Monizm
Monizm (yun. monos – bir, vahid) — bütün mövcudatın əsasının bir başlanğıcdan ibarət olmasını qəbul edən fəlsəfi təlim.
Həm materialist, həm də idealist monizm mövcuddur. Materialistlərə görə, dünyanın başlanğıcı, əsası materiyadır. İdealistlər isə ruhu, ideyanı bütün hadisələrin vahid başlanğıcı hesab edirlər. İdealist monizmin ən ardıcıl forması Hegel fəlsəfəsidir. Dünyanı maddi, bütün hadisələri isə hərəkətdə olan materiyanın müxtəlif növləri hesab edən dialektik materializm üçün ardıcıl materialist monizm xarakterikdir. Elmi materialist monizm dialektik materializm üçün səciyyəvidir. Marksizm fəlsəfəsində monizm ictimai hadisələrə də şamil edilir.
Fəlsəfi monizmin problemi maddi və ideal başlanğıcların qarşılıqlı münasibətlərini anlamaqdır.
Conium
Badyan (lat. Conium) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin çətirkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Manisa
Manisa — Türkiyənin Egey regionunda şəhər və Manisa ilinin inzibati mərkəzi. "Şahzadələr şəhəri" olaraq da tanınır. Antik dövrdə "Magnesia", Roma İmperiyası dövründə tam adıyla "Magnesia ad Sipylum" olaraq xatırlanmışdır. Dünya dillərindəki maqnit və maqnezium sözlərinin mənşəyi Manisanın adıdır.
Ənənəvi Beynəlxalq Mesir pastası Festivalı təşkil edilir. Festivalı fəaliyyətlərinə qürur qonağı ölkələr üçün gecə təşkil edilir.
Miniso
Miniso (sadələşdirilmiş çincə: 名创优品; ənənəvi çincə: 名創優品; pinyin: Míngchuàng Yōupǐn; hepbörn: Meisō Yūhin) və ya stilizə olunmuş adı ilə メイソウ – dərs ləvazimatı, kosmetika, oyuncaq və mətbəx əşyaları satan Çin mağazalar şəbəkəsi. 2011-ci ildə çinli sahibkar Ye Quofu tərəfindən Aiyaya şirkətinin qolu kimi qurulan şirkətin baş qərargahı Çinin Quançjou şəhərində yerləşir. 2015-ci ildəki gəlirləri 769,9 milyon ABŞ dolları olan şirkətin gəlirləri növbəti il 1,5 milyard ABŞ dolları olmuşdur.
Miniso'nun Asiya, Avropa, Okeaniya, Afrika, Şimali Amerika və Cənubi Amerikada 1800-dən çox mağazası var. 2015-ci ildəki planlarına görə gələcəkdə bütün dünyada 6000 mağaza açmaq istəyirlər.
Miniso 2011-ci ildə çinli sahibkar Ye Quofu tərəfindən qurulmuşdur. Şirkət Çində qurulmasına və Yaponiyada mağazası olmasına baxmayaraq əvvəlcə Yaponiya brendi olduğunu elan etmişdir. Miniso daha sonra Çinin xaricində 1800-dən çox mağazasını açmışdır.
2017-ci ilin yanvarına Miniso Şimali Koreya bazarına daxil olmaq istədiyini və dörd ay sonra Pxenyanda ilk mağazasını açmağı planlaşdırdığını bildirmişdir. "The Economist" jurnalına görə mağaza ölkədə populyar olmuşdur.
Monasa
Monasa (lat. Monasa) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin qulələklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Monika
Monika – ad.
Monika Roxman — Birləşmiş Ştatları təmsil edən bədii gimnast.
Monika Krimadi — Albaniya siyasətçisi, parlament üzvü və Sosialist İnteqrasiya Hərəkatı Partiyasının aparıcı üzvü.
Monika Ungureanu — Rumıniyalı cüdoçu.
Monika Belluççi — italyan aktrisa və model.
Monika Lampert — Macarıstan siyasətçisi və hüquqşünası.
Montsa
Montsa (it. Monza, Monscia, lat. Modicia, Modoetia, tar. alm. Montsch) — İtaliyanın Lombardiya regionunda şəhər. 122 000 əhalisi var.
Montsa şəhəri Po çayının bir qolu olan Lambro Çayı üzərində Milano şəhərinin 15 km şimal-şimal-şərqində qurulmuşdur.
