Qızıl Kürdüstan

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Kürdüstan (dəqiqləşdirmə).

Kürdüstan qəzası (rus. Курдистанский уезд) və ya Qızıl Kürdüstan (rus. Красный Курдистан, kürd. Кöрдьстана Сор) — 1923–1929-cu illərdə Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının ərazisində mövcud olmuş qəza.[1][2][3] Qəza Sergey Kirovun təklifi ilə 1923-cü il 21 iyun Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin iclasında yaradılmışdır. Kürdüstan qəzasının ilk mərkəzi Pircahan kəndi idi. Daha sonralar mərkəz Laçın şəhərinə köçürülmüşdür. Qəzanın ilk katibi Şuşada dünyaya gəlmiş, azərbaycanlı bolşevik Hüsü Hacıyev idi. 1926-cı ildəki siyahıya alınmada Kürdüstan qəzasında əhalinin etnik tərkibi 72,3% kürd, 26,7% türklər olsa da, əhalinin 92,5%-nin ana dili türk dili və yalnız 6,1%-nin ana dili kürd dili olmuşdur.[4][5] SSRİ daxilində inzibati ərazi vahidlərinin dəyişdirilməsi sahəsindəki islahatlar zamanı ASSR-in 1929-cu il 8 aprel tarixli qərarı ilə Kürdüstan qəzası da ləğv edilmişdir.

Kürdüstan qəzası
Ölkə
İnzibati mərkəz Laçın
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 7 iyul 1923
Ləğv edilib 8 aprel 1929
Kürdüstan qəzası xəritədə
Bu məqalə aşağıdaki məqalələr silsiləsinə aiddir:
Kürdlər

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Etnik tərkib

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kürdüstan qəzası[4]
Etnik qrup Bütün qəza Laçın ş. Qaraqışlaq d. Kəlbəcər d. Qoturlu d. Qubadlı d. Kürdhacı d. Muradxanlı d.
Cəmi 51 426 435 6 050 12 046 4 888 13 533 8 285 6 189
kürd 37 182 110 6 003 11 967 4 873 1 8 169 6 059
azərbaycanlı 13 745 164 21 62 13 13 367 99 19
erməni 373 66 8 12 2 162 13 110
rus 81 57 15 4 y. 1 3 1
ukraynalı 20 18 2 y. y. y. y. y.
gürcü 3 3 y. y. y. y. y. y.
alman 2 2 y. y. y. y. y. y.
tatar 1 y. 1 y. y. y. y. y.
avar 1 1 y. y. y. y. y. y.
ləzgi 1 1 y. y. y. y. y. y.

Dil

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kürdüstan qəzası[4]
Ana dili Bütün qəza Laçın ş. Qaraqışlaq d. Kəlbəcər d. Qoturlu d. Qubadlı d. Kürdhacı d. Muradxanlı d.
Cəmi 51 426 435 6 050 12 046 4 888 13 533 8 285 6 189
azərbaycanca 47 594 274 4 186 11 658 3 965 13 328 8 122 6 061
kürdcə 3 123 2 1 799 298 871 y. 141 12
ermənicə 380 65 14 12 2 162 13 112
rusca 98 74 16 4 y. 1 3 y.
ukraynaca 5 4 1 y. y. y. y. y.
gürcücə 3 3 y. y. y. y. y. y.
almanca 1 1 y. y. y. y. y. y.
farsca 1 1 y. y. y. y. y. y.
tatarca 1 y. 1 y. y. y. y. y.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Laçın. Tarixi haqqında qısa məlumat". 2017-02-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-04.
  2. ↑ Административно-территориальное деление Азербайджанской Республики. Президентская Библиотека, Баку, 2007
  3. ↑ "Russia and the problem of Kurds". 2012-02-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-04.
  4. ↑ 1 2 3 Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа :Курдистанский уезд (перепись 1926 года) Arxivləşdirilib 2022-06-19 at the Wayback Machine
  5. ↑ Всесоюзная перепись населения 17 декабря 1926 года, т. IV, пт.14, Центральное статистическое управление СССР, М., 1929, с. 13.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]