Bəzi mürəkkəb bitki və heyvan adlarının birinci tərkib hissəsi; məs.: qızılağac, qızılgül, qızılbalıq, qızılquş
Полностью »1. is. Rəngi sarı, bahalı bəzək şeyləri və s. qayrılan və dəyər vahidi kimi işlədilən qiymətli metal. Xalis qızıl. Qızıl mədəni. □ Qızıl bahasına – ço
Полностью »первая часть сложных слов, соответствующая русским: красно …; золото …; злато … Qızılbayraglı краснознаменный, qızılqanad златокрылый
Полностью »...покрывать, покрыть позолотой ◊ ağ qızıl белое золото (о хлопке), qara qızıl черное золото (о нефти); qızıl qiymətinə на вес золота; qızıl fond золото
Полностью »...to dig* for gold; ◊ ürəyi ~ olmaq to have* a heart of gold; O, qızıl kimi adamdır He / She is as good as gold; Hər parlayan qızıl olmaz at. söz. All
Полностью »...багьа къиметдай; qızıl suyuna çəkmək къизилдин яд гун; 2. прил. яру, ал (мес. иви); 3. прил. пер. яру; qızıl əsgər ист. яру аскер; 4. прил. къизилдин
Полностью »1. QIZIL (sarı rəngli qiymətli metal) Gödəkboy, başının tükü tökülməyə üz qoymuş bir oğlan ötkəm-ötkəm danışdıqca qabaqdakı qızıl dişləri parıldayırdı
Полностью »“Qırmızı” deməkdir. Kök qız yox, qır olub. Metalın bu növü qırmızı olduğu üçün (rənginə görə) belə adlanıb; köz (qızmaq) sözü ilə bağlıdır (köz rəngin
Полностью »QIZIL I is. Rəngi sarı olan qiymətli metal. QIZIL II sif. Al-qırmızı. Uzun enli və düz küçədə qızıl bayraqlar görünürdü (M.Hüseyn).
Полностью »Qiymətli metal. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam öz elimdə, Qızıl bazmandlar qolumda, Dəlilər sağü solumda, Bu günümdə tez olaydı.
Полностью »...mənasında işlənir. İsfahandan gələ qızıl almalar, Yaxşı olur yar yanına gəlmələr, İpək dəstərxanlar, qızıl bölmələr, Ortalıqdan qalxmaz bir xunum ola
Полностью »...saysız-hesabsız. Xalq qara qarışqa kimi küçələrdə gəzir. Qara qızıl məc. – neft. Qara qızıl çıxartdı yerin yeddi qatından; “Nədir bunun qiyməti?” sor
Полностью »...torpaqla örtülü hissəsi; torpaq (su qarşılığı). Qarada və suda. Qara qüvvələri.
Полностью »...qara fırtına черная буря 2) смуглый, тёмный. Qara qız смуглянка, брюнетка 2. разг. перен. горестный, мрачный, тяжёлый. Qara günlər чёрные дни 3. пере
Полностью »...to swear* / to prove black is white; kömür kimi ~ coal-black; qır kimi ~ jet-black; ◊ ~ vermək 1) to divert smb.’s attention; 2) to work somehow; ~ y
Полностью »1. прил. чӀулав; qara rəng чӀулав ранг; qara sap чӀулав гъал; 2. qaralar гз. сущ. чӀулавбур а) чӀулав фигураяр (тӀамада, шахматда); qaralarla oynamaq
Полностью »бязи сложный гафарин сад лагьай пай; мес.: qaragöz чӀулав вилер авай, вилер чӀулав; qaraqarğa чӀулав пехъ, чӀагъ; qaraqabaq ччин чӀуру (кил
Полностью »...torpaq sahəsi III (Zəngilan) 12 dərz (taxıl). – İrəcəb bugün iki qara biçmişdi IV (İsmayıllı, Ucar) mürəkkəb. – Qaram qutarıf, pul ver, uşağ alsın (U
Полностью »I QARA (rəng) Qız cavan idi, qara saçlarına ağ cığır, tər sifətinə qırış düşməmişdi (B.Bayramov); SİYAH (kl
Полностью »sif. noir, -e ; ~ çörək pain noir ; bot. ~ qarağat cassis m ; ~ metallurgiya sidérurgie f ; ~ geyinmək porter le deuil, être en deuil ; ~ basmaq hallu
Полностью »İndiki aşqara sözünün yerinə qaraətmək, qara-qura kəlmələri işlədilib. Mənası “qovrulmuş yemək” deməkdir, qara-qura, təxminən, cız-bız modeli üzrə yar
Полностью »QARA I is. Yer kürəsinin torpaqla örtülü hissəsi; torpaq. Qarada və suda. QARA II is. Plovla yeyilən, müxtəlif şeylərdən hazırlanmış xuruş. Plovun qar
Полностью »QARA – BƏYAZ Həmin gecə göy üzünü qara buludlar tutub şiddətli yağmur yağmağa başladı (S.S.Axundov); Bəyaz simasında xəfif bir təbəssüm oynadı (M
Полностью »Dastanlarda yazı, xətt, hərf mənasında da işlənir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, mən hazardım, Ağ üstdən qara yazardım, Nə qədər miskin gə
Полностью »Dastanlarda yazı, xətt, hərf mənasında da işlənir. Almışam dərsimi, qaranı gördüm? Qoynunda bəsləndim, haranı gördüm? Əmrahın göysündə yaranı gördüm,
Полностью »Plovla yeyilən və müxtəlif meyvə qurularından (ərik, xurma, kişmiş, gavalı, alça və s.) hazırlanan yeməyin adıdır
Полностью »top. Qızıldan və gümüşdən düzəldilmiş şeylər, yaxud pul. Deyirlər ki, Bağdad xəlifəsinə köçürülən Məlik şah Sultanın qızı ilə nəfis qumaşlar və qızılg
Полностью »z. openly, frankly, bluntly, tartly, right; ~ demək to say* frankly / openly; to tell* roundly
Полностью »гара гьатун a) (cidd-cəhdlə) hazırlıq görmək (yola çıxmağa, işə başlamağa və s.); b) həvəslənmək, həvəsə düşmək, ruhlanmaq, həvəsimək; гара тун həvəsə
Полностью »ж. гары, мн. г оры, ор dağ ля падножжа гары — dağın ətəyində вяршыня гары — dağın başı высокая гара — hündür dağ спускацца з гары — dağdan enmək у гар
Полностью »Cf. black Maria * чёрный ворон (машина для перевозки арестованных, задержанных)
Полностью »гъара авун гл., ни куьшуьйрал (кӀегьебрал) къугъвадайла, сада муькуьдал гъалибвал къачун.
