is. 1. İşıqlı şeyin halı, işıqlanma dərəcəsi. Lampanın işıqlığı. // İşıq, parlaqlıq. 2. Adətən kənd evlərində, daxmalarda, pəyədə, tövlədə və s
is. bot. Dağlıq yerlərdə, çəmən və kolluqlarda bitən çoxillik ot-bitki
is. fiz. Hər hansı işıq mənbəyinin gücünü ölçmək üçün cihaz; fotometr
sif. 1. Özündən işıq verən, işıq şüaları buraxan; ətrafı işıqlandıran. İşıqsaçan cisimlər. İşıqsaçan bomba
sif. bot. Günəş tutan, işıqlı, açıq yerləri sevən. İşıqsevən bitkilər. İşıqsevən ağaclar
sif. 1. İşığı olmayan, yaxud yaxşı işıq düşməyən. İşıqsız otaq. // zərf İşıq olmadan, lampa yandırmadan; qaranlıqda
is. 1. İşıq olmadığı hal və vəziyyət. 2. məc. Cəhalət, mədəniyyətsizlik, nadanlıq
bax işıqyeri. Qoca usta yalnız Tahirin deyil, işıqucu gördüyü hər bir şagirdinin üstündə mehriban bir ata kimi əsməyə çoxdan adət eləmişdi
1. sif. İşıqsaçan. 2. is. İşıqlandırıcı cihaz. Bütün işıqvericilər lampa malları qrupuna aiddir
is. Ümid yeri, ümid verən şey. İkinci səbəb o idi ki, Mehdiqulunun umacağı vardı, işıqyeri görünürdü
işıl-işıl işıldamaq (parlamaq, parıldamaq) – par-par parıldamaq. Pişiyin gözləri qaranlıqda işıl-işıl işıldayır
is. məh. Dəniz kənarında ən hündür və görüş dairəsi geniş olan yerdə tikilmiş nişangah, mayak
is. zool. Qaranlıqda parıldayan cücü. Əyilən yarpağında titrəyərək; Qonmaq istər … işıldaquş min-min
is. zool. Sərçəkimilər dəstəsindən parlaq, al-qırmızı quyruğu olan quş
“İşıldamaq”dan f.is
f. İşıq vermək, işıq saçmaq. Yerlərdə işıldamır nə bir şam, nə bir ocaq; Göylərdə eşidilir ölüm nərəsi ancaq
“İşıldatmaq”dan f.is
f. 1. Bir şeyi silməklə, yaxud üzərinə bir şey çəkməklə, sürtməklə parıldatmaq. Şüşələri işıldatmaq. Döşəməni işıldatmaq
is. Zəif işıq. Nə işıltı, nə də çıraq, nə bir qara daxma var; Hər yer bütün qalın qar. A.Səhhət. Enirəm qazmaya… Qazma soyuq, dar; Od-ocaq yoxsa da, b
sif. İşıltısı olan, işıldayan, parıldayan. Rza bəy nədənsə hirslənib, geri daranmış və ortadan ikiyə bölünmüş işıltılı saçlarını qarışdırdı
is. bot. Toxumları ədviyyə kimi işlədilən bir bitki. İşırğan bal verən bitkidir
is. [fars.] Gövşəyən heyvanların ikinci mədəsi. Gövşəyən heyvanlarda udulan yem işkəmbəyə daxil olaraq yumşalır, qarışır, əzilir
is. 1. xüs. İşlədən, hərəkətə gətirən, işə salan. 2. bax işlətmə 2-ci mənada. İşlədici dərmanlar
“İşlədilmək”dən f.is. Maşınların işlədilməsi
məch. 1. İstifadə edilmək, tətbiq edilmək, hərəkətə gətirilmək, işə salınmaq. Cihazların işlədilmək qaydası
is. dan. bax işdək. [Leylək Ələmdar] yırğalana-yırğalana Müqim bəy Cavanşirin həyətinə girəndə birdən-birə çar pristavını görüb, özünün bütün işləklər
sif. 1. Zəhməti, işləməyi sevən, çox işləyən, daim işləyən, vaxtını işdə keçirən; fəal, çalışqan. İşlək adam
“İşləmək”dən f.is
is. 1. İynə və s. ilə parça üzərində işlənmiş bəzək, naxış. Güləbətin işləmələr bəzi geyimlərin, araqçın, saatqabı, pul kisəsi, daraqqabı və başqa məi
f. 1. İş görmək, bir işlə məşğul olmaq, çalışmaq, əməyini tətbiq etmək. Tarlada işləmək. Əkində işləmək
sif. İynə və s. ilə üzərinə bəzək, naxış vurulmuş naxışlı, bəzəkli. İşləməli köynək. İşləməli dəsmal
“İşlənilmək”dən f.is
bax işlənmək
“İşlənmək”dən f.is
məch. 1. Sərf edilmək, istifadə edilmək, işlədilib qurtarmaq. Materialların hamısı işləndi. 2. Emal olunmaq, düzəldilmək, hazırlanıb lazımi şəklə salı
f.sif. 1. Çox istifadə edilmiş, çox işlənməkdən köhnəlmiş; nimdaş. İşlənmiş palaz. İşlənmiş qab. – Aylar ilə işlənmiş mahud külahı dala tərəf sürüşmüş
sif. Əsas səbəbkar, əsas günahkar, əsas işi görən. [Mütəəllimə:] Dədəm də həmişə nənəmi döyür ki, işlərbaşı sənsən
“İşlətdirilmək”dən f.is
“İşlətdirmək”dən məch
“İşlətdirmək”dən f.is
icb. İşləməyə məcbur etmək
1. “İşlətmək”dən f.is. [Murad] ömrünün bir qismini Xəzər dənizində mexaniklikdə keçirdiyi üçün motor işlətməni bilirdi
f. 1. İş gördürmək, işlə məşğul etmək, iş görməyə məcbur etmək; çalışdırmaq. Fəhlə işlətmək. Uşağı işlətmək
sif. İşlətmək, sərf etmək, ehtiyacı rəf etmək üçün olan; işlətmək üçün ayrılmış (saxlanmış, təyin edilmiş)
sif. 1. İşi olan, işlə təmin olunmuş. 2. məc. Ürəyində kinli sözü, mətləbi olan. O, işli adama oxşayırdı
sif. Əlindən hər iş gələn, bacarıqlı, zəhməti, işi sevən. O, işli-güclü qızdır
bax işli-güclü
bax eşmək
bax eşməkli. [Xırdaxanım:] …Mən də sənə borclu oluram bir dəst şaldan libas ibrə işməkli… N.Vəzirov
[ər. işraqiyyə – şəfəq, parıltı] Orta əsrlərdə müsəlman ölkələrində yayılmış fəlsəfi cərəyan. İşraqilik fəlsəfəsi