Поиск по словарям.

Qız qalası — Bakıda yerləşən qədim memarlıq abidəsi. Qala qədim qala divarlarının cənub-şərq hissəsində, dənizkənarı parkın (bulvar) yaxınlığında yerləşən müdafiə məqsədli tarixi abidədir. Uca qüllə şəkilli bu nadir abidənin açılmamış tarixi-memarlıq problemləri çoxdur. Hündürlüyü 28 m, diametri birinci mərtəbədə 16,5 m-dir. Birinci mərtəbədə divarın qalınlığı 5 m-ə çatır. Qalanın daxili hissəsi 8 mərtəbəyə bölünür. Hər mərtəbə yonma daşlarla tikilmiş, günbəz formalı tavanla örtülmüşdür. Qala 1964-cü ildən muzey kimi fəaliyyət göstərməyə başlamış, 2000-ci ildə UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına salınmışdır. Daşdan hörülmüş bu tavanların ortasında dairəvi deşiklər vardır. Deşiklər şaquli xətt istiqamətindədir.

Havuş qız qalası — Şərur rayonunun Havuş kəndinin şərqində sıldırım qayalar üzərində abidə. Qayanın içərisində oyulmuş tacvari sonluqdan ibarətdir. Xalqa arasında "Qız evi", "Qız qayası"da deyirlər. Abidənin orta əsrlərə aid olması ehtimal edilir.

II Qız qаlаsı — Şərur rayonunun Aşağı Yaycı kəndindən qərbdə, Аrpаçаyın sаğ sаhilində, hündür dаğın üzərində yеrləşir. Qаlа şimаl tərəfdən sıldırım qаyа ilə əhаtə оlunmuş, оnun cənub və cənub-qərb tərəfinə isə iri qаyа pаrçаlаrındаn hörülmüş divаr çəkilmişdir. Müəyyən hissəsi yоnulmuş dаşlаrdаn inşа оlunmuş divаrlаrın еni 1,8-2 m аrаsındаdır. Divаrlаr bəzi yеrlərdə 2,1 m hündürlüyündə sаlаmаt qаlmışdır. Qаlаnın girişi cənub tərəfdəndir. Giriş qаpısının еni 3 m-dir. Divаrlаr bоyuncа dördkünc fоrmаlı binаlаr yеrləşdirilmişdir. Qаlаnın mərkəzində yеrləşən sаhəsi 72 kv.m оlаn böyük binаnın qаlıqlаrı iri dаşlаrdаn tikilmişdir. Еhtimаl ki, bu binа qаlаnın inzibаti mərkəzi оlmuşdur. Tədqiqаt zаmаnı оlduqcа аz miqdаrdа kеrаmikа məmulаtı аşkаr оlunmuşdur.

Qız qalası — Bakıda yerləşən qədim memarlıq abidəsi. Qala qədim qala divarlarının cənub-şərq hissəsində, dənizkənarı parkın (bulvar) yaxınlığında yerləşən müdafiə məqsədli tarixi abidədir. Uca qüllə şəkilli bu nadir abidənin açılmamış tarixi-memarlıq problemləri çoxdur. Hündürlüyü 28 m, diametri birinci mərtəbədə 16,5 m-dir. Birinci mərtəbədə divarın qalınlığı 5 m-ə çatır. Qalanın daxili hissəsi 8 mərtəbəyə bölünür. Hər mərtəbə yonma daşlarla tikilmiş, günbəz formalı tavanla örtülmüşdür. Qala 1964-cü ildən muzey kimi fəaliyyət göstərməyə başlamış, 2000-ci ildə UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına salınmışdır. Daşdan hörülmüş bu tavanların ortasında dairəvi deşiklər vardır. Deşiklər şaquli xətt istiqamətindədir.

Qız qalası — Cəbrayıl rayonunun Xələfli stansiyasında (qədim Diri kəndi), Araz çayının sol sahilində, İran İslam Respublikası ilə sərhəddə Diri dağlarının bir hissəsinin zirvəsində yerləşən və XII əsrdə inşa olunmuş qala. 2020-ci il sentyabrın əvvəlində ərazidə “Qız qalası” hidroqovşağının tikintisi ilə əlaqədar qalanın tamamilə dağıdıldığı iddia edilib. Uca dağlıq ərazidə yerli daşlardan tikilmiş qalanın müdafiə məqsədli gözətçi məntəqəsi olduğu güman edilir. Diridağ dağında yerləşən qala XII–XIV əsrə aiddir. Hazırda qala dağılmış vəziyyətdədir. Qala divarlarının uzunluğu təxminən 50 metr, hündürlüyü 13 metrdir. Hələlik qala yeri və onun yaxın günlərə qədər ucaldığı dağ isə qalır. Ağgüney Çatandaş dağı Xudafərin körpüləri Xudafərin su anbarı Diridağ (Cəbrayıl) "Qız qalası (Cəbrayıl)". az.baku-art.com (az.). İstifadə tarixi: 2024-06-23.

