Поиск по словарям.

Gərəkli — Azərbaycan Respublikasının Balakən rayonunun Gərəkli kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 25 may 1991-ci il tarixli, 123-XII saylı Qərarı ilə Balakən rayonunun faktiki mövcud olan Gərəkli kəndi dürüstləşdirmə qaydasında Poştbinə kənd Sovetinin tərkibində rayonun yaşayış məntəqələri siyahısına daxil edilmiş, Poştbinə kənd Sovetinin mərkəzi Gərəkli kəndinə keçirilmiş, Poştbinə kənd Soveti Gərəkli kənd Soveti adlandırılmışdır. == Toponimikası == 1992-ci ilədək kəndin adı Pəştbinə olmuşdur. Yaşayış məntəqəsini XIX əsrdə Dağıstandan gəlmiş Gərəkhacı adlı şəxs saldığına görə belə adlandırılmışdır. Hazırda kənddəki məhəllələrdən biri gərəkhacılar adlanır. Etnotoponimdir. Pəştbinə oykonimi isə vaxtilə burada olan poçt məntəqəsinin adındandır.

Kürəkçi — Azərbaycan Respublikasının Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Yaşayış məntəqəsi Pirimbel tayfasının Kürəkçi tirəsinin məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Viləşçayın sahilində, Talış dağlarının Peştəsər silsiləsinin ətəyindədir. == Əhalisi == 1 yanvar 1914-cü il tarixinə olan məlumata əsasən kənddə əsasən etnik tatarlardan ibarət hər iki cinsdən toplam 410 nəfər əhali yaşayırdı.

Qərəkli (Urmiya) —

Ələkçi — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Şamkənd kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Ələkçi toponiminin yaranması haqqında bir neçə variant mövcuddur. Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti kitabında Ələkçi kəndinin XIX əsrdə qasımuşağı tayfasının oturaqlaşması nəticəsində yarandığı qeyd edilir. Toponimin qasımuşağı tayfasına məxsus olan ələkçi nəslinin adı ilə bağlı olması deyilir. Əslində isə Ələkçi kəndində qasımuşağı tayfasının nə “ələkçi nəsli (tirəsi)”, nə də bu ərazilərdə vaxtilə məskunlaşan digər belə bir tayfa yaşamamışdır. Ələkçi kəndinin ərazisi hələ 1727-ci ildə Mağavuz nahiyəsi Xaçın məlikliyinin tərkibində qərar tutduğu bir vaxtda Osmanlı dövləti oba, kənd, qışlaq və məzrələri siyahıya alan zaman kəndin adını Ələhi kimi qeyd edib. Bu toponim nə xalq, nə tayfa (tirə), nə də peşə, sənət sözlərindən düzəlməmişdir. Sadəcə olaraq bu ad uzun illər ərzində öz ilkin formasını qismən dəyişmiş, coğrafi mövqeyi ifadə edən qədim türk dillərində işlənən əlik (çökəklik) sözü ilə əlaqədar yaranmışdır. Ələkçi kəndinin ərazisi 1747-ci ildən Qaraçorlu mahalının, 1840-cı ildən Şuşa qəzasının Zəngəzur sahəsinin, 1867-ci ildə Zəngəzur qəzasının tərkibində mövcud olmuşdur. 28 may 1918-ci ildən 28 aprel 1920-ci ilə qədər Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Zəngəzur qəzasına daxil olmuşdur.

Xərək (nəqliyyat) — ən qədim yükdaşıma qaydalarından biri. Xərək (çörək bişirmə) – çörək bişirmə vasitələrindən biri.

Balakən bələdiyyələri — Balakən rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Qərəkli (fars. اغچه قلعه‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Urmiya şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 93 nəfər yaşayır (30 ailə).

Tərməkçi (fars. ترمكچي‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Tikantəpə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 171 nəfər yaşayır (29 ailə).

"Xəbərçi" — 1991-ci ildən 2016-cı ilə qədər Azərbaycanın ANS TV kanalında hər gün yayımlanan informasiya proqramı. Veriliş ilk dəfə ANS TV telekanalının ilk verilişi kimi 1991-ci il noyabrın 26-da efirə çıxıb. Veriliş həmçinin "İqtisadiyyat" (Hesab vaxtı), "İdman" (Passport) və "Hava" buraxılışlarından ibarət olub.

