Поиск по словарям.

== Nutasiya == Nutasiya (lat. nutatio-yellənmək, tərəddüd)-yerin əsas hərəkətlərindən biri olub, ayın cazibə qüvvəsinin təsiri ilə həyata keçir. Nutasiya hadisəsi ondan irəli gəlir ki, yerin hərəkəti zamanı yer oxu fəzada heç də öz-özünə paralel qalmır və öz bucağını dəyişərək 18,6 il ərzində proyeksiyada 18, eni 14 qövs saniyəsinə bərabər ellips cızır.

Mutasiya (lat. mutatio — dəyişiklik) — dəyişkənlik nəticəsində meydana gələn və hər hansı əlamətə görə normal tipdən fərqlənən, irsiyyətcə dəyişmiş orqanizm forması. Mutant təbii seçmədə ilk material sayılır. Məhsuldarlığın artırılmasında və süni mutagenezin nəzəri məsələlərinin həllində mutantlardan geniş istifadə edilir. == Tarixi == Mutasiya orqanizmin istər somatik, istərsə də cinsiyyət hüceyrələrində əmələ gəlir. Mutasiya terminini ilk dəfə biologiyaya daxil edən Huqo-de Friz olmuşdursa, lakin bu haqqda olan anlayışa ondan da əvvəlki alimlərin əsərlərində rast gəlirik. Hələ Ç. Darvin öz əsərində bu cür gözlənilmədən, qəflətən baş verən irsi və xırda dəyişmələr haqqında yazırdı. Darvin bədəni uzun, ayaqları qısa “ankon” qoyunları, tükləri incə və uzun “moşan” qoyunları haqqında məlumat verir və bu cür dəyişilmələri “sport” və ya tək-tək baş verən dəyişkənlik adlandırırdı.Q.Friz 1880-cı ildən başlayaraq təcrübə apardığı Enotera Lamarkiana adlanan bitkilərin içərisində mutasiya baş vermiş formalar aşkar etdi. Bəzi bitkilər öz əlamətləri ilə enotera növündən elə kəskin fərqlənmişdir ki, hətta de Friz onları yeni növ adlandırmışdı. == Mutasiyanın təsnifatı == Mutasiyalar mikroorqanizmlərdən başlayaraq insanlara qədər bütün canlılarda baş verən hadisədir.

Mənasız mutasiya — Genetikada nöqtə mənasız mutasiya, transkripsiyada olan m-RNT-da və kəsilmiş, natamam və ümumiyyətlə funksional olmayan bir protein məhsulunda vaxtından əvvəl dayanma kodonu və ya nöqtə cəfəng kodonu ilə nəticələnən bir DNT ardıcıllığındakı bir nöqtə mutasiyadır. Məsələn, bir nöqtə mənasız mutasiyasının təsiri nöqtə cəfəng mutasiyasının orijinal dayanma kodonuna yaxınlığından və zülalın funksional alt domenlərinə təsir dərəcəsindən asılıdır. Mənasız nöqtə mutasiyası, bir nukleotidin dəyişdirilərək başqa bir amin turşusunun əvəzlənməsinə səbəb olduğu bir nokta mutasiyasından fərqli bir missens mutasiyasından fərqlidir. Mənasız mutasiya da davamlı mutasiyadan fərqlənir ki, davamlı mutasiya dayanma kodunu silir və mənasız mutasiya onu yaradır. Talassemiya və kistik fibroz kimi bəzi genetik xəstəliklər cəfəng nöqtə mutasiyalarının nəticəsidir. == Sadə bir nümunə == DNT: 5' — ATQ AST SAS SQA QSQ SQA AQS TQA — 3' 3' — TAS TQA QTQ QST SQS QST TSQ AST — 5' mRNA: 5' — AUQ ASU SAS ASQ QSQ SQA AQS UQA — 3' Protein: Met Thr His Arg Ala Arg Ser StopDNT ardıcıllığının dördüncü üçlüyünə (SQA) bir nöqtə cəfəng mutasiya gətirildiyini, bunun sayəsində sitozinin timinlə əvəz edildiyini, DNT ardıcıllığında TQA və tamamlayıcı zəncirdə AST meydana gəldiyini düşünək. AST UQA kimi köçürüldüyündən və daha sonra tərcümə olunduğundan, nəticədə transkript və protein məhsulu aşağıdakılar olacaqdır: DNT: 5' — ATQ AST SAS TQA QSQ SQA AQS TQA — 3' 3' — TAS TQA QTQ AST SQS QST TSQ AST — 5' mRNA:5' — AUQ ASU SAS UQA QCQ SQU AGC UGA — 3' Protein: Met Thr His StopM-RNT kodonlarının qalan hissəsi aminoproteinlərə çevrilmir, çünki tərcümə zamanı dayandırma kodonuna vaxtından əvvəl çatılır. Bu, çox vaxt normal mutant olmayan bir zülalın funksionallığından məhrum olan kəsilmiş (yəni qısaldılmış) bir protein məhsulu. == Nöqtə mənasız mutasiya vasitəçiliyi ilə m-RNT çürüməsi == Erkən bitirmə kodonlarının kəsilmiş polipeptid məhsulları istehsal etmək üçün gözlənilən meylinə baxmayaraq, əslində kəsilmiş zülalların əmələ gəlməsi şəraitdə baş vermir. İnsanlar və maya göbəliyi kimi aşağı növlər də daxil olmaqla bir çox orqanizm, mənasız nöqtə mutasiyaları olan m-RNT-lərı qeyri-funksional polipeptidlərə çevrilmədən əvvəl məhv edən mənasız vasitəçiliyi olan bir m-RNT parçalanma yolu istifadə edirlər.

