1600-1610) çıxmışdır. 1531-ci ildən başlayaraq ailə üzvləri irsilik prinsipinə əsasında Florensiya hersoqlarına çevrilmişdilər. 1569-cu ildə ərazi ekspansiyasından sonra hersoqluq Böyük hersoqluğa çevrilmişdir. Onlar Toskana hersoqluğunu ailənin sonuncu nümayəndəsi Can Qastone Mediçi 1737-ci ildə öldüyü tarixə qədər idarə etmişdilər. Böyük hersoqluq ilkin böyük hersoqlar dövründə iqtisadi gücün artmasının şahidi olsa da, III Kosimo Mediçinin dövründən başlayaraq Toskana hersoqluğu maliyyə cəhətdən bankrot olmuşdur.

Yekaterina Mediçi (it. Caterina de' Medici; fr. Catherine de Médicis) (d. 13 aprel 1519 – ö. 5 yanvar 1589) — Fransa kralı II Henrinin xanımı, Fransa kraliçası. O, eyni zamanda 3 Fransa kralının — II Fransisk, IX Karl və III Henrinin anasıdır. Yekaterina 1519-cu ildə Florensiyada Urbino hersoqu Lorenzo Mediçi və xanımı Medlin La-tur-Davernin yeganə övladı olaraq dünyaya gəldi. 1533-cü ildə o, hələ 14 yaşında Yekaterina Fransa kralı I Fransiskin oğlu Henriylə evləndirildi. Onun bu evliliyi qohumu olan Roma papası VII Klement tərəfindən tərtib edilmişdi. 1547-ci ildə Fransa kralı olan əri II Henri onu dövlət işlərindən uzaq tumağa çalışsa da, onun 1559-cu ildə vəfatının ardından Yekaterina siyasi arenada təkbaşına qaldı.

Bərdə bələdiyyələri — Bərdə rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis edilib. == Xarici əlaqələri == Bərdə rayonunda fəaliyyət göstərən Bərdə (şəhər) bələdiyyəsi və Türkiyə Respublikası İstanbul şəhəri Beykoz bələdiyyəsi arasında 11 oktyabr 2021-ci il tarixində qardaş şəhər protokolu imzalanmışdır. İmza mərasimində VI çağırış Milli Məclisin deputatı Fatma Yıldırım, Beykoz bələdiyyəsinin başçısı Murat Aydın, Bərdə şəhər bələdiyyəsinin sədri Sadiq Xəlilov və Azərbaycan Şəhər Bələdiyyələrinin Milli Assosiasiyasının icraçı katibi Tofiq Həsənov iştirak etmişdir. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Kürdəmir bələdiyyələri — Kürdəmir rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Lorenso di Pyero de Mediçi "Möhtəşəm" (it. Lorenzo di Piero de Medici il Magnifico; 1.1.1449, Florensiya - 8.4.1492, Karedci) — italyan dövlət xadimi, Florensiya Respublikasınn de-fakto hakimi və İtaliyada İntibah mədəniyyətinin ən güclü və intuziast hamisi. Müasir florentinlər tərəfindən həm də Möhtəşəm Lorenso (it. Lorenzo il Magnifico) kimi tanınan dövlət xadimi, eyni zamanda maqnat, diplomat, siyasətçi və alim, sənətkar və şairlərin hamisi olmuşdur. Hami kimi o daha çox Botiçelli və Mikelancelonun təhsil və yaradıcılığını maliyyələşdirməsi ilə məşhurdur. Siyasətçi kimi Lorensonun fəaliyyəti İtaliya Liqası dövlətlərinin gücləndirilməsi, alyans ölkələrinin əməkdaşlığını yaratmaqla İtaliya yarımadasında on illərlə davam edən siyasi sabitliyə nail olunması ilə xarakterikdir. Onun yaşam dövrü İtaliya intibahı və Florensiya Qızıl dövrünün əsas hissəsini təşkil edir. Xarici siyasətdə Lorenso, Papa IV Sikstin ərazi ambisiyalarının qarşısını almaq üçün 1454-cü ildə İtaliya Liqasında balansın saxlanılması üçün dəqiq plan təklif etməsi ilə yadda qalıb. Buna görə də ona qarşı Patsi qəsdçiliyi (1478) törədilir və nəticədə Lorensonun qardaşı Culyano öldürülür. Lorensonun ölümü ilə müxtəlif italyan dövlətləri arasında sülhü təmin edən Lodi sülhü (1454) pozulur.