Əhməd Çörəkçi – türkiyəli hərbçi və general. 1932-ci ildə Türkiyənin Çorum kəndində anadan olub. 1955-ci ildə Hava Hərb Məktəbindən leytenant rütəbsiylə məzun olmuşdur. 1955-1957-ci illərdə Kanada da təhsil almışdır. Merzifon IV bazasında qırıcı bazası komandanlığına 1960-cı ildə ov pilotu olaraq təyin eidlmişdir. İngiliscə bilir. Evlidir və iki uşaq atasıdır. Təqaüdə ayrıdlıqdan sonra rəsm sənəti ilə maraqlanmağa başlamış və qarışıq, fərdi sərgilərdə iştirak etmişdir. 1966-cı ildə girdiyi Hava Hərb Akadmeiyasından 1968-ci ild məzun oldu və Hava Qüvvələri Hərəkat Başqnalığına Hava Hərəkat zabiti olaraq təyin edildi. 1969-cu ildə VI Qırıcı bazasına zabit, 1970-ci ildə isə eyni bazaya 162-ci Eskadrilya komandanı olaraq təyin edildi.

Təzəkçi — Türkiyənin İğdır vilayətinin Duzluca rayonunda kənd. Kəndin adı XV əsrə aiddir. Əsrin əvvəllərində regionda əmir olmuş Tizək bəyin adından gəlir. 1928-ci il qeydlərində Təzəkçi kimi qeyd olunan kənd, 1968-ci il qeydlərində Özlü kimi qeyd olunur. Kənd 2014-cü ildə yenidən "Təzəkçi" adlandırılmışdır.

Mühəqqiq Kərəki Əli bin Əbdül-Əli (1461, Cəbəl Amil və ya Livan – 29 iyun 1534, Nəcəf) — Cəbəl Amilindən köçüb əvvəlcə İraqa, sonra isə İrana gəlmişdir. Səfəvi dövrünün alimlərindəndir. On iki imamçılığı təbliğ etmək üçün Şah İsmayıl Səfəvinin dəvətindən sonra İrana gəlmişdir. Şah Təhmasb onu dövlətin həqiqi sahibi İmam Zamanın ümumi naibi adlandırmış və ona görə də əsl səlahiyyəti o öz üzərinə götürmüşdü. O, xalis müctəhid və prinsipial şəxs olmuşdur. Mühəqqiq Kərəki (Livanda) Cəbəl Amülün Nuh Kərək kəndində anadan olub. Mühəqqiq Kərki (1464–1533) öz vətənində Məhəmməd bin Məhəmməd bin Xatun, Şəmsuddin Məhəmməd Cəzini, Şəmsəddin Məhəmməd Əhməd Səhyoni və Əli bin Hilal Cəzayiridən təhsil alıb. Sonra Misirə gedib və hicri qəməri tarixi ilə 909-cu ildən sonra İraqa hicrət edib və hicri qəməri tarixi ilə 916-cı ildə İrana hicrət edib. Mühəqqiq Kərəki Səfəvi dövlətinin əvvəlində Baş qazi vəzifəsində çalışmışdır. Mühəqqiq Kərəki yazır: "Hədis Qurandan, mütəvatir sünnədən və ya icmadan olan qəti dəlilə zidd olarsa, təvili və başqa açıqlaması mümkün olmadığı təqdirdə tərk edilməsi vacibdir… Hədislər bu Quranla ölçülməlidir.

Əli Kərəki (ərəb. علي كركي‎; 10 may 1962 və ya 1967, Nəbətiyyə mühafəzəsi – 27 sentyabr 2024, Daxie[d], Cəbəl Lübnan mühafəzəsi[d]) — Livan hərbçisi, "Hizbullah"ın Cihad Şurasının üzvü. O, "Hizbullah"ın cənub cəbhəsinin komandiri vəzifəsində çalışmışdır. Kərəki qruplaşmanın lideri Həsən Nəsrullahla birlikdə Dahiyədə yerləşən qərargahında rəhbərlik görüşü keçirilərkən baş verən hədəflənmiş sui-qəsd zamanı öldürülmüşdür. == Həyatı == Əli Kərəki 1962-ci ildə Livanın cənubunda yerləşən Nəbatiyyə mühafəzəsinin Əyn-Busvar kəndində anadan olmuşdur. Universitet təhsilini başa vurduqdan sonra Livanda vətəndaş müharibəsi zamanı "Hizbullah"a qoşulmuşdur. Zamanla rütbələri yüksəlmiş və 2006-cı ildə Livan müharibəsində iştirak etmişdir. Kərəki daha sonra "Hizbullah"ın ali komandanlığı olan Cihad Şurasının üzvü və cənub cəbhəsinin komandiri olmuşdur. Livan vətəndaşlığından əlavə, o, Qvineya vətəndaşlığına sahib idi. Kərəki müxtəlif terror fəaliyyətlərində, xüsusən də Livanın cənubunda iştirak etmiş və "Hizbullah"ın İsrailə qarşı strateji əməliyyatları ilə əlaqəli olmuşdur.