Montsa Lombardiya regionunun üçüncü böyük şəhəridir və bu regionun bir altbölümü olan Brianzanın inzibati, sənaye və iqtisadi mərkəzidir. Montsada avtomobil yarışması və yan fəaliyyətlərindən başqa tekstil sənaye və çap sənaye də inkişaf etmişdir.
Montsa avtodromu — əfsanəvi avtomototrek, uzun müddətdir dünyada ən sürətli hesab edilmişdir; Formula-1 İtaliyanın Qran-prinin keçirildiyi yer.
Omonim
Omonim (yun. ὁμός ὄνομα - eyni ad) — linqvistikada deyilişi və yazılışı eyni olan, lakin leksik mənalarına görə tamamilə fərqlənən sözlərə deyilir. Məs. Bağ-sözü iki mənada işlənir: "Meyvə ağacları əkilmiş sahə" və "Bir şeyi bağlamaq üçün ip" mənasında. Omonim və paronim anlayışları bir-birinə çox bənzəyir. Paronim semantik fərqə görə səsləri üst-üstə düşən sözlərə deyilir. Omonimlər bir-biri ilə mənaca heç bir əlaqəsi olmayan sözlərdən ibarət olur. Omonimliyi təşkil edən sözlər həm eyni bir nitq hissəsinə, həm də ayrı-ayrı nitq hissələrinə aid ola bilər. Bu sözlər omonim deyil:
1) Yazılışı eyni olan, vurğusuna görə fərqlənən sözlər paronim adlanır.
2) Yazılışı ilə oxunuşu eyni, lakin kökləri fərqli olan sözlər omoqraf adlanır
3) Ümumi və xüsusi sözlər;
4) Yazılışı və tələffüzü eyni, bir-birinə məcaz yolu ilə bənzəyən sözlər (belə sözlər çoxmənalı sözlər sayılır, omonimlərdə məcaz olmur).
Moizm
Moizm (mo tzya) (墨家) – Çində olan etik-siyasi təlim.
Moizm banisi Mo tszı (Mo Di) olan etik-siyasi təlimdir. O, e.ə. 486-cı ildə anadan olmuş və 90 il yaşamışdır. Mo təlimi üçün ümumi sevgiyə çağırış, bütün münaqişələri sülh vasitələrlə həll etməyi tələb etmək və s. səciyyəvidir. Moçular qeyri-adi insan idilər, onlar şəxsi olanı tam unutmaqla, ümumi rifah və ədalət naminə hər şeyi qurban verməyə hazır olmaları ilə müasirlərini heyrətləndirirdilər. Moçu, məktəb rəhbəri uğrunda xoşbəxtcəsinə öz həyatını verə və başqasına etdiyi yamanlığa görə yeganə oğlunu öldürə bilərdi.
Ян Хин-шун Теория познания моистов // Вопросы философии.1956.№ 1.
Титаренко М.Л. Мо-цзы и ранние моисты о процессе познания.// Вопросы философии.1964.№ 11.
Monom
Birhədli — ədəd, dəyişənlər və ya onların müəyyən natural üstlü qüvvətlərinin hasilindən ibarət olan ifadəyə deyilir. Məsələn,
7
{\displaystyle 7}
,
a
{\displaystyle a}
,
3
x
{\displaystyle 3x}
,
−
2
a
2
{\displaystyle -2a^{2}}
,
1
3
x
∗
(
−
2
x
y
)
{\displaystyle {\frac {1}{3}}x*(-2xy)}
,
−
7
a
2
∗
0
,
4
b
3
c
{\displaystyle -7a^{2}*0,4b^{3}c}
ifadələri birhədlilərdir. Tərifə görə ədəd də, dəyişən də ayrılıqda birhədlidir. Məsələn,
−
2
{\displaystyle -2}
,
0
{\displaystyle 0}
,
a
{\displaystyle a}
,
x
{\displaystyle x}
,
y
{\displaystyle y}
,
m
{\displaystyle m}
və s. də birhədlidir.
Birinci vuruğu ədəd olmaqla, müxtəlif dəyişənlərin müəyyən qüvvətlərinin hasili şəklində yazılmış birhədliyə onun standart şəkli deyilir.