Genetik alqoritmlərdə istifadə edilən və bir haldan başqa hala keçmək mənasını verən mutasiya qısaca bir geni meydana gətirən xromosomların dəyişməsidir. Bu dəyişmə aşağıdakı şəkillərdən biri ola bilər: Tərsləmə (Inversion) Yerləşdirmə (Insertion) Çıxarma (Displacement) Yer dəyişdirmə (Reciprocal Exchange, Swap)Yuxarıdakı bu mutasiyaları aşağıdakı nümunələr ilə izah edək: Tərsləmə, seçilən bir xromosomun dəyərinin tərsinə çevirilməsidir. Məsələn: 110101 -> 100101 nümunəsindəki ikinci xromosomun tərsi alınmışdır. Yerləşdirmə əməliyyatı, gen düzülməsinə yeni bir xromosom əlavə olunması şəklində olar. Məsələn : 110101 -> 1100101 düzülmənin 3. xromosom əlavə olunmuşdur. Çıxarma əməliyyatı isə düzülmədən bir xromosomun azaldılması ilə reallaşar. Məsələn 110101 -> 10101 düzülmədəki 2. xromosom çıxarılmışdır. Yer dəyişdirmə əməliyyatında da mövcud xromosomlardan birinin sıradakı yerinin dəyişməsidir.

Mutasiya maşını (ing.mutation engine, ru. мутационная машина) - polimorf kompüter viruslarının yazılmasında istifadə olunan xüsusi proqram. Belə viruslar öz strukturlarını dəyişə bilirlər ki, bu da onların antivirus proqramları tərəfindən aşkarlanmasını və yox edilməsini çətinləşdirir. Ən tanınmış mutasiya maşınları Dark Avenger Mutation Engine və Trident Polimorphic Engine’dir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Nataliya — Ukraynada ad. Nataliya Leqonkova — Ukraynalı marafonçu. Nataliya Sançez — Kolumbiyalı oxatan. Natalya Lavrova — Rusiyanı təmsil edən bədii gimnast. Natalya Sneqovaya — AMEA Zoologiya İnstitutu, biologiya elmləri doktoru Natalia Ginzburq — italyan yazarı Nataliya Sinişin — Ukrayna əsilli Azərbaycanlı güləşçi Nataliya Budilo — Belarusu təmsil edən bədii gimnast. Nataliya Kelli — Avstriya müğənnisi Nataliya Barbu — məşhur moldovalı müğənni, skripka ifaçısı.