Mehmet Rüfət Börəkçi (türk. Mehmet Rifat Börekçi; 29 noyabr 1860, Ankara – 5 mart 1941, Ankara) — Türk din adamı, siyasətçi, Dəyanət işləri üzrə rəhbər (1924–1941). Ankaranın görkəmli şəxsiyyəti kimi Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsinə və Mustafa Kamal Atatürkə dəstəyini əsirgəməyən Türkiyə Çümhuriyyətnin ilk Dənanət işləri üzrə başçısıdır. Müəyyən dövrlərdə millət vəkili də olmuşdur. 23 aprel — 27 oktyabr 1920) == Həyatı == 1860-cı ildə Ankaranın Beynam bölgəsində anadan olub. Atası Börekçizade Əli Kazım Əfəndi Ankara alimlərindən biridir. İlk və orta təhsilini Ankarada başa vurduqdan sonra ali təhsil almaq üçün İstanbula getmiş, burada Beyazit mədrəsəsinin professorlarından Atıf Əfəndinin mühazirələrinə qatılmış və dini ali elmləri öyrənərək diplomla təltif edilmişdir. == Fəaliyyəti == İlk vəzifəsinə Ankaradakı Fazliye Mədrəsəsində müəllim kimi başladı. 10 oktyabr 1898-ci ildə Ankara Apelyasiya Məhkəməsinin üzvü, 25 noyabr 1908-ci ildə Ankara müftisi təyin edildi. 1911-ci ildə bir müddət Sivrihisar ilçesinin icra başçısı vəzifəsini icra etdi.

"Xəbərçi" — 1991-ci ildən 2016-cı ilə qədər Azərbaycanın ANS TV kanalında hər gün yayımlanan informasiya proqramı. Veriliş ilk dəfə ANS TV telekanalının ilk verilişi kimi 1991-ci il noyabrın 26-da efirə çıxıb. Veriliş həmçinin "İqtisadiyyat" (Hesab vaxtı), "İdman" (Passport) və "Hava" buraxılışlarından ibarət olub.

Kələkçi kəndinin dağıldılması — 1992-ci ilin noyabrında Türkiyənin Diyarbəkir vilayətinin Diclə rayonunda Kələkçi kəndinin dağıdılması hadisəsi. Türkiyə hakimiyyəti Kələkçi kəndinin muxtarından kəndin bütün sakinlərini təxliyə etməyi tələb etmişdir, lakin kəndlilər bir əraziyə toplaşmış və bu zaman Türkiyə jandarma qüvvələri zirehli texnika ilə ağır silahlardan istifadə edərək kəndlilərə və onların evlərinə atəş açmağa başlamışdır. Əsgərlər 136 evi yandırıb dağıtmışdılar. Kənd sakinlərinin bəziləri naməlum şəxslərlə yaxınlıqdakı şəhərlərə qaçmışdılar. 6 aprel 1993-cü ildə Türkiyə hökuməti geri qayıtmış və qalan evləri yandırmışdır. Dağıldılmazdan əvvəl kəndin beş yüz sakini var idi. Həmin ilin iyul ayında bir kənd gözətçisi ailəsi Kürdüstan Fəhlə Partiyasının (PKK) hücumu zamanı üç üzvünün öldürülməsinə görə Türkiyənin yaratdığı kənd mühafizə sistemindən istefa vermək qərarına gəlmişdir. == Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi == Doqquz ailənin işi Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə (AİHM) çatdırılmışdır. 1996-cı ildə kənd gözətçisi ailəsinin ailə üzvlərinin işi müvəffəqiyyətlə onların xeyrinə həll edilmiş, bu da "Türkiyə təhlükəsizlik qüvvələrinin həqiqətən də evin dağıdılmasında günahkar olduğunu təsdiqləmişdir". Sonradan qərar çıxarılmış və beləliklə, kəndlilərə evlərin, mal-qara və əkinlərin, ev təsərrüfatlarının əmlakının dağıdılması, gəlir itkisi və alternativ yaşayış yerlərinin dəyərinə görə cəmi 115,062,76 funt sterlinq (188,702 ABŞ dolları) məbləğində maddi zərərin ödənilməsinə qərar verilmişdir.

