Yuxu. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qapılmaq, aludə olmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Fikrinizdə nə qoyubsuz? Qeyri yollara uyubsuz, Görünür məndən doyubsuz? Doymayan beləmi əyləni?
Uyumaq, südün uyunması. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Keyləşmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Keylik. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Baxdı ki, canının uyuşuğu açılır. (“Mərcan xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (İ
Uzun, uzaq, uyğun. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: üz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Uzun olmaq, böyümək, uzanmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: uzuncaydaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Caydaq, çox uzun, uzundraz, uzun və arıq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda ayaqları uzun və arıq olan at haqqında işlənir
Üçüncü dəfədə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Üyütmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bir-biri ilə əlaqəsi olmaq, yaxınlıq etmək, əlaqə yaratmaq, ünsiyyətdə olmaq.
Qarşılıqlı, xoş münasibət, yaxınlıq, əlaqə. Başqası ilə ülfət eləmək ona cəza kimi gəlirdi. (“Leyli və Məcnun”)
Paylaşmaq, payı bölüşdürmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Böyük dəniz, dərya. 2. Məcazi mənada: hədsiz, həddən artıq, sonsuz, çox. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Elə ah çəkdi ki, əgər bu ahın alovu, odu ols
Səs, səda. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qarşı yatan qarlı dağlar, Dağlar, səndə qarım qaldı. Əlim çatmaz, ünüm yetməz, Dal budaqda narım qaldı
Çox uzaq, əlçatmaz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: rübənd. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hürü xanım ürbəndi saldı üzünə. Qara ipək ürbənd qırmızı yanaqları elə qucaqladı, elə qucaqladı ki, elə bil
ürcah olmaq – rast gəlmək, təsadüf etmək. Sonra kağızı da götürüb yola düşdü. Çox getdi, az getdi, bir çobana ürcah oldu
İkiyaşar dişi at balası. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Atını qoyarsan burada. Minərsən mənim Alagöz ürgəmi
Bax: ürgə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Hürmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Çılpaq. Canda bir sahirdi cahan içində, Yanarsan alovda, sazan içində. Bir baği-bağçada üryan içində Əgər sağ qalsan, iftixar olar
Çılpaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Kafir ərəb məni candan eylədi, Yaxdı kabab bağrım büryan eylədi, Əsbabımı soydu, üryan eylədi, Tez ol dedi, ədib
Tökmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mahru xanım qələm, kağız götürüb ürəyindəkilərini, xotkardan eşitdiklərini üşələdi sətirlərə, müşəmbələyib verdi
Əndişəyə salmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Toplanmaq, yığışmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Aşiq sözünün cəmi. Səndə bu şivə nədir?! Zamana üşşağı, gözəl! Baxışın cəllad kimi, Qəmzələrin yağı, gözəl! (“Səlim şah”)
Bax: iştə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qorxmaq, vahiməyə düşmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlunun hərbəsi onu qorxutdu, çox üşürgələndi
Tələsik, tələsə-tələsə; tələskən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Elə ütələk danışdı ki, elə bil ağzına kişmişli südlü aş tökmüşdülər
Oynaq, buğum. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qoca Alı atın qabaq ayaqlarının üylərini bərk sıxdı, at nə diksindi, nə qırpındı
Siyirmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Toplaşmaq, yığışmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Onlar aşıq Cünunu gördülər, başına üyüşdülər... (“Koroğlunun Türkmən səfəri”) (Hümmət Əlizadə)
Uzun, uzaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəli Həsən qabaqda, Koroğlu dalda az getdilər, üz getdilər, gəlib bir sıldırım qayanın dibinə çatdılar
Yanaq, üz. Həsrətiydim, üzarından doymazdım, Gündüzlər, gecələr ayrı uymazdım. Bir saat gözümdən yana qoymazdım, Heyif, işi indi ötürdüm, çoban
Üz-üzə, üzbəüz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Aşıq Cünün, de üzbarı Dolandım dünyanı yarı, Qoç Koroğlunun Nigarı, Eyvaztək əri az gördüm
Süvarinin ayağını dirəməsi üçün yəhərin iki tərəfindən asılı altı düz dəmir halqalardan hər biri. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hər nə vaxt ki Toqata
İt hürməsi, ham-ham. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Yuxu. 2. Hadisə, əhvalat, macəra. Dastanlarda 1-ci mənada işlənir. Ustadlar deyirlər ki, İrvahım günbəzdə yatıb vağyada gördü ki, Heratda Fətəli xa
Bax: vaqiə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: vağya.
Vaxtında, zamanında. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Parça adı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çox sıx tor mənasında da işlənir. Sevgilim geyib valadan, Rəngi seçilməz laladan, İçib abi-zülaladan, Gözləri
Bax: vanəfsə.
Fəryad, fəğan, şivən, qışqırıq. Bu zaman göy guruldadı, bir ildırım şığıyıb vəzirin evinin üstünə düşdü
Getmək, yetişmək, çatmaq, gəlmək, gəlib çatmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əcəli qoydum börkümə, Büründüm çodar kürkünə, Gəl min Qıratın tərkinə, V