Novasiya (lat. novatio — yeniləşmə, dəyişmə) — mülki hüquqda tərəflərin götürülmüş öhdəliyi başqası ilə əvəz etmək barasində sazişi. Vətəndaşlar, həmçinin təşkilatları arasında, əsasən kredit-hesablaşma münasibətlərində tətbiq olunur.

Numansiya (lat. Numantia, isp. Numancia) — İspaniyada kelt tayfası arevakların yaşayış yerində meydana gəlmiş qədim iberlərə məxsus məskən. XIX əsrin ikinci yarısı və 1905-1923-cü illərdə aparılan qazıntılar zamanı Numansiya ərazisində erkən tunc dövründən başlayan həyat izləri tapılmışdır. E.ə. VI–V əsrlərdə daş divarla əhatələnmişdir. Numansiyadan romalıların istehkam tikililəri və düşərgələrinin qalıqları, məişət materialları (xüsusilə naxışlı keramika) və s. də aşkar edilmişdir. == Mənbə == === İstinadlar === === Ədəbiyyat === Rafael Trevino "Rome's Enemies 4: Spanish Armies 218 BC – 19 BC", Osprey Military, Man-at-arms Series 180, 1992, ISBN 0-85045-701-7 == Xarici keçidlər == James Grout: 'Numantia,' part of the Encyclopædia Romana Photo of a reconstructed Celtiberian house at Numantia (isp.) Information about the current threat to Numantia accessed September 2008 (isp.) Nuevo Cerco a Numancia (isp.) * Olga Latorre: Nuane Numantia: Archaeology and History Arxivləşdirilib 2019-04-29 at the Wayback Machine, multimedia book edited by José María Luzón and María del Carmen Alonso. Texts by Alfredo Jimeno Martínez.

Optasiya (lat. optatio — istək, seçim; ing. choice of citizenship, optation) — beynəlxalq və konstitusiya hüququnda ikili vətəndaşlığı olan və ya dövlət mənsubiyyətini dəyişmiş bir ərazidə yaşayan şəxslərin vətəndaşlıq seçimi. Geniş mənada, seçim hər hansı bir səbəbdən vətəndaşlıq seçmək hüququ deməkdir və vətəndaşlıq almaq üçün ümumi prosedurdan istisnadır. Ərazi dəyişiklikləri halında seçim hüququ aşağıdakı hallarda yaranır: yeni bir dövlətin başqa bir dövlətdən ayrılaraq ortaya çıxması; bir dövlətin bir neçə yeni dövlətə parçalanması; beynəlxalq müqaviləyə əsasən bir dövlətin ərazisinin bir hissəsinin başqa bir dövlətin suverenliyi altında verilməsi.Seçim hüququ verilmiş şəxslər əvvəlcədən müəyyən edilmiş müddət ərzində seçim etməlidirlər: ya əvvəllər yaşadıqları dövlətin vətəndaşlığını saxlamaq; və ya ərazinin faktiki olaraq köçürüldüyü dövlətin vətəndaşlığını almaq. Uşaqlar, bir qayda olaraq, seçim etdikləri təqdirdə valideynlərinin vətəndaşlığını izləyirlər. Ayrıca, seçimlə, şəxslər mülkiyyət hüquqlarını saxlayırlar. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra ərazi dəyişikliyi ilə əlaqəli bir seçim nümunəsi, 1947 -ci ilə qədər başqa dövlətlərə keçən ərazilərdə daimi yaşayan vətəndaşlara 1 il müddətinə vətəndaşlıq seçmək hüququnun verildiyi 1947 -ci ildə İtaliya ilə Sülh Müqaviləsidir. Müharibədən sonrakı dövrdə SSRİ tərəfindən bir sıra müqavilələr bağlandı. Məsələn, SSRİ ilə Çexoslovakiya arasında Zaqarpat Ukraynası ilə bağlı 1945 -ci il Müqaviləsinə Seçim Protokolu, Çexoslovakiyada yaşayan (Slovakiya bölgələrində) ukraynalı və rus millətindən olan şəxslərin və Transkarpat Ukraynasında yaşayan Slovak və Çex millətlərindən olan şəxslərin seçim etməsini təmin etdi.