Xərək (nəqliyyat) — ən qədim yükdaşıma qaydalarından biri. Xərək (çörək bişirmə) – çörək bişirmə vasitələrindən biri.

Xərək — ən qədim yükdaşıma qaydalarından biri. Sadə yük nəqliyyatının ən bəsit forması iki nəfərin qüvvəsi ilə hərəkətə gətirilən xərək olmuşdur. Xərəyi düzəltmək ucun 1,8–2 m. Uzunluğunda paralel qoyulmuş ağacın arasına "törpü" adlanan xırda ağacları 30–40 sm. aralı ip və ya sıyrıq vasitəsilə bərkidir üzərinə yük yığaraq daşıyırlar. Belə xərəklərin xeyli təkmiləşdirilmiş formasından Azərbaycanda indi də istifadə edilir.

Terekti — Qərbi Qazaxıstanda yaşayış məntəqələrinin adı: Terekti (2007-ci ilə qədər Lineevka) — Akmola vilayətinin Zərendə rayonunda kənd. Terekti (2018-ci ilə qədər Sadovoye) — Almatı vilayətinin Sarkənd rayonunda kənd.

Gözün hərəki siniri (lat. nervus oculomotorius) — bir başlanğıc nüvəyə malikdir. Onun nüvəsi — lat. nucleus nervi oculomotorii böyük beyin ayaqcıqları qapağında, yuxarı təpəciklər səviyyəsində yerləşmişdir. Bu nüvənin altında kirpik əzələsini və göz bəbəyini daraldıcı əzələni innervasiya edən lat. nucleus accessorius (vegetativus) nervi oculomotorii (Vestfal-Edinger və ya Yakuboviç nüvəsi) və tən orta tək parasimpatik nüvə vardır. Gözün hərəki siniri böyük beyin ayaqcığının içəri tərəfində ayaqcıqlararası çuxurda — lat. sulcus medialis cruris cerebri deyilən şırımdan beyin əsasına çıxır. Buradan önə və bayır tərəfə dönərək, dal maili çıxıntının və mağaralı cibin bayır kənarı ilə göz yuvasının yuxarı yarığına çatır və bunun içəri bucağından (vətər halqasından) göz yuvasına daxil olub iki şaxəyə — lat. rami superior et inferior bölünür.

"Xəbərçi" — 1991-ci ildən 2016-cı ilə qədər Azərbaycanın ANS TV kanalında hər gün yayımlanan informasiya proqramı. Veriliş ilk dəfə ANS TV telekanalının ilk verilişi kimi 1991-ci il noyabrın 26-da efirə çıxıb. Veriliş həmçinin "İqtisadiyyat" (Hesab vaxtı), "İdman" (Passport) və "Hava" buraxılışlarından ibarət olub.

Terekli Məktəb – Rusiya Federasiyasının Dağıstan Respublikasının Noqay rayonunun inzibati mərkəzi. Terekli məktəb Dağıstanın şimal-qərbində Noqay çölünün mərkəzində yerləşir. Qəsəbənin 75 km ndə, avtomobil yolu üstündə Qızılyar şəhəri yerləşir. Əhalisi 7000 nəfərdir. Qəsəbənin yaranma tarixi XVIII əsrə aiddir. Tarixi xəritələrə görə indiki qəsəbə qaranoqayların, ermənilərin və rusların yaşadğı iki auldan ibarət imiş. Qəsəbənin adı Terek və məktəb sözləri ilə bağlıdır. Terekli-məktəb bütün noqay xalqının paytaxtı hesab olunur. Qəsəbənin Şərəf Xiyabanında 11 Müharib və Əmək qəhrəmanı büstü var. Qəsəbədə, kənd məktəbləri üçün noqay dili müəllimlərini hazırlayan Xasavyurd Pedoqoji kollecinin, və Moskva Humanitar Universitetinin filialları var.

Zərənci (fars. زارنجي‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Qoşaçay şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 459 nəfər yaşayır (112 ailə).