7
x
3
{\displaystyle 7x^{3}}
,
0
,
3
a
4
b
{\displaystyle 0,3a^{4}b}
,
7
a
b
4
c
2
{\displaystyle 7ab^{4}c^{2}}
,
3
m
6
n
4
{\displaystyle 3m^{6}n^{4}}
ifadələri standart şəkildə yazılmış birhədlilərdir. Vurmanın və qüvvətin xassələrindən istifadə etməklə istənilən birhədlini standart şəkildə yazmaq olar. Məsələn,
(
3
a
2
b
)
2
∗
5
a
b
7
=
9
a
4
b
2
∗
5
a
b
7
=
(
9
∗
5
)
∗
(
a
4
∗
a
)
∗
(
b
2
∗
b
7
)
=
45
a
5
b
9
{\displaystyle (3a^{2}b)^{2}*5ab^{7}=9a^{4}b^{2}*5ab^{7}=(9*5)*(a^{4}*a)*(b^{2}*b^{7})=45a^{5}b^{9}}
,
(
a
3
b
4
)
7
∗
(
2
c
9
b
3
)
2
=
a
21
b
28
∗
4
c
18
b
6
=
4
a
21
b
34
c
18
{\displaystyle (a^{3}b^{4})^{7}*(2c^{9}b^{3})^{2}=a^{21}b^{28}*4c^{18}b^{6}=4a^{21}b^{34}c^{18}}
,
(
3
a
4
b
2
)
3
∗
1
3
a
b
4
c
3
=
27
a
12
b
6
∗
1
3
a
b
4
c
3
=
9
a
13
b
10
c
3
{\displaystyle (3a^{4}b^{2})^{3}*{\frac {1}{3}}ab^{4}c^{3}=27a^{12}b^{6}*{\frac {1}{3}}ab^{4}c^{3}=9a^{13}b^{10}c^{3}}
və s.
Standart şəkildə yazılmış birhədlinin ədədi vuruğu birhədlinin əmsalı, birhədlinin dəyişənlərinin qüvvət üstlərinin cəminə birhədlinin qüvvəti(dərəcəsi) deyilir:
45
a
5
b
9
{\displaystyle 45a^{5}b^{9}}
birhədlisinin əmsalı 45, dərəcəsi 5+9=14;
4
a
21
b
34
c
18
{\displaystyle 4a^{21}b^{34}c^{18}}
birhədlisinin əmsalı 4, dərəcəsi 21+34+18=73;
9
a
13
b
10
c
3
{\displaystyle 9a^{13}b^{10}c^{3}}
birhədlisinin əmsalı 9, dərəcəsi 13+10+3=26;
−
0
,
7
a
8
b
{\displaystyle -0,7a^{8}b}
birhədlisinin əmsalı −0,7, dərəcəsi 8+1=9-dur.
Monsu
Monsu (fr. Montsoult) — Fransada bələdiyyə , region — İl-de-Frans, departament — Val-d’Uaz, rayon — Sarsel, kanton — Viarm. Əhalisi — 3.492 nəfər (2006).
Bələdiyyə Paris şəhərinin təxminən 24 km şimalda, Serji belediyyənin 19 km şərqdə yerləşir.
Ağalın monasa
Ağalın monasa (lat. Monasa morphoeus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin qulələklər fəsiləsinin monasa cinsinə aid heyvan növü.
Conium maculatum
Xallı badyan (lat. Conium maculatum) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin çətirkimilər fəsiləsinin badyan cinsinə aid bitki növü.
Təbiətdə bu bitki Afrikada Əlcəzair, Mərakeş, Tunis və Efiopiya, Avropanın bütün ərazisində, Asiyada isə Türkiyədən Çinə qədər mülayim iqlimi olan ərazilərdə yayılmışdır.
Hündürlüyü 100 sm qədər olan, çox vaxt mixəyiqırmızı ləkəli ikiillik ot bitkisidir. Gövdəsi çılpaq, düz budaqlı, xırda şırımlı içi boşdur. Aşağı yarpaqları saplaqlı, enli üçbucaqşəkillidir. Orta və yuxarı yarpaqları daha xırda və oturaqdır. Çox saylı çətirlərinin 12-20 sayda nahamar şüası vardır. Çiçəkləri ağ, meyvəsi 3 mm, dalğalı tinli yumru-kürəvaridir. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir, iyul-avqust aylarında meyvə verir.