Nataliya Yuriyevna Aleksandrova (d. 8 avqust 1984) — Belarusu təmsil edən bədii gimnast. Nataliya Aleksandrova, 2004-cü ildə Belarusu XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib. == Karyerası == Nataliya Aleksandrova, 2004-cü ildə Belarus bayrağı altında Yunanıstanın paytaxtı Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. O, qrup yarışlarında кomanda yoldaşları Yeniya Burlo, Qlafira Martinoviç, Zlatislava Nersesyan, Qalina Nikandrova və Mariya Popliko ilə birgə finalda 48.000 xal topladı və fəxri 4-cü yeri tutdu.

Nataliya Alekseyevna (Rusca: Наталья Алексеевна; 25 iyun 1755, Prentslau[d], Brandenburq – 15 aprel 1776 və ya 1776, Sankt-Peterburq) — Rusiya imperatoru I Pavelin ilk xanımıdır.

Nataliya Arsenyeva (tam adı: Nataliya Arsenyeva, belar. Наталля Аляксееўна Арсеньева, rus. Ната́лья Алексе́евна Арсе́ньева; 20 sentyabr 1903, Bakı – 25 iyul 1997, Roçester[d], Nyu-York ştatı) — Belarus dramaturqu, şairə və tərcüməçi. Françişak Kuşalın həyat yoldaşıdır. == Həyatı == 1903-cü il sentyabrın 20-də Bakıda Rusiya işçilərinin ailəsində anadan olmuşdur. Birinci Dünya müharibəsi zamanı (1915) Arsenyev ailəsi Yaroslavl şəhərinə köçürülür, burada şairə ilk şeirini (rus dilində) yazır. 1920-ci ildə ailə Vilnüsə qayıdır. Nataliya gəncliyini Vilnüsdə keçirmiş və burada 1921-ci ildə Belarus gimnaziyasından məzun olmuşdur. Vilnüs Universitetinin incəsənət fakültəsində təhsil almışdır. Maksim Qoretski onun poetik bacarığına xüsusi diqqət ayırırdı.

Şarovskaya Natalya Yuryevna — Azərbaycan aktrisası, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü (2021-ci ildən). == Həyatı == N.Şarovskaya 1982-ci ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun dram-kino aktyoru fakültəsində ali təhsil almışdır. 1985-1992 illərdə M.Qorki adına Gənc Tamaşaçılar teatrında, 1992-ci ildən S.Vurğun ad. Rus Dram teatrında aktrisa vəzifəsində işləyir. Teatrda işlədiyi müddətdə bir çox rollar oynamışdır. Onun yaratdığı: Tuanetta (Molyer "Mnimıy bolnoy"), Zoya (A.Ostrovski "Krasaves-mujçina"), Cozefina ("Napoleon I " F.Brukner), Süzanna (R.Toma "Vtoroy vıstrel"), Arkadina (A.P.Çexov "Çayka"), Qonerilya (U.Şekspir "Kral Lir"), Məryam (S.Vurğun "Fərxad və Şirin") kimi obrazları aktrisanın rəngarəng yaradıcılıq palitrasının nümunələrindəndir. Aktyor Aleksandr Şarovskinin həyat yoldaşıdır.

Nataliya Baliyeva (tam adı: Nataliya Gennadiyevna Baliyeva; 1954, Kuybışev) — aktrisa, Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti (2000). == Həyatı == F.Volkov ad. Yaroslavl Teatr məktəbini bitirmişdir. 1975 ildən səhnə fəaliyyətinə başlamışdır. Azərb. Dövlət Rus Dram Teatrının səhnəsində müxtəlif səpkili obrazlar yaratmışdır: Fitnə ("Fərhad və Şirin", S. Vurğun), Dina Fyodorovna ("Kişi qadının yanına gəldi", S. Zlotnikov), Aynur ("Büllur sarayda", İ. Əfəndiyev), Nastasya Filippovna ("İdiot", F. Dostoyevski), Şarlotta ("Müqəddəs əjdahalar", J. Kokto) və s. N.Baliyeva 1975-ci ildə Yaroslavl şəhərinin teatr məktəbinin aktyor fakültəsini bitirmişdir. 1975-ci ildən S.Vurğun ad. Rus Dram teatrında aktyor vəzifəsində işləyir. Bu illər ərzində teatr səhnəsində 50-dən çox rol oynamışdır.