Qızqalası — Karikos sahil qalasına 200 metr məsafədə olan adada yerləşir. Böyük hissəsi yaxşı vəziyyətdə olan Qızqalasının şimal və cənub səmtləri səkkiz qülləylə qorunmuşdur. Qalanın xarici dairəsinin uzunluğu 192 metr dir. Qızqalası ilə sahildəki qala dənizdən bir yolla bağlanmış, dənizdən gələcək hücumlara qarşı tədbirləralınmışdır. Karamanoğlu İbrahim bəy tərəfindən 1448-ci ildə bərpa olunan qala bu gün bölgənin turizm simvolu halına gəlmişdir. Qızqalası Romalılar, Bizanslılar, Səlcuqlular, Fransızların (Kipr Krallığı), Qaramanlı və Osmanlıların hakimiyyətində olmuş əhəmiyyətli bir yaşayış məntəqəsidir. Aparılan ilk qazıntılarda buraya ilk yaşayışın e.ə. IV əsrə aid olduğunu göstərir. Məşhur tarixçi Herodot, bu şəhəri Georges adında Kiprli bir knyazın qurduğunu yazır. Miladdan sonra 72-ci ildə Roma hakimiyyətinə daxil edilən Qızqalası 450-ci ilə Roma imperiyasının ərazisi olmuşdur.

Namərd qala – digər adları: Mamır Qalası, Çarek Qalası Azərbaycan Respublikası Gədəbəy rayonunun Söyüdlü kəndi yaxınlığında yerləşən orta əsrlərə aid müdafiə tikilisi. Azərbaycanın dağ qalaları içərisində Gədəbəydəki Namərd qala yaxşı durumda olması, tikinti materialı, ən başlıcası isə memarlıq biçimlərinin son dərəcə monumentallığı ilə seçilir. Hazırda Namərdqalanın nə vaxt və hansı tarixi zərurətə görə tikilməsi məlum deyil. Əsas inşaat materialı və tikinti-memarlıq xüsusiyyətlərinə görə araşdırmaçılar onu XII əsr – Eldənizlər dövrünün əsəri sayırlar. Vardan Araveltsinin verdiyi məlumatlara görə, Çarek Qalası 1204-cü ildə İvane Zakaryanın hakimiyətinə keçmişdir. Kirakos Gəncəlinin qeydlərinə görə 1220-ci ildə, monqol-tatar yürüşlərindən qaçan alban katolikosu İohan (1195–1235) Çarek qalasına sığınmış və kilsə mərkəzini buraya daşımışdır. 1224-cü ildə isə Ğatağa Noyin artıq bölgədə monqol-tatar hakimiyətini bərqərar edir. Qalanın yerləşdiyi ərazi Söyüdlü kəndindən təxminən 7–10 km məsafədəki sıx meşəli-dağlı bölgədir. Kənddən 7 km aralıda zirvəsinin qeyri-adi silueti ilə bir dağ diqqəti özünə çəkir. Yaxınlaşdıqca zirvədəki memarlıq kütlələri yavaş-yavaş aydınlaşır.

Qız qalası – ilk Azərbaycan baleti və müsəlman şərqində ilk balet. Üç pərdə, proloq və epiloqdan ibarət olan baletin musiqisi və librettosu Azərbaycan bəstəkarı Əfrasiyab Bədəlbəyliyə məxsusdur. Baletin premyerası 18 aprel 1940-cı ildə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının səhnəsində baş tutmuşdur. Quruluşçular Sergey Gevorkov və Vaxtanq Nadiradze-Vronski, rəssam isə Fyodor Qusak olmuşdur. Baletin yeni redaksiyası 24 oktyabr 1999-cu ildə işlənmişdir. Yeni redaksiyanın müəllifi Yuliana Əlikişizadə, əsas rolların ifaçısı Mədinə Əliyeva və Gülağası Mirzəyev olmuşlar. Yeni musiqi redaktəsinin müəllifi isə Fərhad Bədəlbəylidir. Baletdə həmçinin Afaq Məlikovanın rəhbərlik etdiyi Dövlət Rəqs Ansamblının üzvləri də iştirak etmişlər. Neft Bakısında dəniz kənarında, qədim qalanın divarları arxasında yüksələn Qız qalası haqqında dastan xalq arasında geniş yayılmışdır. Zəhimli Cahangir xan haqqında qədim rəvayət nəsildən-nəslə keçir.