Полностью »(-ди, -да, -ар) 1. qızıl; михьи къизил təmiz qızıl; къизил сят qızıl saat; 2. məc. qızıl; адан гъилер къизил я onun əlləri qızıldır; * къизил девир qı
Полностью »(-ди, -да, -ар) 1. qızıl; михьи къизил təmiz qızıl; къизил сят qızıl saat; 2. məc. qızıl; адан гъилер къизил я onun əlləri qızıldır; * къизил девир qı
Полностью »несов. dan. 1. qızıl kimi parıldamaq, par-par parıldamaq, işıldamaq; 2. saralmaq, qızıla çalmaq, qızılı olmaq.
Полностью »zərf bax gizli 4-cü mənada. Gizli-gizli iş görmək. – Yenə də bir vuraydı qəlbimiz gizli-gizli; Sən ey əsmər bənizli! M.Müşfiq. [Uşaq] oturdu qapının k
Полностью »...Qarabasma. [Əhməd:] Ay oğlum, … adamı yuxuda çox qara-qura basar, hər yuxuya inanmaq olmaz. (Nağıl). 2. bax qara1 6-cı mənada. [Gülnisə:] Ürəyimə min
Полностью »...мрачный, черный. Qara-qura fikirlər черные мысли; qara-qura basdı kimi почудилось чтото страшное к ому 2 сущ. каракули (неграмотное или неразборчивое
Полностью »сущ. 1. хъварц; ахварай аквадай кичӀе жедай затӀар; вилерикай (хиялдай) карагун (гуьжуькьун); 2. чӀулав, чӀуру, пис, кичӀе жедай (мес
Полностью »dara-bara, mübahisə, dalaşma, dava, küsüşmə, söyüşmə; * дара-барада тун a) qaça-qovmaya salmaq, təqib etmək, qısnamaq, sıxışdırmaq; cəncələ salmaq, xo
Полностью »сущ. разг. спор, ссора, пререкание. Dara-bara salmaq затеять спор, dara-bara kəsilmirdi спор не утихал
Полностью »i. d.d. scandal, racket; quarrel; ~ salmaq / qaldırmaq to cause a scandal, to make* a racket, to kick up a row, to start a quarrel
Полностью »...çəkilmiş, ikinci dəfə qızıl suyuna verilmiş; 2. qızıla çəkilmiş, qızıl suyu verilmiş.
Полностью »...qızıla çəkmək, ikinci dəfə qızıl suyu vermək; 2. qızıla çəkmək, qızıl suyu vermək.
Полностью »...işlər? Neft olmasa gəlməz vecə işlər! (M.Müşfiq); QARA QIZIL (məc.) Qara qızıl, ağ qızıl; Verən torpaq sizindir (M.Rzaquluzadə); PETROLEUM, OYL.
Полностью »n 1. qızıl; pure ~ xalis / təmiz qızıl; black ~ qara qızıl (neft); fool’s ~ rənginə görə qızılı xatırladan metal; ~ reserve qızıl ehtiyatı; 2. qızıl s
Полностью »...другого выражения или слова, например: “ağ qızıl” вместо “хлопок”, “qara qızıl” вместо “нефть”) II прил. перифрастический
Полностью »...təşəbbüs edən Bəsti deyildimi? (Ə.Sadıq); AĞ QIZIL (məc.) Qara qızıl, ağ qızıl; Verən torpaq sizindir (M.Rzaquluzadə); PƏNBƏ (köhn., təşb.) Yaranmış
Полностью »Qızıl və gümüşdən fərqli olaraq mis, dəmir pula ( rəngi qara olduğu üçün) belə deyiblər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...червонное золото xalis qızıl, yüksək əyarlı qızıl; черное золото qara qızıl (neft); на вес золота bax вес.
Полностью »прич. qızıla tutulmuş, üstünə qızıl çəkilmiş; qızıl suyuna salınmış, qızıl suyu verilmiş.
Полностью »сов. qızıla tutmaq, üstünə qızıl çəkmək; qızıl suyuna çəkmək, qızıl suyu vermək.
Полностью »несов. qızıla tutulmaq, üzünə qızıl çəkmək; qızıl suyuna salınmaq, qızıl suyu verilmək.
Полностью »...qanadlı, qara caynaqlı əjdahalar başımın üzərində hərlənir, qızıl şahinimi qapıb aparırlar… M.Rzaquluzadə.
Полностью »...nəsil, tayfa», «zər» isə «qızıl» deməkdir, «qızıl övladı, qızıl nəsli», məcazi mənada isə «qızıl kimi gözəl qız» mənasındadır.
Полностью »