Nataliya "Nati" Sançez (20 may 1983, Medellin, Kolumbiya) — Kolumbiyalı oxatan. Nataliya Sançez Kolumbiyanı 2008 və 2016-cı ildə Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Nataliya Sançez birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2008-cı ildə qatıldı. O, Pekində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında fərdi yarışlarda, 1/32 final mərhələsində Belarus nümayəndəsi Yekaterina Muliuk ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Nataliya Sançez rəqibinə 101:104 hesabı ilə uduzdu. Nataliya Sançez növbəti Olimpiya Oyunlarına 8 ildən sonra Rio-de-Janeyroda qatıldı. O, XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında fərdi yarışlarda, 1/32 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Kseniya Perova ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Nataliya Sançez rəqibinə 4:6 hesabı ilə uduzdu.

Nataliya İqoryevna Seleznyova (rus. Наталья Игоревна Селезнёва; 19 iyun 1945, Moskva) — Sovet və Rusiya teatr və kino aktrisası, Rusiyanın xalq artisti (1996) . == Həyatı == Nataliya Seleznyova 19 iyun 1945-ci ildə Moskva şəhərində anadan olmuşdur. 1966-cı ildə Şşukin adına teatr məktəbini bitirmiş və satira teatrının aktrisası olur. 6 yaşında Sovet Ordusu tearının tamaşasında baş rollardan birini ifa etmişdir. Kinoda isə 1953-cü ildən fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Seleznyovanın ən böyük kino uğuru isə kinorejissor Leonid Qaydayın məşhur ""I" əməliyyatı və Şurikin başqa macəraları" kinoalmanaxındakı Lida obrazı olmuşdur. Bundan sonra o, Qaydayın daha iki filmində maraqlı obrazlar yaratmışdır. Şəxsi həyatına gəldikdə isə, Nataliya Seleznyova 1968-ci ildə çəkilən "Xəlifə leylək" filmində tanış olduğu aktyor Vladimir Alekseyeviç Andreyevlə ailə qurmuşdur. 1969-cu ildə onların oğlu Yeqor dünyaya gəlmişdir.

Nataliya İqorevna Sinişina (3 iyul 1985, Sosnovka[d], Lvov vilayəti) — 2005–2014-cü illərdə Ukraynanı, 2014–2017-ci illərdə isə Azərbaycanı təmsil edən qadın güləşçi. Nataliya Sinişin 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında bürünc medal medala sahib olub. Nataliya Sinişin həmçinin 2006-cı ildə Çində, 2007-ci ildə isə Azərbaycanda baş tutan Dünya Çempionatlarının bürünc medallarına sahib olub. Nataliya Sinişin həmçinin üç dəfə — 2009, 2012 və 2016-cı illərdə Avropa Çempionatlarının qalibi olub. 2015-ci ildə Azərbaycanda I Avropa Oyunlarının bürünc medalına sahib olan Natali Sinişin həm də 2017-ci ildə İslam Həmrəyliyi Oyunlarının da gümüş medalına sahib olub. Nataliya Sinişib Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən "Tərəqqi" medalı ilə, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən isə Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu ilə təltif edilib. == Həyatı == Nataliya Sinişin 1985-ci il iyulun 3-də Lvov şəhərində anadan olub. 1998-ci ildən güləşlə məşğul olur. Ali təhsilini Odessa şəhərində Milli Pedaqoji Univeirsitetdə alıb. Nataliya Sinişin 2013-cü ildə Gürcüstan güləşçisi Malxaz Kurdiani ilə evləndi.

Nataliya Starr (ing. Natalia Starr; 22 mart 1993, Ostruv-Mazoveska[d], Mazovets voyevodluğu) — Polşa-ABŞ pornoaktrisası və qalmour modeli.