Qız qalası — Bakıda yerləşən qədim memarlıq abidəsi. Qız qalası həmçinin bu mənaları ifadə edə bilər: Qız qalası (Cəbrayıl) — Cəbrayıl rayonu ərazisində yerləşən qala. Qız qalası (Gədəbəy) — Gədəbəy rayonu Söyüdlü kəndində yerləşən tarixi memarlıq abidəsi. Qız qalası (İsmayıllı) — İsmayıllı rayonunun Xanəgah kəndində yerləşən və müdafiə-gözətçilik məqsədilə tikildiyi güman edilən qülləli qala. Qız qalası (Miyanə) — Miyanədə qala Qız qalası (İstanbul) — İstanbulda, Bosfor boğazında, kiçik bir adada tikilmiş qala. Qız qalası kilsəsi — Türkiyədə, Qars ilinin Ani şəhər xarabalığında XIII əsrə aid erməni kilsəsi. Qız qalası (Ərdəmli) — Karikos sahil qalasına 200 metr məsafədə olan adada yerləşən qala. Qız Qalası su anbarı — su-elektrik stansiyası. Qız qalası — Lerik rayonu ərazisində dağ. Qız qalası — Şamaxı rayonu ərazisində dağ.

Qala İsmayıllı rayonunun Xanəgah kəndində yerləşir. Qülləli qalanın digər qız qalaları kimi müdafiə-gözətçi məqsədilə tikildiyi güman edilir. İsmayıllı rayonunun Xanagah kəndi yaxınlığında, Axox çayının sahilində, "İsmayıllı" dövlət yasaqlığının ərazisində yerləşir. XI – XII əsrlərə aid qala Axox çayının sağ sahilində sərt yamaclar və sıldırım qayalarla əhatələnmiş dağın üstündə tikilmiş müdafiə istehkamıdır. Divarları daşdandır. Bəzi yerləri kərpiclə üzlənmişdir. Abidənin şimal hissəsində sahəsi 300 m² olan terrasda "içqalası"ından Talıstan kəndi yaxınlığında yerləşən Cavanşir qalasına yeraltı yolun olduğu güman edilir. Qalaya gedən yolun üstündə "Qız qalası" istirahət mərkəzi yerləşir ki, oraya qədər avtomobil yolu var. Həmin mərkəzdən qalaya qədər gedən yolun son 1 km-ni piyada çıxmaq lazımdır.. Ön istehkam Qarasu dərəsindədir.

Qız qülləsi (türk. Kız Külesi, ing. Maiden's Tower) — Orta əsr Bizans dövründən bəri Türkiyə, İstanbuldakı Üsküdar sahillərinin 200 m-də (220 illik) Bosfor boğazının cənub girişində yerləşən kiçik bir adada bir qüllədir. İstanbulun simvollarından biri sayılır. Xırda donanma qələbəsindən sonra qədim yunanıstanlı general Alkiviad Qara dənizdən gələn gəmilər üçün Xrizopolis (indiki Üsküdar) qarşısında kiçik bir qayada xüsusi stansiya tikdirdi. 1110-cu ildə Bizans İmperatoru Aleksey Komnin daş divarla qorunan taxta qüllə inşa etdi. Qüllədən Konstantinopoldakı Manqananın dörddəbirində Avropa sahilində qurulan başqa bir qülləyə dəmir zəncir uzanırdı. Bundan sonra ada Asiya sahilinə sualtı qalıqları hələ də görünən müdafiə divarı ilə bağlandı. 1453-cü ildə Osmanlı Konstantinopolu (İstanbul) fəth edərkən qala venesiyalı Qabriel Trevisanonun əmri ilə Bizans qarnizonu tərəfindən tutuldu. Sonradan II Mehmed dövründə Osmanlı türkləri tərəfindən ora gözətçi qülləsi olaraq istifadə edildi.