Dendrobium monile
Dendrobium moniliforme (lat. Dendrobium moniliforme) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin dendrobium cinsinə aid bitki növü.
Callista moniliformis (L.) Kuntze
Dendrobium monile Kraenzl.
Epidendrum monile Thunb.
Epidendrum moniliforme L.
Limodorum monile (Thunb.) Thunb.
Callista candida (Wall. ex Lindl.) Kuntze
Callista japonica (Blume) Kuntze
Callista spathacea (Lindl.) Kuntze
Dendrobium candidum Wall. ex Lindl.
Dendrobium castum Bateman ex Rchb.f.
Dendrobium crispulum Kimura & Migo
Dendrobium heishanense Hayata
Dendrobium japonicum (Blume) Lindl.
Epidendrum monile
Dendrobium moniliforme (lat. Dendrobium moniliforme) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin dendrobium cinsinə aid bitki növü.
Callista moniliformis (L.) Kuntze
Dendrobium monile Kraenzl.
Epidendrum monile Thunb.
Epidendrum moniliforme L.
Limodorum monile (Thunb.) Thunb.
Callista candida (Wall. ex Lindl.) Kuntze
Callista japonica (Blume) Kuntze
Callista spathacea (Lindl.) Kuntze
Dendrobium candidum Wall. ex Lindl.
Dendrobium castum Bateman ex Rchb.f.
Dendrobium crispulum Kimura & Migo
Dendrobium heishanense Hayata
Dendrobium japonicum (Blume) Lindl.
Josefoartiqasia monesi
Josefoartiqasia monesi — təxminən 2 milyon il bundan əvvəl Cənubi Amerikada yaşamış bir gəmiricidir.İndiyədək cəmi bir Josefoartiqasia monesi qalığı tapılıb.Pakarana onun hal-hazırda yaşayan ən yaxın qohumudur.Təxminən bir ton çəkisi olan bu gəmirici mövcud olan digər gəmiricilərdən daha böyükdür. Onların kəllə sümüyü 53 sm, kəsici dişləri isə 30 sm uzunluğunda olmuşdur. Təxmini bədəninin uzunluğu 3m, hündürlüyü isə 1,5m olmuşdur. Elmə məlum olan bu ən böyük gəmiricinin kəllə sümüyünü tətbiq edən alimlər müəyyənləşdiriblər ki, tarixdən öncəki dövrün otyeyənlərinin ön dişləri pələnginki qədər möhkəm olub. Bununla yanaşı, 30 sm uzunluğundakı bu əyilmiş ön dişlər çənə əzələlərinin əmələ gətirdiyi gücdən üç dəfə çox gücə tab gətirə bilib.Bu gəmiricilər rəqibləri ilə vuruşarkən, yırtıcılara qarşı müdafiə olunarkən və həmçinin qida tapmaq üçün torpağı qazarkən ön dişlərindən istifadə etmişlər. 1987 - ci ildə kəşf olunmuş, lakin 2008 - ci ilə qədər açıqlanmamış gəmiricinin kəllə sümüyü Uruqvayın Mİlli tarix və antropologiya muzeyində saxlanılır. Bu gəmiricilər suda yaşayan yumşaq bitki növləri ilə qidalanmışlar, çünki onların kiçik azı dişləri digər bitki növləri ilə qidalanmaq üçün kifayət etmirdi.
1." Böyükdür, həm də dişləyir ", National Geographic-Azərbaycan, noyabr, №15, 2015
2. https://en.wikipedia.org/wiki/Josephoartigasia_monesi
3. Millien, Virginie (May 2008).
Körpübaşı (Manisa)
Körpübaşı (türk. Köprübaşı) — Manisa ilinin ilçəsi.
İlçədə 4 ibtidai təhsil məktəbi, 1 çox proqramlı lisey, 1 Anadolu lisesi və Cəlal Bayar Universitetinə bağlı 1 Peşə Yüksekokulu var.
Limodorum monile
Dendrobium moniliforme (lat. Dendrobium moniliforme) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin dendrobium cinsinə aid bitki növü.
Callista moniliformis (L.) Kuntze
Dendrobium monile Kraenzl.
Epidendrum monile Thunb.
Epidendrum moniliforme L.
Limodorum monile (Thunb.) Thunb.