Nataliya Valeh qızı Tağıyeva (bəzi filmlərdə: Nailə Bağırova; 24 dekabr 1954, Zlatoust, Çelyabinsk vilayəti – 17 fevral 2005, Bakı) — Azərbaycan aktrisası, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti (2000). Anası rus, atası isə azərbaycanlı olan Nataliya gənclik illərindən sənətə, teatr və kinoya maraq göstərib. == Həyatı == Nataliya Valeh qızı Tağıyeva 1978-ci ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun aktyorluq fakültəsini bitirmişdir. 1978-ci ildən S.Vurğun adına Azərbaycan Dövlət Akademik Rus Dram Teatrının aktrisası olmuşdur. İlk dəfə səhnədə Rüstəm İbrahimbəyovun "Ultimatum" pyesində gəlin rolunda çıxış etmişdir. Bağırova soyadı ilə də çıxış edib. Rolları: Xumar ("Şeyx Sənan", H.Cavid), Ziba xanım ("Lənkəran xanının vəziri", M.F.Axundov), Nastasya Filippovna ("İdiot", F.Dostoyevski), Dvoyra ("Qürub", İ.Babel), Azaliya ("Azaliya", İ.Jamiak), Marianna ("İdeal cütlük", A.Popov) və s. "Azərbaycanfilm"in istehsalı olan "Yarımçıq qalmış serenada", "Onun dəlisov məhəbbəti", "Cin mikrorayonda", "Ailə" və başqa filmlərində çəkilmişdir. Məbud Məhərrəmov xatırlayır: O vaxt Nataliyanın xəstəliyi şiddətləndi. O, xəstəliyini bilirdi və əli hər yerdən üzülmüşdü.

Natalya Vladimirovna Varley (rus. Наталья Владимировна Варлей; 22 iyun 1947, Konstansa, Rumıniya) — Sovet və Rusiya teatr və kino aktrisası, şairə, N.K. Krupskaya adına RSFSR Dövlət Mükafatı laureatı (1984), RSFSR-in əməkdar artisti (1989). == Həyatı == Natalya Vladimirovna Varley 1947-ci ildə Rumıniyada anadan olmuşdur. Varleyin uşaqlıq illəri Murmanskda keçmişdir . Hələ 4 yaşında müxtəlif şeirlər yazmağa başlayan Natalya sonralar həm rəsmlər çəkmiş, həm də musiqi məktəbinə daxil olmuşdur. Oxumağı öyrənən kimi bir-birinin ardınca çoxlu kitablar oxuyur. Elə həmin vaxtlar onda revmokardit xəstəliyi aşkar olunur. Buna görə də Natalyaya bədən tərbiyəsi ilə məşğul olmaq da qadağan edilir. 1950-ci illərin sonunda Varley ailəsi Moskvaya köçür. Bir gün anası Natalyanı sirkə aparır.

Nataliya Vodyanova (rus. Наталья Водянова) (təxəllüsü Водя́нова 28 fevral 1982, Qorki) — rusiyalı model, aktrisa və filantrop. == Həyatı == Nataliya Mixaylovna Vodyanova 28 fevral 1982-ci ildə indiki Nijni Novqorod şəhərində, Larisa Viktorovna Qromova və Mixail Vodyanovun ailəsində anadan olmuşdu. Bundan başqa onun 2 balaca bacıları - Oksana Vodyanova (uşaqlıqdan invalid, Autizm xəstəliyinin kəskin formasından əziyyət çəkir) və Kristina Vodyanova (1997-ci ildə anadan olmuşdu, Londonda yaşayır və təhsil alır). Milliyətcə rusdur; ata tərəfdən isə erzyandır. 16 yaşından Yevgenia Çkalovanın «Евгения» model agentliyinə daxil olunur. Orada ona ingilis dilini öyrənməyə tövsiyə edirlər. Beksteyclərin birində onunla Viva Model Management model evi maraqlanır; onu Parisə dəvət edirlər. Bir neçə aydan sonra o Fransaya köçür. == Karyera == Nataliya Gucci, Chanel, Alexander McQueen, Christian Dior, Calvin Klein, Donna Karan, Louis Vuitton, Marc Jacobs, Ralph Lauren, Chloe, Valentino, Givenchy, Jean-Paul Gaultier, Miu Miu, Hermes, Kenzo, Viktor & Rolf, Dolce&Gabbana, Balenciaga, Yves Saint Laurent və digər moda evləri üçün podiuma çıxırdı.