Albaniya Əməkçi Gənclər İttifaqı (alb. Bashkimi i Rinisë së Punës së Shqipërisë) — Albaniya Əmək Partiyasının gənclər təşkilatı. 1949-cu ildə təşkil edilmişdir. Kommunist Albaniyada əsas siyasi təşkilatlar olmuşdur və Demokratik Cəbhənin bir hissəsi idi. İttifaqın yaşı on beşdən iyirmi beşə qədər olan 200 mindən çox üzvü var idi. İttifaqı bütün pioner təşkilatlarına nəzarət etmək, gənclər arasında partiya direktivlərini yerinə yetirmək, xüsusi təsərrüfat layihələri üzərində işləmək üçün əmək dəstələrini səfərbər etmək vəzifəsi daşıyırdı. Partiya və ya dövlət aparatında karyera qurmaq istəyənlər üçün ittifaqa üzvlük ilkin şərt idi.

Erekli (başq. Ерекле, rus. Зириклы) — Başqırdıstan Respublikasının Bakalı rayonunda yerləşən kənd. Kənd Kiləy kənd şurasının tərkibindədir. == Coğrafi yerləşməsi == Məsafələr: rayon mərkəzindən (Bakalı): 22 km, kənd sovetliyindən (Kiləy): 11 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Tuymazı stansiyası): 95 km. == Əhali == === Milli tərkibi === 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kənddə tatarlar (95 %) üstünlük təşkil edir.

Əsgər Fədayəli oğlu Fərəci — 1937-ci ildə Kəbudər Ahəng şəhərində anadan olmuş azərbaycanlı şair. O, azərbaycan və fars dillərində şeirlər yazıb. 2004-ci ildə Kəbudər Ahəng şəhərində vəfat edib.

Əbu Dulaf Misar ibn əl-Müxəlhil əl-Xəzrəci (ərəb. أبو دُلف الخزرجي‎) və ya sadəcə Əbu Dulaf (ərəb. أبو دُلف الخزرجي‎) ‎ — X əsr ərəb şairi, səyyahı və mineraloqu. O, 930-cu illərdən başlayaraq ərəb xilafətinin geniş ərazilərini və qonşu ölkələri gəzmişdir. Onun ədəbi irsi, görünür, şairin ömrünün sonunda, 995-ci ildə yazılmış iki səyahət qeydindən və Sasan qəbiləsinin həyatı və məişətinə aid böyük poetik mətndən ibarətdir. «Fihrist» əsərinin müəllifi İbn Nədim şəxsən onunla tanış idi və onu "uzun saqqallı qoca" adlandırmışdır.

Fürsət xərci, alternativ xərc (ing. opportunity cost) — mənbələrdən istifadə üçün alternativ variantlardan birini seçmək və bununla da digər imkanları kənarlaşdırmaq nəticəsində itirilmiş mənfəəti (müəyyən bir halda — mənfəət, gəlir) ifadə edən iqtisadi termin. İtirilmiş mənfəətin miqdarı atılan alternativlərdən ən dəyərlisi ilə müəyyən edilir. Fürsət dəyəri istənilən qərarın ayrılmaz hissəsidir. Bu termin Avstriyalı iqtisadçı Fridrix fon Vizer tərəfindən 1914-cü il tarixli “Sosial İqtisadiyyat Nəzəriyyəsi” monoqrafiyasında işlənmişdir. Fürsət xərcləri həm təbii şəklində (həm istehsalından, həm də istehlakından imtina edilməli olan mallarda) və alternativlərin pul ekvivalenti ilə ifadə edilə bilər. Fürsət xərcləri də saatlarla ifadə edilə bilər (alternativ istifadəsi baxımından itirilmiş vaxt). Fürsət maliyyəsi nəzəriyyəsi 1914-cü il "Sosial İqtisadiyyat Nəzəriyyəsi" monoqrafiyasında təsvir edilmişdir. Ona görə: məhsuldar məhsullar gələcəyi təmsil edir. Onların dəyəri son məhsulun dəyərindən asılıdır ; məhdud mənbələr istifadə yollarının rəqabət qabiliyyətini və alternativliyini müəyyənləşdirir; istehsal xərcləri subyektivdir və müəyyən bir malın istehsalında qurban verilməli olan alternativ imkanlardan asılıdır ; hər hansı bir şeyin həqiqi dəyəri (faydası) bu şeyin istehsalına xərclənən mənbələrlə istehsal edilə bilən digər şeylərin itirilmiş faydasıdır.