Mehrili (Şəmkir) — Azərbaycanın Şəmkir rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Mehrili (Qubadlı) — Azərbaycanın Qubadlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Mehdi, Məhdi; əsl adı Məhəmməd — İslam dinində sonuncu xəlifə və Qiyamətdən öncə gələcək xilaskar. Cəfərilikdə on dördüncü məsum, on ikinci imam və xəlifə, qeybə çəkilib və qiyamətdən öncə zühur edib bəşəriyyəti xilas edəcəyi iddia olunan şəxs. == Sünnilikdə == == Şiəlikdə == === Keysanilikdə === === İsmaililikdə === ==== Qərmətilikdə ==== ==== Dəruzilikdə ==== ==== On iki imam şiəliyində ==== == Əhmədiyyədə == == Babilikdə == == Bəhailikdə == == Mehdini inkar edən İbn Xəldun == Sünni alimlərinin demək olar ki, hamısının Məhdi (əleyhissəlam) barədə deyilmiş rəvayətləri qəbul etdiyi məlum oldu. Lakin onlardan bir neçəsi, o cümlədən də İbn Xəldun bu hədisləri inkar etmiş, ya da onlara şübhə ilə yanaşmışdır. İbn Xəldun deyir: "Əsrlər boyu bütün müsəlmanlar arasında belə bir inam olmuşdur ki, dünyanın son vaxtlarında Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) ailəsindən bir nəfər mütləq, zühur edib dini möhkəmlədəcək, haqq-ədaləti bərpa edəcək və müsəlmanların hamısı ona tabe olacaq. O, bütün müsəlman ölkələrinə hakim olacaqdır. Həmin şəxsin adı Məhdidir. Qiyamətin qəti müqəddimələrindən olan Dəccalın gəlməsi və sair hadisələr onun zühurundan sonra olacaq. İsa Peyğəmbər göydən enib Dəccalı öldürəcək, ya da onu öldürməkdə Məhdiyə kömək edəcək. İsa (əleyhissəlam) Məhdinin arxasında namaz qılacaq… Məşhur hədisçilərdən bir dəstəsi, o cümlədən, Tirmizi, Əbu Davud, Bəzzar, İbn Macə, Hakim, Təbrani, Əbu Yəla Məhdi (əleyhissəlam) haqqında olan hədisləri öz kitablarında bir qrup səhabənin, o cümlədən, Əli (əleyhissəlam), İbn Abbas, Abdullah ibn Ömər, Təlhə, Abdullah ibn Məsud, Əbu Hüreyrə, Ənəs, Əbu Səid Xudəri, Əli Hilali və Abdullah ibn Harisin dilindən rəvayət etmişlər.

Mehdinli (fars. مهدينلو‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Üskü şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 741 nəfər yaşayır (185 ailə).

Mehrili — Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonunun Yuxarı Xocamsaqlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Tarixi == 1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. Kənd 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad olunub. == Toponimikası == Mehrili kəndi dağətəyi ərazidədir. Tam adı Əyədi Mehrilidir. Əyədi sarallı tayfasının qışlaqlarından birinin adı olmuşdur, mehrili isə orada məskunlaşmış nəslin adıdır.

Mehirli – Azərbaycan Respublikasının Şəmkir rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == İqtisadiyyatı == Əsas təsərrüfatı heyvandarlıq və əkinçilikdir. == Əhalisi == Kənd əhalisi 1117 nəfərdir ki, onunda 538 nəfəri kişi, 579 nəfəri isə qadınlar təşkil edir.