Qızqalası — Karikos sahil qalasına 200 metr məsafədə olan adada yerləşir. Böyük hissəsi yaxşı vəziyyətdə olan Qızqalasının şimal və cənub səmtləri səkkiz qülləylə qorunmuşdur. Qalanın xarici dairəsinin uzunluğu 192 metr dir. Qızqalası ilə sahildəki qala dənizdən bir yolla bağlanmış, dənizdən gələcək hücumlara qarşı tədbirləralınmışdır. Karamanoğlu İbrahim bəy tərəfindən 1448-ci ildə bərpa olunan qala bu gün bölgənin turizm simvolu halına gəlmişdir. Qızqalası Romalılar, Bizanslılar, Səlcuqlular, Fransızların (Kipr Krallığı), Qaramanlı və Osmanlıların hakimiyyətində olmuş əhəmiyyətli bir yaşayış məntəqəsidir. Aparılan ilk qazıntılarda buraya ilk yaşayışın e.ə. IV əsrə aid olduğunu göstərir. Məşhur tarixçi Herodot, bu şəhəri Georges adında Kiprli bir knyazın qurduğunu yazır. Miladdan sonra 72-ci ildə Roma hakimiyyətinə daxil edilən Qızqalası 450-ci ilə Roma imperiyasının ərazisi olmuşdur.

Qız qalası kilsəsi - Türkiyə Cümhuriyyətində, Qars ilinin Ani şəhər xarabalığında XIII əsrə aid erməni kilsəsi. Ani şəhərinin ən Cənub nöqtəsində yerləşir. Aninin Cənubu demək olar ki, Arpaçayla əhatə olunmuş bir burunu xatırladır və sıldırım qayalıqla qorunur. Qız qalası kilsəsi isə həmin qayalığın üstündə yerləşir. Bu qayalq ərazi bir zamanlar həm də qalın qala divarları ilə əhatələnibmiş. Tədqiqatçılar bu ərazinin Aninin ən son tərk edilən ərazilərindən biri olduğunu güman edirlər. Kilsənin quruluşu bayırdan düzbucaqlı formada olsa da daxildən xaç şəklindədir. Kilsənin giriş hissəsinin üstündə qübbənin olduğu güman edilir. Kilsənin daxilində, hər dörd küncdə iki mərtəbəli kiçik şapellər olmuşdur. Tiilinin bəzi hissələrində inşşat materiallarının təkrar istifadəsi açıqca görünməkdədir.

Orta Tunc dövrünə aid Qızqalası kurqanları Arpaçayın sağ və sol sahilində çox geniş əraziyə yayılmışdır. Qızqalası yaşayış yerinin ətrafındakı kurqanlar 2014-2016-cı illərdə V.B.Baxşəliyev, L.Ristvet, H.Gopnikin rəhbərliyi ilə araşdırılmışdır.. Tədqiqat müddətində 10-dan çox kurqan öyrənilmişdir. Bu kurqanların ətrafı əsasən kromlexlə əhatə olunmuşdur. Daş qarışıq torpaqla örtülən qəbirlər yerdə qazılmış, küncləri dəyirmi dördkünc çalalardan ibarətdir. Kurqanlardan ilk olaraq CR2 kurqanı tədqiq edilmişdir. Burada 7x7 m ölçüdə qazıntı sahəsi açılmışdır. Daş layları götürülərkən 3 kiçik gil çölmək aşkar olunmuşdur. Qəbir kamerasından daha sonra 5 küpə və 11 kasadan ibarət gil qablar tapılmışdır. Kameranın şimal tərəfində sağ yanı üstə, bükülü və qərb-şərq istiqamətində bir skeletə rast gəlindi.

Qız qalası — Bakıda yerləşən qədim memarlıq abidəsi. Qız qalası həmçinin bu mənaları ifadə edə bilər: Qız qalası (Cəbrayıl) — Cəbrayıl rayonu ərazisində yerləşən qala. Qız qalası (Gədəbəy) — Gədəbəy rayonu Söyüdlü kəndində yerləşən tarixi memarlıq abidəsi. Qız qalası (İsmayıllı) — İsmayıllı rayonunun Xanəgah kəndində yerləşən və müdafiə-gözətçilik məqsədilə tikildiyi güman edilən qülləli qala. Qız qalası (Miyanə) — Miyanədə qala Qız qalası (İstanbul) — İstanbulda, Bosfor boğazında, kiçik bir adada tikilmiş qala. Qız qalası kilsəsi — Türkiyədə, Qars ilinin Ani şəhər xarabalığında XIII əsrə aid erməni kilsəsi. Qız qalası (Ərdəmli) — Karikos sahil qalasına 200 metr məsafədə olan adada yerləşən qala. Qız Qalası su anbarı — su-elektrik stansiyası. Qız qalası — Lerik rayonu ərazisində dağ. Qız qalası — Şamaxı rayonu ərazisində dağ.