Nataliya İqnatyeva (d. 17 avqust 1978) — Qazaxıstanı təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Nataliya İqnatyeva, Qazaxıstan yığmasının heyətində 2000-ci ildə Avstraliyanın Sidney şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Qrup mərhələsində beş görüşün beşində də məğlub olan Qazaxıstan yığması, Sidney Olimpiadasını altıncı pillədə başa vurdu. Daha sonra Nataliya İqnatyeva, Qazaxıstan yığmasının heyətində 2004-cü ildə Yunanıstanın Afina şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Qrup mərhələsində üç görüşün üçündə də məğlub olan Qazaxıstan yığması, Afina Olimpiadasını 8-ci pillədə başa vurdu.

Şarovskaya Natalya Yuryevna — Azərbaycan aktrisası, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü (2021-ci ildən). == Həyatı == N.Şarovskaya 1982-ci ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun dram-kino aktyoru fakültəsində ali təhsil almışdır. 1985-1992 illərdə M.Qorki adına Gənc Tamaşaçılar teatrında, 1992-ci ildən S.Vurğun ad. Rus Dram teatrında aktrisa vəzifəsində işləyir. Teatrda işlədiyi müddətdə bir çox rollar oynamışdır. Onun yaratdığı: Tuanetta (Molyer "Mnimıy bolnoy"), Zoya (A.Ostrovski "Krasaves-mujçina"), Cozefina ("Napoleon I " F.Brukner), Süzanna (R.Toma "Vtoroy vıstrel"), Arkadina (A.P.Çexov "Çayka"), Qonerilya (U.Şekspir "Kral Lir"), Məryam (S.Vurğun "Fərxad və Şirin") kimi obrazları aktrisanın rəngarəng yaradıcılıq palitrasının nümunələrindəndir. Aktyor Aleksandr Şarovskinin həyat yoldaşıdır.

Nataliya Şepelina (24 fevral 1981, Çelyabinsk) — Rusiyanı təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Nataliya Şepelina, Rusiya yığmasının heyətində 2004-cü ildə Yunanıstanın Afina şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Beşinci pillə uğrunda görüşdə Macarıstan yığmasını 12:11 hesabı ilə məğlub edən Rusiya yığması, Afina Olimpiadasını beşinci pillədə başa vurdu. Daha sonra Nataliya Şepelina, Rusiya yığmasının heyətində 2008-ci ildə Çinin ev sahibliyində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Yeddinci pillə uğrunda görüşdə Yunanıstan yığmasını 12:6 hesabı ilə məğlub edən Rusiya yığması, XXIX Yay Olimpiya Oyunlarını yeddinci pillədə başa vurdu.

Nataliya Şerer (28 oktyabr 1985) — Braziliyanı təmsil edən bədii gimnast. == Karyerası == Nataliya Şerer Braziliyanı 2000-ci ildə Sidney şəhərində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və qrup turnirində 8-ci pillənin sahibi olub.

Nataliya Şubrtova (slovak. Natália Šubrtová; 1 may 1989, Kejmarok, Çexoslovakiya) — Slovakiya xizəkçisi, Paralimpiya Oyunlarında lider; Qış Paralimpiya Oyunlarının doqquz qat çempionu. == Həyatı == Martin şəhərində yaşamış və orada orta məktəbi bitirmişdir. Matey Bel Universitetinin məzunu və beynəlxalq əlaqələr ixtisasını bitirmişdir. Peşəkar xizəkçidir, 2010-cu ildən bəri Paralimpiya yarışlarında paralimpiya xizəkçisi Henrieta Farkaşovanın yönəldicisi olaraq yarışır və onunla birlikdə Vankuverdə üç qızıl və bir gümüş medalı qazanmışdır. Soçidə keçirilən yarışlarda üç medal (iki qızıl və bir bürünc), Vankuverdə isə beş medal (dörd qızıl və bir gümüş) qazanmışdır. Böyük bacısı və kiçik qardaşı var. İngilis, ispan və portuqal dillərində danışır. Kitab oxumağı və səyahət etməyi sevir.