Şəmkir bələdiyyələri — Şəmkir rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarix == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Yeni Azərbaycan Partiyası == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Elnur Mehdiyev — rejissor, aktyor. == Həyatı == Elnur Cahangir oğlu Mehdiyev 25 sentyabr 1975-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1986-cı ildə, məktəbdə oxuyarkən, ilk dəfə “Kişi sözü” adlı bədii musiqili kinofilmində aktyor kimi iştirak etmişdir. 1992-1997-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin bədii kino və televiziya filmləri ixtisası üzrə rejissorluq fakültəsində ali təhsil almışdır. 1997-ci ildə Türk yazıçısı Suat Dərvişin “Fosforlu Cevriyyə” romanının motivləri əsasında “Məhəbbətin hökmü” adlı tammetrajlı bədii televiziya filmini quruluşçu rejissoru olmuşdur. Və həmin film Azərbaycan Dövlət Televiziyasında nümayiş etdirilmişdir. Qeyd edək ki bu günə qədər mütəmadi olaraq göstərilir. 1998-2007-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin tabeliyində olan ”Mozalan” studiyasında bir çox satirik və yumoristik qısametrajlı bədii və sənədli filmlərin ssenari müəllifi və quruluşçu rejissoru olmuşdur. 2000-ci ildə, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin “Debüt” studiyasının nəznində “Sifarişçi” adlı qısametrajlı bədii filmin quruluşçu rejissoru olmuşdur. Həmin film 2001-ci ildə Gənclər, İdman və Turizm Nazirliyi tərəfindən Azərbaycan Respublikasında ilk dəfə keçirilən, Gənclər gününə həsr olunmuş festivalda nümayiş etdirilmiş və ən uğurlu rejissor işinə görə mükafat və diploma layiq görülmüşdür.

Mehdiyev Famil Ağalar oğlu (Famil Mehdi; 25 dekabr 1934, Sarıhacılı, Ağdam rayonu – 29 sentyabr 2003, Bakı) — Azərbaycan şairi, tənqidçi, publisist, 1959-cu ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, filologiya elmləri doktoru (1974), professor (1977). == Həyatı == Famil Mehdi 1934-cü il dekabrın 25-də Ağdam rayonunun Sarıhacılı kəndində anadan olmuşdur. Əhmədvar kənd yeddiillik məktəbini bitirib Ağdam pedaqoji məktəbində təhsil almışdır. Sonra ADU-nun filologiya fakültəsinin jurnalistika şöbəsində təhsilini davam etdirmişdir (1953–1958). Əmək fəaliyyətinə "Bakı" axşam qəzetində ədəbi işçi kimi başlamışdır (1958). ADU-nun filologiya fakültəsində aspirant (1961–1964), müəllim, baş müəllim olmuş, jurnalistika fakültəsində jurnalistikanın nəzəriyyəsi və təcrübəsi kafedrasının müdiri vəzifəsində işləmişdir (1973-cü ildən). "Azərbaycan bədii publisistikasının sənətkarlıq problemləri" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Bədii yaradıcılığa 1951-ci ildə "Lenin yolu" adlı Ağdam rayon qəzetində çıxan ilk şeri ilə başlamışdır. Bundan sonra dövri mətbuatda vaxtaşırı çıxış etmişdir. Əsərləri keçmiş SSRİ xalqlarının və bəzi xarici ölkə xalqlarının dillərinə tərcümə edilmişdir.

Mehdi — oğlan adı. İslam aləmində doğulan oğlan uşaqlarına verilən addır. İdarə Olunan Adam, Düzgün Yolda Olan və ya Allahın İdarə Etdiyi mənasını verir. Mehdi — İslam dinində sonuncu xəlifə və Qiyamətdən öncə gələcəyi iddia olunan xilaskar İmam Mehdi — Cəfərilikdə on dördüncü məsum, on ikinci imam və xəlifə, qeybə çəkilib və qiyamətdən öncə zühur edib bəşəriyyəti xilas edəcəyi iddia olunan şəxs. Mehdi Abbasov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Qarabağ müharibəsi şəhidi. Mehdi Bazərgan - İranlı pedaqoq, alim, aktivist və siyasətçi. Mehdi Benatia - Futbolçu Mehdi Çaref - Fransalı rejissor. Mehdi Faveris-Essadi - Tunis əsilli Fransalı hip-pop musiqiçisi. Mehdi Gülşəni - İranlı fizikaçı. Mehdi Qəzalı - Əlcəzair və Finlandiya əsilli İsveçli bank qulduru.