Qız Qalası — Miyanədə yerləşən memarlıq abidəsi. Qala elə tikilib ki, az qala üç tərəfdən təbii qayalarla əhatə olunub. Qalanın içində su anbarları, eləcə su quyuları var. Bu qala Şah Abbas Səfəvinin dövründə dağıdılıb ki, bunun səbəbi həmin dövrdə Azərbaycan türklərinin Səfəvilərin siyasətinə qarşı çıxması hesab olunur. Qeyd etmək lazımdır ki, Şah Abbas Səfəvinin başkəndi Azərbaycandan İsfahana köçürməsi, erməniləri, gürcüləri və farsları sarayda işə alaraq qızılbaş türkləri saraydan uzaqlaşdırması azərbaycanlıları çox acıqlandırmışdı. Qız körpüsünün qərb sahilində Qaflantı dağından böyük, sıldırım bir qayanın üstündə hündürlüyü 14 metr olan bir qala tikilmişdir ki, buna "Qız qalası" deyilir.

Qız qalası (Göygöl) - Göygöl rayonunun Balçılı kəndi səmtində uca dağların başında iri bir qala-kompleks Yığcam bir şəhərcikdən ibarətdir. Dörd-beş qala və qalaça bir-birinə söykənib. Daxili yollar, dairəvi sal divarlar dağların başında əzəmətlə ucalır.. Qalanın arxasında isə əzəmətli dağlar, dərələr, döngələr boyu qıvrıla-qıvrıla cığırlar, yollar uzanır. Qalanın ətrafında - orada-burada xaraba yerləri görünür. Təpələrin arxasından uçuq barılar "boylanır". Ortada isə dupduru kəhriz var.

Qız qalası — Bakıda yerləşən qədim memarlıq abidəsi. Qız qalası həmçinin bu mənaları ifadə edə bilər: Qız qalası (Cəbrayıl) — Cəbrayıl rayonu ərazisində yerləşən qala. Qız qalası (Gədəbəy) — Gədəbəy rayonu Söyüdlü kəndində yerləşən tarixi memarlıq abidəsi. Qız qalası (İsmayıllı) — İsmayıllı rayonunun Xanəgah kəndində yerləşən və müdafiə-gözətçilik məqsədilə tikildiyi güman edilən qülləli qala. Qız qalası (Miyanə) — Miyanədə qala Qız qalası (İstanbul) — İstanbulda, Bosfor boğazında, kiçik bir adada tikilmiş qala. Qız qalası kilsəsi — Türkiyədə, Qars ilinin Ani şəhər xarabalığında XIII əsrə aid erməni kilsəsi. Qız qalası (Ərdəmli) — Karikos sahil qalasına 200 metr məsafədə olan adada yerləşən qala. Qız Qalası su anbarı — su-elektrik stansiyası. Qız qalası — Lerik rayonu ərazisində dağ. Qız qalası — Şamaxı rayonu ərazisində dağ.

Qız Qalası SES (tam adı: Qız Qalası Su Elektrik Stansiyası) — Araz çayı üzərində Azərbaycan və İran arasında beynəlxalq sərhədi kəsən bənddir. Azərbaycanın Cəbrayıl rayonunda və İranın Şərqi Azərbaycan ostanı, Xudafərin şəhristanında, Xudafərin SES-dan 12 km aşağıda yerləşir. Həm elektrik enerjisi istehsalı, həm də bölgənin düzənliklərinin suvarılması üçün inşa edilən Araz çayı üzərində üçüncü Azərbaycan–İran birgə layihəsidir. Qız Qalası su anbarı 12.000 hektar ərazini su ilə təmin edəcək. Qız Qalası bəndinin tikintisinin əsas məqsədləri su elektrik enerjisi istehsalı və suvarma idi. Layihə 1977-ci ilin oktyabrında Sovet İttifaqı ilə İran arasında bağlanmış müqavilə əsasında hazırlanmışdır. Layihə 1982-ci ildə tamamlandı. 1993-cü ildə bəndin tikilməli olduğu ərazi Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikası tərəfindən işğal altında idi. 1994-cü il iyunun 28-dən iyulun 2-dək Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin İrana ilk rəsmi səfəri zamanı layihənin həyata keçirilməsinə dair memorandum imzalandı. 2016-cı ilin fevralında Azərbaycan və İran hökumətləri arasında Xudafərin və Qız Qalası su anbarlarının tikintisi, istismarı, enerji və su ehtiyatlarından istifadə sahəsində əməkdaşlıq haqqında saziş imzalanıb.