Nataliya Barbu — məşhur moldovalı müğənni, skripka ifaçısı. == Həyatı == Nataliya Barbu 22 avqust, 1979-cu il tarixində Moldovanın Beltsı şəhərində anadan olmuşdur. Həmçinin skripka ifaçısı kimi də tanınan Nataliya hazırda SONY BMG şirkəti ilə əməkdaşlıq edir. Yerli “Moldstar”, beynəlxalq müsabiqələr - “Slavyan bazarı”, “Mamamia” və “Yeni dalğa” kimi yarışların mükafatçısıdır. Əsasən pop-rok və qotik-rok janrında mahnılar ifa edir. 2007-ci ildə “Fight” (“Döyüş”) adlı mahnı ilə Moldovanı Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil edərək 109 xal toplayaraq 10-cu olmuşdur.

Dürasiya (ing. duration — "müddəti") — ödənişlər axınının orta çəkili müddəti, çəkilər isə ödənişlərin diskont edilmiş dəyəridir. Dürasiya pul vəsaitlərinin hərəkətinin ən vacib xarakteristikasıdır ki, bu da onun cari dəyərinin faiz dərəcəsinin dəyişməsinə həssaslığını müəyyən edir. Bir axının dürasiyası təkcə onun strukturundan deyil, həm də cari faiz dərəcəsindən asılıdır. Faiz nə qədər yüksək olarsa, qısamüddətli ödənişlərə nisbətən uzunmüddətli ödənişlərin dəyərinin payı bir o qədər az olar və müddəti nə qədər qısa olarsa, əksinə, dərəcə nə qədər aşağı olarsa, ödəniş axınının müddəti də bir o qədər çox olar. Dürasiya anlayışını amerikalı alim F. Makoli (ing. F. R. Macaulay) təqdim etmişdir. == Tərif, hesablama düsturu və şərhi == === Dürasiya — çəkili orta === Qeyri-opsion istiqrazlarının müddəti orta çəkili düsturla aşağıdakı kimi hesablanır: D = T ¯ = ∑ i P V i ⋅ t i ∑ i P V i = ∑ i C F i ( 1 + r ) t i ⋅ t i ∑ i C F i ( 1 + r ) t i {\displaystyle D={\overline {T}}={\frac {\sum _{i}\ PV_{i}\cdot t_{i}}{\sum _{i}PV_{i}}}={\frac {\sum _{i}{\frac {CF_{i}}{(1+r)^{t_{i}}}}\cdot t_{i}}{\sum _{i}{\frac {CF_{i}}{(1+r)^{t_{i}}}}}}} və ya D = T ¯ = ∑ i C F i ⋅ e − r c t i ⋅ t i ∑ i C F i ⋅ e − r c t i , {\displaystyle D={\overline {T}}={\frac {\sum _{i}{CF_{i}}\cdot {e}^{-{r_{c}}{t_{i}}}\cdot t_{i}}{\sum _{i}{CF_{i}}\cdot {e}^{-{r_{c}}{t_{i}}}}},} burada: C F i {\displaystyle CF_{i}} — i {\displaystyle i} ödəniş; r {\displaystyle r} — diskont dərəcəsi, vaxt vahidinə (il, rüb və s.) alternativ investisiyanın gəlirliliyi; r c {\displaystyle r_{c}} — davamlı faiz hesablanması üçün diskont dərəcəsi; P V i {\displaystyle PV_{i}} — i-ci ödənişin güzəştli dəyəri; t i {\displaystyle t_{i}} — i-ci ödənişin vaxtı;Bu düsturun məxrəci verilmiş diskont dərəcəsi ilə pul vəsaitlərinin hərəkətinin cari dəyərinin təxminidir. Əgər pul vəsaitlərinin hərəkəti cari qiymətin bazar (və ya digər) qiymətləndirilməsi P {\displaystyle P} olan maliyyə aləti tərəfindən yaradılırsa, bu halda diskont dərəcəsi bu alətin daxili gəlir dərəcəsidir (istiqrazlar üçün — ödəmə müddətinə qədər gəlir). Bu nisbət bərabərlik əsasında müəyyən edilir P = P V ( r ) = ∑ i C F i ( 1 + r ) t i .