Mehdi — oğlan adı. İslam aləmində doğulan oğlan uşaqlarına verilən addır. İdarə Olunan Adam, Düzgün Yolda Olan və ya Allahın İdarə Etdiyi mənasını verir. Mehdi — İslam dinində sonuncu xəlifə və Qiyamətdən öncə gələcəyi iddia olunan xilaskar İmam Mehdi — Cəfərilikdə on dördüncü məsum, on ikinci imam və xəlifə, qeybə çəkilib və qiyamətdən öncə zühur edib bəşəriyyəti xilas edəcəyi iddia olunan şəxs. Mehdi Abbasov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Qarabağ müharibəsi şəhidi. Mehdi Bazərgan - İranlı pedaqoq, alim, aktivist və siyasətçi. Mehdi Benatia - Futbolçu Mehdi Çaref - Fransalı rejissor. Mehdi Faveris-Essadi - Tunis əsilli Fransalı hip-pop musiqiçisi. Mehdi Gülşəni - İranlı fizikaçı. Mehdi Qəzalı - Əlcəzair və Finlandiya əsilli İsveçli bank qulduru.

Əbu Abdullah Məhəmməd ibn Abdullah Əl-Mənsur (ərəb. أبو عبد الله محمد بن عبد الله المنصور‎) (3 avqust 744, Humeyma[d] – 24 iyul 785, İzə, Xuzistan ostanı) — 3. Abbasi xəlifəsi. == Həyatı == 3 avqust 744-cü ildə Xuzistanın İzə şəhərində dünyaya gəldi. Atası xəlifə Əbu Cəfər Əl-Mənsur, anası isə onun ərəb əsilli xanımlarından Arva bint Mənsur Əl-Himyaridir. Ailəsiylə birlikdə öncə Hümeyməyə, Əməvilərin devrilməsindən sonra isə Kufəyə gələn Əl-Mehdi atasının xüsusi nəzarəti altında mükəmməl təhsil aldı. 758-ci ildə atası tərəfindən Xorasan canişinliyinə təyin edildi və uzun müddət orada xidmət etdi. İlk iş bölgənin üsyankar canişini Əbdülcabbar Əl-Əzdini ələ keçirərək Bağdada yolladı. Ardından həmin il Təbəristanı ələ keçirdi və 761-ci ildə əmisi Əs-Səffahın qızı Raitə Əl-Səffah ilə evləndi. 768-ci ilədək Xorasanda qalan Əl-Mehdi bu müddət ərzində bölgəni Nişapur və Rey şəhərlərindən idarə etdi.

Qarayonca (lat. Medicago) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Təbabətdə == Yusif İbn İsmayıl Xoyinin (XIII–XIV əsrlər) yazdığına görə, baş əsməsini müalicə etmək üçün gündə 2 dəfə başa bişmiş qarayonca ilə kompres qoymaq lazımdır. Əgər qarayoncanın otu və toxumları mütamadi yeyilərsə, bu, insanı kökəldir və qanı artırır. Qarayonca tozunun bal ilə kompresi soyuq şişləri, sirkə ilə qarışığı isə isti şişləri çəkir. Qarayoncanın toxumları başqa hissələrinə nisbətən daha faydalıdır. Onlar mədəni möhkəmlədir, sperma və süd yaradır, aybaşını qovur, öskürəkdə xeyirlidir. Elmi təbabətdə qurudulmuş və toza çevrilmiş qarayonca qansaxlayıcı və yarasağaldıcı xüsusiyyətə malikdir. Əkin qarayoncası şəkər xəstəliyində, qalxanvari vəzinin funksiyasının azalmasında, oraqvari qarayonca isə sətəlcəm, diarreya (mədənin pozulması) və ürəkdöyüntüsü zamanı istifadə edilir. == Sinonimləri == === Heterotipik sinonimləri === == Yarımnövləri == {{bt-azlat||Medicago arabica (L.) Huds.