"Qız qalası" SES (tam adı: "Qız qalası" su-elektrik stansiyası) — Araz çayı üzərində Azərbaycan və İran arasında beynəlxalq sərhədi kəsən bənddir. Azərbaycanın Cəbrayıl rayonunda və İranın Şərqi Azərbaycan ostanı, Xudafərin şəhristanında, Xudafərin SES-dan 12 km aşağıda yerləşir. Həm elektrik enerjisi istehsalı, həm də bölgənin düzənliklərinin suvarılması üçün inşa edilən Araz çayı üzərində üçüncü Azərbaycan–İran birgə layihəsidir. Qız qalası su anbarı 12.000 hektar ərazini su ilə təmin edəcək. == Tarixi == "Qız qalası" bəndinin tikintisinin əsas məqsədləri su elektrik enerjisi istehsalı və suvarma idi. Layihə 1977-ci ilin oktyabrında Sovet İttifaqı ilə İran arasında bağlanmış müqavilə əsasında hazırlanmışdır. Layihə 1982-ci ildə tamamlandı. 1993-cü ildə bəndin tikilməli olduğu ərazi Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikası tərəfindən işğal altında idi. 1994-cü il iyunun 28-dən iyulun 2-dək Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin İrana ilk rəsmi səfəri zamanı layihənin həyata keçirilməsinə dair memorandum imzalandı. 2016-cı ilin fevralında Azərbaycan və İran hökumətləri arasında "Xudafərin" və "Qız qalası" su anbarlarının tikintisi, istismarı, enerji və su ehtiyatlarından istifadə sahəsində əməkdaşlıq haqqında saziş imzalanıb.

Qız Qalası — Azərbaycan və İran arasındakı dövlət sərhədində yerləşən Araz çayı üzərində tikilmiş su anbarı. Qız Qalası su anbarı Xudafərin hidroqovşağından 12 km aşağı hissədə yerləşir. Cəbrayıl rayonu ərazisini əhatə edir. 1993-cü ildən 2020-ci ilin 18 oktyabr tarixinə qədər su anbarı eyni adlı Su Elektrik Stansiyası ilə birlikdə Ermənistan Respublikasının nəzarəti altında olmuşdur. Su anbarı Araz çayı üzərində İranla Azərbaycan arasında imzalanmış razılaşmaya uyğun olaraq inşa edilib. Qız Qalası su anbarı vasitəsilə 12 min hektar ərazinin su ilə təmin olunması nəzərdə tutulur. Layihə, gücü 100 MVt olan “Xudafərin” və 40 MVt olan “Qız Qalası” su elektrik stansiyalarının tikintisini də nəzərdə tutur. 2024-cü il mayın 19-da Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin və İran İslam Respublikasının Prezidenti Seyid İbrahim Rəisinin iştirakı ilə “Qız Qalası” hidroqovşağının açılış mərasimi keçirilib. Qız Qalası hidroqovşağının məqsədi hidroelektrik enerji istehsalı və suvarmadır. Sovet İttifaqı ilə İran arasında 1977-ci ilin oktyabrında baş tutan razılaşması ilə layihəsi hazırlanmışdır.

Burada saf məhəbbət və sədaqət tərənnüm olunur. 1)1985-ci ildə Kiyevdə XI Ümumittifaq televiziya filmləri festivalı Film ən yaxşı rejissor işinə görə Diplomla təltif olunmuşdur. Kukla filmidir. Film respublikanın xalq şairi Rəsul Rzanın poeması əsasında çəkilmişdir.