Callista candida (Wall. ex Lindl.) Kuntze
Callista japonica (Blume) Kuntze
Callista spathacea (Lindl.) Kuntze
Dendrobium candidum Wall. ex Lindl.
Dendrobium castum Bateman ex Rchb.f.
Dendrobium crispulum Kimura & Migo
Dendrobium heishanense Hayata
Dendrobium japonicum (Blume) Lindl.
Manisa Tarzanı
Manisa Tarzanı (rəsmi qeydlərə görə Ahmeddin Carlak ya da öz ifadəsi ilə Əhməd Bədəvi(türk. Ahmet Bedevi) (d. 1899 Səmərra, Osmanlı İmperiyası - ö. 31 may 1963, Manisa, Türkiyə) — Kərküklü türkman. Türkiyə Qurtuluş Savaşında döyüşdüyü üçün "İstiqlal ordeni" ilə təltif olunmuşdur. Həyatını Manisanın bütün Türkiyəyə nümunə olacaq şəkildə yaşıllaşdırılmasına həsr etmiş və minlərlə ağac əkmişdir. Spil dağında yaşayan və Manisa küçələrində yalnız şort ilə gəzən Ahmeddin Carlaka cammat 1934-cü ilin istehsalı olan "Tarzan" filmi ekranlara çıxandan sonra "Manisa Tarzanı" adını vermişlər. 1963-cü ildə vəfat etdikdən sonra Manisa əhalisinə bir əfsanəyə çevrilmiş, ildə bir çox heykəli tikilmişdir. Hər il ölüm ildönümü 31 may günündə Manisada xatirəsi üçün mərasimlər keçirilir.
Manisa ili
Manisa ili — Manisa, Türkiyənin bir ili və ən sıxlıq on dördüncü şəhəri. 2014 etibarilə 1.363.995 əhaliyə malikdir. Ege Bölgəsində iştirak edən ildə 17 ilçe tapılar. Əhali baxımından İzmirdən sonra bölgədəki 2. böyük ilidir. "Şehzadeler Şəhəri" olaraq da bilinir. Şəfalı Mesir pastası və Sultaniyə Üzümü ilə tanınır. Antik dövrdə "Magnesia", Roma İmperatorluğu dövründə tam adıyla "Magnesia ad Sipylum" olaraq adlandırılmışdır. Dünya dillərindəki maqnit və maqnezium sözlərinin mənşəyi Manisanın adıdır.
Manisa relyefi
Manisa reyefi, Akpınar relyefi və ya Kibela relyefi (türk. "Taş Suret") və ya Sipil heykeli — Türkiyənin Manisa şəhərindən 5 km şərqdə yerləşən Akpınarda, Salehli yolundakı əyləncə parkının yuxarısında hettlərə aid qaya relyefi.
Relyef Spil dağındakı qranit uçurum üzərində, Manisa şəhəri ilə üzbəüz yerləşir. Relyefin 6 m-dən çox hündürlüyü var və pis vəziyyətdədir.
8–10 m hündürlüyündəki bu oturan fiqur yüksək relyef üzərində təsvir edilmişdir. Fiqur şimala baxır və hündür, sivri uclu baş geyimindədir. Əlləri döşlərinə söykənmiş, ayaqları isə taburenin üstündə dayanır. Fiqurun başı təbii səbəblərdən qismən qopmuşdur.
Relyefin başının sağında Luvilərə məxsus hiyeroqlif yazının iki qalığı vardır ki, bu da relyefin Hett dövrünə aid olduğunu göstərir.
Xristian teoloq Sesil Con Kadoux relyefin Hett kralı I Suppiluliuma və ya oğlu oğlu II Mursilin hakimiyyəti dövrünə aid olduğunu düşünürdü Helmuth Theodor Bossert , Hanyeri relyefində və İmamkullu relyefində olan eyni adla "Şahzadə Kuwalanamuwa" şəklində ən soldakı yazını (Akpınar 1) oxudu, lakin hər üçünün də eyni şəxsə aid olub olmadığı aydın deyil.
Monasa atra
Monasa atra (lat. Monasa atra) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin qulələklər fəsiləsinin monasa cinsinə aid heyvan növü.
Monasa flavirostris
Monasa flavirostris (lat. Monasa flavirostris) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin qulələklər fəsiləsinin monasa cinsinə aid heyvan növü.