Mehdi, Məhdi; əsl adı Məhəmməd — İslam dinində sonuncu xəlifə və Qiyamətdən öncə gələcək xilaskar. Cəfərilikdə on dördüncü məsum, on ikinci imam və xəlifə, qeybə çəkilib və qiyamətdən öncə zühur edib bəşəriyyəti xilas edəcəyi iddia olunan şəxs. Sünni alimlərinin demək olar ki, hamısının Məhdi (əleyhissəlam) barədə deyilmiş rəvayətləri qəbul etdiyi məlum oldu. Lakin onlardan bir neçəsi, o cümlədən də İbn Xəldun bu hədisləri inkar etmiş, ya da onlara şübhə ilə yanaşmışdır. İbn Xəldun deyir: "Əsrlər boyu bütün müsəlmanlar arasında belə bir inam olmuşdur ki, dünyanın son vaxtlarında Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) ailəsindən bir nəfər mütləq, zühur edib dini möhkəmlədəcək, haqq-ədaləti bərpa edəcək və müsəlmanların hamısı ona tabe olacaq. O, bütün müsəlman ölkələrinə hakim olacaqdır. Həmin şəxsin adı Məhdidir. Qiyamətin qəti müqəddimələrindən olan Dəccalın gəlməsi və sair hadisələr onun zühurundan sonra olacaq. İsa Peyğəmbər göydən enib Dəccalı öldürəcək, ya da onu öldürməkdə Məhdiyə kömək edəcək. İsa (əleyhissəlam) Məhdinin arxasında namaz qılacaq… Məşhur hədisçilərdən bir dəstəsi, o cümlədən, Tirmizi, Əbu Davud, Bəzzar, İbn Macə, Hakim, Təbrani, Əbu Yəla Məhdi (əleyhissəlam) haqqında olan hədisləri öz kitablarında bir qrup səhabənin, o cümlədən, Əli (əleyhissəlam), İbn Abbas, Abdullah ibn Ömər, Təlhə, Abdullah ibn Məsud, Əbu Hüreyrə, Ənəs, Əbu Səid Xudəri, Əli Hilali və Abdullah ibn Harisin dilindən rəvayət etmişlər.

Mərdili (fars. مردي لو‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Hurand şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 515 nəfər yaşayır (84 ailə).

Əhməd Bərdici — fiqh, hədis alimi. Azərbaycanda Əhməd Bərdicinin irsini ilk dəfə tədqiq edən AMEA-nın müxbir üzvü Zakir Məmmədov yazır ki, alim vaxtilə Kür çayı sahilində Bərdənin 14 fərsəxliyində yerləşən Bərdic şəhərində anadan olmuşdur. Əbubəkr Əhməd Harun oğlu Bərdəi Bərdici doğma yurdunda dövrünün zəruri biliklərinə yiyələndikdən sonra müxtəlif yerlərə -İran, İraq, Suriya, Misir, Əlcəzair, Hicaz və başqa ölkələrə səyahətlər etmiş, təhsilini artırmışdır. Mənbələrin verdiyi məlumata görə o, sakin olduğu yerlərdə həm öyrənir, həm də öyrədirmiş. Əhməd əl-Bərdici nüfuzlu müəllim sayılanda hələ iyirmi beş yaşı tamam deyilmiş. Bir tarixçi yazır: Əbu Əmr əl-Müstəmlinin xəttində oxudum ki, o, Əhməd ibn Harun əl-Bərdicini 255 (869)-ci ildə Zəhli məscidində dinləmişdir. Əhməd əl-Bərdicinin yaradıcılığı dini ideologiyaya həsr olunmuşdur. Əbülhəsən əd-Darəqütni (918–995) onu "hədis dayaqlarından biri" sayıb, "inanılmış", "nüfuz sahibi" adlandırmışdır. ə-Xətib əl-Bağdadi (1002–1071) və Əbu Səd əs-Səmani (1113–1167) onun haqqında "fəzilətli", "zəkalı" və "hafiz" (Quranı əzbər bilən) sözlərini işlətmişlər. İbn əl-İmad əl-Hənbəli (öl.

əl-Məqdisi, Şəms əd Din Əbu Abdullah (945, Qüds – 990, Qahirə) — ərəb coğrafiyaçısı və səyyahı. Qüdsdə anadan olub, buradan da kunyası. Məqdisinin 985/6–89 illərdə yazdığı "İqlimlərin öyrənilməsi üçün mükəmməl təsnifat"(Əhsən ət-təkasim fi mərifət əl-əqalim) əsəri, çoxillik səhayətlərinin və özündən əvvəlki coğrafiyaçıların tənqidi araşdırmalarının nəticəsi, Şərqin bütün müsəlman ölkələrinin təsvirini ehtiva edir; bütün məlumatlar nizamlı qaydada verilir. Məqdisi əsasən təsvir etdikləri ölkələrin təbii qaynaqlarına, əhalinin məşğuliyətlərinə, adətlərə, inanclara, ticarətə diqqət yetirir. Məqdisinin əsəri Orta Əsrlər Şərqinin iqtisadiyatının öyrənilməsi baxımından çox vacib mənbə hesab olunur.