Filmdə keçmiş və bu günün hadisələri bir-birinə bağlı, əlaqəli şəkildə verilir.Hər iki dövrdə haqq və haqsızlığın mübarizəsi pritça diliylə, alliqoriya ilə göstərilir.bazar iqtisadiyyatı, özəlləşdirmə, insan haqları, sahibkarlıq mövzularına toxunulur. Bununla paralel olaraq Qız qalası haqqındakı əski əfsanə tamam başqa cür yozulur və düşmənə əyilməyən bir mərd qız kimi təqdim olunur. Filmin qəhrəmanı Fidan iki zaman kəsiyində — keçmişdə və bu gün-yaşayır. Sahibkarlığın inkişaf etdiyi müasir günlərdə özbaşınalığın, pulla hər şeyi həll etməyin mümkünlüyünü düşünən yolunu azmış biznesmen (Məmmədhüseyn) Fidana gözü düşdüyünə görə "Qız Qalası"nı özəlləşdirmək istəyir və hansısa yolla qalanı satın alır. Lakin Fidan qalanı keçmişdə xarici qəsbkardan qoruduğu kimi, indiki zamanda da (Fidan Axundova) biznesmenə qarşı mübarizəyə qalxır. Filmdə həmçinin qızın istəklisi Sabir (Sabir Məmmədov) mitinqlərdə, piketlərdə haqların tələb edilməsi prosesinə qatılan mübariz bir gəncdir. Film biznesmenin mənəvi məhvi ilə nəticələnir. Lakin cəmiyyətimiz hələ də qədim abidələrimizə qənim kəsilən bu cür "biznesmen"lərdən təmizlənməyib.

Qız qalası — Azərbaycan və İran arasındakı dövlət sərhədində yerləşən Araz çayı üzərində tikilmiş su anbarı. "Qız qalası" su anbarı Xudafərin hidroqovşağından 12 km aşağı hissədə yerləşir. Cəbrayıl rayonu ərazisini əhatə edir. 1993-cü ildən 2020-ci ilin 18 oktyabr tarixinə qədər su anbarı eyniadlı su-elektrik stansiyası ilə birlikdə Ermənistan Respublikasının nəzarəti altında olmuşdur. Su anbarı Araz çayı üzərində İranla Azərbaycan arasında imzalanmış razılaşmaya uyğun olaraq inşa edilib. "Qız qalası" su anbarı vasitəsilə 12 min hektar ərazinin su ilə təmin olunması nəzərdə tutulur. Layihə, gücü 100 MVt olan "Xudafərin" və 40 MVt olan "Qız qalası" su-elektrik stansiyalarının tikintisini də nəzərdə tutur. 2024-cü il mayın 19-da Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin və İran İslam Respublikasının Prezidenti Seyid İbrahim Rəisinin iştirakı ilə "Qız qalası" hidroqovşağının açılış mərasimi keçirilib. == Tarixi == Qız qalası hidroqovşağının məqsədi hidroelektrik enerji istehsalı və suvarmadır. Sovet İttifaqı ilə İran arasında 1977-ci ilin oktyabrında baş tutan razılaşması ilə layihəsi hazırlanmışdır.

Şiz qalası və ya Gəncək qalası — İranın şimalında yerləşən Şiz (Qazaka, Gəncək, Təxti Süleyman) şəhərinin müdafiə qalası. Atropatenanın Parfiya vassallığında olduğu dövrdə inşa edilmiş qala, Sasani şahlarının sifarişi ilə əsaslı bərpa edilmişdir. Tarixi mənbələr məlumat verir ki, atropatena hökmdarları tərəfindən inşa edilmiş qala divarları Bizans imperatoru İraklinin Atropatenaya hücumu zamanı qalaya atılan ağır vəznli cismlər vasitəsiylə dağıdılmışdır. Tədqiqatçıların əksəriyyətinin fikrincə qala divarları parfların hakimiyyəti dövründə inşa edilmişdir. Divarların memarlıq üslubu ilk baxışdan parfların digər qalalarını xatırladır. Ümumiyyətlə Parfiya dövründə əksər qalalar dairəvi şəkildə inşa edilirdi. Lakin Tisifun və Təxti Süleyman ellips şəklində tikilmişdir. Nuiumen Şiz qalasının Sasanilər tərəfindən tikildiyini göstərir. O deyir: "Ola bilsin ki, Sasanilər qalanı tikdikdə parfiyalıların tikinti üslubundan istifadə etmişlər." Müəllifə görə Azərbaycan və İran ərazisində olan dairəvi binalar Beynəlnəhreyndəki eyni tipli binalardan daha qədimdir. Şiz qalası 12400 m².